Giáo án toán 6 chuẩn

Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

Tuần:
Tiết:

CHƯƠNG I – ĐOẠN THẲNG
ĐIỂM. ĐƯỜNG THẲNG
Ngày soạn:
Ngày dạy:
I. Mục tiêu
1./ Kiến thức
- Học sinh hiểu được hình ảnh của điểm, hình ảnh của đường thẳng. Học sinh
hiểu được quan hệ điểm thuộc đường thẳng, không thuộc đường thẳng.
2./ Kĩ năng
- Biết vẽ điểm, đường thẳng, biết dùng các kí hiệu ∈ , ∉
3./ Thái độ
- Có thái độ vẽ hình chính xác, cẩn thận.
II. Chuẩn bị của GV và HS:
GV: Thước thẳng, mảnh bìa, bảng phụ
HS: Thước thẳng, mảnh bìa
III. Tiến trình bài dạy
1./ Ổn định tổ chức
2/ Tiến trình dạy học
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA
NỘI DUNG
HS
Hoạt động 1: Tìm hiểu về điểm(10’)

Hình học đơn giản nhất đó là
1. Điểm
điểm. Muốn học hình trước
Dấu chấm nhỏ trên trang
tiên phải biết vẽ hình. Vậy
giấy là hình ảnh của điểm
điểm được vẽ như thế nào? Ở
B
A
đây ta không định nghĩa
M
điểm, mà chỉ đưa ra hình ảnh
của điểm, đó là 1 dấu chấm
C
nhỏ trên trang giấy, hoặc trên
E
bảng đen.
* Đặt tên cho điểm bằng
GV: Vẽ 1 dấu chấm nhỏ
các chữ cái in hoa A, B, C,
trên bảng và đặt tên, giới
……
thiệu hình ảnh của điểm
* Hai điểm phân biệt là
A, B, M, E, C
hai điểm không trùng nhau
? Nhận xét gì về 3 điểm A, HS: 3 điểm A, B, M là
* Bất cứ hình nào cũng là
B, M và hai điểm E, C và ba điểm phân biệt và E,
một tập hợp điểm.

gọi học sinh đọc mục 1
C là hai điểm trùng
* Một điểm cũng là một
GV: Khi nói 2 điểm mà nhau
hình.
không nói gì thêm thì ta
1


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

hiểu 2 điểm đó là hai điểm
phân biệt.
Hoạt động 2: Đường thẳng(10’)
Ngoài điểm, đường thẳng, HS : Quan sát hình vẽ, 2. Đường thẳng
mặt phẳng cũng là những đọc và viết tên đường - Sợi chỉ căng thẳng, mép
hình cơ bản, không định thẳng
bảng … cho ta hình ảnh
nghĩa, mà chỉ mô tả hình ảnh
của đường thẳng.
của nó bằng sợi chỉ căng
thẳng, mép bàn, mép bẳng,....
- Đường thẳng không bị
? Hãy tìm hình ảnh của - Xác định hình ảnh giới hạn về hai phía
đường thẳng trong thực của đường thẳng trong - VD:
tế ?

thực tế lớp học.
a
? Làm thế nào để vẽ được 1 - HS vẽ bằng bút và
đường thẳng ?
thước thẳng.
? Đặt tên cho đường thẳng - Dùng chữ cái in thường
- Đặt tên cho đ/thẳng: Dùng
như thế nào ?
đặt tên.
- Hai đ/thẳng khác nhau chữ cái in thường đặt tên cho
đ/thẳng.
có hai tên khác nhau.
? Có nhận xét gì khi kéo dài - Đ/thẳng không bị giới
- Nhận xét: Đ/thẳng không bị
đ/thẳng về hai phía?
hạn về hai phía.
? Mỗi đường thẳng xác định - Có vô số điểm thuộc nó. giới hạn về hai phía.
có bao nhiêu điểm thuộc nó? - Trong hình có đường
? Trong hình vẽ sau có những thẳng a và các điểm A, B,
điểm nào, đường thẳng nào? M, N, trong đó A, M nằm
Điểm nào nằm trên, không trên đường thẳng và N, B
nằm trên đ/thẳng đã cho.
không nằm trên đường
thẳng.
N
a
A

M
B

GV lưu ý:
- Đ/thẳng là tập hợp điểm .
- Đ/thẳng không bị giới
hạn về hai phía.
Hoạt động 3: Điểm thuộc đường thẳng. Điểm không thuộc đường thẳng(15’)
Y/c hs quan sát hình 4. GV - HS quan sát hình 4
3. Điểm thuộc đường
giới thiệu
thẳng . Điểm không
- Điểm A thuộc đường thẳng
thuộc đường thẳng
d
- Điểm A nằm trên đường
2


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

thẳng d
- Đường thẳng d đi qua điểm
A
- Đường thẳng d chứa điểm A - HS nêu
? Nêu cách nói khác nhau về
ký hiệu: A ∈ d; B ∉ d ?
? Quan sát hình vẽ ta có nhận - Bất kỳ đ/thẳng nào cũng
xét gì?
có điểm thuộc đ/thẳng, và

có điểm không thuộc
đ/thẳng đó.
- HS hoạt động nhóm
GV treo bảng phụ hình 5,
hs hoạt động nhóm.
? Các nhóm nhận xét lẫn - HS nhận xét
nhau ?

