VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
DƯƠNG VĂN CHUNG
TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA PHÒNG TƯ PHÁP
TỪ THỰC TIỄN TỈNH BẮC GIANG
Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính
Mã số: 8 38 01 02
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS VŨ CÔNG GIAO
Hà Nội, 2018
LỜI CAM ĐOAN
T
ỹ
vớ
“Tổ chức và hoạt động của Phòng Tư pháp từ thực tiễn tỉnh Bắc
Giang”
công trình nghiên c u của cá nhân tôi; các thông tin, số liệ
dụng trong lu
kết lu n của lu
ảm bảo trung thực, có xuất x rõ ràng; nh ng quan
kết quả nghiên c u của chính tác giả.
TÁC GIẢ
Dương Văn Chung
ược sử
ểm và
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT
ĐỘNG CỦA PHÒNG TƯ PHÁP… ........................................................................... 5
1.1. K á
ệ
1.2. Cơ ấ
1.3. Đặ
ơq
1.4. Cá
ị í
ò
q á
ổ
xâ
ệ
ư
ủ
ế
ốả
p á
ụ q
ổ
k á
ự
q
ấp
ưở
ế
ủ P ò
ủ P ò
ố q
í
ể
ệ
Tư p áp .... 5
Tư p áp ............... 12
P ò
Tư p áp ớ á
ệ ................................................................... 20
ổ
ủ P ò
Tư p áp ................ 22
Chương 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA PHÒNG TƯ
PHÁP TẠI TỈNH BẮC GIANG .............................................................................. 29
2.1.Khá q á
G
ả
ặ
ể
ưở
ế
ị
â
ư
ổ
2.2. Thực tr ng tổ ch c b
2.3. T ự
â
ỉ
ủ
á P ò
ế xã
ủ
ỉ
Bắ
Tư p áp ................................... 29
Tư p áp i tỉnh Bắc Giang ......................... 32
Tư p áp
ế
Bắ G
k
ủ P ò
ủ P ò
2.4. N
Tư p áp
ý
ấ
p
ỉ
Bắ G
… ......................... 37
ổ
ủ P ò
......................................................................................... 56
Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT
ĐỘNG CỦA PHÒNG TƯ PHÁP TỪ THỰC TIỄN TỈNH BẮC GIANG ........... 60
3.1. Q
Bắ G
ể
ổ
ủ P ò
Tư p áp ừ
ự
ễ
ỉ
.................................................................................................................... 60
3.2. G ả p áp ổ
Bắ G
ớ ổ
ớ ổ
ủ P ò
Tư p áp ừ
ự
ễ
ỉ
.................................................................................................................... 66
KẾT LUẬN ................................................................................................................ 74
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................. 76
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
HĐND
H
ồng nhân dân
PTP
P ò
PBGDPL
Phổ biến giáo dục pháp lu t
QPPL
Quy ph m pháp lu t
TDTHPL
Theo dõi thi hành pháp lu t
THPL
Thi hành pháp lu t
TTHC
Thủ tục hành chính
TAND
Toà án nhân dân
TGPL
Trợ giúp pháp lý
UBHC
Uỷ ban hành chính
UBND
Uỷ ban nhân dân
VKSND
Viện Kiểm sát nhân dân
XHCN
Xã h i chủ
XLVPHC
Xử lý vi ph m hành chính
Tư p áp
ĩ
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Biểu 2.2: Thống kê công ch
á P ò
Biểu đồ 2.3.1.1: Thống kê số dự thả
Tư p áp
