Bai 48 he than kinh sinh duong

BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG


NỘI DUNG
I
II

CUNG PHẢN XẠ SINH DƯỠNG
CẤU
CẤUTẠO
TẠOCỦA
CỦAHỆ
HỆTHẦN
THẦNKINH
KINHSINH
SINHDƯỠNG
DƯỠNG


I

CUNG PHẢN XẠ SINH DƯỠNG


1

Rễ sau

Sừng
trước

Sừng
sau

3

2

Sừng bên

4

Hạch
Lỗ tuỷ
giao cảm

7

10

Ruột

8

5

Rễ sau

6

Da

9

Cơ

Hình 48-1: Cung phản xạ
B. Cung phản xạ sinh dưỡng

A. Cung phản xạ vận động


1

Thụ quan áp lực

iác
g
m
2
ả
c
Sợi

4

Sợi trước hạch

3

Dây phế vị

5

Hạch đối giao cảm

6

Sợi sau hạch

Cung phản xạ điều hòa hoạt động của tim


Sừng sau
Hướng đi của xung thần kinh ở hình A.
Cung phản xạ vận động?

Rễ sau

Rễ sau

Rễ trước
Cơ quan thụ cảm (da) tiếp nhận
kích thích sẽ phát xung thần
kinh theo dây thần kinh hướng
tâm qua, sừng sau đến trung
ương thần kinh phân tích rồi
phát xung thần kinh qua rễ
trước theo dây thần kinh li tâm
để trả lời kích thích ở cơ.

B. Cung phản xạ
sinh dưỡng

Da

Cơ
A. Cung phản xạ vận động


Sừng bên
Rễ sau

Đường đi của xung thần kinh ở hình B.
Cung phản xạ sinh dưỡng?

Rễ trước
Hạch
thần
kinh

Ruột
B. Cung phản xạ sinh dưỡng

Da

Dạ dày co bóp phát xung
thần kinh theo dây thần kinh
hướng tâm tới sừng bên của
tuỷ sống phân tích rồi phát
xung thần kinh đi tới các

hạch giao cảm và theo dây
Cơ li tâm trả lời kích
thần kinh
thích
làm giảm
A. Cung
phảnnhu
xạđộng
vận
động ruột.


So sánh cung phản xạ sinh dưỡng và cung phản
xạ vận động

Chất xám ở đại não
và tuỷ sống

Chất xám ở trụ não và
sừng bên tuỷ sống

Không có

Có

1 nơron: từ cơ quan thụ
cảm tới trung ương.

1 nơron: từ cơ quan thụ
cảm tới trung ương.

1 nơron: từ trung ương
tới cơ quan phản ứng.

2 nơron: từ trung ương tới
cơ quan phản ứng: Sợi
trước hạch và sợi sau
hạch, chuyển giao xináp ở
hạch thần kinh.

Điều khiển hoạt động
cơ vân (có ý thức).

Điều khiển hoạt động
nội quan (không có ý
thức).


KẾT LUẬN

Một cung phản xạ sinh dưỡng gồm:
Cơ quan thụ cảm -> nơron hướng tâm -> trung khu
thần kinh ( chất xám ở tuỷ sống và trụ não) -> nơron liên
lạc -> nơron ly tâm trước hạch -> hạch giao cảm hoặc đối
giao cảm -> nơron sau hạch -> cơ quan phản ứng
-Trung khu: Ở sừng bên tủy sống và trụ não
- Có hạch thần kinh

→ Điều khiển hoạt động của các cơ quan nội tạng
(không theo ý muốn)

II

CẤU TẠO CỦA HỆ THẦN KINH SINH
DƯỠNG


Hệ thần kinh sinh
dưỡng gồm 2 phần:
+ Trung ương nằm
trong não, tuỷ sống
+ Ngoại biên là các
dây thần kinh và hạch
thần kinh.

