Thực trạng đạo đức học sinh hiện nay và những giải pháp về vấn đề giáo dục đạo đức

Thực trạng đạo đức học sinh hiện nay và những giải pháp về
vấn đề giáo dục đạo đức.

Từ khi nước ta chuyển sang nền kinh tế thị trường và hội nhập
quốc tế, việc giữ gìn và phát huy các giá trị đạo đức truyền thống cũng
như việc xây dựng hệ giá trị đạo đức mới ở nước ta đã và đang đặt ra
nhiều vấn đề cần phải được giải quyết. Thực tế cho thấy, trong đời sống
xã hội đã có những biểu hiện xem nhẹ những giá trị văn hóa truyền
thống của dân tộc, chạy theo thị hiếu không lành mạnh. Cuộc đấu tranh
giữa cái tiến bộ và cái lạc hậu, giữa lối sống lành mạnh trung thực, có lý
tưởng…với lối sống ích kỉ, thực dụng…đang diễn ra hàng ngày. Bên
cạnh những hệ giá trị mới được hình thành trong quá trình hội nhập,
những cái tiêu cực cũng đang xâm nhập vào đạo đức, lối sống của nhiều
tầng lớp nhân dân, đặc biệt là đội ngũ học sinh, sinh viên.

Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội , là tập hợp những nguyên


tắc, quy tắc , chuẩn mực xã hội nhằm điều chỉnh và đánh giá cách ứng
xử của con người trong quan hệ với nhau và quan hệ với xã hội, chúng
được thực hiện bởi niềm tin cá nhân, bởi truyền thống và sức mạnh của
dư luận xã hội.
Với tư cách là một sinh viên chúng tôi xin được đề cập đến một
khía cạnh nhỏ trong vấn đề lớn đạo đức lối sống của học sinh, sinh viên
Việt Nam trong thời đại ngày nay.Khi nhắc đến hai chữ “Sinh viên’’ mọi
người đều biết đó là tầng lớp tri thức cao của mỗi quốc gia – là tương lai
của đất nước là những người quyết định sự phồn thịnh của dân tộc vì
chính họ là những “ mùa xn của xã hội” .
Để chuẩn bị cho hành trang vào đời, các bạn không chỉ mang
theo vốn kiến thức được học mà phải là người có đạo đức tốt, xứng đáng
cương vị là một sinh viên, hay nói đúng hơn “trước khi thành tài thì

phải thành nhân”. Chủ tịch Hồ Chí Minh kính u đã từng nói: “có tài
mà khơng có đức thì là người vơ dụng, có đức mà khơng có tài thì làm gì
cũng khó” qua đó cũng đủ hiểu Người coi trọng như thế nào về đạo đức


lối sống .Yếu tố đó khơng những quyết định kết quả học tập mà quyết
định đến tương lai và cuộc đời của mỗi bạn. “Giới trẻ là tương lai của
giáo hội và nhân loại”. Nhưng thực tế, liệu nó có tốt đẹp như người ta
tưởng không?
Nhân loại sẽ đi tới đâu, khi giới trẻ có lối sống thực dụng chỉ chạy
theo những giá trị vật chất mà bỏ quên những giá trị tinh thần. Tình
trạng giới trẻ sống bng thả, không coi trọng giá trị đạo đức đã và đang
diễn ra ở nhiều nơi. Bằng chứng là các phương tiện truyền thông đã đăng
tải các bài viết phản ánh về thực trạng này. Chúng lôi bè kéo cánh để
đánh nhau (cả trai lẫn gái), thậm chí hành hung cả thâỳ cô giáo, con giết
cha, anh giết em, trẻ vị thành niên cũng gây ra nhiều vụ án mạng. Những
hành vi tàn bạo này được đăng trên mặt báo chỉ là những tảng băng nổi,
thực tế còn nhiều hơn nữa. Cách đây khơng lâu người ta chống váng vì
một đoạn video clip nữ sinh đánh bạn đăng tải trên Internet. Trong clip
này một cơ bé đang bị nữ sinh tóc ngắn vừa đánh tới tấp vào mặt vừa
chửi tục với kiểu “dạy dỗ” rất anh chị. Trong khi đó nhiều học sinh khác
ngồi chễm chệ ở ghế đá và thản nhiên nhìn vụ đánh hội đồng này. Một