n 2013-2017 ................ 34
ản quy ph m pháp lu
ược thẩ
ịnh
n 2013-2017 .................................................................................................. 38
Biểu đồ 2.3.1.2: Thống kê số
kiểm tra, kiểm tra theo thẩm quy
Biểu đồ 2.3.1.2: Thống kê số
á
ản quy ph m pháp lu
ượ P ò
Tư p áp ự
n 2013-2017 ........................................ 41
ản quy ph m pháp lu
ượ P ò
Tư p áp rà
n 2013-2017 .......................................................................................... 42
Biểu đồ 2.3.2.1: Thống kê số ường hợp xử ph t vi ph
í
n
2015-2017… ............................................................................................................. 44
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ủ
â
ọ ắ
â (UBND)
UBND ấp
ơq
ệ )
í
p ươ
ó á
q ả
ấp
e
ấ q ả
P ò
ổ
ấp
ĩ
UBND ấp
ị
ý ủ
ặ ĩ
ự
(PBGDPL); ò
ướ ; ợ
ự
ỉ
ý
á
ướ
q
ủ
á
ắ
ợ
ệ
í
kể
ị ủ
ượ
ầ
ượ
úp
p
ụ p áp
ự ; ồ
ườ
xử ý
p
. PTP
ị
ơ ấ
ờ
ị
ệ
ự
ấp ủ
ú
í
ẩ
ũ
á
ượ
ỉ
kể
ệ
ã
ướ
ủ
ự
ố kệ
ệ q ả
q
á
ựp á
ể k
kế q ả ã
Bắ G
ệ
á
ủ p áp
ượ
â
ủ PTP
ị p ươ
ế xã
ành tư p áp ở ị p ươ
T
PTP ở ỉ
ế
ế
á PTP
ượ
óp á
ụ
ị
ệ
g tác; ị í vai trò,
â
ó
á THPL
ệ
Bắ G
ệ q ả
ượ
ự
ệp ụ ủ Sở Tư p áp.
ỉ
ấ ượ
ả
ả
ả q
ị ;
ồ
ụ
p áp
xử ý
e q
ệ
ệ
.
(TTHC); p ổ
ý
ủ UBND ấp
ế
p
á
ị í
ẫ
T
ố
ự
;
ư p áp k á
ổ
ệ
ư
(TDTHPL); k ể
úp p áp ý (TGPL); q ả
q ả
úp UBND
ệ
í
ị
. UBND ấp
; óp p ầ
á xâ
ủ ụ
á
â
UBND ấp
ả ở ơ ở;
chính (XLVPHC)
ướ n â
á ở ị p ươ
ự
â
â (HĐND),
ấp
ự
ủ p áp
ướ
á
(
ư
ả ướ
ý
â
ướ
ơq
p
(QPPL); k ể
ệ
ự ở ị p ươ
(THPL); theo dõi thi hành p áp
p áp
á
ỉ
ệ
e q
ệ q ả
ồ
í
ựủ q
ấ
p ố
ủ H
ị
ự
Tư p áp (PTP)
ố
ị xã
ơq
ướ
q
ố
ơq
ơq
ý
q
ướ ở ị p ươ
HĐND ù
ệ
ệ
ự
ệ
.
ổ
ế. M
ủ
ố PTP c ư
áp
ủ Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của B Chính trị v
chiến lược cả á
ư p áp ế
2020.
1
Nh ng h n chế ó ặt ra yêu cầu cần phải tiếp tục nghiên c u làm sáng tỏ
nh ng vấ
ng củ PTP ể tìm ra nh ng
lý lu n và thực tiễn v tổ ch c và ho
giải pháp mới nhằm nâng cao hiệu quả tổ ch c và ho
ng của thiết chế này, áp
ng yêu cầu của tình hình mới, phục vụ cu c cách m ng công nghiệp hóa, hiệ
ó . Đâ
í
ý
k í
ệ học viên lựa chọ
tài “Tổ chức và hoạt động của
Phòng Tư pháp từ thực tiễn tỉnh Bắc Giang” ể thực hiện lu
với mong muốn kết quả nghiên c u củ
ò
óý
ĩ
ó
óp
ết thự
i
c sỹ lu t học
tài không chỉ cần thiết với tỉnh Bắc Giang,
ối vớ q á
ổi mới v v tổ ch c và ho t
ng của PTP trên ph m vi cả ước.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
m qua ở ướ
Trong nh
ch c và ho
ng của PTP,
học pháp lý, B Tư p áp
ó
ã ó
u công trình nghiên c u v tổ
ểu
tài do Viện nghiên c u Khoa
ủ trì thực hiệ
2004 vớ
: “Tổ chức và
hoạt động của PTP -thực trạng và giải pháp kiện toàn, nâng cao năng lực, hiệu
quả hoạt động”. Đ tài này mô tả các q
ịnh của pháp lu t, tổng kết ho
thực tiễn của PTP trên ph m vi cả ước
ư
quả ho
ng
ng giải pháp nâng cao hiệu
ng của PTP.
