Bài giảng địa chất công trình - P1

2.Khoáng vật :
2.Khoáng vật :
•
KHÁI NIỆM: KHOÁNG VẬT LÀ NHỮNG HP CHẤT HÓA HỌC
TỰ NHIÊN HAY NHỮNG NGUYÊN TỐ TỰ SINH (Hg, Au, CaCO
3
,
SiO
2
…) ĐƯC HÌNH THÀNH DO CÁC QUÁ TRÌNH HÓA LÝ
KHÁC NHAU DIỄN RA TRONG VỎ TRÁI ĐẤT HAY NGAY CẢ
TRÊN MẶT ĐẤT.
–
KHOÁNG VẬT CÓ THỂ Ở THỂ KHÍ (KHÍ CACBONNIC, KHÍ
SUNFUA HIDRO…), THỂ LỎNG (THỦY NGÂN, NƯỚC…) NHƯNG
PHẦN LỚN Ở TRẠNG THÁI KẾT TINH (THẠCH ANH, FENPAT,
MICA…).
–
HIỆN NAY, NGƯỜI TA BIẾT KHOẢNG HƠN 3000 KHOÁNG VẬT
NHƯNG TRONG ĐÓ CHỈ KHOẢNG GẦN 50 KHOÁNG VẬT THAM
GIA CHỦ YẾU VÀO THÀNH PHẦN ĐẤT ĐÁ, GỌI LÀ KHOÁNG
VẬT TẠO ĐÁ. Ở ĐÂY CHÚNG TA CHỈ NGHIÊN CỨU KHOÁNG
VẬT LOẠI NÀY.

Thaùch anh Pirit Olivin
Hỡnh aỷnh khoaựng vaọt
Hỡnh aỷnh khoaựng vaọt




Đồng Than chì




Các tính chất của khoáng vật
Các tính chất của khoáng vật
•
Dạng tinh thể :
–
LOẠI HÌNH PHÁT TRIỂN THEO MỘT PHƯƠNG : TINH THỂ CÓ DẠNG HÌNH
CỘT, HÌNH QUE, HÌNH SI TÓC… VÍ DỤ : THẠCH ANH, TUAMALIN …
–
LOẠI PHÁT TRIỂN THEO HAI PHƯƠNG : TINH THỂ CÓ DẠNG HÌNH TẤM
VẨY, LÁ… VÍ DỤ: BIOTIT, MUSCOVIT …
–
LOẠI PHÁT TRIỂN THEO BA PHƯƠNG : TINH THỂ CÓ DẠNG HÌNH HẠT,
TRÒN, VUÔNG… VÍ DỤ : HALIT, PIRIT …
•
•
•
DẠNG 1 PHƯƠNG DẠNG 2 PHƯƠNG DẠNG 3 PHƯƠNG

Daïng tinh theå
Daïng tinh theå
1 phöông (Tuamalin) 2 phöông (Muscovit) 3 phöông(Flourit)




Các tính chất của khoáng vật
Các tính chất của khoáng vật
•
Độ cứng :
–
ĐỘ CỨNG LÀ KHẢ NĂNG CHỐNG LẠI TÁC DỤNG CƠ HỌC NHƯ KHẮC
RẠCH HAY MÀI MÒN LÊN BỀ MẶT KHOÁNG VẬT.
–
ĐỂ ĐÁNH ĐỘ CỨNG TƯƠNG ĐỐI CỦA KHOÁNG VẬT, TA DÙNG
THANG ĐỘ CỨNG CỦA MOHS (ÁO) ĐỀ NGHỊ NĂM 1812 NHƯ SAU :
•
1. TAN (HOẠT KHOÁNG).
•
2. THẠCH CAO. MÓNG TAY (2,5)
•
3 .CANXIT. ĐỒNG XU (3)
•
4 .FLUORIT.
•
5. APATIT (LÂN KHOÁNG)-PHOTPHAT LƯỢI DAO (5,5)

•
6. OCTOCLA. GIŨA (6), KÍNH (6)
•
7. THẠCH ANH. ĐĨA SỨ KHÔNG TRÁNG MEN (7)
•
8. TOPAZ.
•
9. CORINDON (CƯƠNG KHOÁNG) - OXIT
•
10.KIM CƯƠNG.




Thử độ cứng và màu vết vạch
Thử độ cứng và màu vết vạch




•
TỶ TRỌNG :
–
TỶ TRỌNG LÀ TỶ SỐ GIỮA TRỌNG LƯNG KHOÁNG VẬT
VÀ TRỌNG LƯNG THỂ TÍCH NƯỚC TƯƠNG ĐƯƠNG.
KHOÁNG VẬT TẠO ĐÁ CÓ TỶ TRỌNG TỪ 2,5 ĐẾN 3,5.
DỰA THEO TỶ TRỌNG, KHOÁNG VẬT CHIA RA LÀM 3
NHÓM SAU:
•
NHẸ : < 2,5 G/CM3

•
TRUNG BÌNH : 2,5÷4 G/CM3
•
NẶNG : >4 G/CM3
–
TỶ TRỌNG PHỤ THUỘC VÀO THÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ
CẤU TRÚC TINH THỂ. KHOÁNG VẬT CÓ CÁC NGUYÊN TỐ
NẶNG VÀ SẮP XẾP CHẶT SẼ CÓ TỈ TRỌNG LỚN.
Các tính chất của khoáng vật
Các tính chất của khoáng vật




•
TÍNH CÁT KHAI VÀ VẾT VỢ: TÍNH CÁT KHAI LÀ TÍNH DỄ BỊ
TÁCH RA CỦA KHOÁNG VẬT THEO CÁC MẶT TỰ NHIÊN,
TÍNH CÁT KHAI CHỈ CÓ Ở VẬT CHẤT KẾT TINH MÀ THÔI.
DỰA VÀO TÍNH CÁT KHAI NGƯỜI TA CHIA RA 4 MỨC ĐỘ NHƯ
SAU:
–
CÁT KHAI RẤT HOÀN TOÀN : TINH THỂ DỄ DÀNG TÁCH THÀNH
NHỮNG LÁT RẤT MỎNG. VÍ DỤ : BIOTIT (MICA ĐEN), MUSCOVITE
(MICA TRẮNG) …
–
CÁT KHAI HOÀN TOÀN : DÙNG BÚA ĐẬP NHẸ TINH THỂ DỄ DÀNG
VỢ THÀNH CÁC MẶT TƯƠNG ĐỐI PHẲNG. VÍ DỤ : CANXIT, TINH
THỂ HALIT, TAN, GƠTIT…
–
CÁT KHAI TRUNG BÌNH : KHI VỢ MẶT CÁT KHAI KHÔNG ĐỀU, VỪA

THẤY VẾT VỢ VỪA THẤY MẶT CÁT KHAI.VÍ DỤ : AUGIT, OCTOCLA …
–
CÁT KHAI KHÔNG HOÀN TOÀN : KHÓ THẤY MẶT TÁCH MÀ THƯỜNG
LÀ CÁC VẾT VỢ KHÔNG THEO QUY TẮC. VÍ DỤ : THẠCH ANH,
OLIVIN, TOPAZ, MANHETIT … CÒN GỌI LÀ TÍNH KHÔNG TÁCH CỦA
KHOÁNG VẬT, TẠO THÀNH VẾT VỢ.
Các tính chất của khoáng vật
Các tính chất của khoáng vật




Hình aûnh tính caùt khai
Hình aûnh tính caùt khai