Năm học: 2017 – 2018
B
A
d

- Điểm A thuộc đ/thẳng d,
kí hiệu A ∈ d, còn gọi :
điểm A nằm trên d, hoặc
đ/thẳng d đi qua A hoặc
đ/thẳng d chứa điểm A .
- Tương tự với điểm B ∉ d.
? Nhìn hình 5
Q

P

N
M

E

C

a)
b) C ∈ a ; E∉ a
c)
Hoạt động 4: Củng cố(8’)
? Nêu cách đặt tên cho điểm, - Dùng chữ cái in hoa để Bài 1
đường thẳng
đặt tên cho điểm.
c
- Dùng chữ cái in thường
B
M
N
để đặt tên cho đường
e) B, M, N cùng nằm trên c.
thẳng.
Bài 1: (Học sinh lên bảng vẽ) - HS hoạt động cá nhân.
Bài 2.
a) Vẽ đường thẳng c.
b) Vẽ điểm b ∈ c.
A
p
c) Vẽ điểm M sao cho điểm
M nằm trên c.
B
d) Vẽ điểm N sao cho c đi
qua N.
- HS lên bảng
e) Nhận xét gì về vị trí ba
điểm này.

Bài 2. Vẽ hình theo kí hiệu
sau
a) A ∈ p , b) B ∉ q
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà(2’)
- Về nhà ôn lại cách vẽ và đặt tên điểm, đường thẳng.
- Đọc hình vẽ, nắm vững các quy ước, ký hiệu và hiểu kỹ về nó, nhớ các nhận xét trong
bài.
3


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

- BTVN: 1, 2, 3, 4, 5, 6,(sgk – 104+105)
Tuần:
Tiết:
BA ĐIỂM THẲNG HÀNG
(Giáo án chi tiết)
Ngày soạn:
Ngày dạy:
I. Mục tiêu
1./ Kiến thức
- Học sinh hiểu được các khái niệm 3 điểm thẳng hàng, 3 điểm không thẳng
hàng, khái niệm điểm nằm giữa 2 điểm.
2./ Kĩ năng
- Biết vẽ ba điểm thẳng hàng, ba điểm không thẳng hàng. Biết sử dụng các thuật ngữ nằm
cùng phía, khác phía, nằm giữa.

3./ Thái độ
- Có thái độ vẽ hình chính xác, cẩn thận.
II. Chuẩn bị của GV và HS:
GV: Thước thẳng, phấn màu
HS: Thước thẳng, bút chì, tẩy
III. Tiến trình bài dạy
1./ Ổn định tổ chức
2/ Tiến trình dạy học
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA
NỘI DUNG
HS
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ(8’)
Bài tập:
Bài tập:
a) Vẽ điểm M và đường 1 HS lên bảng trình bày
b
N
M
A
thẳng b sao cho M ∈ b
HS dưới lớp làm ra nháp
b) Vẽ đ/thẳng a và điểm A
sao cho: M ∈ b; A ∈ b; A ∈
a
a
c) Vẽ điểm N ∈ b và N ∉ a
- Hình vẽ có hai đường thẳng
d) Hình vẽ có gì đặc biệt.
a và b cùng đi qua điểm A.

Hs: Nhận xét.
- Ba điểm M, N, A cùng nằm
Gv: Nhận xét, cho điểm.
trên đ/thẳng b
Gv: Ta thấy 3 điểm M, N, A
cùng nằm trên đường thẳng
a. Ta nói M, N, A thẳng
hàng. Vậy thế nào là 3 điểm
thẳng hàng, cách vẽ như thế
nào? ⇒ Vào bài
4


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm 3 điểm thẳng hàng(10’)
? Khi nào ta có thể nói 3 - Khi 3 điểm cùng nằm 1. Thế nào là ba điểm
điểm A, B, C thẳng hàng ?
trên 1 đường thẳng
thẳng hàng ?
? Khi nào ta có thể nói 3 - Khi 3 điểm không cùng - Ba điểm A, B, C cùng nằm
điểm A, B, C không thẳng nằm trên một đường thẳng. trên 1 đường thẳng, ta nói
hàng ?
chúng thẳng hàng.
? Để vẽ ba điểm thẳng hàng, - HS nêu
C

D
A
ba điểm không thẳng hàng ta
- Ba điểm A, B, C không
làm ntn ?
cùng nằm trên 1 đường
Yêu cầu hs vẽ 3 điểm thẳng - HS lên bảng vẽ hình
thẳng, ta nói chúng không
hàng, 3 điểm không thẳng
thẳng hàng.
hàng.
? Để nhận biết được 3 điểm - Dùng thước thẳng để
C
A
B
thẳng hàng, 3 điểm không kiểm tra.
thẳng hàng ta làm thế nào?
? Có thể xảy ra nhiều điểm - Một đường thẳng chứa vô
cùng thuộc 1 đ/thẳng không? số điểm thuộc nó, nên có
Vì sao?
thể xảy ra nhiều điểm cùng
thuộc một đường thẳng.
? Nhiều điểm không cùng - Một đường thẳng có vô
thuộc 1 đường thẳng số điểm không thuộc nó
không ? Vì sao ?
nên có nhiều điểm không
thuộc đường thẳng.
Hoạt động 3: Quan hệ giữa ba điểm thẳng hàng(10’)
Yêu cầu hs đọc bài
2. Quan hệ giữa ba điểm

? Kể từ trái qua phải vị trí - Hs trả lời
thẳng hàng
các điểm như thế nào với
C
D
A
nhau
? Trên hình có mấy điểm - Có 3 điểm được biểu - D, C nằm cùng phía với A
được biểu diễn, có bao nhiêu diễn, có 1 điểm nằm giữa - A, C nằm cùng phía với D
- A, D nằm khác phía với C
điểm nằm giữa hai điểm còn hai điểm còn lại.
Nhận xét: Trong ba điểm
lại ?
thẳng hàng, có 1 điểm và chỉ
? Nêu nhận xét
- HS nhận xét
1 điểm nằm giữa hai điểm
? Nếu nói điểm E nằm giữa - Ba điểm thẳng hàng
còn lại.
hai điểm M, N thì 3 điểm
Chú ý: Nếu biết một điểm
này có thẳng hàng không?
nằm giữa hai điểm còn lại thì
GV: Không có khái niệm
3 điểm đó thẳng hàng.
nằm giữa khi 3 điểm không
thẳng hàng.
Hoạt động 4: Củng cố(15’)
? Thế nào là 3 điểm thẳng - HS trả lời
Bài 8 (SGK-106)

