BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TPHCM
KHOA NÔNG HỌC
SẢN XUẤT NẤM
KỸ THUẬT TRỒNG NẤM HƯƠNG TRÊN GỖ VÀ MÙN
CƯA
GVHD: PHẠM THỊ NGỌC
DANH SÁCH SINH VIÊN
Lê Thị Thu Hằng
15113031
Nguyễn Công Minh
15113065
Lý Chiều Đặng
15113011
Trần Thị Thúy An
15113001
Lưu Kim Cương
15113009
Tăng Minh Tính
15113119
NỘI DUNG
I. Giới thiệu
II. Kỹ thuật trồng nấm hương trên gỗ
III. Kỹ thuật trồng nấm hương trên mùn cưa
Giới thiệu
•
•
•
Nấm hương thuộc nhóm nấm hoại sinh mọc trên gỗ, có tên
khoa học là Lentinus edodes.
Tạo nên các món ăn có hương vị đậm đà, mùi vị thơm ngon.
Thường mọc trên cây sồi, bu lo, hoặc tổng quán sùi.
Giới thiệu
•
•
•
•
•
Tác dụng chữa bệnh: hạn chế ung thư, tăng sứu đề kháng,
Chứa Letinan hỗ trợ sinh sản Insulin, interferon.
Letinan làm cơ thể khỏe lại khi stress.
Eritadenin giảm cholesterol
Chứa 7 loại amino acid cần thiết, provitamin ergosterol cao.
Giới thiệu
•
Nhiệt độ: quả thể 15-16 độ, sợi là 24-26 độ.
•
Độ ẩm cơ chất: 65-70%
•
Độ ẩm không khí: ≥ 80%
•
Độ pH trung tính.
•
Ánh sáng không cần thiết trong giai đoạn sợi nấm phát triển. Giai đoạn hình thành quả
thể cần ánh sáng khuếch tán.
• Độ thông thoáng trung bìnhình.
• Dinh dưỡng: sử dụng xenlulo trực tiếp.
Kỹ thuật trồng nấm hương trên mùn cưa
-
Nguyên liệu trồng: Chọn các loại mùn cưa
không có tinh dầu, không bị mốc, không có các
độc tố (dầu mỡ, hoá chất…).
-
Xử lý nguyên liệu:
+ Làm ẩm mùn cưa đạt đến độ ẩm 70%.
+ Ủ đống có khối lượng từ 300kg/đống trở lên.
+ Thời gian ủ kéo dài 4 – 6 ngày, thực hiện đảo
cách nhau 2 – 3 ngày
Kỹ thuật trồng nấm hương trên mùn cưa
- Vô bịch và làm cổ túi
+ Mùn cưa đã ủ xong trộn thêm 3% bột nhẹ (CaCO3) hoặc
1,5% vôi bột đóng vào túi nilông chịu nhiệt.
+ Kích thước túi rộng 25cm, cao 40cm. Khối lượng 1,
5kg/túi.
+ Làm cổ túi sau đó nút cổ túi bằng ống nhựa và bông
Kỹ thuật trồng nấm hương trên mùn cưa
- Thanh trùng nguyên liệu: có thể thanh trùng túi mùn cưa
theo hai cách sau:
+ Có thể hấp trong thùng phuy. Xếp túi mùn cưa vào thùng
hấp cách thuỷ ở nhiệt độ 100ºC trong thời gian 10 – 12 giờ
kể từ khi sôi.
+ Hấp túi mùn cưa trong nồi Autoclave ở nhiệt độ 121ºC,
thời gian 90 phút.
Kỹ thuật trồng nấm hương trên mùn cưa
- Cấy meo nấm:
+ Túi mùn cưa đã được thanh trùng được lấy
ra để trong phòng sạch sẽ, đến khi nguội.
+ Cấy meo nấm theo tỷ lệ 2,5-3% lượng
giống so với nguyên liệu, (1 chai giống 400g
cấy thành 20-25 túi mùa cưa).
Kỹ thuật trồng nấm hương trên mùn cưa
- Nuôi ủ tơ nấm
+ Chuyển các túi mùn cưa đã cấy giống vào nhà ươm có nhiệt độ 24 – 26ºC, nuôi ủ kéo dài
khoảng 60- 70 ngày
+ Nhà cần thoáng, mát, sạch sẽ, không có ánh sáng.
+ Để tăng diện tích sử dụng, ta nên làm nhiều tầng (4 – 6 tầng giàn), mỗi tầng cách nhau
50cm.
+ Xếp bịch trên giàn, bịch nọ cách bịch kia 7 – 10cm
+ Sợi nấm phất triển, ăn dần vào nguyên liệu, tạo nên màu trắng đồng nhất. Chú ý trong
giai đoạn này cần tạo độ thông thoáng trong nhà ươm, loại bỏ những túi bị nhiễm bệnh do
nấm mốc, bị khuẩn gây hại. Phòng trừ chuột phá hoại
Kỹ thuật trồng nấm hương trên mùn cưa
Treo bịch nấm
+ Khi kết thúc thời gian nuôi sợi (pha sợi) ta chuyển các túi mùn
cưa đã có sợi nấm ăn kín tới đáy túi,tiến hành mở túi bông và miệng túi
rộng ra, đặt sang nhà (phòng) khác.