thái độ vơ cảm khơng thể ngờ được! Sau đó, dư luận lại đau lịng trước
tình trạng gia tăng bạo lực học đường của nữ sinh Việt Nam được phản
ánh liên tục trên các phương tiện truyền thông.
Đáng báo động hơn nữa hiện tượng sinh viên, học sinh đánh giáo
viên cũng gia tăng. Có những giáo viên đang giảng bài, bất ngờ bị học
trị lấy mã tấu trong cặp xơng lên bục giảng chém trọng thương. Bên

cạnh đó, tình trạng sống thử và quan hệ tình dục trước hơn nhân ngày
càng tăng cao. Theo tiến sĩ Tâm lí Huỳnh Văn Sơn, Đại học Sư phạm TP
HCM, việc các bạn trẻ quan hệ trước hôn nhân không chỉ ảnh hưởng của
văn hóa phương tây mà cịn do lối sống q dễ dãi, đánh mất truyền
thống tốt đẹp của người Á Đông, đó là: tơn trọng lễ nghĩa gia phong,
cơng dung ngơn hạnh, hiếu tiết lễ nghĩa,... Đồng thời tình trạng nạo phá
thai cũng đang ở mức báo động. Theo GS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng
– giám đốc Bệnh viện phụ sản Từ Dũ, TP.HCM – cho biết: “Thực trạng
nạo phá thai rất đáng lo ngại. Mỗi năm, tại Việt Nam, có khoảng 700.000
phụ nữ nạo phá thai. Riêng ở TP.HCM với khoảng 7 triệu dân mỗi năm
có khoảng hơn 100 nghìn ca sinh nhưng số ca nạo phá thai cũng tương


đương. Tại bệnh viện Từ Dũ, mỗi năm tổng số sinh khoảng 45 nghìn
người nhưng nạo phá thai hơn 30 nghìn người và tổng số 1,2-1,6 triệu ca
mỗi năm. Cả nước có 5% em gái sinh con trước 18 tuổi và 15% sinh con
trước 20 tuổi”.
Hơn nữa, một số đông bạn trẻ đang chạy theo vịng xốy của
“văn hóa tốc độ”. Từ những sách báo không lành mạnh, đến những băng
đĩa phim sex được trao cho nhau cách dễ dàng, từ những quán Karaoke
buổi tối đến những vũ trường, quán bar thâu đêm, rồi vào những ngôi
nhà nghỉ. Mặt khác, tình trạng đua xe cũng là một trong những vấn đề
nổi cộm đang được diễn ra ở nhiều nơi.Vào những đêm cuối tuần tại khu
vực Quảng trường Hồ Chí Minh- thành phố Vinh(Nghệ An) hàng trăm
thanh niên đã tụ tập tổ chức đua xe trái phép quanh khu vực này,gây náo
loạn tồn thành phố. Chỉ tính từ 20h -23h đội cảnh sát thành phố Vinh đã
tiến hành bắt giữ, lập biên bản xử lý hơn 100 người đua xe ,tạm giữ 60
xe máy, 100 xe đạp có gắn cịi, tuy nhiên đám đơng vẫn khơng giải tán .
Ngồi ra, hiện nay ngày càng đơng sinh viên Việt Nam chưa có

