Giáo án Vật lý 10 bài 32: Nội năng và sự biến thiên nội năng

BÀI SOẠN GIÁO ÁN VẬT LÝ 10
NỘI NĂNG VÀ SỰ BIẾN ĐỔI NỘI NĂNG
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Phát biểu được định nghĩa nội năng trong nhiệt động lực học.
- Chứng minh được nội năng của một vật phụ thuộc nhiệt độ và thể tích.
- Nêu được các vd cụ thể về thực hiện công và truyền nhiệt.
- Viết được công thức tính nhiệt lượng vật thu vào hay tỏa ra, nêu được tên và đơn vị các đại
lượng có mặt trong công thức.
2. Kỹ năng
- Giải thích một cách định tính một số hiện tượng đơn giản về thay đổi nội năng.
- Vận dụng được công thức tính nhiệt lượng để giải các bài tập ra trong bài và các bài tập
tương tự.
II. CHUẨN BỊ
Giáo viên : Thí nghiệm ở hình 32.1a và 32.1c SGK.
Học sinh : Ôn lại các bài 22, 23, 24, 25, 26 trong SGK vật lí 8.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC
Hoạt động 1 (5 phút) : Giới thiệu chương : Nhiệt động lực học nghiên cứu các hiện tượng nhiệt
về mặt năng lượng và biến đổi năng lượng :
+ Nội năng và sự biến đổi nội năng.
+ Nguyên lí I nhiệt động lực học.
+ Nguyên lí II nhiệt động lực học.
Hoạt động 2 (10 phút) : Tìm hiểu về nội năng và sự biến đổi nội năng,
Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung cơ bản
I. Nội năng.
1. Nội năng là gì ?

Giới thiệu khái niệm
nội năng.
Yêu cầu học sinh trả lời
C1.
Yêu cầu học sinh trả lời
C2.

Ghi nhận khái niệm.

Nội năng của vật là tổng động năng
và thế năng của các phân tử cấu tạo
nên vật.

Trả lời C1.

Nội năng của một vật phụ thuộc vào
nhiệt độ và thể tích của vật : U = f(T,
V)

Trả lời C2.

2. Độ biến thiên nội năng.
Ghi nhận độ biến thiên
Trong nhiệt động lực học người ta
Giới thiệu độ biến thiên nội năng.
không quan tâm đến nội năng của vật
nội năng.
Thảo luận nhóm để trả lời mà quan tâm đến độ biến thiên nội
năng ∆U của vật, nghĩa là phần nội

Yêu cầu học sinh cho câu hỏi.
năng tăng thêm hay giảm bớt đi trong
biết khi nào thì nội năng
một quá trình.
của vật biến thiên.
Hoạt động 3 (20 phút) : Tìm hiểu các cách làm thay dổi nội năng.
Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung cơ bản
II. Các cách làm thay đổi nội năng.
1. Thực hiện công.

Yêu cầu học sinh nêu Thảo luận nhóm để tìm ra
Khi thực hiện công lên hệ hoặc cho
các cách làm biến đổi nội các cách làm biến đổi nội hệ thức hiện công thì có thể làm thay
năng.
năng.
đổi nội năng của hệ. Trong quá trình
thực hiện công thì có sự biến đổi qua
Giới thiệu sự thực hiện
Ghi nhận sự thực hiện lại giữa nội năng và dạng năng lượng
công để làm biến đổi nội công và đặc điểm của nó.
khác.
năng và đặc điểm của sự
thực hiện công.
2. Truyền nhiệt.
a) Quá trình truyền nhiệt.
Yêu cầu học sinh mô tả

quá trình truyền nhiệt.

Yêu cầu học sinh trả lời
C3.

Khi cho một hệ tiếp xúc với một vật
Mô tả quá trình truyền khác hoặc một hệ khác mà nhiệt độ
của chúng khác nhau thì nhiệt độ hệ
nhiệt.
thay đổi và nội năng của hệ thay đổi.
Quá trình làm thay đổi nội năng
không có sự thực hiện công gọi là quá
trình truyền nhiệt.


Yêu cầu học sinh trả lời
C4.

Trả lời C3.

Trong quá trình truyền nhiệt không
có sự chuyển hoá năng lượng từ dạng
này sang dạng khác mà chỉ có sự
truyền nội năng từ vật này sang vật
khác.

Trả lời C4.

Nêu cách làm biến đổi
nội năng bằng quá trình Ghi nhận quá trình truyền b) Nhiệt lượng.

truyền nhiệt và đặc điểm nhiệt và đặc điểm của nó.
của nó.
Số đo độ biến thiên nội năng trong
quá trình truyền nhiệt là nhiệt lượng.
Nêu định nghĩa và kí
hiệu nhiệt lượng.

∆U = Q

Ghi nhận khái niệm.

Nhiệt lượng mà một lượng chất rắn
hoặc lỏng thu vào hay toả ra khi nhiệt
độ thay đổi được tính theo công thức :

Yêu cầu học sinh nhắc
Nêu công thức thính
lại công thức tính nhiệt
nhiệt lượng và giải thích
lượng đã học ở THCS.
các đại lượng trong công
thức đó.

Q = mc∆t

Hoạt động 4 (10 phút) : Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà.
Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Yêu cầu học sinh tóm tắt những kiến thức cơ Tóm tắt những kiến thức cơ bản đã học trong
bản đã học trong bài.
bài.
Yêu cầu học sinh về nhà trả lời các câu hỏi và
làm các bài tập trang 173.

Ghi các bài tập về nhà.

Cho học sinh đọc tại lớp phần : Em có biết.
Đọc phần : Hiệu ứng nhà kính.
IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY