NGHIÊN CỨU PHÂN TÍCH ỔN ĐỊNH ĐÊ TẢ ĐÁY NHẰM NÂNG CAO KHẢ NĂNG CHỐNG LŨ TRONG HỆ THỐNG SAU KHI THỦY ĐIỆN SƠN LA ĐI VÀO HOẠT ĐỘNG

B

GIÁO D C VÀ ÀO T O

TR

B

NG

NÔNG NGHI P VÀ PHÁT TRI N NÔNG THÔN

I H C THU L I

V M NH V N

NGHIÊN C U PHÂN TÍCH N NH Ê T
ÁY
NH M NÂNG CAO KH N NG CH NG L
TRONG H TH NG SAU KHI TH Y I N S N
LA I VÀO HO T
NG

LU N V N TH C S K THU T


B

GIÁO D C VÀ ÀO T O

TR

B

NÔNG NGHI P VÀ PHÁT TRI N NÔNG THÔN

NG

I H C THU L I

V M NH V N

NGHIÊN C U PHÂN TÍCH N NH Ê T
ÁY
NH M NÂNG CAO KH N NG CH NG L
TRONG H TH NG SAU KHI TH Y I N S N
LA I VÀO HO T
NG

Chuyên ngành: Xây d ng công trình th y
Mã s : 60 – 58 – 40

LU N V N TH C S K THU T
Ng

ih

ng d n khoa h c:

1. PGS. TS. Nguy n Quang Hùng
2. PGS. TS. Ph m Th H

LÝ L CH KHOA H C
I. LÝ L CH S

L

C:

ng Lan


L IC M

N

Lu n v n th c s k thu t “Nghiên c u phân tích n đ nh đê t

áy

nh m nâng cao kh n ng ch ng l trong h th ng sau khi th y đi n S n La
đi vào ho t đ ng” đã hoàn thành trong 6 tháng theo đúng đ c
đ

c H i đ ng khoa h c –

ng nghiên c u

ào t o c a Khoa Công trình phê chu n. Lu n v n

hoàn thành v i hy v ng góp m t ph n nh trong vi c đánh giá m c đ

và kh n ng phòng ch ng l c a đê t

n đ nh

áy thu c t nh Hà Nam sau khi Th y đi n

S n La đi vào ho t đ ng.
Ng

i làm lu n v n xin đ

c bày t s c m n t i PGS. TS. Nguy n

Quang Hùng – B môn Th y Công; PGS. TS. Ph m Th H
Th y v n & Tài nguyên n

c đã h

ng d n đ lu n v n đ

ng Lan – Khoa

c hoàn thành đúng

v i n i dung và th i h n đ ng ký.
ng th i, ng

i làm lu n v n xin c m n t p th các th y cô giáo Khoa

Công trình; Khoa Thu v n và Tài nguyên n

16C1 Tr

ng

c và các b n h c viên l p cao h c

i h c Thu L i các đ ng nghi p Chi c c QL

& PCLB Hà

Nam; đã đóng góp các ý ki n h u ích, t o đi u ki n v th i gian trong quá trình
th c hi n lu n v n. K t qu c a lu n v n ch c ch n còn nhi u h n ch , ng
làm lu n v n r t mong nh n đ

i

c s đóng góp quý báu c a các th y cô và các

đ ng nghi p.
Hà N i, ngày 03 tháng 12 n m 2010

V M nh V n


Lu n v n th c s k thu t

L IC M

1

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

M CL C

N

DANH M C HÌNH V ............................................................................................ 4
T
3

T
3

DANH M C B NG BI U ....................................................................................... 7
T
3

T
3

M

U .................................................................................................................... 8

T
3

T
3

I. Tính c p thi t c a

tài ...................................................................................8

T
3

T
3

II. M c đích nghiên c u ......................................................................................10
T
3

T
3

III. Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u: ...............................................10

T
3

T
3

IV. K t qu d ki n đ t đ

c .............................................................................10

T
3

T
3

V. N i dung c a Lu n v n ..................................................................................11
T
3

T
3

CH

NG 1 ............................................................................................................. 12

T
3

T
3

T NG QUAN V
T
3

Ê SÔNG VÀ

N

NH Ê SÔNG .................................... 12
T
3

1.1. T ng quan v đê sông ...................................................................................12
T
3

T
3

1.1.1. T ng quan v đê sông trên th gi i ......................................................12
T
3

T
3

1.1.2. T ng quan v đê sông
T
3

1.2. V n đ
T
3

Vi t Nam ........................................................13

T
3

n đ nh đê sông ................................................................................16
T
3

1.2.1. Các nghiên c u v

n đ nh c a đê sông trên th gi i .........................16

1.2.2. Các nghiên c u v

n đ nh c a đê sông

T
3

T
3

1.2.3. ánh giá v
T
3

T
3

Vi t Nam hi n nay ...........20
T

3

n đ nh c a đê sông Vi t Nam hi n nay trong đi u ki n

c a bi n đ i khí h u .........................................................................................24
T
3

CH

NG 2.............................................................................................................29

T
3

C

S

T
3

KHOA H C TRONG VI C NGHIÊN C U ÁNH GIÁ .................... 29
T
3

N

T
3

NH C A Ê SÔNG .............................................................................. 29
T
3

2.1. C ch phá ho i đê .......................................................................................29
T
3

T
3

2.2. Tiêu chí c b n trong vi c đánh giá đ
T
3

n đ nh c a đê sông ....................35
T
3

2.3. C s khoa h c trong nghiên c u th m qua đê trong tr
T
3

ng h p ngâm

l ............................................................................................................................36
T
3

2.3.1. Gi i bài toán th m b ng ph
T
3

2.3.2.Trình t gi i bài toán b ng ph
T
3

2.3.3. Gi i bài toán th m b ng ph
T
3

ng pháp ph n t h u h n ..................37
T
3

ng pháp PTHH................................38
T
3

ng pháp PTHH: ..................................40

2.4. C s khoa h c trong N/c n đ nh đê trong tr
T
3

H c viên: V M nh V n

T
3

ng h p ngâm l ............40
T
3

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t

2

2.4.1. Ph

ng pháp tính toán tr

2.4.2. Ph

ng pháp m t tr

T
3

T
3

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

t cung tròn ..............................................40

T
3

t ph c h p .......................................................41
T
3

2.5. C s khoa h c trong nghiên c u n đ nh đê trong tr
T
3

2.5.1. Gi thi t c a ph
2.5.2. Ph
CH

T
3

ng trình tính h s

n đ nh .......................................................43
T
3

NG 3 ............................................................................................................. 44

T
3

T

3

T
3

ng pháp. ...............................................................43

T
3

T
3

ng h p l rút...42

T
3

ÁNH GIÁ AN TOÀN Ê T

S N LA I VÀO HO T

ÁY TR

C KHI TH Y I N .................... 45
T
3

NG ........................................................................... 45

T
3

T
3

3.1. i u ki n t nhiên. .......................................................................................45
T
3

T
3

3.1.1. V trí đ a lý. .............................................................................................45
T
3

T
3

3.1.2.
T
3

a hình, đ a m o và th nh

ng. ........................................................46
T
3

3.1.2.1

a hình:............................................................................................46

3.1.2.2

a ch t công trình và tính ch t c lý. ...........................................46

T
3

T
3

T
3

3.2.