thái độ nhận thức đúng đắn đối với việc học tập. Theo một cuộc khảo sát
của Phó GS-Tiến sĩ Phạm Cơng Khanh-Trường Sư phạm Hà Nội: “64%
sinh viên chưa tìm được phương pháp học tập phù hợp với đặc điểm
nhận thức cá nhân. 36,1% sinh viên bộc lộ phong cách thụ động, ngại
nêu lên thắc mắc và ý kiến của mình để đóng góp vào việc học tập trên
lớp mà chỉ thích giảng viên cho nghe. Mặc dù trong các cuộc chơi nhậu
nhẹt số đông trong họ là người tiên phong, sơi nổi, chơi hết mình. 50%
sinh viên khơng thực sự tự tin vào năng lực, trình độ của mình. 40% sinh
viên cho rằng mình khơng có khả năng tự học. 70% sinh viên cho rằng
mình khơng có khả năng nghiên cứu. 55% sinh viên không thực sự hứng
thú với việc học tập” (theo tuổi - trẻ online). Những con số đó thật bất
ngờ. Đáng buồn thay cho một thế hệ tương lai đang ngày càng xuống
dốc. Không những vậy, có những sinh viên cịn tỏ thái độ vơ lễ với giảng
viên, làm ồn trong lớp, phát biểu linh tinh, ht sáo... Do họ nghĩ mình
đã lớn, có thể bày tỏ ý kiến thoải mãi. Sinh viên ngày nay tiếp cận quá
nhiều phương tiện truyền thông hiện đại như điện thoại di động, truyền
hình cáp, internet... nên dễ bị tiêm nhiễm những tư tưởng xấu. Các bạn


nam thì vùi mình trong nhậu nhẹt, cờ bạc. Số khác lại lao vào các trị vơ
bổ trong thế giới ảo (như Võ lâm truyền kì, Đột kích, Audition...).
Nguy hiểm hơn là các phim ảnh đồi trụy có tác động tiêu cực đến
nhân cách các bạn. Đau lòng hơn nữa số đơng trong những bạn đó gia
đình đâu có khá giả gì. Để có tiền gửi lên thành phố cho con ăn học cha
mẹ các bạn ở quê đã phải bịn từng gánh rau, đấu thóc, đã làm việc hết
mình mơng một ngày được nhìn thấy con thành đạt. Thương con họ còn
cố giành giùm mua cho con điện thoại, xe máy, máy tính xách tay để tiện
học tập và đi lại. Ngờ đâu, tất cả đều vào tiệm cầm đồ chỉ sau vài cuộc
ăn chơi trác tán hoặc sau vài đòn thất thủ trong các trò cá độ hoặc lơ đề.

Các bạn nữ thì bị ảnh hưởng q nhiều của những bộ phim lãng mạn
Hàn Quốc. Từ cách ăn mặc đến đầu tóc hay phong cách thời trang các
bạn đều thể hiện sao cho giống thần tượng của mình. Nghiêm trọng hơn
nữa, các bạn còn chạy theo một kiểu tình cảm phương tây chớp nhống
khơng giới hạn. Cụm từ “sống thử” đã trở nên quá quen thuộc với các
bạn sinh viên hiện nay. Hai người sống chung với nhau như vợ chồng,
nếu cảm thấy khơng hợp thì chia tay một cách nhẹ nhàng.


Tình u hơn nhân là một vấn đề nghiêm túc, tại sao các bạn lại
có những quan niệm sai lầm và dễ dãi như vậy? Có bao giờ các bạn nghĩ
cha mẹ sẽ đau lòng như thế nào khi biết con mình đang sống theo kiểu
vợ chồng với một người con trai? Sau này, nếu đến với một người con
trai khác liệu họ có chấp nhận và tha thứ khi biết rằng người mình u
đã khơng cịn trinh tiết và đã từng sống thử? Bạn gái ơi đừng khờ dại
như vậy, khi tình yêu xảy ra những hậu quả đáng tiếc thì người phụ nữ
ln phải chịu cái nhìn khắt khe hơn từ gia đình và xã hội. Khi tình u
tan vỡ thì người ơm nỗi đau và mất mát nhiều hơn là người con gái mà
thôi. Một con thuyền sẽ mãi trôi lênh đênh trên biển nếu không biết đâu
là bến bờ cần đến. Cũng như các bạn đang có lối sống sa đoạ, sống
khơng biết ngày mai nếu khơng kịp thời thay đổi thì chuyện khơng được
ra trường hoặc bị đuổi học là điều tất nhiên. Có nhiều sinh viên bị ám
ảnh bởi quan niệm “trẻ không chơi - già hối hận”. nhưng không phải họ
đang tận dụng tuổi trẻ mà đang liều lĩnh phí phạm tuổi xuân thì đúng
hơn. Rồi một ngày khi tất cả đã quá muộn các bạn phải đau đớn khi rơi
vào hoàn cảnh: “ Ngước nhìn tương lai mồ hơi tốt, quay đầu quá khứ