5


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

hàng, 3 điểm không thẳng
- Ba điểm A, M, N thẳng
hàng
hàng
? Ba điểm thẳng hàng có - Cùng phía, khác phía,
mối quan hệ với nhau như nằm giữa
- Ba điểm A, B, C k thẳng
thế nào?
hàng
Bài 8 (SGK-106)
Y/c hs hoạt động cá nhân
Bài 10 (SGK-106)
Bài 10 (SGK-106)
- Vẽ ba điểm M, N, P thẳng
M
N
P
hàng
- Ba điểm E, C, D thẳng 3 HS lên bảng thực hiện
C
E

D
hàng sao cho điểm E nằm
giữa hai điểm C, D.
T
R
- Ba điểm T, Q, R không
R
thẳng hàng
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà(2’)
- Về nhà ôn lại cách vẽ ba điểm thẳng hàng, ba điểm không thẳng hàng.
- Đọc hình vẽ, nắm vững các quy ước, kí hiệu và các nhận xét trong bài.
- Làm bài 9; 11; 12; 13; 14(sgk – 107)
- Đọc trước bài “ Đường thẳng đi qua hai điểm”.

6


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

Tuần:
Tiết:
ĐƯỜNG THẲNG ĐI QUA HAI ĐIỂM
( Giáo án chi tiết)
Ngày soạn:
Ngày dạy:
I. Mục tiêu

1./ Kiến thức
- Học sinh hiểu có một và chỉ một đường thẳng đi qua 2 điểm phân biệt. Lưu ý học sinh
có vô số đường không thẳng đi qua 2 điểm. Biết các khái niệm hai đường thẳng trùng
nhau, cắt nhau, song song.
2./ Kĩ năng
- Học sinh biết vẽ đường thẳng đi qua 2 điểm, đường thẳng cắt nhau, song song. Nắm
vững vị trí tương đối của đường thẳng trên mặt phẳng.
3./ Thái độ
- Vẽ cẩn thận, chính xác đường thẳng đi qua 2 điểm A và B.
II. Chuẩn bị của GV và HS:
GV: Thước thẳng, phấn màu
HS: Thước thẳng, bút chì, tầy
III. Tiến trình bài dạy
1./ Ổn định tổ chức
2/ Tiến trình dạy học
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ(8’)
? Khi nào 3 điểm A, B, C thẳng - HS Trả lời
hàng, không thẳng hàng? Cho - HS vẽ đường thẳng đi qua A.
điểm A vẽ đường thẳng đi qua
A
A. Vẽ được bao nhiêu đường
B
thẳng đi qua A?
? Hỏi thêm: Cho B (B ≠ A) vẽ - Có vô số các đường thẳng đi
đường thẳng đi qua A và B? Có qua A.
bao nhiêu đường thẳng đi qua
A

B
A và B
- Đường thẳng vẽ thêm chính
là đường thẳng đi qua hai điểm. - Có 1 đ/ thẳng đi qua A và B
Để vẽ đường thẳng đi qua 2
điểm ta phải làm thế nào và vẽ
được mấy đường thẳng đi qua
2 điểm đó, còn có cách khác để
gọi tên đường thẳng hay không
7


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

chúng ta cùng nghiên cứu tiết
học hôm nay.
Hoạt động 2: Vẽ đường thẳng(5’)
Yêu cầu HS đọc cách vẽ - HS đọc bài
1. Vẽ đường thẳng
đường thẳng trong sgk
Muốn vẽ đường thẳng đi
? Muốn vẽ đường thẳng đi - HS nêu các vẽ
qua hai điểm A, B ta làm
qua hai điểm A, B ta làm như
như sau:
thế nào ?

- Đặt cạnh thước đi qua
Một HS lên bảng, cả lớp vẽ - HS vẽ
hai điểm A, B
vào vở
- Dùng dấu chì vạch theo
? Vẽ được mấy đường thẳng - Chỉ 1 đ/thẳng
cạnh thước.
đi qua hai điểm A, B ?
A
B
? Cho hai điểm P, Q vẽ - HS vẽ
đường thẳng đi qua hai điểm
- Nhận xét: (SGK – 108)
P, Q ?
? Vẽ được mấy đường thẳng - Chỉ 1 đ/thẳng
đi qua hai điểm P, Q?
? Cho hai điểm E, F. Vẽ - Chỉ có một đ/thẳng đi
đường không thẳng đi qua qua hai điểm E và F
hai điểm đó, số đường thẳng
vẽ được ?
Hoạt động 3: Tên đường thẳng(5’)
Yêu cầu hs đọc mục 2 (SGK - HS đọc bài
2. Tên đường thẳng
– 108)
C1: Dùng hai chữ cái in
? Cho biết cách đặt tên của - HS trả lời
hoa AB (BA)
đường thẳng như thế nào ?
C2: Dùng 1 chữ cái in
thường.