Hình 48.3 Hệ thần kinh sinh dưỡng


Hệ thần kinh
sinh dưỡng
gồm hai phân
hệ:
+Phân hệ giao
cảm 
+ Phân hệ đối
giao cảm
Phân hệ giao cảm

Phân hệ đối giao cảm

CẤU TẠO CỦA PHÂN HỆ GIAO CẢM VÀ
ĐỐI GIAO CẢM


Sợi
sau
hạch
Sợi trước
hạch

Chuỗi hạch
giao cảm

Hình: phân hệ giao cảm

Sợi
sau
hạch

Sợi
trước
hạch

Trung ương đối
giao cảm

Hình: phân hệ đối giao cảm

So sánh cấu tạo của phân hệ giao cảm và
phân hệ đối giao cảm
Cấu tạo
Trung ương

Ngoại biên gồm:
- Hạch thần kinh
(nơi chuyển tiếp
nơron)
+ Nơron trước hạch
(sợi trục có bao
miêlin)
+ Nơron sau hạch
(không có bao miêlin)

Phân hệ giao cảm

Phân hệ đối giao cảm

Các nhân xám ở sừng bên Các nhân xám ở trụ
tủy sống (đốt tủy ngực I
não và đoạn cùng tủy
đến đốt tủy thắt lưng III)
sống
Chuỗi hạch nằm gần
cột sống ,xa cơ quan
phụ trách

Hạch nằm gần cơ quan

phụ trách

Sợi trục ngắn

Sợi trục dài

Sợi trục dài

Sợi trục ngắn


Trình bày sự khác nhau giữa hai phân hệ giao cảm và đối
giao cảm ?
Phân hệ
giao cảm

Trung
ương

Chất xám ở sừng bên
Nhân xám ở trụ não và đoạn
cùng tủy sống
Hạch thần kinh Gần cột sống

x

x
x

Xa cột sống

Ngoại
biên

Nơron trước
hạch

Nơron sau
hạch

x
x

Sợi trục dài
Sợi trục ngắn
Sợi trục dài
Sợi trục ngắn

Phân hệ
đối giao cảm

x
x
x


KẾT LUẬN

II. CẤU TẠO CỦA HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG
Hệ thần kinh sinh dưỡng

Gồm : +Trung ương nằm trong não, tuỷ sống
+Ngoại biên là dây thần kinh và hạch thần kinh. 
Có 2 phân hệ : + Phân hệ thần kinh giao cảm
+ Phân hệ thần kinh đối giao cảm



Quan sát các hình sau:


Bạn có nhận xét gì về chức năng của hai phân hệ giao cảm và
đối giao cảm ? Điều đó có ý nghĩa gì đối với đời sống ?

Phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao
cảm có tác dụng đối lập nhau trong
việc điều hoà hoạt động của các cơ
quan nội tạng giúp cơ thể tự điều
chỉnh → thích nghi với những biến đổi
của môi trường.


So sánh chức năng của phân hệ giao cảm
và phân đệ đối giao cảm
Các phân hệ
Tác động lên

Giao cảm

Đối giao cảm

Tim

Tăng lực và nhịp cơ

Giảm lực và nhịp cơ

Phổi

Dãn phế quản nhỏ

Co phế quản nhỏ

Ruột

Giảm nhu động

Tăng nhu động

Mạch máu ruột

Co

Dãn

Mạch máu đến cơ

Dãn

Co

Mạch máu da

Co

Dãn

Tuyến nước bọt

Giảm tiết

Tăng tiết

Đồng tử

Dãn

Co

Cơ bóng đái
…………………

Dãn
……………….

Co
…………………….


Co

Tăng

n
Dã

Giảm
Tim

n
Dã

Co

Phân
hệ giao
cảm

Đồng tử

Phế nang

Phân hệ
đối giao
cảm


KẾT LUẬN

III. CHỨC NĂNG CỦA HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

- Phân hệ thần kinh giao cảm và đối giao cảm có
tác dụng đối lập nhau trong điều hoà hoạt động
của các cơ quan sinh dưỡng.
- Nhờ tác dụng đối lập đó mà hệ thần kinh sinh
dưỡng điều hoà được hoạt động của các cơ quan
nội tạng.


HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG


NHÓM 4
La Thị Thùy Chi
Nguyễn Quang Minh
Cao Thu Phương
Nguyễn Quỳnh Giang
Nguyễn Thanh Hằng
Đỗ Tiến Minh
Nguyễn Quang Chung
Nguyễn Xuân Thưởng