nước mắt rơi”. Bên cạnh đó vẫn cịn rất nhiều bạn sinh viên đã nỗ lực
hết mình cho việc học tập. Nhiều bạn đã đem hết tài năng và trí tuệ của

mình để mang vinh quang về cho Tổ Quốc trong các cuộc thi mang tầm
cỡ quốc tế như: rôbôcon châu Á Thái Bình Dương, cuộc thi Ơlympic
tốn và vật lí quốc tế.
Đáng xúc động hơn có những bạn sinh viên xuất thân trong những
gia đình nghèo khó nhưng biết vượt lên hoàn cảnh để vươn tới tầm cao
của tri thức. Ngoài việc học tập, các bạn đã làm tất cả những cơng việc
để có tiền phụ giúp cha mẹ. Các bạn mãi là những bông hoa đẹp trong
vườn hoa của dân tộc Việt Nam - Một tương lai tươi sáng đang chờ các
bạn ở phía trước. Các bạn cũng chính là những người tiếp thu và thực
hành tốt tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vì trong trái tim các bạn luôn
tâm niệm rằng “đừng hỏi tổ quốc đã làm gì cho ta mà hãy tự hỏi ta đã
làm gì cho Tổ Quốc hơm nay”.
Một nhà văn lớn đã từng nói “Sống hay khơng sống - đó là vấn
đề”. Là một người sinh viên đồng thời cũng là một người thanh niên
thuộc thế hệ trẻ, chúng ta hãy sống sao cho có mục đích, có lí tưởng, hãy


sống sao để khi nhìn lại những gì đã qua ta khơng phải xót xa ân hận
những tháng năm đã sống hồi sống phí.
Đã có rất nhiều bài viết chỉ ra các nguyên nhân dẩn đến việc xuống
cấp đạo đức của học sinh, sinh viên. Có ý kiến cho rằng do gia đình
thiếu sự quan tâm, chưa kết hợp với nhà trường trong giáo dục đạo đức
của các em. Nhưng trong thực tế, không phải trường hợp học sinh vi
phạm đạo đức nào cũng ở trong hồn cảnh gia đình không quan tâm.
- Do sự phát triển của nền kinh tế? Một nguyên nhân được đặt ra
là kinh tế xã hội phát triển ngày càng cao và sự bùng nổ thơng tin, dẫn
đến việc một bộ phận gia đình khá giả chiều chuộng con mình, tạo nên
sự đua địi trong các em. Điện thoại di động, Internet, phim ảnh của các
Website đen đã tác động không nhỏ đến nhận thức, lối sống và cách
hành xử của học sinh, làm hư hỏng học sinh bởi bản tính tị mị, hiếu

động của tuổi mới lớn. Tuy nhiên việc vi phạm đạo đức của học sinh
không chỉ diễn ra ở địa bàn thành phố, đô thị hay chỉ rơi vào trường hợp
các em gia đình có điều kiện kinh tế. Các trường vùng sâu, xa, học sinh