T
3

c đi m khí h u, thu v n. ........................................................................46

T
3

T
3

3.2.1.

c đi m khí h u c a l u v c sông áy..............................................46

T
3

T
3

3.2.1.1 M a: ..................................................................................................47
T
3

T
3

3.2.1.2 Nhi t đ không khí:..........................................................................49
T
3

T
3

3.2.1.3

mt

3.2.1.4 L

ng b c h i: .................................................................................49

T
3

T
3

ng đ i c a không khí: ....................................................49
T
3

T
3

3.2.1.5 Gió, bão: ............................................................................................49
T
3

T
3

3.2.2.

c đi m thu v n c a l u v c sông áy............................................49

T
3

T

3

3.3. Hi n tr ng đê.................................................................................................51
T
3

T
3

3.3.1 Hi n tr ng đê t

áy: .............................................................................51

T
3

T
3

3.3.2 ê b i: ......................................................................................................54
T
3

T
3

3.4. ánh giá kh n ng phòng l đê t
T
3

3.4.1. L u l
T
3

áy. .....................................................56
T
3

ng l thi t k .................................................................................56
T
3

3.4.2. Cao trình đ nh đê .......................................................................................56
T
3

T
3

3.4.3. M c đ m b o phòng l . ............................................................................57
T
3

T
3

3.4.4. ánh giá an toàn n đ nh đê t
T
3

3.5. K t lu t ch
T
3

CH
T
3

áy.........................................................67
T
3

ng. ...........................................................................................70
T
3

NG 4 ............................................................................................................. 71
T
3

H c viên: V M nh V n

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t

3

Chuyên ngành

Xây d ng công trình th y

ÁNH GIÁ KH N NG CH NG L VÀ NGHIÊN C U

T
3

ÁY SAU KHI TH Y I N S N LA I VÀO HO T
4.1. Ph
T
3

N

NH Ê T

NG ........................ 71
T
3

ng pháp s d ng trong đánh giá kh n ng ch ng l c a đê sông áy

sau khi th y đi n S n La đi vào ho t đ ng .......................................................... 71
T
3

4.2. K t qu đánh giá kh n ng ch ng l c a đê t

áy theo các tiêu chí dùng

T
3

trong thi t k . .......................................................................................................76
T
3

4.2.1. Cao trình đ nh đê. ..................................................................................76
T
3

T
3

4.1.2. Chi u r ng m t đê. ................................................................................91
T
3

T
3

4.1.3. Mái đê......................................................................................................91
T
3

T
3

4.1.4. C đê. ......................................................................................................92
T

3

T
3

4.3. L a ch n c n l đi n hình dùng trong nghiên c u n đ nh đê t
T
3

áy sau

khi th y đi n S n La đi vào ho t đ ng. .............................................................92
T
3

4.3.1. Phân tích đ c đi m tr n l l n trên l u v c sông H ng ....................92
T
3

T
3

4.3.2. L a ch n c n l đi n hình dùng trong nghiên c u ............................97
T
3

T
3

4.4. Nghiên c u n đ nh mái th

T
3

4.4.1.
T
3

ng l u đê trong tr

ng h p ngâm l . .......98
T
3

a ch t đê và n n đê b t Sông áy ..................................................98
T
3

4.4.2. Tr

ng h p tính toán ..........................................................................104

T
3

T
3

4.4.3. Kêt qu tính toán .................................................................................106
T
3

T
3

4.5.1. L p bi u đ quan h gi a h s
T
3

m cn

c sông áy, trong tr

4.5.1.1.
T
3

n đ nh mái đê v i t c đ h th p

ng h p l rút. ............................................107
T
3

a ch t đê và n n đê b t Sông áy .........................................107
T
3

4.5.1.2. Tr
T
3

ng h p tính toán ...................................................................107
T
3

4.5.2. L a ch n ch đ th y v n đ đánh giá n đ nh đê t
T
3

4.6. ánh giá n đ nh đê t

T
3

áy khi h S n La đi vào ho t đ ng..................113

4.6.1. Tr

ng h p l thi t k .......................................................................114

4.6.2. Tr

ng h p l c c h n thi t k .........................................................116

4.7. K t lu n ch
T
3

áy ...............108

ng .................................................................................................. 120

T
3

K T LU N VÀ KI N NGH .....................................................................................121
TÀI LI U THAM KH O............................................................................................123

H c viên: V M nh V n

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t

4

Chuyờn ngnh
Xõy d ng cụng trỡnh th y

DANH M C HèNH V
Hỡnh 1.1: B n hi n tr ng ờ t

ỏy khu v c H Nam .........................................10

TU
3

Hỡnh 1.2: H th ng ờ sụng Tr

T
3

U

ng Giang Trung Qu c.......................................12

TU
3

T
3
U

Hỡnh 1.3: H th ng ờ sụng Dujiang Trung Qu c .................................................12
TU
3

T
3
U

Hỡnh 1.4: B n h th ng ờ i u l u v c sụng H ng ...........................................15
TU
3

T
3
U

Hỡnh 1.5: B n h th ng ờ i u l u v c sụng Tr Khỳc ....................................16
TU
3

T
3
U

Hỡnh 1.6: V
TU
3

ng su t c t d c theo m t ph ng tr

Hỡnh 1.7: M t tr
TU
3

t: Ph

T
3
U

Hỡnh 1.8: Cỏc l c tỏc d ng lờn m t lỏt c t theo ph
Hỡnh 1.9:

T
3
U

t cung .........................................................................................18

TU
3

TU
3

ng phỏp hỡnh nờm........17

ng phỏp Bishop ....................19
T
3
U

nh b sụng H ng b s t l Ba Vỡ - H Tõy. .......................................23
T
3
U

Hỡnh 1.10: nh b t sụng b s t l H ............................................................24
TU
3

T
3
U

Hỡnh 1.11:
TU
3

nh b h u sụng b s t l H l u th y i n Hũa Bỡnh.................24
T
3
U

Hỡnh 2.1: C ch phỏ ho i ờ ..................................................................................30
TU
3

T
3
U

Hỡnh 2.2: C ch vi mụ ............................................................................................32
TU
3

T
3
U

Hỡnh 2.3: ( ti p): C ch v mụ ................................................................................35
TU
3

T
3
U

Hỡnh 2.4: M t c t ngang c tr ng c a ờ ..............................................................35

TU
3

T
3
U

Hỡnh 2.5: Dũng ch y ng m trong ờ........................................................................36
TU
3

T
3
U

Hỡnh 2.6: R i r c húa mi n xỏc nh .......................................................................38
TU
3

T
3
U

Hỡnh 2.7: Tớnh toỏn theo ph

ng phỏp tr

Hỡnh 2.8: Tớnh toỏn theo ph

ng phỏp m t tr

TU
3

TU
3

Hỡnh 2.9: H
TU
3

t cung trũn .........................................40
T
3
U

t ph c h p ..................................41

ng l c tỏc d ng gi a cỏc d i theo ph

T
3
U

ng ngang ............................43
T
3
U

Hỡnh 3.1: Quỏ trỡnh l n m 1971 .............................................................................67

TU
3

T
3
U

Hỡnh 3.2: K t qu tớnh n nh t i m t c t MC49 Kminmin....................................68
TU
3