Bên c
q
ế
- Lu
ó
ó
ể kể ến nh ng công trình nghiên c u và m t số bài viết
ư:
c sỹ của tác giả Nguyễn Thị Lài (2010) viết v quản lý nhà
nước về hộ tịch qua thực tiễn tỉnh Quảng Bình.
- Lu
c sỹ của tác giả Trần Thị Thanh Hi n (2011) viết v tổ chức và
hoạt động của cơ quan chuyên môn thuộc UBND ở nước ta hiện nay.
Lu
c sỹ của tác giả Lê Thị Thu Hồng (2012) viết v tổ chức và hoạt
động của PTP từ thực tiễn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.
- Lu
c sỹ của tác giả Lê Trọng Duẩn (2015) viết v tổ chức và hoạt
động của PTP từ thực tiễn tỉnh Hưng Yên.
- Lu
c sỹ của tác giả Nguyễn Lê Thủy Tiên (2016) viết v tổ chức
và hoạt động của PTP từ thực tiễn tỉnh Bến Tre.
- Bài viết của Nguyễn Thị Oanh (2003), Các PTP có nặng về nhiệm vụ
chứng thực?
T p chí Dân chủ và Pháp lu t số 5/2003.
2
- Bài viết của Trầ V
nhà nước,
Q ảng (2003), Vị trí, vai trò của PTP trong quản lý
T p chí Dân chủ và Pháp lu t số 5/2003.
Kết quả nghiên c u của các công trình, bài viết nêu trên có giá trị tham khảo
ối với việc triển khai thực hiện lu
.T
p ươ
khá lâu, do v y tính c p nh
ện pháp lu t và thực tiễn hiện nay
ó hầu hết các công trình nghiên c
không cao. Bên c
ưở
ể ổi mới v tổ ch c và ho
ến ho
ực sự
â
ơ ấu và tổ
ng của PTP, các giải pháp khả thi
ng củ PTP… Vì v y, vẫn cần có thêm nh ng
nghiên c u n a ể làm sáng tỏ ơ
ho
ư
ệm vụ, quy n h
rõ m t cách toàn diện v vị trí vai trò, ch
ch c của PTP, các yếu tố ả
ã ến hành
t số
ng vấ
lý lu n và thực tiễn v tổ ch c và
ng của PTP. Đ tài “Tổ chức và hoạt động của PTP từ thực tiễn tỉnh Bắc
Giang” sẽ kế thừa nh ng kết quả nghiên c
thêm nh ng vấ
ã ược công bố ướ
lý lu n, thực tiễn v tổ ch c và ho
PTP t i tỉnh Bắ G
ó
q
ượng, hiệu quả v tổ ch c và ho
ó
ó
õ
ng của PTP nói chung,
ng giải pháp mới nâng cao chất
ng của PTP trong thời gian tới.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích
ó
Lu
ụ
í
p â
í
ối chiếu lý lu n, pháp lu t và thực tế ể
xây dựng các lu n c khoa học, ồng thời
ho
ra nh ng giả p áp ổi mới tổ ch c và
ng của PTP t i tỉnh Bắc Giang nói riêng và trên ph m vi cả ước nói chung.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
ó
Lu
ng nhiệm vụ sau:
- Phân tích, làm sáng tỏ nh ng vấ
-P â í
chỉ
á
lý lu n v tổ ch c và ho
á khung pháp lu t hiện nay v tổ ch c và ho
á
n phát triển trong quá trình xây dựng, ho
- Đá
á
ực tr ng tổ ch c và ho
ng của PTP.
ng của PTP;
ng của PTP ở Việt Nam.
ng của PTP t i tỉnh Bắc Giang.