nghèo chưa có điều kiện tiếp cận nhiều với Internet vẫn đang phải đối
mặt với vấn nạn vi phạm đạo đức của học sinh.
- Do luật pháp chưa nghiêm? Nhân cách là một thứ giá trị được
xây dựng và hình thành trong toàn bộ thời gian con người tồn tại trong
xã hội, nó đặc trưng cho mỗi con người, thể hiện những phẩm chất bên
trong con người nhưng lại mang tính xã hội sâu sắc. Hình thành nhân
cách, đạo đức một con người đâu chỉ giáo dục trong nhà trường phổ
thông là đủ. Nhân cách của mỗi cá nhân trong xã hộ ít nhiều đều bị chi
phối bởi cách mà xã hội đó đang hành xử với nhau. Nếu được sống trong
một môi trường nghiêm minh về pháp luật, chuẩn mực về đạo đức, mọi
người hành xử với nhau một cách có tình có lý, chắc chắc đó sẽ là một
mơi trường giáo dục lý tưởng trong việc hình thành nhân cách đạo đức
của học sinh. Những bài học mà các thầy cô giáo đang cố sức rao giảng
để giáo dục đạo đức của học trị mình trên lớp dường như ngược lại với
các hoạt động đang diễn ra trong cuộc sống xã hội. Trong khi các giáo
viên dạy nhạc cố gân cổ lên để rao giảng về thẩm mỹ âm nhạc, chắt chiu
từng giờ dạy dân ca để các em biết yêu quý những giá trị tinh thần mà


ông cha ta đã dày công vun đắp. Thì hàng ngày, mấy chục nhà đài liên
tục phát những bài hát được gọi là nhạc trẻ với một thứ thẩm mỹ vay
mượn, hổ lốn. Báo chí thì thi nhau săm soi kỹ lưỡng đời sống của các
"Sao" như một sự tôn vinh. Chúng ta có nhói tim khơng khi nghe một
học sinh lớp 6 hát nghêu ngao: "Vì em đam mê thú vui thân xác, nên em
đánh mất mối tình của tôi.." ("Đ ừng để tôi biết em dối gian" - Lâm

Hùng). Luật giao thông được đưa vào nhà trường để dạy cho các em,
những công dân tương lai, sống và làm việc đúng luật pháp. Thế nhưng
khi ra đường các em luôn phải chứng kiến những hành vi vi phạm an
tồn giao thơng của người lớn mà đơi khi cịn có cả cảnh sát giao
thơng.
- Do những tiêu cực mà các em hàng ngày phải chứng kiến. Nhà
trường thường xuyên giáo dục các em về tính trung thực, phải biết vươn
lên bằng chính đơi chân của mình. Nhưng trong thực tế các em lại chứng
kiến có quá nhiều người lớn không trung thực nhưng vẫn "thành đạt". Tệ
nạn sử dụng bằng giả hay mua bằng, gian dối trong báo cáo thành tích,
sự thiếu nghiêm minh của pháp luật tác động lên các em hàng ngày trách


sao các em không thiếu niềm tin với những điều học được trong nhà
trường. Những thứ mà các em đang học trong nhà trường dường như là
một mớ lý thuyết không áp dụng được cho cuộc sống. Trong một cuộc
họp chun mơn đầu năm học 2011-2012 ở một phịng GD-ĐT cấp
huyện của tỉnh An Giang, một giáo viên dạy toán lâu năm đã đề nghị nên
chấp nhận với thực tế, học thật, đánh giá thật, có thể trong một vài năm
huyện sẽ thua các đơn vị huyện thị khác, nhưng bù lại chúng ta biết
chính xác thực trạng của học sinh mà có hướng nâng chất lượng thật sự.
Vị trưởng phịng GD-ĐT huyện trầm ngâm phát biểu "Thế thì chúng ta
sẽ thua các huyện thị nhiều lắm". Vậy ra thành tích học tập của các em
được xem như là một thứ đảm bảo cho vị trí chiếc ghế của người lớn
sao? Ngay cả trong nhà trường các em cũng đã chứng kiến bao nhiêu là
điều thiếu trung thực. Chỉ với các chỉ tiêu về chất lượng bộ môn, chống
lưu ban bỏ học, phổ cập giáo dục... cũng đã làm cho những thầy cô của
chúng phải chấp nhận với việc ai cũng làm như vậy.
- Do chính nội dung giảng dạy trong nhà trường. Một nguyên
nhân không kém phần quan trọng đó chính là chương trình giảng dạy