C3: Dùng hai chữ cái in
thường.
a
A

B
x

Làm ? hình 18 hs thảo luận
trong bàn
? Cho 3 điểm A, B, C không
thẳng hàng. Vẽ AB, AC . Hai
đường thẳng này có đặc điểm
gì
? Dựa vào sgk hãy cho biết

y

? Đường thẳng: AC, BA,
- HS thảo luận
BC, CA
Đại diện trả lời
- HS vẽ, hai đường thẳng có
chung nhau điểm A

8


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

đường thẳng AB, AC có vị trí - 2 đ/thẳng cắt nhau, có 1
như thế nào với nhau ? điểm chung
Chúng có mấy điểm chung
? Có xảy ra trường hợp hai - Hai đường thẳng trùng
đường thẳng có vô số điểm nhau
chung không
? Có thể xảy ra trường hợp
hai đường thẳng không có
điểm chung nào không
- Hai đường thẳng song song.
GV: Vậy với hai đ/thẳng có
thể xảy ra vị trí hai đ/thẳng
cắt nhau, trùng nhau, song
song.
Hoạt động 4: Đường thẳng trùng nhau, cắt nhau, song song(15’)
? Khi nào thì hai đường - HS trả lời
3. Đường thẳng cắt nhau,
thẳng cắt nhau, trùng nhau,
trùng nhau, song song
song song
- Hai đường thẳng AB, AC
Giới thiệu: Hai đường thẳng - HS theo dõi SGK-109
cắt nhau tại giao điểm A
không trùng nhau gọi là hai
(có 1 điểm chung).
đường thẳng phân biệt

C
A
? Hai đường thẳng có 2 điểm Hai đ/thẳng trùng nhau, vì
chung phân biệt thì nó ở vị trí qua 2 điểm phân biệt chỉ có 1
B
tương đối nào
đ/thẳng
- Hai đường thẳng a và b
trùng nhau (có vô số điểm
chung)
a

b

- Hai đường thẳng song
song (không có điểm
chung)
x
z

Chú ý (SGK – 109)
Hoạt động 5: Củng cố(10’)
? Có mấy cách đặt tên cho - HS trả lời
đường thẳng, đó là những
cách nào
? Có mấy vị trí của hai - HS trả lời
đường thẳng, đó là những vị
9

Bài 15(SGK-109)

a, Đúng
b, Đúng
Bài 16(SGK-109)
a) Chỉ có một đường thẳng
đi qua hai điểm.

y
t


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

trí nào
b) Dùng thước thẳng
? Qua hai điểm vẽ được mấy
Bài 17 (SGK-109)
đường thẳng
B
? Quan sát thước thẳng, em - Hai lề thước là hình ảnh hai
A
có nhận xét gì
đường thẳng song song
Vậy ta có cách vẽ hai đường
C
thẳng song song bằng thước
D

thẳng
Y/c hs làm bài 15, 16, 17
Có 6 đường thẳng: AB ;
(SGK-109)
AC ; AD ; BC; BD; DC
Bài 15 HS đứng tại chỗ trả - HS1 đứng tại chỗ trả lời
lời
Bài 16 HS đứng tại chỗ trả - HS2 đứng tại chỗ trả lời
lời
Và lấy VD minh họa cho ý b
Bài 17 hs lên bảng thực hiện - HS3 lên bảng làm bài
- Y/c hs nhận xét
- HS nhận xét
Hoạt động 6: Hướng dẫn về nhà(2’)
- Về nhà ôn lại cách vẽ đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt và cách đặt tên cho đường
thẳng, ôn lại vị trí của hai đường thẳng.
- Làm bài 18, 19, 20, 21(SGK – 109,110)
- Mỗi tổ chuẩn bị 3 cọc tiêu, 1 dây dọi, 1 búa đóng cọc.
- Đọc kỹ bài thực hành (SGK – 110).
- Tiết sau thực hành ngoài trời.

10


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

Tuần:
Tiết:
THỰC HÀNH: TRỒNG CÂY THẲNG HÀNG
Ngày soạn:
Ngày dạy:
I. Mục tiêu
1./ Kiến thức
- Học sinh biết trồng cây thẳng hàng
2./ Kĩ năng
- Học sinh biết đặt các cọc thẳng hàng với nhau dựa trên các khái niệm 3 điểm thẳng
hàng. Biết kiểm tra đường thẳng đứng bằng dây dọi.
3./ Thái độ
- Làm quen với cách tổ chức công việc thực hành.
II. Chuẩn bị của GV và HS:
GV: Chuẩn bị 3 cọc tiêu, 1dây dọi, 1 búa đóng cọc, 1 sợi dây mềm (15m).
HS: Đọc trước bài, chuẩn bị dụng cụ thực hành, biên bản thực hành.
III. Tiến trình bài dạy
1./ Ổn định tổ chức
2/ Tiến trình dạy học
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Giới thiệu bài thực hành(2’)
- Kiểm tra dụng cụ thực hành.
GV: Để chúng ta có thể áp dụng kiến thức hình học vào thực tế một cách linh hoạt thì
trong tiết học này chúng ta cùng thực hành trồng cây thẳng hàng.
Hoạt động 2: Nhiệm vụ(5’)
GV nêu nhiệm vụ
HS lắng nghe
1. Nhiệm vụ
a) Trồng các cọc rào thẳng

hàng nằm giữa hai cột mốc
A và B.
b) Đào hố trồng cây thẳng
hàng với 2 cây A và B đã
có ở đầu lề đường
Hoạt động 3: Cách làm (30’)
Khi đã có dụng cụ trong tay - HS cùng đọc mục 3 (sgk – 2. Cách làm
chúng ta sẽ tiến hành như 108) và quan sát kỹ hai tranh B1: Cắm cọc tiêu thẳng
thế nào ?
vẽ ở hình 24 và hình 25
đứng với mặt đất tại hai
GV làm mẫu trước lớp cho - HS chú ý quan sát
diểm A và B
hs xem
B2: Hs 1 đứng ở gần vị trí
Y/c học sinh thực hành theo - HS thực hiện theo nhóm
điểm A. Hs 2 đứng ở vị trí
nhóm
- NT phân công nhiệm vụ điểm C ( điểm C áng
11


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

cho từng thành viên

Năm học: 2017 – 2018

chừng nằm giữa điểm A và
B.
B3: Hs1 ngắm và ra hiệu
cho hs2 đặt cọc tiêu ở vị trí
điểm C sao cho hs1 thấy
cọc tiêu A lấp hoàn toàn
hai cọc tiêu ở vị trí B và C.
Khi đó 3 điểm A, B, C
thẳng hàng

Quan sát các nhóm hs thực
hành, nhắc nhở, điều chỉnh
khi cần thiết.
Yêu cầu các nhóm ghi lại - Thực hành và hoàn thiện
biên bản thực hành theo biên bản để nộp.
trình tự các khâu:
1. Chuẩn bị thực hành:
(kiểm tra từng cá nhân)
2. Thái độ, ý thức thực hành
(cụ thể từng cá nhân).
3. Kết quả thực hành: (nhóm
tự đánh giá)
Hoạt động 4: Củng cố (5’)
- Gv nhận xét, đánh giá kết quả thực hành của từng nhóm
- Tập chung hs và nhận xét toàn lớp
- Thu biên bản thực hành để chấm điểm
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà(3’)
- Xem lại nội dung thực hành
- Đọc trước bài mới: “ Tia ”.