TU
3

TU
3

T
3
U

Hỡnh 3.3: K t qu tớnh n nh t i m t c t MC51 Kminmin...................................68
T
3
U

Hỡnh 3.4: K t qu tớnh n nh t i m t c t MC53 Kminmin..................................68
T
3
U

Hỡnh 3.5: K t qu tớnh n nh t i m t c t MC55 Kminmin...................................68
TU
3

TU
3

TU
3

T
3
U

Hỡnh 3.6: K t qu tớnh n nh t i m t c t MC57 Kminmin..................................69
T
3
U

Hỡnh 3.7: K t qu tớnh n nh t i m t c t MC59 Kminmin...................................69
T
3
U

Hỡnh 4.1: Cống và ầu thuyền phủ lý K109+754 đê tả đáy ......................................73
TU
3

H c viờn: V M nh V n

T
3
U

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t
Hình 4.2: Th
TU
3

5

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

ng l u cèng lÊy nuíc TB kinh thanh K137+495 ®ª t¶ ®¸y .............73
T
3
U

Hình 4.3: Thuîng luu cèng lÊy nuíc TB kinh thanh K137+495 ®ª t¶ ®¸y ..............73
TU
3

T
3
U

Hình 4.4: Kè Ph lý ..................................................................................................74
TU
3

T
3
U

Hình 4.5: C ng t
TU
3

i Võ Giang .................................................................................75
T
3
U

Hình 4.6: C ng tiêu Võ Giang .................................................................................75
TU
3

T
3
U

Hình 4.7: - S đ m ng th y l c sông H ng – Sông Thái Bình và h th ng biên
TU
3

trên- d

i mô ph ng trên mô hình Mike11 ...............................................................78
T
3
U

Hình 4.8: K t qu mô ph ng quá trình l n m 1996 t i Ph Lý .............................83
TU
3

T
3
U

Hình 4.9: TU
3

ng quá trình m c n

c d c sông áy theo ph

ng án khí có h

Hòa Bình + Thác Bà (l 125 n m) ...........................................................................84
T
3
U

Hình 4.10: TU

3

ng quá trình m c n

c d c sông áy theo ph

ng án khí có h

Hòa Bình + Thác Bà + Tuyên Quang (l 150 n m) ................................................84
T
3
U

Hình 4.11: TU
3

ng quá trình m c n

c d c sông áy theo ph

ng án khí có h

Hòa Bình + Thác Bà + Tuyên Quang + S n La (l 300 n m) ................................84
T
3
U

TU
3

Hình 4.12: Quá trình l n m 1996 ..........................................................................94

Hình 4.13:
TU
3

T
3
U

ng m c n

c d c sông áy tr

ng h p tính toán d ng l 96 khi có

h Hòa Bình và Thác Bà .........................................................................................105
T
3
U

Hình 4.14:
TU
3

ng m c n

c d c sông áy tr

ng h p tính toán d ng l 96 khi có

h Hòa Bình, Thác Bà và Tuyên Quang ................................................................105
T
3
U

Hình 4.15:
TU
3

ng m c n

c d c sông áy tr

ng h p tính toán d ng l 96 khi có

h Hòa Bình, Thác Bà và Tuyên Quang, S n La ..................................................105
T
3
U

Hình 4.16: K t qu tính n đ nh t i m t c t b t l i Kminmin ...............................106
TU
3

T
3
U

Hình 4.17: S đ các m t c t trong tính toán ........................................................109

TU
3

T
3
U

Hình 4.18: Các m t c t tính toán trong MIKE11 ...................................................109
TU
3

T
3
U

Hình 4.19: Các m t c t tính toán trong MIKE11 (ti p)..........................................109
TU
3

T
3
U

Hình 4.20: Các m t c t tính toán trong MIKE11 (ti p)..........................................110
TU
3

T
3
U

Hình 4.21: Các m t c t tính toán trong MIKE11 (ti p)..........................................111
TU
3

T
3
U

ng m c n

c t i m t s m t c t tính toán trên sông áy .............111

H c viên: V M nh V n

L p Cao h c 16C1

Hình 4.22:
TU
3

T
3
U


Lu n v n th c s k thu t

6

ng quá trình m c n

Hình 4.23:
TU
3

c t i Ph Lý tr

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y
ng h p l 500 n m khi h

S n La đi vào v n hành (k t qu tính toán b ng MIKE11) ....................................111
T
3
U

Hình 4.24: K t qu tính n đ nh t i m t c t MC49 Kminmin................................113
TU
3

TU
3

TU
3

T
3
U

Hình 4.25: K t qu tính n đ nh t i m t c t MC51 Kminmin...............................113
T
3
U

Hình 4.26: K t qu tính n đ nh t i m t c t MC53 Kminmin..............................113
T
3
U

Hình 4.27: K t qu tính n đ nh t i m t c t MC55 Kminmin...............................113
TU
3

TU
3

TU
3

T
3
U

Hình 4.28: K t qu tính n đ nh t i m t c t MC57 Kminmin..............................114
T
3
U

Hình 4.29: K t qu tính n đ nh t i m t c t MC59 Kminmin...............................114
T
3
U

Hình 4.30: Bi u đ gia t ng h s

n đ nh sau khi có h th y đi n S n La ...........115

TU
3

T
3
U

Hình 4.31: K t qu tính n đ nh t i m t c t MC49 Kminmin................................115
TU
3

T
3
U

Hình 4.32: K t qu tính n đ nh t i m t c t MC51 Kminmin................................115
TU
3

T
3

U

Hình 4.33: K t qu tính n đ nh t i m t c t MC53 Kminmin...............................116
TU
3

TU
3

T
3
U

Hình 4.34: K t qu tính n đ nh t i m t c t MC55 Kminmin..............................116
T
3
U

Hình 4.35: K t qu tính n đ nh t i m t c t MC57 Kminmin...............................116
TU
3

TU
3

T
3
U

Hình 4.36: K t qu tính n đ nh t i m t c t MC59 Kminmin...............................117

T
3
U

Hình 4.37: Bi u đ quan h s
TU
3

n đ nh tr

c và sau khi có Th y đi n S n La t i

m t c t Mc49 ...........................................................................................................117
T
3
U

Hình 4.38: Bi u đ quan h s
TU
3

n đ nh tr

c và sau khi có Th y đi n S n La t i

m t c t Mc51 ...........................................................................................................117
T
3
U

Hình 4.39: Bi u đ quan h s
TU
3

n đ nh tr

c và sau khi có Th y đi n S n La t i

m t c t Mc53 ...........................................................................................................118
T
3
U

Hình 4.40: Bi u đ quan h s
TU
3

n đ nh tr

c và sau khi có Th y đi n S n La t i

m t c t Mc55 ...........................................................................................................118
T
3
U

Hình 4.41: Bi u đ quan h s
TU
3

n đ nh tr

c và sau khi có Th y đi n S n La t i

m t c t Mc57 ...........................................................................................................118
T
3
U

Hình 4.42: Bi u đ quan h s
TU
3

n đ nh tr

c và sau khi có Th y đi n S n La t i

m t c t Mc59 ...........................................................................................................118
T
3
U