đạo đức ở các cấp học phổ thơng. Chương trình đạo đức được thực hiện
xuyên suốt, từ bậc Mầm non là giáo dục lễ giáo, bậc Tiểu học là môn
Đạo đức, bậc Trung học là môn Giáo dục công dân. Thế nhưng các giáo
viên dạy tiểu học cho rằng chương trình nặng tính lý thuyết, thiếu kỷ
năng sống, lại khơng tạo được dấu ấn để tác động hình thành nhân cách
học sinh. Những bài học ý nghĩa, gần gũi với đời sống không được chú
tr ọng mà thay bằng những bài học q trừu tượng. Cịn chương trình
GDCD bậc THPT, chỉ có 11 tiết dạy các vấn đề về đạo đức trên tổng số
105 tiết. Dạy đạo đức cho học sinh đâu chỉ có mơn học Đạo Đức mà nó
phải được tích hợp ở những bộ mơn xã hội như Lịch sử, Văn học...
Chúng tơi rất thích những bài tập làm văn, những bài học thuộc lòng
được học lúc nhỏ trong sách giáo khoa với nội dung chứa đựng tình cảm
yêu quê hương, đất nước, truyền thống dân tộc và giữ gìn cốt cách người
Việt Nam. Cịn nội dung những bài học trong sách Đạo Đức thì rất gần
gũi với cuộc sống đời thường. Phương pháp giáo dục đạo đức theo kiểu
giáo điều khơng cịn phù hợp nữa, cần phải đưa học sinh vào các xử lý
tình huống thực tế. Giáo dục đạo đức trong nhà trường cần giảm thiểu


những vấn đề cao xa, lớn lao, thay vào đó cần kiên trì bồi đắp lịng nhân
ái, tính trung thực, lòng tự trọng, nếp nghĩ và lối sống lành mạnh, trọng
đạo lý, sống có kỷ luật. Chương trình sách giáo khoa giáo dục cơng dân
bậc phổ thơng cần phải có những thay đổi từ nội dung đến phương pháp
truyền đạt. Những giá trị đạo đức, ứng xử trong đạo lý của người Việt
Nam cần phải được chuyển tải trong những tình huống cụ thể, gần gũi để
học sinh, sinh viên dễ tiếp cận, dễ nhớ. Cần dạy cho học sinh những giá
trị đạo đức cơ bản của con người thay cho quá nhiều kiến thức triết học,
hàn lâm, thiếu vắng việc hình thành những thói quen đạo đức và kỹ năng

sống phù hợp với những chuẩn mực xã hội.
Vậy làm sao để khắc phục? Sau đây là một số biện pháp mà
chúng tôi đặt ra:
- Một là, thường xuyên chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng, lối
sống trong sạch, lành mạnh cho học sinh, sinh viên. Đây là giải pháp cơ
bản nhằm xây dựng, hình thành nhân cách con người mới xã hội chủ
nghĩa cho thanh niên, vì đạo đức là “gốc của ng ười cách mạng”. Trước


hết cần quan tâm giáo dục những vấn đề cơ bản về chủ nghĩa MácLênin, tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh, nhằm xây dựng
cho học sinh, sinh viên thế giới quan, phương pháp luận đúng đắn để
giải quyết những vấn đề do thực tiễn đặt ra. Chú trọng giáo dục làm cho
học sinh, sinh viên nhận thức đúng các giá trị chân, thiện, mỹ, những giá
trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Nhà trường, gia đình, các tổ chức,
đồn thể, đặc biệt Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phải thường
xuyên quan tâm bồi dưỡng cho học sinh, sinh viên những tình cảm cao
đẹp về tình yêu quê hương, đất nước: “mình vì mọi người, mọi người vì
mình”, “thương người như thể thương thân”, “qn mình vì nghĩa
lớn”… Từ đó hình thành cho họ lối sống trong sạch, lành mạnh, những
hành vi đạo đức trong sáng phù hợp với các giá trị truyền thống tốt đẹp
của dân tộc và thời đại. Để việc giáo dục bồi dưỡng có hiệu quả, cần tổ
chức tốt các phong trào hành động cách mạng của học sinh, sinh viên mà
tiêu bi ểu là phong trào: “Thanh niên lập nghiệp và tuổi trẻ giữ nước”,
“Thanh niên tình nguyện”, “Chiến dịch mùa hè xanh”…
- Hai là, phải kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội


trong việc giáo dục, rèn luyện đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh
viên. Đây là vấn đề có ý nghĩa quan trọng nhằm phát huy sức mạnh tổng
hợp của các tổ chức, các lực lượng cùng chăm lo giáo dục, rèn luyện đạo

