SKKN rèn kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh tiểu học

Rèn kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh tiểu học
*********************************************************
*****************
MỤC LỤC

NỘI DUNG

Trang

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ

1

PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

3

1. Cơ sở lý luận của vấn đề

3

2. Thực trạng của vấn đề

3

3. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề

5

4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

6

PHẦN III: KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ

9

1. Kết luận

9

2. Những ý kiến đề xuất

10

Tài liệu tham khảo

11


Rốn k nng cm th õm nhc cho hc sinh tiu hc
*********************************************************
*****************
PHN I: Đặt vấn đề
m nhc la mt nhu cu trong i sng tinh thn ca tr. Tr em tham
gia ca hat la c t hot ng nhn thc thờ gii xung quanh va bn thõn
mỡnh. Bng ngụn ng c thự ca mỡnh nh; giai iờu, nhp iờu, tớnh cht
cht ch v tiờt tu, s hai hoa v õm thanh giỳp hc sinh m rng tm hiu
biờt phong phỳ thờm v kinh nghiờm sng, mang li cm giac xỳc ng v
thm m mi m, mnh m. giỳp cho viờc phat trin trớ tuờ úc tng tng
va cú tac dng giao dc tỡnh cm, o c cho tr em. Viờc trin khai mụn

hc m nhc trng Tiu hc cú ý ngha nhõn vn rt ln, phự hp vi
cụng c quc tờ v quyn tr em. Qua cac bai hc, cac em c nghe hat,
nghe nhc, c tp hat, c biờt mt s kiờn thc ph thụng v m nhc,
tt c nhng cai ú s to thanh mt trỡnh vn hoa õm nhc ti thiu
gúp phn cựng cac mụn hc khac giao dc nhõn cach, lam cho cac ni dung
hc tp nha trng cú tớnh toan diờn, lam thng bng, hai hoa cac hot
ng ca tr em. Đợc học bộ môn này các em sẽ đợc là chủ nền
văn hoá âm nhạc, có đủ trình độ tiếp thu các phơng thức
âm nhạc khác, đồng thời qua các bài hát giáo dục cho các
em tình yêu quê hơng đất nớc, gia đình, bạn bè thầy cô.... .
Nh nhà giáo dục Nga đã nói :

Thể dục uốn nắn thân thể , âm nhạc uốn nắn
con ngời về tâm hồn
Mun t c nhng yờu cu trờn. Bn thõn ngi giao viờn dy b
mụn nng khiờu núi chung va b mụn õm nhc núi riờng phi cho hc sinh
hiu c khai niờm v õm nhc. T ú giao viờn cho hc sinh lam quen vi
cac õm thanh ca cac nt. Da trờn nhng nt nhc ú cac nhc s ó sang
tac nờn nhng giai iờu, y chớnh la nhng tac phm va nhng tac phm yờu

1


Rèn kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh tiểu học
*********************************************************
*****************
cầu học sinh, yêu cầu chúng ta phải hiểu được nội dung sắc thái tình cảm của
bài hát. Căn cứ vào tình hình thực tiễn của nhà trường, với mong muốn tìm
ra những biện pháp giáo dục học sinh một cách nhẹ nhàng thoải mái và yêu
thích môn học, tôi đã chọn s¸ng kiÕn kinh nghiÖm “Rèn kỹ năng

cảm thụ âm nhạc cho học sinh tiểu học”.

2


Rốn k nng cm th õm nhc cho hc sinh tiu hc
*********************************************************
*****************
PHN II: giải QUYT VN
1. C s lý lun ca vn
Âm nhạc là ngôn ngữ biểu hiện nội dung bằng âm
thanh, âm nhạc có nét gần gũi với ngôn ngữ nói. Âm nhạc
truyền đạt đợc những cảm xúc buồn, vui ... nó diễn đạt đợc
những sắc thái vô cùng tinh tế mà bất cứ loại hình nghệ
thuật nào cũng khó sánh kịp. Nhạc sỹ có thể sử dụng giai
điệu, âm thanh trầm bổng khác nhau, những tiết tấu hoà
thanh âm sắc tạo cho ngời nghe cảm giác trọn vẹn hơn cả
một đoạn văn miêu tả chi tiết. Vì lẽ đó nhạc sỹ thiên tài : Trai
cốpki nói : Âm nhạc bắt đầu từ ngôn ngữ kết thúc .
Mặt khác âm nhc la mt mụn hc mang tớnh nghờ thut cao, nú
khac rt nhiu so vi mụn hc khac, tuy nú khụng ũi hi s chớnh xac mt
cach tuyờt i nhng li ũi hi ngi hc phi cú s yờu thớch, s am mờ
thm chớ la mt chỳt cai gi la nng khiờu, iu nay khụng phi hc sinh
nao cng cú c. Hc m nhc mang ờn cho hc sinh nhng phỳt giõy th
gión, thoi mai, "Hc m chi, chi m hc". Thụng qua nhng giai iờu,
nhng cõu hat, nhng li ca, nhng c ch, nhng iờu b, m nhc giỳp cac
em nhn thc nhng hỡnh tng õm thanh, giai iờu, kớch thớch cm xỳc ca
cac em, giỳp cac em cm th nhng giai iờu qua tng bai hat, tng nột nhc.
2. Thc trng ca vn :
Nm hc 2010- 2011 c s phõn cụng ca Ban giam hiờu nha