Hình 4.43: Bi u đ suy gi m h s
TU
3

H c viên: V M nh V n

n đ nh khi x y ra l c c h n ........................119
T

3
U

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t

7

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

DANH M C B NG BI U
B ng 3.1: L

ng m a tr n l n nh t theo t n su t TK t i m t s tr m đo. .............47

B ng 3.2: L

ng m a th c t l n nh t c a các nhóm ngày m a (1, 2, 3):...............47

B ng 3.3: L

ng m a m t ngày l n nh t t i Ph Lý theo P% mùa m a l .............48

B ng 3.4: L

ng m a 1 ngày l n nh t c a các tháng mùa khô. ..............................48

TU
3

TU
3

TU
3

TU
3

T
3
U

T
3
U

T
3
U

T
3
U

B ng 3.5: M c n
TU

3

t

áy. .......................................................................................................................50
T
3
U

B ng 3.6: M c n
TU
3

t

c báo đ ng t i tr m đo Tân Lang trên sông áy ng v i K90 đê
c báo đ ng t i tr m đo Ph Lý trên sông áy ng v i K110,6 đê

áy. .......................................................................................................................50
T
3
U

B ng 3.7: M c n
TU
3

c thi t k ,m c n

c l đo 8/1971 t i m t s tr m đo ................51

T
3
U

B ng 3.8: Nh ng ch tiêu k thu t c a đê t

áy .....................................................51

TU
3

T
3
U

B ng 3.9:Hi n tr ng đê b i .......................................................................................55
TU
3

T
3
U

B ng 3.10: M c n

c thi t k t i m t s tr m Th y v n ..........................................56

B ng 3.11: M c n

c thi t k đê t

TU
3

TU
3

B ng 3.12:TU
3

áy t i m t s tr m Th y v n .........................56
T
3
U

cao gia th ng an toàn c a đê. .........................................................57

B ng 3.13: M c n
TU
3

T
3
U

T
3
U

c đ nh l c a các tr n l l n trên sông Lô, (m) .......................62

T
3
U

B ng 4.1: Các thông s thi t k các h ch a phòng l th
TU
3

ng ngu n ....................80
T
3
U

B ng 4.2: - ánh giá kh n ng ch ng l c a tuy n đê t sông áy theo tiêu chu n
TU
3

phòng l

BSH theo m c an toàn c a đê t i Ph L i H=7.2m.

v

t cao an toàn

c a đê theo (QP A6 – 77) ..........................................................................................86
T
3
U

B ng 4.3: K t qu thí nghi m m u o n 1...............................................................98
TU
3

T
3
U

B ng 4.4: K t qu thí nghi m m u o n 2...............................................................99
TU
3

T
3
U

B ng 4.5: K t qu thí nghi m m u o n 3.............................................................101
TU
3

T
3
U

B ng 4.6: K t qu thí nghi m m u o n 4.............................................................102
TU
3

T
3

U

B ng 4.7: K t qu thí nghi m m u o n 5.............................................................103
TU
3

T
3
U

B ng 4.8: K t qu thí nghi m m u o n 6.............................................................104
TU
3

B ng 4.9: T ng h p k t qu h s
TU
3

H c viên: V M nh V n

T
3
U

n đ nh tr

c và sau khi có th y đi n S n La .118
T
3
U

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t

8
M

I. Tính c p thi t c a

v trí c a ngõ phía Nam, cách Th đô Hà N i 56 km

ng giao thông xuyên B c Nam. Kéo dài t 20o20’đ n 20o40’ v đ
P

B c, t 105o50’đ n 106o10’ kinh đ
P

U

tài

T nh Hà Nam n m
trên tuy n đ

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

P

P

P

P

P

ông.

P

c gi i h n b i:
- Phía B c giáp Thành ph Hà N i.
- Phía Ðông giáp t nh H ng Yên, Thái Bình.
- Phía Tây giáp t nh Hoà Bình.
- Phía Nam giáp t nh Nam

nh và Ninh Bình.

Toàn t nh có 6 đ n v hành chính là: Thành ph Ph Lý, các huy n Duy
Tiên, Kim B ng, Thanh Liêm, Lý Nhân, Bình L c. Di n tích t nhiên toàn t nh là
845,8 km2, chi m 0,47% t ng di n tích t nhiên c n
P

quan tr ng nh đ
62, đ

c. Các đ

P

ng qu c l 1A, đ

ng s t B c - Nam, đ

ng giao thông

ng 21A, 21B, đ

ng

ng 60. H th ng sông ngòi chính ch y trên đ a bàn g m: Sông H ng, sông

Ðáy, sông Châu, sông Nhu , sông Duy Tiên....
T nh Hà Nam có v trí đ a lý thu n l i cho phát tri n kinh t và xã h i song
c ng th

ng xuyên ch u nh h

ng c a các lo i thiên tai x y ra: Bão, l l t, s t l

b sông... Nh ng n m v a qua t nh Hà Nam đã có nhi u n l c trong công tác đ u
t , tu b nâng c p h th ng đê đi u c a t nh nh tôn cao áp trúc m r ng, gia c m t
đê và tu b s a ch a m t s tuy n kè b o v b . Nh ng do ngu n v n có h n, vi c
đ u t ch y u t p trung vào m t s tr ng đi m xung y u có tính ch t kh n c p, nên
còn thi u đ ng b .
Qua quá trình đ u t phát tri n, h th ng công trình ch ng l c a t nh Hà
Nam trong đó ch y u là h th ng đê đã v n hành t t và b o v an toàn cho t nh

trong su t th i gian dài. Tuy nhiên, tình hình phát tri n kinh t xã h i vùng ven
sông đã

m c đáng báo đ ng, các đê b i ngày càng đ

c tôn t o cao h n, vi c xây

d ng nhà c a, l n chi m b làm co h p lòng sông…đi u đó d n đ n gi m kh n ng
thoát l , nh h

ng đ n an toàn đê đi u trong mùa m a l .

H c viên: V M nh V n

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t
Tuy n đê t

9

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

áy t nh Hà Nam t K88 ÷ K137,516 dài 49,516 km có 11 kè lát

mái h b , 2 công trình t

ng kè và 22 c ng d

l b o v đ i s ng nhân dân, đê t

i đê. Ngoài nhi m v phòng ch ng

áy còn là tr c giao thông chính phía tây c a

t nh n i li n khu kinh t ven sông v i các t nh Nam

nh, Ninh Bình và Hà N i.