+ Yêu cầu nhà có ánh sáng (ánh sáng phòng, nhiệt độ đạt 16 –
18ºC, độ ẩm không khí > 80%.
Dùng bình phun tưới nước 2 – 3 lần/ ngày dưới dạng sương mù.
Kỹ thuật trồng nấm hương trên mùn cưa
Treo bịch nấm
Tưới nước
Kỹ thuật trồng nấm hương trên mùn cưa
Thu hoạch
Sau khi tưới khoảng 15 ngày, nấm bắt đầu lên và lớn dần
Tiến hành thu hoạch những cây nấm lớn, tai nấm còn cúp lại, chưa xòe ô.
Khi thu hoạch dùng tay xoay nhẹ cây nấm, không bỏ sót lại phần chân nấm.
Thời gian thu hoạch kéo dài 4 – 5 tháng.
Kỹ thuật trồng nấm hương trên mùn cưa
Thu hoạch
Trong quá trình chăm sóc và thu hái
cần chú ý việc tưới nước đúng lúc
theo nguyên tắc: nấm lên nhiều và
kích thước lớn thì lượng nước tưới
nhiều lần trong ngày, hết đợt nấm ra
phải tạo nên sự thay đổi đột ngột về
nhiệt độ xuống 13 – 15ºC kéo dài 8 –
12 h để kích thích sự hình thành quả
thể mạnh hơn
• Năng suất nấm trung bình khi hết một
chu kỳ thu hái mỗi túi cho thu hoạch 600
– 800g nấm tươi.
• Nấm thu hoạch xong có thể tiêu thụ ở
dạng tươi hoặc phơi sấy khô ở nhiệt độ
40 – 45ºC.
• Giữ nấm khô trong túi nilon, buộc chặt.
Trong nhân dân có thói quen treo trên
gác bếp sẽ bảo quản nấm được lâu hơn.
Kỹ thuật trồng nấm hương trên gỗ
- Nguyên liệu trồng
+ Chọn các loại gỗ không có tinh
dầu, cây còn tươi, không sâu bệnh
+ VD: gỗ sồi, dẻ, sau sau…
+ Vào đầu mùa xuân hàng năm tiến hành chặt gỗ.
+ Đường kính từ 5 – 20cm, chiều dài 1,0 – 1 ,2m.
+ Không làm xây xát lớp vỏ. Để gỗ trong nhà thoáng mát, sạch sẽ,
sau 59 ngày là trồng được.
Kỹ thuật trồng nấm hương trên gỗ
- Xử lý nguyên liệu
+ Các đoạn gỗ đạt tiêu chuẩn được đem rửa sạch, dùng nước vôi đặc quét hai đầu
đoạn gỗ.
+ Lấy búa chuyên dùng hoặc khoan tạo lỗ trên đoạn gỗ, đường kính lỗ 1,5cm, sâu 3 –
4cm, cứ cách 15 – 20cm tạo một lỗ, hàng nọ cách hàng kia 7 – 10cm, các lỗ so le nhau.
Kỹ thuật trồng nấm hương trên gỗ
- Cấy giống
+ Tra giống nấm gần đầy miệng lỗ, lượng giống 3kg/1m³
+ Dùng phoi gỗ đã tạo ra làm nắp đậy, lấp kín lớp giống cấy.
+ Phía ngoài dùng xi măng hòa thành bột giống như vữa trát tường quét trên
miệng nắp để bịt kín miệng lỗ.
Kỹ thuật trồng nấm hương trên gỗ
- Cấy giống
Kỹ thuật trồng nấm hương trên gỗ
- Ươm nấm
+ Xếp gỗ theo kiểu “cũi lợn” thành đống, cách mặt đất
15 – 20cm cao 1,5m. Phía trên cùng dùng bao tải gai
ẩm phủ kín toàn bộ đống ủ.
+ Tưới nước mỗi ngày để duy trì độ ẩm.
+ Nên ươm trong nhà thoáng mát. Thời gian ươm từ 6
– 16 tháng. Cứ 2 tháng lại tiến hành đảo đống gỗ một
lần. Khi đảo cần kiểm tra độ ẩm của gỗ. Nếu thấy gỗ
quá khô cần dùng bình để phun nước nhẹ xung quanh
thân gỗ.
- Chăm sóc và thu hoạch
+ Khi kết thúc giai đoạn ươm, nấm hương bắt đầu hình thành quả thể.
+ Ban đầu có dạng như những chấm màu hồng nhạt, chúng lớn dần và hình thành nên cây nấm
hoàn chỉnh.
+ Dựng đứng thân gỗ, xếp theo kiểu giá súng, hàngcách hàng 50 – 60cm. Có thể xếp gỗ trong
nhà có mái che, thoáng mát, độ ẩm không khí cao, ánh sáng khuếch tán.
+ Có thể để ngoài trời, trên làm thành giàn “kiểu giàn mướp”, phủ bằng lá mía, bẹ ngô, lá cây…
tạo bóng mát, chung quanh quây kín để tránh gió lùa trực tiếp.