- Đ ra nh ng giả p áp ổi mới v tổ ch c, nâng cao hiệu quả ho
ng của
PTP t i tỉnh Bắc Giang nói riêng và PTP cấp huyện trên ph m vi cả ước nói chung.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đố ượng nghiên c u của lu
v tổ ch c, ho
á
ng của PTP ở tỉnh Bắc Giang.
3
ấ
lý lu n, pháp lý, thực tiễn
4.2. Phạm vi nghiên cứu
ỉ t p trung nghiên c u các khía c nh lý lu n,
- Phạm vi về nội dung: Lu n
pháp lý, thực tiễn v tổ ch c và ho
á
ng của PTP, không mở r
ơq
ư
pháp khác.
ỉ t p trung nghiên c u thực tiễn tổ ch c
- Phạm vi về không gian: Lu
ng củ PTP
và ho
ịa bàn tỉnh Bắc Giang (thông qua số liệu toàn tỉnh và
một số huyện trên địa bàn tỉnh), không mở r
á
5
ng của PTP t i tỉnh Bắc Giang trong thờ
á
k á.
ỉ t p trung nghiên c u tổ ch c và ho t
- Phạm vi về thời gian: Lu
mở r
ị p ươ
ầ
â (2013-2017), không
n khác.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
ược nghiên c
Lu
duy v t lịch sử của Chủ
ơ ở p ươ
p áp
n duy v t biện ch ng,
ĩ Má – Lênin.
Tác giả sử dụng m t số p ươ
p áp nghiên c u cụ thể
: P ươ
p áp
phân tích, tổng hợp, so sánh, thống kê.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
ệ thố
Lu
ho
ó
õ ơ
ểm, giả p áp
ra trong lu
ó
ể ược các
ước có thẩm quy n tham khảo phục vụ quá trình hoàn thiện pháp lu t
v tổ ch c và ho
ư p áp ó
ng củ
ũ
nghiên c u của lu
ho
lý lu n v tổ ch c và
ng của PTP từ thực tiễn tỉnh Bắc Giang.
Nh ng phân tích, q
ơq
t số vấ
ng nghiên c
ó
PTP ó
. Kết quả
ể ược sử dụng làm tài liệu tham khảo trong
o.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần Mở ầu, Kết lu n, Danh mục tài liệu tham khảo, n i dung chính
của lu
ược bố cụ
3
ươ
ụ thể
ư
:
Chương 1: Những vấn đề lý luận, pháp lý về tổ chức và hoạt động của Phòng
Tư pháp.
Chương 2: Thực trạng tổ chức và hoạt động của Phòng Tư pháp tại tỉnh Bắc
Giang.
Chương 3: Quan điểm và giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của Phòng
Tư pháp từ thực tiễn tỉnh Bắc Giang.
4
Chương 1
NHỮNG VẤN LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VỀ TỔ CHỨC
VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA PHÒNG TƯ PHÁP
1.1. Khái niệm, vị trí, vai trò và quá trình xây dựng, phát triển của
Phòng Tư pháp
1.1.1. Khái niệm Phòng Tư pháp
Theo Đ u th 63 Hiến pháp n
ò q
1946 ủ
ước Việt Nam dân chủ c ng
ịnh:
“Cơ q
ư p áp ủ
ước Việt Nam dân chủ c ng hoà gồm có:
a) Toà án tối cao.
b) Các toà án phúc thẩm.