Hi n nay tuy n đê này v n còn nh ng t n t i: M t s đo n đê ch a đ m t c t thi t
k , ch a có c đê th

ng h l u, ch a đ

c tr ng tre ch n sóng, c ng d

l n xây d ng t lâu nên hi n t i đã xu ng c p. Lòng sông u n l

i đê ph n

n, nhi u đo n

cong g p, bãi sông h p, đê ti p xúc tr c ti p v i sóng sông r t nguy hi m đ n s
đ nh c a h th ng đê này sau khi Th y đi n S n La đi vào ho t đ ng m c n
quá trình l sông

áy thay đ i nhi u, h th ng đê sông

n
c và

áy hi n t i có đ m b o an

toàn không?
đáp ng ngày càng cao yêu c u phòng ch ng l , bão k t h p phát tri n
giao thông nông thôn t ng b

c hoàn thi n tuy n đê là th c s c n thi t và nh t là

sau khi Th y đi n S n La đi vào ho t đ ng, ch đ l c a sông

áy có s thay đ i

đáng k .
Xu t phát t yêu c u th c t trên, đ tài góp ph n đánh giá kh n ng ch ng l
c a đê t

áy c ng nh đ xu t nh ng gi i pháp giúp s a ch a, nâng c p và tu b

đ tuy n đê nh m nâng cao kh n ng n đ nh c a đê, đáp ng đ

c yêu c u phòng

ch ng l , bão c ng nh yêu c u giao thông c a tuy n đê này. T đó t p trung đi sâu
nghiên c u n đ nh mái đê t

áy trong tr

ng h p ngâm l và l rút sau khi nhà

máy Th y đi n S n La đi vào ho t đ ng nh m nâng cao kh n ng an toàn n đ nh
cho h th ng đê. i u này h t s c có ý ngh a khoa h c và mang tính th c ti n cao.

H c viên: V M nh V n

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t

10

Hình 1.1: B n đ hi n tr ng đê t

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

áy khu v c Hà Nam

II. M c đích nghiên c u
Nghiên c u đi u tra đánh giá hi n tr ng đê t

áy nói riêng và các công trình

phòng ch ng l nói chung c a t nh Hà Nam c ng nh phân tích các đ c đi m t
nhiên, khí t

ng th y v n trên đ a bàn t nh.

ánh giá m c đ

n đ nh c ng nh kh n ng phòng ch ng l c a đê t

áy

thu c t nh Hà Nam.
Phân tích l a ch n gi i pháp nâng cao kh n ng ch ng l c a đê trên c s
các yêu c u v k thu t, kinh t , xã h i và đi u ki n t nhiên c a vùng nghiên c u.
III. Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u:

Trên c s k th a các k t qu nghiê n c u đ tài c p nhà n

c “Nghiên c u

c s khoa h c cho vi c xói l b các khu ch m l sông H ng, sông

áy và sông

Hoàng Long”. T đó s d ng mô hình toán đ nghiên c u phân tích n đ nh mái đê
trong tr

ng h p ngâm l và l rút đ i v i đê.

Ph m vi nghiên c u c a đ tài:

ánh giá n đ nh đê t

áy tr

c và sau khi

Th y i n S n La đi vào ho t đ ng.
IV. K t qu d ki n đ t đ

H c viên: V M nh V n

c

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t

11

- ánh giá kh n ng ch ng l c a đê t

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y
áy thu c đ a ph n t nh Hà Nam.

V. N i dung c a Lu n v n
M đ u
Ch

ng 1: T ng quan v đê sông và n đ nh đê sông

Ch

ng 2: C s khoa h c trong vi c nghiên c u đánh giá đ

Ch

ng 3:

ánh giá an toàn đê t

áy tr

n đ nh c a đê sông.

c khi Th y đi n S n La đi vào ho t

đ ng.
Ch

ng 4:

ánh giá kh n ng ch ng l và nghiên c u n đ nh đê t

áy sau khi

Th y đi n S n La đi vào ho t đ ng.
K t lu n và ki n ngh
V i th i gian làm lu n v n không dài nh ng b ng s c g ng c a b n thân, s
h

ng d n nhi t tình c a PGS.TS. Ph m Th H

ng Lan, PGS.TS Nguy n Quang

Hùng đã giúp tác gi hoàn thành lu n v n đúng m c tiêu đ t ra. Tuy nhiên do th i
gian nghiên c u, ki n th c c a tác gi còn khiêm t n nên k t qu c a lu n v n c ng
không th tránh kh i nh ng sai sót.
Tác gi xin chân thành c m n th y giáo h
Th H

ng d n khoa h c: PGS.TS. Ph m

ng Lan, PGS.TS Nguy n Quang Hùng đã h

ng d n tác gi trong th i gian

làm lu n v n
Tác gi c ng xin chân thành c m n gia đình, Các Th y cô B môn Th y
công, B môn K thu t sông và Qu n lý thiên tai, Vi n Thu Công, Phòng

ào t o

H&S H, S Nông nghi p & PTNT, Chi c c đê đi u và phòng ch ng l t bão Hà
Nam và các b n bè đ ng nghi p đã giúp đ đ ng viên tác gi hoàn thành lu n v n
Tác gi c ng r t mong mu n đ

c s góp ý c a các th y, cô trong H i đ ng và

c a các b n.

H c viên: V M nh V n

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t

12
CH

T NG QUAN V

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

NG 1

Ê SÔNG VÀ

N

NH Ê SÔNG

1.1. T ng quan v đê sông
1.1.1. T ng quan v đê sông trên th gi i
Hà Lan là n i có h th ng đê đi u phòng l s m nh t trên th gi i, các tuy n
đê đ

c xây d ng

Hà Lan t th k th 12. N m 1250, sau tr n l t kinh hoàng,

Hà Lan đã cho xây d ng 126 km (78 d m) đê t Westfriese Omringdijk. Sau đó m t
lo t h th ng đê sông, đê bi n đ

c xây d ng đ b o v vùng dân c kh i ng p l t.

Tuy nhiên tr n bão 31-1-1953 sóng l n, gió to và tri u c
T
2

ng cùng v i m c n

c

dâng c a bi n B c đã phá tan kho ng 45km đê bi n nh n chìm ba t nh phía nam.
G n 2.000 ng

i thi t m ng, 100.000 ng

i ph i di d i, 10.000 ngôi nhà b phá h y

hoàn toàn. Vì v y sau tr n bão này, chính ph Hà Lan đã cho đ u t khôi ph c toàn
b h th ng đê sông, đê bi n b o v dân c .
Tr n l t n m 1931 trên sông Tr
T
2

145.000 ng

ng Giang, Trung Qu c đã gi t ch t

i, cu n trôi 4 tri u ngôi nhà, 10 tri u ng

i ph i s ng trong

c nh màn tr i chi u đ t, vùi l p 5,5 tri u ha đ t canh tác. Tr n l t này đã làm t n
th t 6% t ng thu nh p qu c dân n m đó. Tr n l t mùa hè n m 1998 trên sông
Tr

ng Giang, Trung Qu c gây nhi u đo n b v làm h n 21 tri u đ t gieo tr ng b

nh n chìm, gi t ch t ch ng 3.000 ng

i nh h

ng đ n cu c s ng 240 tri u ng

i.

Tr n l t 22/7/2010 đã làm ng p nhi u làng m c c a t nh Jangxi c a Trung
T
2

Qu c.

Hình1.2: H th ng đê sông Tr
T
2

Giang – Trung Qu c

H c viên: V M nh V n

ng

Hình 1.3: H th ng đê sông Dujiang –
T
2

Trung Qu c

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t

13

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

Tr n l t do bão l n gây ra tháng 11/1970 trên sông H ng,
T
2

gi t ch t 500.000 ng

i, 10 tri u ng

đã„

i khác m t nhà c a, làm ng p 2 tri u ha.

Tr n l n m 1993 có l là tr n l l ch s t h i nh t c a n

c M . Sau nh ng

T
2

tháng m a to mùa hè, n

n

c c a 2 con sông Mississipi và sông Missouri dâng cao

làm tràn ng p qua nhi u tuy n đê bao, nh n chìm h n 80.000 km2 đ t, gi t ch t 50
ng

i dân, làm 70.000 ng

i m t nhà c a. Thi t h i

c ch ng 12 t US dollars.