trng, tụi trc tiờp ging dy b mụn m nhc khối lớp 2 và 3. hc
sinh hc tp tt mụn hc bn thõn tụi luụn tỡm tũi nhng phng phap dy
hc cho phự hp ỳng vi la tui, ỳng trng trỡnh, to hng thỳ cho hc
sinh yờu thớch mụn hc. Tụi luụn tỡm nhng phng phap a phong trao

3


Rèn kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh tiểu học
*********************************************************
*****************
ca hát của nhà trường đạt kết quả và hoàn thành tốt nhiệm vụ được phân
công, trong khi nhận thức, sự hiểu biết, giọng hát của học sinh không đồng
đều, có những em có giọng hát, hát đúng giọng, có những em hay hát lạc
giọng, chưa mạnh dạn tham gia biểu diễn các bài hát hoặc biểu diễn chưa tự
nhiên, chưa mạnh dạn nhận xét về tư thế biểu diễn của bạn mình hoặc về giai
điệu tiết tấu các bài hát, các tác phẩm âm nhạc được nghe.
Sau khi rà soát nắm tình hình thực tế tôi đã tiến hành phân loại từng
nhóm và đi sâu vào tìm hiểu những hạn chế từng mặt của mỗi học sinh cũng
như hoàn cảnh, cá tính, sở thích của các em để từ đó có hướng bồi dưỡng và
giúp đỡ phù hợp với đối tượng học sinh.
Do môn học đòi hỏi phải có tính năng khiếu nên trong khi ca hát một
số học sinh hát lạc giọng, chưa thuộc lời, hát chưa chuẩn về giai điệu, tiết
tấu, do một số em nói tiếng địa phương nên nói ngọng vì vậy nhiều em ngại
tham gia các hoạt động âm nhạc trong lớp, hoặc học sinh chưa biết cách trình
bày cảm nhận của mình về bài hát, tác phẩm âm nhạc, chưa mạnh dạnh trong
việc nhận xét các bạn trong lớp biểu diễn bài hát.
§Ó phục vụ cho s¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ Rèn luyện kỹ năng
cảm thụ âm nhạc cho học sinh Tiểu học” có kết quả, ngay từ đầu năm học
tôi đã khảo sát chất lượng học sinh khèi líp 2, 3 tại trường qua các bài

học.
Kế hoạch khảo s¸t đánh giá học sinh cña 2 khèi líp 2, vµ líp 3,
thời gian th¸ng 09/2010. kÕt qu¶ ®¹t ®îc lµ:
Lớp

Tổng số
HS

Lớp 2E
Lớp 3A

Hoàn thành tốt (A+)

Hoàn thành (A)

SL

%

SL

%

36

5

14

31

86

35

6

17

29

83

4


Rèn kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh tiểu học
*********************************************************
*****************
Tổng