) Cá
á
ệ nhị cấp
ơ ấp.” [23]
ược
T i Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của B Chính trị v chiế
cả á
ư p áp ế
2020 ũ
xá
ị
á
ơq
ư p áp k
ỉ là Tòa án
nhân dân (TAND), mà còn bao gồm cả Viện kiểm sát nhân dân (VKSND); Cơ q
; Cơ q
t ươ
ả á
ư p áp
á
b
á [15]. T e
ũ á
e
ướ
ó N ị quyết số 49-NQ/TW ư
ổi mới v ch
ị
ư p áp...
quan tham gia vào ho
q
Cơ q
ấu giá tài sản,
ư p áp
ơq
q ả
ý
ước v
ực hiện t p trung quy
u tra, công tố
á
thủ tục tố tụng do pháp lu q
ị
p á q ết cuối cùng [20.Tr11].
5
á
ơ
ực hiện
ng bổ trợ
ư pháp. Trong hệ thống ó,
ư p áp
â
ơq
ực hiện ho
á
ư p áp
ị
ồm toàn b
ố tụng (VKSND, Cơ
á các cấp); các ơ q
ư p áp và ch
ước ể ư
ư
ư p áp, cụ thể là cá
ư p áp (TAND các cấp); á
ơq
ồm: Hệ
u tra; Hệ thố
ư
ơq
ng mang tín
, Cơ q
TAND
ư p áp
ả hoạt động quản lý nhà nước về công tác tư pháp.
Theo cách tiếp c n ở trên, hệ thố
quy n lự
ơq
Cơ q
hành án; Hệ thống các thiết chế bổ trợ ư p áp
á
ệm vụ ơ ấu, tổ ch c
ơ ở v t chất của hệ thố
thống TAND; Hệ thống VKSND; Hệ thố
ủ
vào kết quả của ho t
…
q
ệc thực hiện các
ước, thực hiện quy n lực nhà
Để thực hiện ho
á ư p áp
ươ
ế
ng bổ trợ ư p áp
á
t hệ thố
ị p ươ
q ả
ơq
í
ý
ước v công
ước ã ược thiết l p từ trung
ồm: B Tư p áp Sở Tư p áp PTP và ch c danh công ch c
Tư p áp-H tịch cấp xã. Tuy nhiên, xét v tính chấ
ước, không có ch
ực hiện quy
â
ư p áp
á
ơq
í
ư TAND.
Theo tinh thần của Nghị ịnh số 37/2014/NĐ-CP ngày 05/5/2014 của Chính
ịnh v tổ ch
phủ q
á
ơq
ơq
thành phố thu c tỉnh, PTP
ư
xử ý
ị ;
ự ; ồ
ể
ệ q ả
ý
ướ
ườ
e q
ị
ẫ
ệ
ủ p áp
UBND ỉ
ơ ấ
p ố ự
xã, thàn p ố
ỉ
ươ
q
ị
á THPL
ư
ị
B N
ố
ụ ướ
ủ Sở Tư p áp
UBND
PTP
ệ
q
ị
:
1. PTP là cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện, quận, thị
phố thuộc tỉnh
ự
[7].
4 T
ổ
ệ
ả ở ơ ở;
ý
22/12/2014 ủ B Tư p áp
ụ q
ự
á xâ
ướ ; TGPL; q ả
á Nghị ịnh số 37/2014/NĐ-CP, Đ
23/2014/TTLT-BTP-BNV
ệ
ả QPPL; PBGDPL; ò
á ư p áp k á
XLVPHC
Cụ
UBND ấp
úp UBND ấp
và THPL; TDTHPL; kiể
;
c UBND huyện, qu n, thị xã,
, thành
au đây g i chung là UBND cấp huyện , thực hiện chức năng tham
mưu, giúp UBND cấp huyện quản lý nhà nước về: công tác ây dựng và THPL;
TDTHPL; kiểm tra, ử lý văn bản QPPL; kiểm oát TTHC; PBGDPL; hòa giải ở cơ
ở; nuôi con nuôi; hộ tịch; chứng thực; bồi thường nhà nước; TGPL; quản lý công
tác THPL về XLVPHC và công tác tư pháp khác theo quy định của pháp luật.
2. PTP chịu ự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, vị trí việc làm, biên chế công chức,
cơ cấu ngạch công chức và công tác của UBND cấp huyện, đồng thời chịu ự chỉ đạo,
kiểm tra, thanh tra, hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ của Sở Tư pháp.
ầ
Tuy nhiên, theo
ủ C í
kể
p ủ
á
ử
ổ
ủ ụ
ể
ỉ .D
ố
ó,
ệ
ị ị
ổ
í
soát TTHC ượ
ủ N
ố 92/2017/NĐ-CP ngày 07/8/2017
ố
kể ừ
á N
ị ị
25/9/2017 ở ị p ươ
ừ ự
ớ ấp
ủ
Sở Tư p áp
ệ
e
6
ỉ
ủ C ủ ị
V
q
ế
á kể
p òng UBND
UBND ấp ỉ
á kể
V
á TTHC ã ượ UBND ấp
p ò
HĐND&UBND
Từ
p â
í
ệ
ể
ừ ự
PTP
ệ .
ở
ó
ể
ể , PTP là cơ quan chuyên môn thuộc hệ
thống cơ quan hành chính nhà nước ở cấp huyện, có chức năng tham mưu, giúp
UBND cấp huyện quản lý nhà nước về công tác tư pháp, hoạt động theo nguyên tắc
ong trùng trực thuộc, vừa chịu ự chỉ đạo, quản lý về m i mặt của UBND cấp
huyện, vừa chịu ự chỉ đạo, hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra của cơ quan chuyên
môn nghiệp vụ cấp trên, mà trực tiếp là Sở Tư pháp.
1.1.2. Vị trí, vai trò của Phòng Tư pháp
Đ
í ủ
9L
Tổ
í
q
ơq
ị p ươ
UBND ấp ỉ
1. Cơ q
UBND ượ
ơq
ĩ
ư
úp UBND
ự ở ị p ươ
q
ủ
ự
ơq
ướ
ự
ệ
á
ấp
ơq
q ả
ặ
ủ UBND
ý
ướ
ủ
q ả
ệ
ả
ị p ươ ; ả
ý
ụ q
4. C í
ồ
ị
p ủq
UBND ấp ỉ
ự
ị
ự
ĩ
ự
ấp
ỉ
ỉ
ự
á
ơq
ị
ụ
ấp
ừ
ố
ươ
ướ
ế
q ả
ý
ấp ủ
ổ
ệp ụ
ả
ấp
ả
ặ
ự
ế - xã
ệ q ả
ù
ị
ủ
p ù ợp ớ
ể k
ệ
ể ổ
ặp ớ
.
ơq
ệ [30].
ươ
ươ
1. Cơ q
ược giao, trong tổ ch c b
ơq
p ò
ực thu c bao gồm
(gọi chung là phòng). V việc này,
UBND ấp
ư
úp UBND ấp
ệ q ả
ự
ệ
ụ q
ệ
ựp â
ơ ở; k
Đ u 3 Nghị ịnh số 37/2014/NĐ-CP của Chính phủ q
ố
e
p á
ợp ý
máy của UBND cấp huyện thành l p á
ơq
ướ
.
Để triển khai thực hiện các nhiệm vụ, quy n h
các phòng và á
ị
ệ
kể
kệ
ọ
ĩ
ủ
õ
ấp
ý
ụ q
ờ
ả
ả
ướ
ở ấp ỉ
UBND p ả
ị
ừ
ệ
ơq
ể
ổ
ị
.
á
3. V ệ ổ
ệ :
q ả
UBND
ế
ấp
ệ
2. Cơ q
ủ
2015 ã q
ý
ướ
e
7
ựủ q
ệ ;
ịnh:
ự
ệ
ĩ
ự ở ị p ươ
ủ UBND ấp
ệ
Luận vận đậy đu ở file:Luận vận Full