Giáo án Vật lý 11 bài 20: Lực từ, cảm ứng từ

GIÁO ÁN VẬT LÝ 11

LỰC TỪ. CẢM ỨNG TỪ

I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức : +

Phát biểu được định nghĩa véc tơ cảm ứng từ, đơn vị của cảm

ứng từ.
+ Mô tả được một thí nghiệm xác định véc tơ cảm ứng từ.
+ Phát biểu đượng định nghĩa phần tử dòng điện.
2. Kỹ năng: + Nắm được quy tắc xác định lực tác dụng lên phần tử dòng điện.

II. CHUẨN BỊ:
Giáo viên: Chuẩn bị các thí nghiệm về lực từ.
Học sinh: Ôn lại về tích véc tơ.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp:

Lớp............
Ngày
giảng............
Sĩ số...................

2. Kiểm tra bài cũ:
3. Nội dung bài mới :
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ : Nêu định nghĩa và tính chất của đường sức từ.
Hoạt động 2: Tìm hiểu lực từ.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh

Nội dung cơ bản
I. Lực từ
1. Từ trường đều
Cho học sinh nhắc lại khái
Nêu khái niệm điện trường
Từ trường đều là từ trường mà
niệm điện tường đều từ đó đều.
đặc tính của nó giống nhau tại mọi
nêu khái niệm từ trường
Nêu khái niệm từ trường điểm; các đường sức từ là những
đều.
đều.
đường thẳng song song, cùng
chiều và cách đều nhau.
2. Lực từ do từ trường đều tác
dụng lên một đoạn dây dẫn mang
Trình bày thí nghiệm hình
dòng điện
20.2a.
Theo giỏi thí nghiệm.
Lực từ tác dụng lên một đoạn dây
Vẽ hình 20.2b.
Vẽ hình 20.2b.
dẫn mang dòng điện đặt trong từ
Cho học sinh thực hiện C1.
Thực hiện C1.
trường đều có phương vuông góc
Cho học sinh thực hiện C2.
Thực hiện C2.
với các đường sức từ và vuông

Nêu đặc điểm của lực từ.
Ghi nhận đặc điểm của lực góc với đoạn dây dẫn, có độ lớn
từ.
phụ thuộc vào từ trường và cường
độ dòng điện chay qua dây dẫn.
Hoạt động 3: Tìm hiểu cảm ứng từ.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
II. Cảm ứng từ


GIÁO ÁN VẬT LÝ 11

Nhận xét về kết quả thí Trên cơ sở cách đặt vấn đề
nghiệm ở mục I và đặt vấn của thầy cô, rút ra nhận xét
đề thay đổi I và l trong các và thực hiện theo yêu cầu
trường hợp sau đó, từ đó của thầy cô.
dẫn đến khái niệm cảm ứng
từ.
Định nghĩa cảm ứng từ.

Giới thiệu đơn vị cảm ứng
Ghi nhận đơn vị cảm ứng
từ.
từ.
Cho học sinh tìm mối liên Nêu mối liên hệ của đơn vị
hệ của đơn vị cảm ứng từ cảm ứng từ với đơn vị của
với đơn vị của các đại lượng các đại lượng liên quan.
liên quan.

→

Cho học sinh tự rút ra kết
luận về véc tơ cảm ứng từ.

Rút ra kết luận về B .

1. Cảm ứng từ
Cảm ứng từ tại một điểm trong từ
trường là đại lượng đặc trưng cho
độ mạnh yếu của từ trường và được
đo bằng thương số giữa lực từ tác
dụng lên một đoạn dây dẫn mang
dòng diện đặt vuông góc với
đường cảm ứng từ tại điểm đó và
tích của cường độ dòng điện và
chiều dài đoạn dây dẫn đó.
F
B=
Il
2. Đơn vị cảm ứng từ
Trong hệ SI đơn vị cảm ứng từ là
tesla (T).
1N
1T =
1A.1m
3. Véc tơ cảm ứng từ
→
Véc tơ cảm ứng từ B tại một
điểm:

+ Có hướng trùng với hướng của từ
trường tại điểm đó.
F
+ Có độ lớn là: B =
Il
4. Biểu thức tổng quát của lực từ
→
Lực từ F tác dụng lên phần tử

Ghi nhân mối liên hệ giữa
→
→
Giới thiệu hình vẽ 20.4, B và F .
dòng điện I l đặt trong từ trường
phân tích cho học sinh thấy
→
đều, tại đó có cảm ứng từ là B :
→
được mối liên hệ giữa B và
+ Có điểm đặt tại trung điểm của l;
→
.
Phát biểu qui tắc bàn tay + Có phương vuông góc với →l và
F
trái.
→
B;
+ Có chiều tuân theo qui tác bàn
Cho học sinh phát biểu qui
tay trái

tắc bàn tay trái.
+ Có độ lớn F = BIl sin α
Hoạt động 4: Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ Tóm tắt những kiến thức cơ bản.
bản.
Ghi các bài tập về nhà.
Yêu cầu học sinh về nhà làm các bài tập từ 4
đến7 trang 128 sgk và 20.8, 20.9 sbt.
IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY
→