Ngoài ra, còn ph i k đ n nh ng tr n l t gây nhi u thi t h i n ng n trong
T
2

nh ng n m g n đây nh n m 2008, 2009 và đ c bi t 2010 đã gây thi t h i cho các
n

c nh Trung Qu c, Malaixia, Myanma…
" ê sông" là tuy n đê d c theo b sông, ng n không cho n
T
2

gây ng p l t vùng đ

cl ,n

c tri u

c tuy n đê b o v . Nhi m v c a đê là b o v đ t đai, nhà c a

và các c s h t ng khác ch ng l i ng p l t. Tuy nhiên, tùy theo đ c đi m c a t ng
vùng, đê có th ch ng l v i t n su t xu t hi n cao nh ng c ng có đê ch ng l t n
su t th p, ho c th m chí cho l tràn.
1.1.2. T ng quan v đê sông

Vi t Nam

mi n B c có h th ng sông H ng, sông Thái Bình, mi n Trung có h
th ng sông Mã, sông C , sông Vu Gia Thu B n, sông V , sông Trà Khúc, sông
Côn, sông Ba, sông Cái Nha Trang; mi n Nam có sông

ng Nai, sông Bé, sông

C u Long... Các h th ng sông này hàng n m đã cung c p cho chúng ta ngu n n
quí giá đ ph c v đ i s ng con ng

c

i và phát tri n n n kinh t qu c dân. L i ích

mà các h th ng sông này đem l i là vô cùng to l n, nh ng tác h i do l l t t các
h th ng sông này gây ra cho cho con ng

i và n n kinh t qu c dân c ng không

ph i là nh .
T xa x a cha ông ta đã bi t đ p đê ng n l d c theo các dòng sông đ h n
ch l l t do chúng gây ra đ i v i các c dân sinh s ng
nh ng công trình ng n l tiêu bi u đã đ

d c 2 bên sông. M t trong

c xây d ng t xa x a còn t n t i đ n ngày

nay đó là h th ng đê sông H ng. Ngày nay trong công cu c xây d ng đ t n
Nhà n

c,

c ti p t c đ u t xây d ng các công trình phòng ch ng l , trong đó chú

tr ng đ n kiên c h th ng đê sông, đê bi n nh m gi m nh thiên tai do l gây ra.

H c viên: V M nh V n

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t

14

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

ng b ng sông H ng là vùng kinh t quan tr ng c a c n

c. Trong vùng

có h th ng đê sông H ng và sông Thái Bình là 2 h th ng đê sông ch ng l quan
tr ng v i t ng chi u dài g n 2.400km, chi u cao đê đ n nay đã đ

c tu b nâng c p,

v i chi u cao trung bình t 6m đ n 11m, đê ch y u đ p b ng đ t.
L sông H ng ch u nh h
sông Lô. Trên sông

ng tr c ti p t l sông

à, l sông Thao và l

à hi n nay có thu đi n Hoà Bình, đây là công trình ngoài tác

d ng c p đi n cho mi n B c nó còn là công trình c t l có ý ngh a quan tr ng cho
sông H ng. Th c t cho th y nh ng n m tr
Bình, v mùa l , m c n
v y đê sông H ng th

c đây ch a có nhà máy thu đi n Hoà

c sông dâng cao, chúng ta không th ki m soát đ

c vì

ng xuyên b uy hi p. T khi nhà máy thu đi n Hoà Bình đi

vào ho t đ ng, l trên sông H ng đã gi m đáng k do l sông

à đã b c t.

ây là

y u t tích c c mà h Hoà Bình đem l i. Nh ng nh ng tác h i mà h Hoà Bình gây
ra cho h l u c ng không ph i là nh , đó là s thay đ i rõ r t v ch đ dòng ch y
trên sông

à c v mùa ki t l n mùa l làm cho di n bi n s t l b sông trên sông

à c ng nh sông H ng đang di n ra ngày càng ph c t p, hàng tr m ha đ t, nhà c a
dân d c hai b sông đã b m t...
S sách còn ghi l i con đê đ u tiên c a Vi t Nam đã có t th k th nh t
sau Công nguyên cùng th i Hai Bà Tr ng và đ n đ u th k

đê thành

th 11, nhà Lý đã đ p

i La, sau đ i ra thành Th ng Long t c Hà N i ngày nay v i m c đích

b o v kinh đô bên dòng sông H ng và đ n th k th 13 th i nhà Tr n thì đê sông
H ng đã đ

c n i dài t đ u châu th (Vi t Trì) ra đ n bi n đ phòng ch ng l .

T đó nhân dân Vi t Nam vì b o v cu c s ng c a mình đã không ng ng đ p
to, nâng cao và khép kín các tuy n đê sông, đê bi n.
n nay, Vi t Nam có g n 8000km đê, trong đó có g n 6000km đê sông và
2000km đê bi n. Riêng đê sông chính có 3000km và 1000km đê bi n quan tr ng.
Có g n 600 kè các lo i và 3000 c ng d
ch ng l s m, ng n m n

i đê. Ngoài ra còn có 500 km b bao

đ ng b ng sông C u Long.

Riêng h th ng sông H ng trong đ ng b ng B c B có 3000km đê sông và
1500 km đê bi n.

H c viên: V M nh V n

L p Cao h c 16C1

Lu n v n th c s k thu t

15

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

b c mi n Trung có h th ng đê sông Mã v i chi u dài hàng tr m km,
chi u cao đê đ n trung bình t 5m đ n 10m, đê đ p b ng đ t. H th ng đê sông này
c ng góp ph n ch ng l quan tr ng cho vùng đ ng b ng c a t nh Thanh Hoá v i
hàng tri u dân sinh s ng.
H th ng sông C , sông La là nh ng sông l n trong khu v c Ngh An, Hà
T nh. Các sông này hi n t i

th

ng ngu n ch a có h ch a c t l , dòng sông

ng n, lòng sông d c cho nên hàng n m l t p trung v h l u r t nhanh gây ra thi t
h i l n cho h du. Hi n t i trên h th ng sông C , sông La đã có các tuy n đê bao
đ ch ng l . H th ng đê c a các sông này đ

c đ p b ng đ t ch t l

ng đ p nhi u

đo n ch a đ m b o, đi u ki n đ a hình, đ a ch t c a tuy n đê, tuy n sông ph c t p...
ch đ ch y c a dòng sông luôn bi n đ ng đây là nh ng nguy c ti m n đ n s an
toàn c a các tuy n đê.

Hình1.4: B n đ h th ng đê đi u l u v c sông H ng
Các h th ng sông c a mi n Nam trung b và mi n Nam hi n nay h u h t
ch a có đê bao b o v . Vì v y hàng n m v mùa l l t, l

H c viên: V M nh V n

th

ng ngu n đ v v i

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t
l ul

16

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

ng l n, các h th ng sông này không t i h t l u l

ng l cho nên n

c l đã

ch y tràn ra hai bên gây ng p toàn b vùng h l u sâu t 1m đ n 3m, c c b có n i
sâu đ n 4m. L l t mi n trung do các h th ng sông l n gây ra hàng n m làm thi t
h i tính m ng và tài s n c a nhân dân và nhà n

c hàng ngàn t đ ng m i n m.