71

11

15

60

85

3. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề
a. Đối với giáo viên:
Phối hợp cùng giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh học sinh để tìm hiểu
sở thích, cá tính của các đối tượng học sinh.
Thường xuyên nghiên cứu, cải tiến phương pháp dạy học và học tập ở
các phân môn khác để không ngừng nâng cao chất lượng giảng dạy về môn
Âm nhạc.
Nắm vững kiến thức đã được trang bị ở nhà trường về chuyên môn,
chuyên ngành về nghiệp vụ sư phạm. Hiểu được đặc điểm đối tượng về phát
triển tâm sinh lý và sự hình thành phát triển ngôn ngữ.
Hình thành các biểu tượng thông qua các bài hát đó là những câu
chuyện nhằm giáo dục hành vi đạo đức nhờ lời ca và giai điệu của bài mà
gây được cho học sinh những xúc cảm và thể hiện được tình cảm sắc thái vào
bài hát.
Định hướng cho các em thấy được chiều sâu của tác phẩm: nghe giai
điệu và cảm thấy thích, nói được vì sao mà thích, thấy nó hay thì hay ở chỗ
nào? Còn qua các câu chuyện âm nhạc mà thấy được sức mạnh của Âm
nhạc, tầm quan trọng của Âm nhạc trong đời sống hằng ngày.
Hằng ngày trò chuyện, gần gũi khích lệ cho các em để các em mạnh
dạn, tự tin hơn trong khi biểu diễn các bài hát.

5


Rốn k nng cm th õm nhc cho hc sinh tiu hc
*********************************************************
*****************
Trong cac gi hc luụn to ra cho hc sinh hng thỳ cac em phn
khi trong khi hc tp.

b. i vi hc sinh:
Trong cac gi hc phi sụi ni, mnh dn, biờt nhn xột v t thờ hat,
v giai iờu li ca, cac ng tac ph ho cho bai hat, hat ỳng vi nhc.Biờt
liờn hờ vi thc tờ cuc sng vi ni dung bai hat, ni dung cõu chuyờn õm
nhc.Ngoai tp biu din cac bai hat trng lp v nha cac em t tp hat
kờt hp cac ng tac ph ho cho bai hat va tp biu din cac bai hat.
4. Hiờu qua ca sang kiờn kinh nghiờm:
a. Kết quả đợc kiểm chứng trong thực tế
Sau một năm áp dụng và thực hiện sáng kiến kinh
nghiệm "Rèn kỹ nằng cảm thụ âm nhạc cho học sinh
tiểu học" ở lớp 2, 3 tại trờng Tiểu học Đinh Tiên Hoàng. Môn
âm nhạc đợc nhà trờng khảo sát đánh giá cao, đợc tổ
chuyên môn đánh giá cao .
Mặt khác bng s nhiờt tỡnh, tn tõm ca bn thõn tụi cựng vi s
c gng n lc ca hc sinh. Qua mt thi gian rốn luyờn k nng cm th
õm nhc cho hc sinh tụi thy cac em cú rt nhiu tiờn b trong viờc nờu cm
nhn ca mỡnh v bai hat, tac phm, mnh dn nhn xột cac bn trong lp
biu din, t ú cac em t sa cho mỡnh hat ỳng giai iờu li ca, mnh dn
biu din cac bai hat, biu din t nhiờn kờt hp vi cac ng tac ph ho.
Hc sinh t ra rt thớch hc, rt say mờ mụn hc. Khụng khớ din ra sụi ni,
thoi mai kớch thớch c lũng say mờ õm nhc ca hc sinh. Hc sinh ch
ng tiờp thu mt cach d dang. Vi nhng c gng trờn tụi ó thc hiờn kha
thanh cụng va ó phat huy c tớnh tớch cc hc tp ca hc sinh thụng qua
t kho sat cui cựng thi gian: thang 5 nm 2011.

6


Rèn kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh tiểu học
*********************************************************

*****************
* Kết quả
Tổng số

Khối

Hoàn thành tốt (A+)

Hoàn thành (A)

SL

%

SL

%

Líp 2E

HS
36

10

28

26

72

Líp 3A

35

10

29

25

71

Tổng

71

20

28

51

72

* So sánh đối chứng:
Trước khi áp dụng

Sau khi áp dụng

- Lớp học trầm

- Lớp học sôi nổi, tích cực.

- Học tập chậm chạp, ít phát biểu ý - Học tập nhanh nhẹn, hăng hái phát
kiến.

biểu ý kiến.

- Chưa thể hiện được tính chất, tình - Thể hiện được tình cảm sắc thái của
cảm bài hát.

bài hát.

- Chưa biết nêu cảm nhận của mình - Biết nêu cảm nhận của mình về bài
về bài hát.

hát, tác phẩm âm nhạc.

- Chưa mạnh dạn trong nhận xét các - Mạnh dạn nhận xét các bạn trong
bạn biểu diễn bài hát.

lớp biểu diễn bài hát.

- Số lượng học sinh rụt rè, nhút nhát - Số lượng học sinh mạnh dạn, tự tin
khi biểu diễn còn nhiều.

khi biểu diễn tăng lên nhiều.

b./ Hiệu quả mới :

Tăng chất lượng học tập của học sinh, đáp ứng được mực tiêu giáo dục
đào tạo trong giai đoạn hiện nay. Học sinh được phát huy khả năng của mình
qua mỗi tiết học.

