Giáo án Hóa học 9 bài 31: Sơ lược bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

GIÁO ÁN HÓA HỌC 9

GV Trần Thị Ngọc Hiếu

SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN
CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC
I. MỤC TIÊU:
Sau tiết này HS phải:
1. Kiến thức: Biết được:
- Các nguyên tố trong bảng tuần hoàn được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tính hạt nhân
nguyên tử. Lấy ví dụ minh hoạ.
- Cấu tạo bảng tuần hoàn gồm: Ô nguyên tố, chu kì, nhóm. Lấy ví dụ minh hoạ.
- Quy luật biến đổi tính kim loại, phi kim trong chu kì và nhóm. Lấy ví dụ minh hoạ.
- Ý nghĩa của bảng tuần hoàn: Sơ lược về mối liên hệ giữa cấu tạo nguyên tử, vị trí nguyên tố
trong bảng tuần hoàn và tính chất hóa học cơ bản của nguyên tố đó.
2. Kĩ năng:
- Quan sát bảng tuần hoàn, ô nguyên tố cụ thể, nhóm I và VII, chu kì 2, 3 và rút ra nhận xét về ô
nguyên tố, về chu kỳ và nhóm.
- Từ cấu tạo nguyên tử của một số nguyên tố điển hình (thuộc 20 nguyên tố đầu tiên) suy ra vị trí và
tính chất hoá học cơ bản của chúng và ngược lại.
- So sánh tính kim loại hoặc tính phi kim của một nguyên tố cụ thể với các nguyên tố lân cận (trong
số 20 nguyên tố đầu tiên.
3. Thái độ:
Tích cực học tập để nắm được cấu tạo bảng HTTH.
4. Trọng tâm:
− Cấu tạo và ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.
II. CHUẨN BỊ:
1. Đồ dùng dạy học:
a.GV: Bảng tuần hoàn, ô nguyên tố phóng to.
Chu kì 2, 3 phóng to.
Sơ đồ cấu tạo nguyên tử của một số nguyên to.

b.HS:
Xem trước bài mới .
2. Phương pháp:
Thảo luận nhóm – đàm thoại - trực quan.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC:
1. Ổn định lớp(1’):
9A1………/……… 9A2………/…………
9A3………/………
2. Kiểm tra bài cũ(5’):
Nêu tính chất của silic và silic đioxit?
3. Bài mới:
a. Giới thiệu bài mới: Bảng tuần hoàn do nhà bác học Menđêleep tìm ra. Vậy bảng tuần hoàn hoá
học được cấu tạo như thế nào và có ý nghĩa gì?
b. Các hoạt động chính:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1. Tìm hiểu nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn(5’).
-GV: Giới thiệu bảng tuần
-HS: Nghe giảng và ghi nhớ.
I. Nguyên tắc sắp xếp các
hoàn và nhà bác học
nguyên tố trong bảng hệ
Menđeleep.
-HS: Nghe giảng và ghi bài.
thống tuần hoàn
-GV: Giới thiệu cơ sở sắp xếp
Bảng hệ thống tuần hoàn có
của bảng tuần hoàn.
hơn 100 nguyên tố được sắp

xếp theo chiều tăng dần của
điện tích hạt nhân nguyên tử
Hoạt động 2. Tìm hiểu cấu tạo bảng tuần hoàn (9’).


GIÁO ÁN HÓA HỌC 9
-GV: Giới thiệu khái quát bảng
hệ thống tuần hoàn: Ô, chu kì,
nhóm.
-GV: Treo ô 12 phóng to lên
bảng và yêu cầu HS nhận xét
về các kí hiệu trong một ô.

GV Trần Thị Ngọc Hiếu
-HS: Nghe giảng và ghi nhớ.

-HS: Quan sát và trả lời:
+ SHNT là 12, ô số 12, ĐTHN
là 12, Có 12 e lớp vỏ, KHHH
là Mg, Tên nguyên tố : Magiê,
NTK là 24
-GV: Vậy, ô nguyên tố cho biết -HS: Trả lời.
những gì?
-GV: Yêu cầu HS cho biết ý
-HS: Quan sát và nêu ý nghĩa
nghĩa của các ô 13, 15, 17.
các ô trong bảng HTTH.
-GV: Treo bảng hệ thồng tuần -HS: Quan sát.
hoàn phóng to và giới thiệu về
chu kì trong bảng tuần hoàn.