12


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

Tuần:
Tiết:
TIA
( Giáo án chi tiết)
Ngày soạn:
Ngày dạy:
I. Mục tiêu
1./ Kiến thức
- HS biết các khái niệm tia, đoạn thẳng. Biết các khái niệm hai tia đối nhau, hai
tia trùng nhau. Học sinh biết định nghĩa và mô tả tia bằng cách khác nhau.
2./ Kĩ năng
- Học sinh biết vẽ một tia. Nhận biết được 1 tia trong hình vẽ
3./ Thái độ
- Rèn luyện sự cẩn thận, chính xác trong vẽ hình, phát biểu chính xác các mệnh đề toán
học.
II. Chuẩn bị của GV và HS:
GV: Thước thẳng, phấn màu
HS: Thước thẳng, bút chì, tầy
III. Tiến trình bài dạy
1./ Ổn định tổ chức
2/ Tiến trình dạy học

HOẠT ĐỘNG CỦA
HOẠT ĐỘNG
NỘI DUNG
GV
CỦA HS
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới(2’)
Gv: Hình vẽ trên có đặc Hs: Hình vẽ trên bị
điểm gì khác với đường giới hạn về một
thẳng?
phía, còn đường
Gv: Hình vẽ trên còn được thẳng thì không bị
gọi là Tia, vậy thế nào là giới hạn về hai
tia, vẽ, cách gọi, cách đặt phía.
tên tia như thế nào? Chúng
ta cùng nghiên cứu bài hôm
nay.
Hoạt động 2: Tia(10’)
Vẽ lên bảng:
1. Tia
- Đường thẳng xy
HS vẽ hình
- Vẽ điểm 0 trên đường
thẳng xy
x
O
y
- Dùng phấn màu tô phần
đường thẳng Ox
13

Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Giới thiệu: Hình gồm điểm
O và một phần đường
thẳng này là một tia gốc O
? Hay dùng phấn màu tô
đậm phần đường thẳng Oy
? Hình gồm điểm O và - Gọi là tia gốc O
phần đường thẳng vừa vẽ
gọi là gì
- HS trả lời
? Thế nào là một tia gốc O
? Điền vào chỗ trống trong - Tia gốc O
phát biểu sau: Hình tạo bởi
điểm O và một phần đường
thẳng bị chia ra bởi O được
gọi là một ....
Giới thiệu: Tia Ox, tia Oy
còn gọi là nửa đường thẳng
Ox, Oy
Nhấn mạnh: Tia Ox bị giới
hạn ở điểm O, không bị
giới hạn về phía x
Treo bảng phụ:
Đọc tên các tia trên hình

Năm học: 2017 – 2018

* Định nghĩa: (sgk – 111)
- Tia Ox (còn gọi là nửa đường thẳng
Ox)
- Tia Oy (còn gọi là nửa đường thẳng
Oy)

m

- Tia Ox, Oy, Om.
- Hai tia này cùng
? Hai tia Ox, Oy trên hình chung nhau gốc O,
và hai tia tạo nên
có gì đặc biệt
Gv : Hai tia như vậy là hai một đường thẳng.
tia đối nhau
Hoạt động 3: Hai tia đối nhau(10’)
Quan sát và cho biết đặc - Trả lời
2. Hai tia đối nhau
điểm của hai tia Ox, Oy nói
- Hai tia chung gốc
trên ?
- Hai tia tạo thành một đường thẳng
⇒ gọi là hai tia đối nhau
? Đọc nhận xét trong sgk
? Hai tia Ox và Om trên HS: Không vì * Nhận xét: Mỗi điểm trên đường
hình có phải là hai tia đối không thoả mãn thẳng là gốc chung của hai tia đối
nhau không
điều kiện 2
nhau

? Vẽ hai tia đối nhau Bm,
Bn. Chỉ rõ từng tia trên - HS vẽ hình
?1 (SGK/T112)
y

O

x

14


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

hình
A
y
x
B
? Trên đ/thẳng xy lấy hai
điểm A, B
a) Hai tia Ax và By không phải là hai
? Tại sao hai tia Ax và By
tia đối nhau vì hai tia không chung gốc
không phải là hai tia đối - Không vì không b) Các tia đối nhau: Ax và Ay
nhau

thoả mãn điều kiện Bx và By
? Trên hình 28 có các tia 1
đối nhau nào
Hoạt động 4: Hai tia trùng nhau(10’)
- Dùng phấn màu xanh để Quan sát Gv vẽ
3. Hai tia trùng nhau
vẽ tia AB rồi dùng phấn
A
B
x
màu vàng vẽ tia Ax
Hai tia AB và Ax trùng nhau
- Các nét phấn trùng nhau
⇒ Hai tia trùng nhau.
* Chú ý: Hai tia không trùng nhau gọi
? Quan xát và chỉ ra đặc - Chung gốc
điểm của hai tia Ax và AB - Tia này nằm trên là hai tia phân biệt
tia kia
? Tìm hai tia trùng nhau AB và Ay; Bx và ?2
y
trên hình 28
BA
B
Giới thiệu hai tia phân biệt Hoạt động nhóm.
Treo bảng phụ ?2
O
x
A

