Giáo án Vật lý 11 bài 24: Suất điện động cảm ứng

Giáo án Vật lý 11
Bài 24. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Phát biểu được định luật Fa-ra-day về cảm ứng điện từ.
2. Kỹ năng:
- Tính được suất điện động cảm ứng trong trường hợp từ thông qua một mạch biến đổi
đều theo thời gian trong các bài toán.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: Chuẩn bị một số thí nghiệm về suất điện động cảm ứng.
2. Học sinh: Ôn lại khái niệm về suất điện động của một nguồn điện.
III. TIẾN TRÌNH GIẢNG DẠY:
1. Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ:
- Phát biểu các định nghĩa: dòng điện cảm ứng, hiện tượng cảm ứng điện từ, từ trường
cảm ứng.
2. Vào bài: Ta đã iết cách xác định chiều của dòng điện cảm ứng. Vậy còn độ lớn của
dòng điện cảm ứng được xác định như thế nào?
3. Tổ chức hoạt động:
Phương pháp
Nội dung
GV: Yêu cầu học sinh thực hiện C1.
I. Suất điện động cảm ứng trong
HS: Thực hiện C1.
mạch kín
GV: Nu khi niệm suất điện động cảm 1. Định nghĩa
ứng.
Suất điện động cảm ứng là suất điện
HS: Ghi nhận khi niệm.
động sinh ra dòng điện cảm ứng trong
mạch kín.
2. Định luật Fa-ra-đây

∆Φ
GV: Giới thiệu cho học sinh biểu thức
Suất điện động cảm ứng: eC = xác định độ lớn của eC và phát biểu
∆t
định luật.
Nếu chỉ xét về độ lớn của eC thì:
HS: Viết biểu thức xác định độ lớn của
∆Φ
|e
|
C| = |
eC và phát biểu định luật.
∆t
GV: Yêu cầu học sinh thực hiện C2.
Độ lớn của suất điện động cảm ứng
HS: Thực hiện C2.
xuất hiện trong mạch kín tỉ lệ với tốc độ
biến thiên từ thông qua mạch kín đó.
GV: Nhận xét và tìm mối quan hệ giữa II. Quan hệ giữa suất điện động cảm
suất điện động cảm ứng và định luật ứng và định luật Len-xơ
Len-xơ.
Sự xuất hiện dấu (-) trong biểu thức
GV: Hướng dẫn cho học sinh định của eC là phù hợp với định luật Len-xơ.
hướng cho (C) và chọn chiều pháp Trước hết mạch kín (C) phải được định
tuyến dương để tính từ thông.
hướng. Dựa vào chiều đã chọn trên (C),
HS: Nắm được cách định hướng cho ta chọn chiều pháp tuyến dương để tính
(C) và chọn chiều dương của pháp từ thông qua mạch kín.
tuyến.

Giáo án Vật lý 11
GV: Yêu cầu học sinh xác định chiều
của dòng điện cảm ứng xuất hiện trong
(C) khi Φ tăng và khi Φ giảm.
HS: Xác định chiều của dòng điện cảm
ứng xuất hiện trong (C) khi Φ tăng và
khi Φ giảm.
GV: Yêu cầu học sinh thực hiện C3.
HS: Thực hiện C3.

Nếu Φ tăng thì eC < 0: chiều của suất
điện động cảm ứng (chiều của dòng
điện cảm ứng) ngược chiều với chiều
của mạch.
Nếu Φ giảm thì eC > 0: chiều của suất
điện động cảm ứng (chiều của dòng
điện cảm ứng) cùng chiều với chiều của
mạch.

GV: Phân tích cho học sinh thấy bản
chất của hiện tượng cảm ứng điện từ và
sự chuyển hóa năng lượng trong hiện
tượng cảm ứng điện từ.
HS: Nắm được bản chất của hiện tượng
cảm ứng điện từ.
HS: Biết cách lí giải các định luật cảm
ứng điện từ bằng định luật bảo toàn và
chuyển hóa năng lượng.
GV: Nêu ý nghĩa to lớn của định luật

Fa-ra-đây.
HS: Nắm được ý nghĩa to lớn của định
luật Fa-ra-đây.

III. Chuyển hóa năng lượng trong
hiện tượng cảm ứng điện từ
Xét mạch kín (C) đặt trong từ trường
không đổi, để tạo ra sự biến thiên của từ
thông qua mạch (C), phải có một ngoại
lực tác dụng vào (C) để thực hiện một
dịch chuyển nào đó của (C) và ngoại lực
này đã sinh một công cơ học. Công cơ
học này làm xuất hiện suất điện động
cảm ứng trong mạch, nghĩa là tạo ra
điện năng. Vậy bản chất của hiện tượng
cảm ứng điện từ đã nêu ở trên là quá
trình chuyển hóa cơ năng thành điện
năng.

IV. CỦNG CỐ, DẶN DÒ:
1. Củng cố:
- Phát biểu lại định luật Fa-ra-day và viết biểu thức của định luật.
- Làm bài tập 4/ SGK trang 152.
2. Dặn dò:
- Làm bài tập 5 trong SGK.
- Chuẩn bị thêm các bài tập theo yêu cầu của GV.