7


Rèn kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh tiểu học
*********************************************************
*****************
c. Ý nghĩa sáng kiến kinh nghiệm:
ý nghĩa về mặt giáo dục :
Góp phần tích cực vào việc đổi mới phương pháp dạy học của giáo
viên và học sinh.
Giáo viên và học sinh thấy được tầm quan trọng trong việc rèn kỹ
năng cảm thụ âm nhạc tạo bước chuyển biến trong quá trình nhận biết các
bước trong quá trình học tập phân môn âm nhạc nâng cao chất lượng của
môn học theo yêu cầu của giáo dục hiện nay. Nhà trường, ngành giáo dục tin
tưởng hơn về chất lượng học tập của phân môn âm nhạc.

8


Rèn kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh tiểu học
*********************************************************
*****************

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
- Trong quá trình rèn luyện kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh,

bản thân tôi đã rút ra được một số kinh nghiệm sau:
- GV cần lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của học sinh.
- Giáo viên luôn phải tìm ra những phương pháp dạy cho từng đối
tượng, từng lớp cho phù hợp, khai thác kĩ, mở rộng kiến thức bài dạy để thu
hút học sinh.
- Luôn chuẩn bị đồ dùng đầy đủ, phong phú, tập kĩ sử dụng đàn đệm
cho các bài hát, các động tác phụ hoạ trước khi lên lớp.
- Lên lớp giáo viên phải nhẹ nhàng thoải mái, nhưng phải có thái độ
nghiêm túc trong giảng dạy. Không doạ nạt gò ép học sinh.
- Thường xuyên tuyên dương, khen ngợi khích lệ kịp thời.
- Tạo điều kiện cho học sinh được tham gia nhiều hoạt động âm nhạc,
nhất là học sinh cá biệt.
- Lấy học sinh làm trung tâm “Tất cả vì học sinh thân yêu”.
- GV âm nhạc phải là những nhà sư phạm mẫu mực về lối sống và
nhân cách.

9


Rèn kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh tiểu học
*********************************************************
*****************
Trên đây là s¸ng kiÕn kinh nghiệm “Rèn luyện kỹ năng cảm thụ
Âm nhạc cho học sinh Tiểu học” mà tôi đã tiÕn hành trong năm học qua.
Việc rèn luyện kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh không phải một sớm
một chiều mà là cả một quá trình, đòi hỏi giáo viên phải kiên trì, bền bỉ, có
lòng nhiệt tình tận tâm với nghề nghiệp thì mới đạt được kết quả như ý
muốn, phong trào ca hát phải được duy trì thường xuyên, liên tục, trong các
buổi học và gắn liền với các hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh.
Tôi hy vọng rằng kinh nghiệm nhỏ này sẽ góp phần nâng cao chất

lượng giáo dục bộ môn âm nhạc và các hoạt động văn nghệ trong nhà trường
cho học sinh tiểu học.
2. Những ý kiến đề xuất :
“Rèn luyện kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh Tiểu học” là một
hình thức đơn giản và mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên để thành công rất
cần sự phối hợp và tham gia của các cấp quản lí, giáo viên mà cụ thể là
những phương tiện giảng dạy.
Để tăng thêm hiệu quả giờ dạy và giáo dục âm nhạc, tôi rất mong các
cấp lãnh đạo quan tâm hơn nữa tới cơ sở vật chất phục vụ cho giảng dạy âm
nhạc như phòng học chức năng, video, máy nghe nhạc, các loại nhạc cụ có
chức năng hiện đại để sử dụng trong việc dạy học....
Tạo điều kiện cho chúng tôi có điều kiện học hỏi kinh nghiệm của
đồng nghiệp như tập huấn nâng cao chuyên môn, tổ chức chuyên đề....
Việt Trì, ngày 9 tháng 4 năm 2012
Người Viết

ThÞ Thanh Mai

10

NguyÔn


Rèn kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh tiểu học
*********************************************************
*****************

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Âm nhạc với trẻ em - Tác giả Phạm Tuyên.
2. Phương pháp dạy học âm nhạc cho học sinh Tiểu học-Tác

giả Hoàng Long.
3. Sách nghệ thuật lớp 1 - 2 - 3
4. Sách âm nhạc lớp 4 - 5

11