đức, lối sống cho học sinh, sinh viên, hình thành phẩm chất cao đẹp của
con người mới XHCN. Trước hết gia đình là nơi lưu giữ các giá trị đạo
đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc, là mơi trường đầu tiên hình thành
đạo đức cho học sinh, sinh viên. Gia đình là nơi mà tình yêu quê hương,
đất nước, yêu thương con người được truyền từ thế hệ này sang thế hệ
khác. Do đó trong gia đình, ơng bà, cha mẹ phải thật sự mẫu mực, làm
gương về đạo đức, yêu thương, chăm lo bồi dưỡng thế hệ trẻ. Hiện nay
do sức ép về lao động, việc làm khiến cho khơng ít các bậc làm cha, làm
mẹ mải miết mưu sinh hoặc chỉ lo làm giàu mà thiếu quan tâm việc giáo
dục đạo đức cho con cái, hoặc khoán trắng cho nhà trường và xã hội.
Nhiều khi con cái vi phạm đạo đức hoặc vi phạm pháp luật mà cha mẹ
không hề hay biết, hoặc không biết cách ngăn chặn, phòng ngừa. Để
giáo dục đạo đức cho thanh niên, mỗi gia đình cần giữ gìn đạo đức, nề
nếp gia phong, phát huy các giá trị đạo đức truyền thống, làm cho các


giá trị đó ngày càng toả sáng, góp phần bồi dưỡng tư tưởng tình cảm cao
đẹp cho thế hệ con cháu. Nhà trường khơng chỉ dạy chữ, dạy nghề mà
cịn là nơi dạy người. Giáo dục lý tưởng, đạo lý làm người là nội dung
giáo dục hàng đầu trong nhà trường hiện nay và phải đặc biệt coi trọng.
Một số nhà trường mới chỉ quan tâm trang bị kiến thức chuyên môn, tay
nghề mà xem nhẹ hoặc thiếu quan tâm giáo dục đạo đức, lối sống cho
học sinh, sinh viên. Học sinh, sinh viên ngày nay đang sống trong thời
kỳ bùng nổ thông tin, kinh tế tri thức phát triển mạnh mẽ, giao lưu quốc
tế ngày càng mở rộng. Học sinh, sinh viên đã và đang chịu ảnh hưởng cả
mặt tích cực và mặt tiêu cực từ mơi trường kinh tế, xã hội. Vì vậy các tổ
chức, đồn thể, các đơn vị lực lượng vũ trang cần quan tâm định hướng
tạo môi trường thuận lợi để h ọc sinh, viên phấn đấu, rèn luyện, trưởng
thành. Cấp uỷ đảng, chính quy ền, mặt trận, đoàn thể, nhất là Đoàn thanh
niên Cộng sản Hồ Chí Minh cần tổ chức nhiều hoạt động phong phú, đa

dạng để thu hút, rèn luyện học sinh, sinh viên theo các chuẩn mực đạo
đức cách mạng. Kịp thời biểu dương, nhân rộng cách làm hay và kiên
quyết uốn nắn những thiếu sót, lệch lạc, những biểu hiện lệch chuẩn


