Giáo án Vật lý 11 bài 30: Giải bài toán về hệ thấu kính

BÀI SOẠN GIÁO ÁN VẬT LÝ 11

Bài 30: GIẢI BÀI TOÁN VỀ HỆ THẤU KÍNH
I. Mục tiêu.
a. Về kiến thức
Phân tích và trình bày được quá trình tạo ảnh qua một hệ thấu kính. Viết được sơ đồ tạo ảnh.

b. Về kĩ năng
Giải được các bài tập đơn giản về hệ hai thấu kính.
c. Thái độ
II. Chuẩn bị.
Chọn lọc hai bài về về hệ hai thấu kính ghép thuộc dạng có nội dung thuận và nội dung
nghịch:
Hệ thấu kính đồng trục ghép cách nhau.
Hệ thấu kính đồng trục ghép sát nhau.
Giải từng bài toán và nêu rỏ phương pháp giải. Nhấn mạnh (có lí giải) các hệ thức liên hệ:
d2 = O1O2 – d1’ ; k = k1k2.

III. Tổ chức hoạt động dạy học.
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Viết các công thức về thấu kính. Nêu các ứng dụng của thấu kính

3. Bài mới.
Hoạt động của giáo viên
- Vẽ hình 30.1.

Thực hiện tính toán.
Vẽ hình 30.2.

Hoạt động của học sinh

Nội dung

Hoạt động 1: Lập sơ đồ tạo I. Lập sơ đồ tạo ảnh
1. Hệ hai thấu kính đồng trục ghép
ảnh.
cách nhau
- Vẽ hình.
Sơ đồ tạo ảnh:
L1
L2
AB ��
� A1B1 ��
� A2B2
'
Thực hiện C2.
d1 d1
d2
d2'
Với: d2 = O1O2 – d1’;
Theo dõi tính toán để xác định
d1' d 2'
d2 và k.
k = k1k2 =
d1 d 2
Vẽ hình.

2. Hệ hai thấu kính đồng trục
ghép sát nhau

Sơ đồ tạo ảnh:
L1
L2
AB ��
� A1B1 ��
� A2B2

Thực hiện tính toán.
Yêu cầu học sinh rút ra kết
luận về độ tụ của hệ thấu
kính ghép sát nhau.

d1 d1'
d2
d2'
Với: d2 = – d1’;
d1' d 2'
d 2'
k = k1k2 =
=d1 d 2
d1
1
1
1
1
 '  
d1 d 2
f1 f 2

BÀI SOẠN GIÁO ÁN VẬT LÝ 11
Thực hiện C1.

Hệ thấu kính tương đương với
một thấu kính có độ tụ D = D1 +
D2.
Rút ra kết luận.
Độ tụ của hệ hai thấu kính
mỏng đồng trục ghép sát nhau
bằng tổng đại số các độ tụ của
Yêu cầu học sinh nêu sơ đồ tạo
từng thấu kính ghép thành hệ.
ảnh.
II. Các bài tập thí dụ
Bài tập 1
Hoạt động 2: Giải các bài tập Sơ đồ tạo ảnh:
ví dụ.
L1
L2
Nêu sơ đồ tạo ảnh.
AB ��
� A1B1 ��
� A2B2
Yêu cầu học sinh tính d1’.
d1 d1'
d2
d2'
-

d1 f1

Yêu cầu học sinh tính d2.
Yêu cầu học sinh tính d2’.
Tính d1’.
Yêu cầu học sinh tính k.
Yêu cầu học sinh nêu tính chất
của ảnh cuối cùng.

Tính d2.
Tính d2’.

10.( 15)

Ta có d’1= d  f  10  15 =- 6(cm)
1
1
d2 = l – d’1 = 34 – (-6) =
40(cm)
d2 f2
40.24

d’2 =
= 60(cm)
d 2  f 2 40  24

d1' d 2'
 6.60
=
= - 0,9
d1 d 2

10.40
Nêu tính chất của ảnh cuối
Ảnh cuối cùng là ảnh thật,
Yêu cầu học sinh tính d.
cùng.
ngược chiều với vật và cao bằng
0,9 lần vật.
Bài tập 2
a) Tính d :
Yêu cầu học sinh tính tiêu cự
d ' f  12.( 20)
Ta có: d = ' 
=
của hệ thấu kính ghép.
Tính d.
d  f  12  20
30(cm)
Yêu cầu học sinh tính tiêu cự
b) Tiêu cự f2 :
của thấu kính L2.
Coi là hệ thấu kính ghép sát
Tính f.
nhau ta có :
d .d ' 30.( 20)
f=
= - 60(cm)

Tính f2.
d  d ' 30  20
1

1
1
 
Với
suy ra :
f
f1 f 2
f1 f
 20.( 60)

f2 =
= 30(cm)
f1  f  20  60
Tính k.

IV. Rút kinh nghiệm.

k=