Bài 22 (SGK – 113)

Y/c HS hoạt động nhóm trả
lời

Bài 23 (SGK-113)
Gv vẽ hình và y/c hs làm
bài
? Vì sao các tia đó trùng
nhau
? Vì sao hai tia đó đối
nhau

a) Tia OB Trùng với tia Oy
b) Hai tia Ox và Ax không trùng nhau
vì không chung gốc
c) Hai tia Ox và Oy không đối nhau vì
hai tia không tạo nên đ/thẳng xy
Hoạt động 5: Củng cố(11’)
Bài 22 (SGK – 113)
HS hoạt động a) tia
nhóm
b) Hai tia đối nhau Rx, Ry
- Hs trả lời theo c) - “AB và AC ”
nhóm và nhận xét - “ CB ”
- “ đối nhau”
Bài 23 (SGK-113)
- Hs vẽ hình và làm a
Q
M
N
P

bài
a) Các tia trùng nhau:
- Vì chung gốc
- MN, MP, MQ
- Vì chúng tạo - NP, NQ
b) Các tia đối nhau: NM và MP
thành 1 đ/thẳng
15


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

- 3 hs lên bảng
- Hs nhận xét

Năm học: 2017 – 2018

c) Tia gốc P đối nhau: PQ và PM
Bài 25 (SGK-113)
Cho hai điểm A và B, hãy vẽ:
a) Đường thẳng AB

? Nhận xét
Bài 25 (SGK-113)
Y/c hs đọc kĩ bài và mỗi
em lên bảng thực hiện 1 ý,
A
các hs khác thực hiện vào

b) Tia AB
vở
? Nhận xét
A
? Tia khác đường thẳng ntn - Đ/thẳng không
giới hạn về hai c) Tia BA
A
phía, tia giới hạn
về 1 phía
Hoạt động 6: Hướng dẫn về nhà (2’)
- Nắm vững ba khái niệm Tia gốc O, hai tia đối nhau, hai tia trùng nhau.
- Làm bài tập 23, 24 (SGK – 113)
- Tiết sau luyện tập.

16

B

B

B


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

Tuần:

Tiết:
LUYỆN TẬP
( Giáo án chi tiết)
Ngày soạn:
Ngày dạy:
I. Mục tiêu
1./ Kiến thức
- Biết các khái niệm tia, đoạn thẳng. Biết các khái niệm hai tia đối nhau, hai tia
trùng nhau. Học sinh biết định nghĩa và mô tả tia bằng cách khác nhau.
2./ Kĩ năng
- Học sinh biết vẽ một tia. Nhận biết được 1 tia trong hình vẽ.
3./ Thái độ
- Rèn luyện sự cẩn thận, chính xác trong vẽ hình, phát biểu chính xác các mệnh đề toán
học.
II. Chuẩn bị của GV và HS:
GV: Thước thẳng, phấn màu
HS: Thước thẳng, bút chì, tầy
III. Tiến trình bài dạy
1./ Ổn định tổ chức
2/ Tiến trình dạy học
HOẠT ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG CỦA
NỘI DUNG
GV
HS
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ(10’)
GV nêu yêu cầu kiểm tra:
a) Vẽ đường thẳng xy. Lấy điểm O bất kỳ trên xy
b) Chỉ ra và viết tên hai tia chung gốc O. Tô đỏ một trong hai tia, tô xanh tia còn lại
c) Viết tên hai tia đối nhau? Hai tia đối nhau có đặc điểm gì ?
1 HS lên bảng trình bày:

x

O

y

- Hai tia chung gốc: Tia Ox; Oy.
- Hai tia đối nhau là hai tia Ox và Oy. Hai tia đối nhau là hai tia chung gốc và tạo nên một
đường thẳng.
Hoạt động 2: Luyện tập(33’)
Dạng 1. Luyện bài tập về nhận
biết khái niệm
Bài 26 (SGK-113) Vẽ tia
Bài 26 (SGK-113) Vẽ tia AB. Lấy
AB. Lấy điểm M thuộc tia
điểm M thuộc tia AB.
AB. Hỏi:
- Một hs lên bảng, cả
17


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

a) Hai điểm B và M nằm lớp thực hiện vào vở
cùng phía đối với điểm A
hay nằm khác phía ?
b) Điểm M nằm giữa hai
điểm A và B hay điểm B

nằm giữa hai điểm A và M
Bài 29 (SGK-114) Cho hai
tia đối nhau AB và AC.
a) Gọi M là 1 điểm thuộc
tia AB. Trong 3 điểm M,
A, C điểm nào nằm giữa
hai điểm còn lại ?
b) Gọi N là 1 điểm thuộc
tia AC. Trong 3 điểm N, A,
B điểm nào nằm giữa hai
điểm còn lại ?
Y/c hs hoạt động nhóm bài - Hs hoạt động nhóm
bài 27 và bài 30 (SGK)
Y/c các nhóm nhận xét - Hs nhận xét
chéo nhau

Bài 32 (SGK/T114)

Bài thêm:
Vẽ ba điểm không thẳng
hàng A, B, C
a) Vẽ ba tia AB, AC, BC
b) Vẽ các tia đối nhau: AB
và AD, AC và AE
c) Lấy M ∈ tia AC, vẽ tia
BM
? Thế nào là một tia gốc O Hs: Tia gốc O là hình
? Thế nào là hai tia đối gồm điểm O và một
18

Năm học: 2017 – 2018
A

M

B

a) B và M nằm cùng phía với điểm
A
b) B nằm giữa hai điểm A và M
Bài 29 (SGK-114)
C