trong đạo đức, lối sống của thanh niên.
- Ba là, phát huy vai trò tự học tập, tự du dưỡng, rèn luyện đạo
đức, lối sống của học sinh, sinh viên. Học sinh, sinh viên là lớp người
trẻ, khoẻ, có nhiệt tình cách mạng, nhạy cảm với cái mới, cái tiến bộ.
Phát huy vai trò của học sinh, sinh viên trong tự học tập, tự tu dưỡng đạo
đức lối sống là biện pháp quan trọng giúp họ nhanh chóng tiến bộ,
trưởng thành. Đó cịn là điều kiện quyết định kết quả rèn luyện của mỗi
cá nhân. Trước hết phải hình thành cho học sinh, sinh viên nhu cầu,
động cơ phấn đấu, rèn luyện đúng đắn, làm cho mỗi người có ý thức làm
chủ, ham học hỏi, cầu tiến bộ, vươn lên tự khẳng định mình. Cần tạo
mọi điều kiện thuận lợi để học sinh, sinh viên phấn đấu, rèn luyện; đồng
thời phải thường xuyên theo dõi, kiểm tra, đánh giá kết quả, định hướng
phấn đấu cho học sinh, sinh viên. Quan tâm đáp ứng những nhu cầu
chính đáng của học sinh, sinh viên về vật chất, tinh thần; giao nhiệm vụ
phù hợp với sở trường, năng khiếu đặc điểm tâm, sinh lý của họ sẽ tạo
điều kiện tốt để thanh niên rèn luyện đạo đức, lối sống. Mỗi học sinh,
sinh viên phải xác định rõ trách nhiệm trước Tổ quốc và nhân dân, sống


có lý tưởng, có hồi bão, khát khao vươn tới cái mới, cái tiến bộ. Bản
thân mỗi người tự giác rèn luyện, biết tự kiềm chế, biết vượt qua những
cám dỗ và tiêu cực xã hội, những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, ích
kỷ, thực dụng, lợi mình hại người. Học sinh, sinh viên cần phải tự tin
vào chính mình, giữ vững niềm tin trong cuộc sống, vào các giá trị chân,
thiện, mỹ; vượt qua mọi khó khăn gian khổ như Bác Hồ đã dạy: “gian

nan rèn luyện mới thành công”. Thực hiện tốt một số giải pháp giáo dục
rèn luyện đạo đức cách mạng cho học sinh, sinh viên trong thời kỳ CNH,
HĐH, hội nhập kinh tế thế giới là góp phần đào tạo, giáo dục thế hệ sinh
viên vừa "hồng", vừa "chuyên", chủ nhân tương lai đưa nước nhà vững
bước tiến cùng các dân tộc tiên tiến, xứng đáng với mong ước của Bác
Hồ kính yêu. Giáo dục là quốc sách hàng đầu, thì việc giáo dục đạo đức
học sinh chính là trang đầu của quốc sách ấy. Vai trò của Giáo dục thật
sự quan trọng và có thể ảnh hưởng đến sự tồn vong của một dân tộc.
Giáo dục là trụ cột của một quốc gia để tạo dựng, giữ gìn và phát triển
các giá trị xã hội. Giáo dục đạo đức học sinh đâu phải chỉ là nhiệm vụ
của môn học Đạo Đức trong nhà trường, hay chỉ là của ngành Giáo Dục.


- Bốn là , nội dung chương trình SGK cịn nặng về kiến thức,
chưa có chú trọng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh…
Đã đến lúc xã hội cần nhìn nhận vấn đề đạo đức học sinh, sinh
viên trong nhà trường hiện nay với một tinh thần trách nhiệm và nghiêm
túc. Cần phải đổi mới hoàn toàn cách thức mà lâu nay chúng ta đã dùng
để giáo dục đạo đức học sinh, sinh viên. Bản thân giáo dục đã mang tính
xã hội hóa, nhà nước cần tạo điều kiện để tồn dân tham gia vào cơng
tác giáo dục học sinh, sinh viên. Điều quan trọng là cần có một môi
trường xã hội lành mạnh, mọi người sống tuân thủ pháp luật và tôn trọng
những giá trị đạo đức xã hội. Một môi trường xã hội tốt sẽ tác động vào
nhận thức của học sinh, sinh viên và các em cũng phải tuân thủ những
nguyên tắc ứng xử đã được học trong nhà trường mà cả xã hội đang áp
dụng.

Sưu tầm: TK