ây là v n đ l n v công tác phòng ch ng l l t cho khu v c mi n trung mà các
nhà khoa thu l i nói tiêng và các nhà khoa h c trong c n

c nói chung đang

nghiên c u đ đ a ra nh ng gi i pháp t i u.

Hình 1.5: B n đ h th ng đê đi u l u v c sông Trà Khúc
1.2. V n đ

n đ nh đê sông

1.2.1. Các nghiên c u v

H c viên: V M nh V n

n đ nh c a đê sông trên th gi i

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t

17

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

Hi n nay trên th gi i, vi c nghiên c u n đ nh c a đê th
s ph

ng pháp tính n đ nh mái đê. M t s ph

a). Ph

ng pháp Wedge (ph
Là ph

Ph
tr

ng pháp có th k đ n nh sau:

ng pháp hình nêm).

ng pháp tính tay có th bi t đ

c nhanh chóng v

ng pháp này gi đ nh s xu t hi n m t m t tr

và b đ ng
t.

c hai phía. Nêm b đ ng xu t hi n

phân tích tr

ng s d ng m t

t ti m tàng, đ t đ

n đ nh mái.

t ngang theo m t nêm ch đ ng
c m t mà t i đó đ t d ch chuy n

c chia thành m t s các lát c t th ng

đ ng.
H n ch c a ph

ng pháp này là:

Ch xét đ n các m t tr

t ph ng. Trong nhi u tr

ng h p không phù h p

quan đi m đ ng h c.
Các đi u ki n không đ t đ n cân b ng.
M t nguy hi m nh t đ
Tuy nhiên, ph
tr

t có khuynh h

c xác đ nh b ng th d n và sai s .

ng pháp hình nêm khá chính xác trong tr
ng c t qua m t l p đ t y u t

ngang và cho k t qu chính xác h n c ph

Hình1.6: V
b). Ph

t: Ph

ng

t hình cung.

ng pháp hình nêm

ng pháp Bishop
Là ph

r ng tr
r ng rãi
n ng đ

ng đ i m ng n m theo h

ng pháp m t tr

ng su t c t d c theo m t ph ng tr

ng h p n i m t

ng pháp xác đ nh m t tr

t theo tính toán. Ph

t xu t hi n d c theo các m t hình cung. ây là ph
các n

c đ xác đ nh y u t

ng pháp này gi đ nh
ng pháp đ

c áp d ng

n đ nh c a m t mái d c. Kh i đ t tr

t ti m

c chia thành m t s lát c t th ng đ ng. M t ng su t c t và m t ng su t

pháp tuy n

cho tác d ng d c theo m t tr

H c viên: V M nh V n

t hình cung. V i t ng lát, l c c t có th

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t
xác đ nh b ng cách nhân c
tr

18

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

ng đ kháng c t v i đ dài b c a m i lát d c theo m t

t. T t c các l c c t c a các lát nhân v i bán kính c a cung tr

men s c kháng c t. Mô men gây tr

tđ

t R cho t ng mô

c xác đ nh b ng cách nhân tr ng l

ng

c a m i lát v i kho ng cách n m ngang đ n đi m tâm c a cung tròn và c ng t t c
các lát l i. H s

n đ nh SF xác đ nh theo công th c:

Hình 1.7: M t tr

t cung

Trong đó:
SF: - là h s an toàn;
I : - là s lát c t;
c i : - đ c k t t i m t tr
R

R

R

ni :
R

t c a lát th I (kPa);

- ng su t hi u qu vuông góc v i m t tr

Φ i :- góc n i ma sát t i m t tr
R

R

t t i lát th I (kPa);

t c a lát th I;

b i :- chi u r ng c a lát c t (m);
R

R

H c viên: V M nh V n

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t

19

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

R: - là bán kính (m)
R

R

i

i

R

:- góc tr
:- tr ng l

R

t lát th I;
ng đ n v c a đ t

lát th i (kN/m);

h i :- chi u cao lát c t (m);
R

R

M t tr

t cung v i các lát c t và các l c tác d ng lên m t lát c t đ

c bi u

th trên (hình 8) và (hình 9). Trên hình 9 cho th y t cân b ng đ ng c a m t lát c t
R

ni

R

có th tính đ

c v i gi đ nh r ng các l c gi a các lát n m ngang, do đó các l c

này không gây nh h

ng cân b ng theo ph

ng đ ng. Cân b ng đ ng c a m t lát

c t có th xác đ nh theo công th c:
R

ni ’
R

+ u i + i tan
R

R

R

R

R

i

R

= ihi
R

R

R

Hình 1.8: Các l c tác d ng lên m t lát c t theo ph

ng pháp Bishop

Trong đó:
u i : - là áp l c khe h c a m t tr
R

R

R

i:
R

- là ng su t c t t i m t tr

H n ch c a ph
- Ph

t t i lát th i (kPa);

t c a lát th I (kPa);

ng pháp Bishop là:

ng pháp thích h p ch cho tr

ng h p m t tr

t hình cung;

- Ch cân b ng mô men ngo i l c, th a mãn cân b ng theo ph

H c viên: V M nh V n

ng đ ng;

L p Cao h c 16C1


Lu n v n th c s k thu t
- Cân b ng ph

20

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

ng ngang k t qu tính còn có v n đ nh ng k t qu chung

không sai l ch l n.
Tuy nhiên ph

nh SLOPE/W đ

ng pháp này v i ch

ng trình ph n m m dùng cho máy tính

c nhi u c quan t v n thi t k

1.2.2. Các nghiên c u v

n đ nh c a đê sông

n

c ta s d ng.

Vi t Nam hi n nay

Nh ng tr n v đê trong l ch s :
Trong th i Nhà Nguy n, c vài ba n m là có m t tr n l l n phá đê. Vì v y,
vua T

c đã tri u t p tri u đình đ h i ý là nên gi đê hay phá đê, và n u gi đê

thì tìm bi n pháp nào đ tr l l t. Nh ng tr n l t l n có ghi trong s là: 1078, 1121,
1236, 1238, 1243, 1270, 1445, 1467, 1491, 1506, 1630, 1713, 1728, 1806, 1809,
1821, 1827, 1844, 1893 (13). K t đ u th k 20 t i nay, đ ng b ng sông H ng đã
có 26 tr n l l n. Các tr n l l n này đa s x y ra vào tháng 8, nh m vào cao đi m
c a mùa m a bão.
N m 1913, ngày 9 tháng 8, m c n

H ng

c t i Hà N i đ t 11.35 m làm v đê sông

đo n đê thu c t nh V nh Phúc trên 2 đo n phía t ng n t i Nh t Chiên, C m

Viên và H i B i, Yên Hoa thu c Phúc Yên; v đê Phu Chu thu c t nh Thái Bình.
Ngày 14 tháng 8, khi l Hà N i xu ng m c 10.69 m v n v đê L

ng C , t ng n

sông

, S n Tây phía

áy thu c t nh Hà Nam. Ngày 17 tháng 8, v đê Ph

h u ng n sông H ng khi m c n

c Hà N i là 11.11 m. Ngày 18 tháng 8, v đê

Ngh a L phía h u ng n thu c t nh Hà Nam, khi m c n
19 tháng 8, v đê Quang Th a, L Xá sông
khi m c n

c Hà N i 10.99 m. N

ph n Hà Tây, Nam

ng

c Hà N i 11.03 m. Ngày

áy phía h u ng n thu c t nh Hà Nam,

c l làm ng p g n h t t nh V nh Phúc (c ), m t

nh, Hà Nam, Thái Bình và B c Ninh.

