Giáo án Vật lý 10 bài 17: Cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực và của ba lực không song song

GIÁO ÁN VẬT LÝ 10

CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG
CỦA HAI LỰC VÀ CỦA BA LỰC KHÔNG SONG SONG
I.Mục tiêu:
1.Về kiến thức:
- Nêu được định nghĩa của vật rắn và giá của lực.
- Phát biểu được qui tắc tổng hợp của hai lực có giá đồng qui.
- Phát biểu được điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực và của ba lực
không song song.
- Nêu được cách xác định trọng tâm của một vật mỏng, phẳng bằng phương pháp thực
nghiệm.
2.Về kỹ năng:
- Vận dụng được các điều kiện cân bằng và qui tắc tổng hợp hai lực có giá đồng qui để giải
các bài tập trong SGK và các bài tập tương tự.
II.Chuẩn bị:
1. Giáo viên:
- Các TN theo hình 17.1, 17.3, 17.4 SGK
- Các tấm mỏng, phẳng
2. Học sinh:
- Ôn lại: Qui tắc hình bình hành, điều kiện cân bằng cảu một chất điểm.
III.Phương pháp: Nêu vấn đề, gợi mở, thảo luận nhóm
IV.Tiến trình dạy học:
1. Ổn định:

Lớp
10A1
10A3
10A5
10A6

Ngày dạy

Sĩ số

Ghi chú


10A7

2. Kiểm tra:
- Phương trình quĩ đạo, thời gian, tầm xa của chuyển động ném ngang
3. Bài mới
Hoạt động 1: Định nghĩa vật rắn và giá của lực
Hoạt động của HS

Trợ giúp của GV

Nội dung

r
F1

Thông báo khái niệm
mới:
- Giá của lực : là đường
thẳng mang vectơ lực.
- Vật rắn: là vật có kích
thước đáng kể và hầu như
không bị biến dạng dưới
tác dụng của ngoại lực.

Tiếp thu, ghi nhớ

O1
O2

r
F2

Với vật rắn: do có kích
thước lớn nên các lực tuy
đặt vào cùng một vật
nhưng có thể không cùng
điểm đặt.

Hoạt động 2: Tìm điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng
của 2 lực:
Với vật rắn thì điều kiện I.Cân bằng của một vật chịu tác dụng
cân bằng có gì khác so với của hai lực:
chất điểm ? Trước tiên xét
1.Thí nghiệm
trường hợp vật chịu tác
dụng của 2 lực.
- Dụng cụ:
Giới thiệu bộ TN như hình - Tiến hành: Bố trí hình vẽ


17.1 SGK.
- Dây có tác dụng
truyền lực và thể hiện giá
của lực.

Nhận xét: Khi vật đứng
yên thì phương 2 dây cùng
nằm trên một đường thẳng.

Tiến hành TN.
Hoàn thành yêu càu
C1 ?

Hai lực tác dụng vào vật
có cùng độ lớn (2 trọng lực
bằng nhau), có chiều
Nhận xét độ lớn, chiều của 2
ngược nhau.
lực ?
HS phát biểu

- Kết quả:
Khi P1 khác P2 thì hệ CĐ
Khi P1 = P2, P << P1 , P2 thì hệ đứng
yên, các lực có cùng giá
2: Điều kiện cân bằng:
ĐKCB của một vật chịu tác dụng của
hai lực là hai lực đó phải cùng giá, cùng
độ lớn và ngược chiều:



F1  F2

Phát biểu điều kiện cân

bằng của một vật chịu tác
dụng của 2 lực ?
Nhận xét, bổ sung phát
biểu của HS

Hoạt động 3: Tìm cách xác định trọng tâm của vật mỏng, phẳng có bằng thực nghiệm:
Trọng tâm là điểm đặt
của trọng lực của vật. Dựa
vào điều kiện cân bằng vừa
xét hãy tìm trọng tâm của
vật phẳng, mỏng ?

3.Cách xác định trọng tâm của một vật
phẳng mỏng bằng phương pháp thực
nghiệm:
- Trường hợp vật phẳng, mỏng có dạng
bất kỳ:

Để tìm điểm đặt của
HS thảo luận để tìm trọng lực trước tiên tìm giá - Trọng tâm của vật là giao điểm của 2

đường thẳng vẽ trên vật.
phương án tiến hành .
của P trên vật. Tìm thêm
đường thẳng khác trên vật

cũng chứa điểm đặt của P .
Trọng tâm sẽ là giao
- Trường hợp vật phẳng, mỏng có dạng
điểm của 2 đường thẳng.

Tìm trọng tâm của các tấm hình học đối xứg thì trọng tâm trùng với
bìa có dạng hình học đối tâm đối xứng của vật
xứng, nhận xét vị trí này có gì
đặc biệt ?
Hoàn thành yêu cầu C2 ?

Nhận xét: Trọng tâm
nằm ở tâm đối xứng của
vật.
Trả lời câu hỏi C2
6. Rút kinh nghiệm giờ giảng