N

A

B

M

a) Điểm A nằm giữa hai điểm còn
lại
b) Điểm A nằm giữa hai điểm còn
lại
Dạng 2: Bài luyện tập sử dụng
ngôn ngữ.
Bài 27 (SGK-113)
a) điểm A
b) A

Bài 30 (SGK-114)
Nếu điểm O nằm trên đ/thẳng xy
thì:
a) hai tia Ox và Oy
b) O
Bài 32 (SGK/T114)
a) Sai
b) Đúng
c) Đúng
d) Sai
Bài thêm:
E
A

B

D
M

C


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

nhau

Năm học: 2017 – 2018

phần đường thẳng bị
chia ra bởi O
Hs: Hai tia chung gốc
và tạo nên một đường
thẳng.
Hoạt động 3: Hướng dẫn về nhà(2’)
- Nắm vững ba khái niệm Tia gốc O, hai tia đối nhau, hai tia trùng nhau.
- Làm bài tập 24, 26, 28 (SBT/T127)
- Đọc trước bài “ Đoạn thẳng ”.

19


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

Tuần:
Tiết:
ĐOẠN THẲNG
( Giáo án chi tiết)
Ngày soạn:
Ngày dạy:
I. Mục tiêu
1./ Kiến thức
- Biết được khái niệm đoạn thẳng.
2./ Kĩ năng
- Biết vẽ đoạn thẳng. Biết nhận dạng một đoạn thẳng trong hình vẽ, đoạn thẳng cắt

nhau, đoạn thẳng cắt tia, đoạn thẳng cắt đường thẳng.
3./ Thái độ
- Rèn luyện sự cẩn thận, chính xác trong vẽ hình, phát biểu chính xác các mệnh đề toán
học.
II. Chuẩn bị của GV và HS:
GV: Thước thẳng, phấn màu
HS: Thước thẳng, bút chì, tầy
III. Tiến trình bài dạy
1./ Ổn định tổ chức
2/ Tiến trình dạy học
HOẠT ĐỘNG CỦA
HOẠT ĐỘNG CỦA
NỘI DUNG
GV
HS
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ(5’)
GV đưa ra yêu cầu:
? Vẽ hai điểm A, B. Đặt
mép thước thẳng đi qua
hai điểm A, B. Dùng phấn
vạch theo thước từ A đến
B, ta được một hình. Hình
này gồm bao nhiêu điểm,
đó là những điểm nào?
ĐVĐ: Hình 1 khác gì so HS trả lời
với đường thẳng và tia?
Hình 1 chính là đoạn
thẳng AB, vậy đoạn thẳng
AB được định nghĩa như
thế nào ?

Hoạt động 2: Đoạn thẳng AB là gì ?(13’)
Giới thiệu và vẽ lại hình 1 - Hs vẽ hình
1. Đoạn thẳng AB là gì ?
20


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

? Vậy đoạn thẳng AB
được định nghĩa như thế -2 hs trả lời
nào?
- Hs đọc theo
Giới thiệu cách đọc

Năm học: 2017 – 2018
A

Treo bảng phụ Bài 33 Hoạt động nhóm
(sgk – 115)

B

* Định nghĩa: (SGK – 115)
Đọc là:
- Đoạn thẳng AB (hay đoạn
thẳng BA)
- Hai điểm A, B là hai đầu mút
của đoạn thẳng

Bài tập 33 (sgk – 115)
Điền vào chỗ trống trong các
phát biểu sau:
a) “R, S”; “R, S”; “R, S”.
b) Hai điểm P, Q và tất cả các
điểm nằm giữa P, Q.
Bài 1: (bài 34)
A

C

B

Bài 1: - Cho hai điểm A,
Trên hình có các đoạn thẳng:
B
Lên bảng vẽ
AC, CB, AB
- Vẽ đoạn thẳng
AB
- Hs trả lời
Lấy C bất kì thuộc đoạn
* Nhận xét: Đoạn thẳng là một
thẳng AB.
phần của đường thẳng chứa nó.
? Trên hình có mấy đoạn
thẳng? Đó là những đoạn
thẳng nào?
? Có nhận xét gì về các - Đoạn thẳng là một phần
đoạn thẳng với đường của đ/thẳng chứa nó

thẳng chứa nó
? Hãy rút ra nhận xét.
- Hs nhận xét.
Hoạt động 3: Đoạn thẳng cắt đoạn thẳng, cắt tia, cắt đường thẳng(10’)
? Đường thẳng cắt nhau có
2. Đoạn thẳng cắt đường
mấy điểm chung
- 1 điểm chung
thẳng, cắt tia, cắt đoạn thẳng
? Đường thẳng song song
H33: AB ∩ CD = {I}
có mấy điểm chung
- không có điểm chung
B
C
GV: Vị trí của đ/thẳng căn
I
cứ vào số điểm chung và
nếu có 1 điểm chung thì nó
D
A
xảy ra vị trí cắt nhau,
H34: AB ∩ Ox = {K}
chúng ta đã được học
đ/thẳng, đoạn thẳng, tia. - Quan sát và nhận dạng
21


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

từng vị trí xảy ra

A
K

Chúng ta sẽ tìm hiểu một
số vị trí xảy ra giữa chúng
Treo bảng phụ H33, H34,
H35.
? Nhận dạng và mô tả từng
trường hợp trong hình vẽ

x

O
B

H35: AB ∩ xy = {H}
A
H

y

x
B

Hoạt động 4: Củng cố(15’)
Bài 35 (SGK-116)
? Nhắc lại định nghĩa đoạn Nêu định nghĩa
Đáp án: a) Sai
thẳng AB
b) Sai
Treo bảng phụ bài tập 35 Hs: Chọn câu trả lời
c) Sai
(SGK-116)
đúng trên bảng phụ
d) Đúng.
Gọi M là một điểm bất kỳ
trên đoạn thẳng AB, điểm
M nằm ở đâu? Em hãy
chọn câu trả lời đúng trong
các câu sau.
a) Điểm M phải trùng với
điểm A.
b) Điểm M phải nằm giữa
hai điểm A và B.
c) Điểm M phải trùng với
điểm B.
d) Điểm M hoặc trùng A,
hoặc nằm giữa A và B,
hoặc trùng với điểm B.
Bài 36(SGK-116)
Bài 36(SGK-116)
Y/c hs đọc bài và vẽ hình
B
a

36
? Đ/thẳng a có đi qua
mút của đoạn thẳng nào
không
? Đ/thẳng a cắt những
đoạn thẳng nào
? Đ/thẳng a không cắt
đoạn thẳng nào

A

C

a) Đ/thẳng a k đi qua mút của
đoạn thẳng nào
b) Đ/thẳng a cắt những đoạn
thẳng: AB và AC
c) Đ/thẳng a không cắt đoạn
thẳng BC.
22


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà(2’)
- Nắm vững định nghĩa đoạn thẳng

- Luyện vẽ hình biểu diễn đoạn thẳng cắt đoạn thẳng, đoạn thẳng cắt tia, đoạn thẳng cắt
đường thẳng
- Làm bài tập 37, 38, 39 (sgk – 116).

23


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

Tuần:
Tiết:
ĐỘ DÀI ĐOẠN THẲNG
( Giáo án chi tiết)
Ngày soạn:
Ngày dạy:
I. Mục tiêu
1./ Kiến thức
- Biết được khái niệm độ dài đoạn thẳng.
2./ Kĩ năng
- Biết dùng thước chia khoảng để đo độ dài đoạn thẳng, biết vẽ đoạn thẳng có độ dài cho
trước. Biết so sánh hai đoạn thẳng.
3./ Thái độ
- Rèn luyện sự cẩn thận, chính xác trong vẽ hình, phát biểu chính xác các mệnh đề toán
học.
II. Chuẩn bị của GV và HS:
GV: Thước thẳng, phấn màu, bảng phụ

HS: Thước thẳng, bút chì, tầy
III. Tiến trình bài dạy
1./ Ổn định tổ chức
2/ Tiến trình dạy học
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ(5’)
? Đoạn thẳng AB là gì ? Vẽ HS: Đoạn thẳng AB là hình Bài tập 37(SGK – 116)
hình minh họa
gồm điểm A, điểm B và tất
B
? Chữa bài tập 37(sgk – cả các điểm nằm giữa A và
x
K
116)
B
A
- Ta đã biết đoạn thẳng AB
là gì, biết vẽ đoạn thẳng AB.
C
Mỗi một đoạn thẳng có một
độ dài xác định, vậy độ dài
đoạn thẳng là gì? Cách đo
dộ dài đoạn thẳng như thế
nào ? Chúng ta cùng tìm
hiểu trong bài học hôm nay.
Hoạt động 2: Đo đoạn thẳng(15’)
- Vẽ một đoạn thẳng và đặt Hai hs lên bảng, cả lớp làm 1. Đo đoạn thẳng
tên rồi đo đoạn thẳng đó
vào vở

a) Dụng cụ
? Viết kết quả đo bằng ngôn - Viết kết quả
- Dụng cụ đo thường là
ngữ thông thường và bằng
thước thẳng có chia khoảng
ký hiệu
24


Trường THCS Nghĩa Thắng

Hình học 6

Năm học: 2017 – 2018

? Hãy nêu cách đo
- Trả lời
b) Cách đo: (sgk-117)
? Hãy đọc kết quả đo của - Đọc kết quả
hai bạn trên bảng
? Đọc kết quả đo đoạn - Hs đọc kết quả trong vở
thẳng ở trong vở
? Muốn biết một đoạn - Thước thẳng có chia * Nhận xét: Mỗi đoạn thẳng
thẳng có độ dài là bao nhiêu khoảng
có một độ dài. Độ dài đoạn
thì chúng ta phải đo đoạn
thẳng là một số dương.
thẳng. Vậy chúng ta đo
bằng dụng cụ gì và đo như
Bài 40 (SGK-119)

thế nào
- Hs theo dõi
- Giới thiệu một số loại
thước: Thước cuộn, thước
gấp, thước xích.
- Trả lời
? Có nhận xét gì về số đo độ
dài
- Giới thiệu các cách nói - Hs chú ý
khác nhau của độ dài đoạn
thẳng AB
Hs làm Bài 40 (SGK-119) - Hs làm bài tập
Đo dụng cụ học tập
? Bút chì và thước kẻ của - Hs trả lời
em vật nào dài hơn ? ⇒ So
sánh đoạn thẳng
Hoạt động 3: So sánh hai đoạn thẳng(15’)
Hướng dẫn so sánh 2 đoạn
2. So sánh 2 đoạn thẳng
thẳng bằng cách so sánh độ
Cho AB = m (cm); CD = n
dài của chúng
(cm)
VD: AB = 3cm; CD = 3cm;
(m, n là số đo độ dài, cùng
EG = 4cm
- HS so sánh
đơn vị)
? So sánh độ dài của AB và
- Nếu m = n thì AB = CD.

EG
- Nếu m > n thì AB > CD.
AB = CD ; AB < EG ; EG > - Thực hành đo và so sánh
- Nếu m < n thì AB < CD.
CD
?1. Cho các đoạn thẳng trong
? Thực hành đo các đoạn - Đọc bài toán - Trả lời.
hình 41
thẳng ở hình 41. So sánh EF
Đo: AB = 2,8cm ; CD =
và CD
4cm
IK=2,8cm; EF =
Giới thiệu 1 số dụng cụ đo - Hs thực hành đo kích 1,7cm; GH = 1,7cm
độ dài
thước bàn GV
* So sánh : EF < CD.
Nhìn hình 42 để nhận dạng - Hs trả lời
?2. Một số dụng cụ đo độ
các loại thước
dài:
25