Giáo án Vật lý 11 bài 23: Từ thông. Cảm ứng điện từ

BÀI SOẠN VẬT LÝ 11

TỪ THÔNG. CẢM ỨNG TỪ
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức:
- Trình bày được khái niệm từ thông và đơn vị của nó.
- Phát biểu được định nghĩa và hiểu được khi nào có hiện tượng cảm ứng điện từ.
- Phát biểu được định luật Len-xơ theo những cách khác nhau .
- Phát biểu được định nghĩa và nêu được một số tính chất của dòng điện Fu-cô
Kĩ năng:
- Biết vận dụng định luật Len-xơ để xác định chiều của dòng điện cảm ứng trong các
trường hợp khác nhau
- Giải các bài tập liên quan đến từ thông và hiện tượng cảm ứng điện từ.
II. CHUẨN BỊ:
Giáo viên:
1. Giáo án điện tử mô tả các thí nghiệm trong SGK
2. Các thí nghiệm về hiện tượng cảm ứng điện từ.
Học sinh:
- Chuẩn bị bài mới.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định tổ chức:
- SÜ sè…………………………………..
2. Kiểm tra bài cũ: ( kết hợp dạy bài mới )
3. Bài mới:
Hoạt động 1: Tìm hiểu về từ thông.
Hoạt động của học sinh

Trợ giúp của giáo viên

- Kết hợp SGK tìm hiểu khái niệm từ
thông

- Suy nghĩ trả lời câu hỏi

- Hướng dẫn hs tiếp cận với khái niệm từ
thông
? Giải thích các đại lượng trong công
thức từ thông?
? Từ thông có thể mang giá trị âm không?




- Xét một diện tích S nằm trong từ trường đều B có véc tơ pháp tuyến n tạo với từ trường
một góc α thì đại lượng

Φ = Bscosα
Gọi là từ thông qua diện tích S đã cho.


BÀI SOẠN VẬT LÝ 11
Từ thông có giá trị đại số
Đơn vị của từ thông là vêbe (Wb).

Hoạt động 2: Tìm hiểu hiện tượng cảm ứng điện từ.
Hoạt động của học sinh

Trợ giúp của giáo viên

- TL: có thể thay đổi một hoặc đồng thời ? Muốn thay đổi từ thông ta có thể thay
3 đại lượng sau: B, S,  .
đổi các đại lượng nào?

- Quan sát thí nghiệm.
- Tiến hành thí nghiệm chuyển động
tương đối của nam châm và ống dây tạo
dòng cảm ứng.
- Nêu câu hỏi PC2. ( đểv cho hs dễ quan
- Trả lời các câu hỏi PC2.
sát có thể sử dụng thí nghiệm ảo)
- Trả lời C1.
- Nêu câu hỏi C1.
- Nhân xét ý kiến của bạn
- Xác nhận kiến thức.
* Củng cố:
(Dùng giáo án điện tử)
- Làm bài tập củng cố
PC2: - Quan sát thí nghiệm, nêu các kết luận về hiện tượng cảm ứng điện từ.
TL2: + Khi có từ thông biến thiên qua qua một mạch kín thì trong mạch xuất hiện dòng
điện gọi là dòng điện cảm ứng, hiện tượng đó gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ
+ Hiện tượng cảm ứng chỉ tồn tại trong thời gian có từ thông biến thiên qua mạch

Hoạt động 3: Tìm hiểu nội dung định luật Len – xơ về chiều dòng điện cảm ứng.
Hoạt động của học sinh

Trợ giúp của giáo viên

- Nghiên cứu s¸ch gi¸o khoa mục III, - Nêu câu hỏi PC3.
nghe hướng dẫn, trả lời các câu hỏi PC3. - Hướng dẫn häc sinh đi đến câu trả lời
cuối cùng.
PC3: - Chiều dòng điện cảm ứng được xác định như thế nào?
TL3: - Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong mạch kín có chiều sao cho từ trường cảm ứng
có tác dụng chống lại sự biến thiên từ thông ban đầu qua mạch.

Nếu sự biến thiến từ thông xảy ra do chuyển động thì từ trường cảm ứng chống lại
chuyển động nói trên.

Hoạt động 4: Tìm hiểu về dòng điện Fucô và ứng dụng
Hoạt động của học sinh

Trợ giúp của giáo viên

- Nghiên cứu sách giáo khoa mục III, - Dùng phiếu PC4 nêu câu hỏi.
nghe hướng dẫn, trả lời các câu hỏi PC4. - Hướng dẫn häc sinh tìm hiểu hiện


BÀI SOẠN VẬT LÝ 11
- Trả lời câu hỏi ở PC5.

tượng.
- Dùng phiếu PC5 nêu câu hỏi.

PC4: - Dòng Fucô là gì? Giải thích sự tạo thành dòng Faucault và tác dụng của dòng
Fucô.

TL4: - Dòng Fucô là dòng điện xuất hiện trong các vật dẫn khi nó chuyển động trong từ
trường hoặc nằm trong từ trường biến thiên.
- Khi vật dẫn chuyển động trong từ trường thì các điện tích tự do trong vật dẫn cũng
chuyển động theo và do đó nó chịu tác dụng của lực Laurentz do đó các điện tích chuyển
động có hướng tạo thành dòng điện

PC5: Nêu các tính chất và ứng dụng của dòng Faucault.
TL5: - Khi vật dẫn chuyển động trong từ trường nó chịu tác dụng của lực hãm điện từ
rất lớn. Tác dụng này được ứng dụng để chế tạo phanh điện từ.

- Dòng Faucault gây ra tác dụng tỏa nhiệt. Tác dụng này có thể ứng dung để nấu chảy
kim loại tinh khiết trong từ trường biên thiên. Để giảm tỏa nhiệt năng mất mát do dòng
Faucault ở lõi các máy điện người ta ghép nó bằng cách lá thép mỏng cách điện với nhau

4. Củng cố và tổng kết bài học.
- Nêu câu hỏi củng cố.
- Tổng kết trọng tâm bài học.
5. Hướng dẫn về nhà.
- Yêu cầu hs về nhà làm các bài tập trong SGK và SBT.
- chuẩn bị bài tập giờ sau chữa.