-GV hỏi: Bảng hệ thống tuần
-HS:
hoàn có bao nhiêu chu kì?
+ Bảng hệ thống tuần hoàn có
-GV: Giới thiệu về nhóm
7 chu kì.
trong bảng tuần hoàn.
+ Trong 1 chu kì, từ trái sang
phải ĐTHN tăng dần.
-GV hỏi: Trong cùng 1 nhóm, -HS: Quan sát bảng tuần hoàn
điện tích hạt nhân nguyên tử
và ghi nhớ.
của các nguyên tố thay đổi như -HS:
thế nào?
+ Bảng hệ thông tuần hoàn có
8 nhóm được đánh số thứ tự từ
I đến VIII. Được sắp xếp theo
-GV: Qua đó em hãy nêu nhận chiều tăng dần của điện tích
xét về nhóm?
hạt nhân.

II. Cấu tạo bảng tuần hoàn
1. Ô nguyên tố
Ô nguyên tố cho biết:
- Số hiệu nguyên tử
- Kí hiệu hoá học
- Tên nguyên tố
- Nguyên tử khối
* Số hiệu nguyên tử có số trị
bằng điện tích hạt nhân và

bằng số electron trong nguyên
tử, là số thứ tự của nguyên tố
trong bảng tuần hoàn.
2 . Chu kì
- Có 7 chu kỳ (1->7)
- Chu kì là dãy các nguyên tố
được sắp xếp theo chiều tăng
dần của điện tích hạt nhân
3 . Nhóm
- Bảng hệ thống tuần hoàn có 8
nhóm được đánh số thứ tự từ I
đến VIII
- Nhóm gồm các nguyên tố
đựơc sắp xếp thành cột theo
chiều tăng dần của điện tích
hạt nhân nguyên tử.

Hoạt động 3. Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn(10’).
-GV: Yêu cầu HS theo dõi chu -HS trả lời: Đầu mỗi chu kì là III. Sự biến đổi tính chất của
kì 2 và 3, hỏi: Đi từ đầu đến
1 kim loại, cuối chu kì là 1 phi các nguyên tố trong bảng
cuối chu kì theo chiều tăng dần kim, kết thúc chu kì là 1 khí
tuần hoàn
điện tích hạt nhân sự thay đổi
hiếm. Tính kim loại của các
1. Trong một chu kì: Đi từ
tính kim loại và tính phi kim
nguyên tố giảm dần, tính phi
trái qua phải:
của các nguyên tố thay đổi như kim tăng dần.

- Tính kim loại giảm dần, tính
thế nào?
phi kim tăng dần.
-GV: Yêu cầu HS quan sát
-HS trả lời:
2. Trong một nhóm: Đi từ
nhóm I và nhóm VII, cho biết: + Tính kim loại tăng dần đồng trên xuống dưới:
Tính kim loại và tính phi kim
thời tính phi kim giảm dần.
+ Tính kim loại tăng dần, tính
trong cùng 1 nhóm thay đổi
phi kim giảm dần.
như thế nào?
Hoạt động 4. Ý nghĩa của bảng hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hoá học(20’).
-GV: Yêu cầu HS làm ví dụ:
-HS: Nguyên tố A có cấu tạo
IV. Ý nghĩa của bảnghệ
Biết nguyên tố A có số hiệu là như sau:
thống tuần hoàn các nguyên
17, chu kì 3, nhóm VII. Hãy
ZA = 17
tố hoá học
cho biết cấu tạo nguyên tử và
ĐTHN : 17+
- Biết vị trí của nguyên tố ta có
tính chất của nguyên tố A?
Có 17 p, 17 e.
thể đoán được cấu tạo nguyên
-GV: Hướng dẫn HS thực hiện A ở chu kì 3
tử và tính chất của nguyên tố

các bước làm bài tập.
A thuộc nhóm VII.
- Biết cấu tạo nguyên tử của
Vì A ở cuối chu kì 3 nên A là
nguyên tố, ta có thể suy đoán


GIÁO ÁN HÓA HỌC 9

GV Trần Thị Ngọc Hiếu
phi kim mạnh.
-HS: Dựa theo ví dụ 1 đã làm
và thực hiện bài tập:
ĐTHN là 12+ =>Số thứ tự 12.
=>X là kim loại.

vị trívà tính chất của nguyên tố
đó.

-GV: Yêu cầu HS làm ví dụ:
X có điện tích hạt nhân là 12,
hãy cho biết vị trí của X trong
bảng hệ thống tuần hoàn và
tính chất cơ bản của nó.
4. Củng cố - Dặn dò về nhà: (7’)
a. Củng cố(6’):
GV yêu cầu HS nhắc lại nội dung chính của tiết học.
Hướng dẫn HS làm bài tập 1,3,4,5,6 SGK/101.
b. Dặn dò về nhà(1’):
Về nhà học bài.

Chuẩn bị bài: Luyện tập: Phi kim- Sơ lược về bảng tuần hoàn các
nguyên tố hóa học.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………