N m 1915, t ngày 11 đ n 20 tháng 8:
chi u dài 4,180 m (t 11 - 20/7/1915 khi m c n
11.64 m). Nh ng n i v chính nh : Xâm D

ê b v liên ti p 42 ch v i t ng
c Hà N i dao đ ng t 11.55 –

ng, Xâm Th đê h u sông H ng thu c

t nh Hà ông. Các ch v khác nh L c C nh, Hoàng Xá, Trung Hà t nh Phúc Yên;
Phi Li t, Thu M o t nh B c Ninh.

H c viên: V M nh V n

ê t sông H ng, v

: M Chân t nh H ng

L p Cao h c 16C1

Lu n v n th c s k thu t
Yên; Gia Qu t, Gia Th

21

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

ng, Phú Tòng, Yên Viên,

ông Th , Danh Nam t nh B c

Ninh và m t s ch khác trên sông Phó áy, u ng và sông áy.
N m 1926, ngày 29 tháng 7, khi m c n

c Hà N i lên t i 11.93 m thì v đê

t ng n sông H ng vùng Gia Qu t, Ái M , Gia Lâm t nh B c Ninh; v đê h u ng n
sông Lu c t i H Lao, V n Quán t nh Thái Bình; v đê t ng n sông Lu c t i Bô
D

ng, t nh H i D

ng. T ng di n tích đ t canh tác b ng p l t do v đê kho ng

100,000 ha (28). Hà n i lúc này ch a đ p đê cao nh hi n nay nên l sông H ng uy
hi p tr c ti p Thành ph Hà N i. K t đây đê đ
tuy n đê đ
n

c n n l i, hai s

n đê đ

c nâng cao lên 14 m. Nhi u

c đ p không đ i x ng đ m b o ch ng ch u

c l t t h n.
N m 1945. M t tr n l l n vào tháng 8 n m 1945 gây v đê t i 79 đi m, gây

ng p 11 t nh v i t ng di n tích 312,000 ha, nh h
ng

ng t i cu c s ng c a 4 tri u

i.
N m 1971, nh h

ng nh ng tr n m a to liên t c và m t c n bão l n, n

trên sông Thao, sông Lô và sông
b ng sông H ng. M c n
(cao h n m c n
18.17 m

c

à đã h p l i gây nên c n l l ch s c a đ ng

c sông H ng ngày 20 tháng 8 lên đ n 14.13 m

c báo đ ng c p III đ n 2.63 m). M c n

c Sông H ng đo đ

Vi t Trì (cao h n 2.32 m m c báo đ ng c p III) và 16.29 m

(1.89 m cao h n m c báo đ ng c p III).

Hà N i

ng th i m c n

c

c

S n Tây

các Sông C u,

Sông Lô, Sông Thái Bình lên cao h n bao gi h t. M a l n m 1971 đã gây v đê
ba đ a đi m, làm ch t 100,000 ngu i, úng ng p 250,000 ha và h n 2,7 tri u ng

ib

thi t h i.
P

N m 1996. Ngày 24 tháng 7 n m 1996 b o Frankie v i gió 100 km/gi gây

P

l t l i h n 177,000 ha b úng ng p, m a bão làm 100 ng
194,000 c n nhà b h

i b thi t m ng, và

h i.

N m 2008. Tr n m a l n nh t trong 35 n m đ

xu ng ngày 31/10 và

1/11/2008 v i h n 600 mm bi n Hà N i và nhi u vùng khác trong đ ng b ng Sông
H ng thành bi n n
đ

cl

c. Thành ph Hà N i có h th ng thoát n

c ch ch u đ ng

ng m a t i đa 86 mm m i không b ng p l t.

H c viên: V M nh V n

L p Cao h c 16C1

Lu n v n th c s k thu t
M cn
(d

22

Chuyên ngành
Xây d ng công trình th y

c lúc 16 gi ngày 4/11/2008 trên sông Thao t i Yên Bái là 31.94 m

i m c báo đ ng III là 0.06m); trên sông Lô t i Tuyên Quang là 25.77 m (d

báo đ ng III là 0.23 m); trên sông C u t i

áp C u là 5.93 m, (trên báo đ ng III là

0.13 m); h l u sông H ng t i Hà N i là 9.1 m (d

i báo đ ng I là 0.4 m); sông

Thái Bình t i Ph L i là 4.76 m (trên báo đ ng II là 0.26 m); sông Th
L ng Th

ng là 5.34 m (d

i báo đ ng III là 0.46 m). T i Hà

ng t i Ph

ông, chi u 4/11,

n

c sông Nhu tràn qua m t đê, m c n

n

c c a Hà N i và m t s t nh lân c n b quá t i. T i H Mi u, h

Kèo Cà, h Bàn Ti n, h

c lên t i 6.17 m. Hàng lo t các h ch a

n Sóc (huy n Ch

ng M ), m c n

ng

ng

ò,

ng Quan, h C u D c.
Tuy n đê sông H ng có 13 v trí h

Ph

ò, h

c lên cao vào

chi u t i và tràn b . Nhi u h khác lên m c tràn x l là h C u Bãi, h
h

i

h ng t i các huy n Mê Linh,

an

ng, T Liêm, ông Anh, Long Biên, Sóc S n. Tuy n đê t Bùi, t Tích đã tràn

h u h t tuy n. Tuy n sông Nhu và Duy Tiên (Hà Nam) có t ng c ng 6,000 m đê b
tràn.

i m Châu Can, B ch H ,

Hoàng Long b v , hàng ngàn nhà
T ng s ng

i ch t

i Xuyên b s t. T i Ninh Bình đê trên sông
Nho Quan b ng p l t .

Mi n B c là 92, riêng Hà N i 22 ng

i, thi t h i kinh

t lên đ n g n 5,000 t đ ng. M a l kéo dài c ng khi n cho kho ng 169 km đê n i
đ ng kinh m

ng h h ng; h n 266,000 ha di n tích hoa màu và th y s n b ng p

úng; hàng tr m nghìn nhà c a b s p đ và h h i.
Có nhi u nguyên nhân d n đ n h h ng c a h th ng đê sông

n

c ta,

trong đó có 2 nhóm nguyên nhân chính nh sau:
- Nh ng h h ng đê do con ng
này thì có th s a ch a kh c ph c đ

i tr c ti p ngây nên. Nh ng h h ng lo i

cn uđ

c s a ch a k p th i.

- Nh ng h h ng đê kè do nh ng di n bi n b t th
l tv

ng c a th i ti t nh : L

t t n su t thi t k , v n t c dòng ch y quá l n d n đ n s xói l đê; Do trong

sông có s chênh l nh quá l n gi a m c n
dâng cao hay rút nhanh m c n

H c viên: V M nh V n

c v mùa l và mùa ki t, quá trình

c trong sông làm cho mái đê, kè b s t l ...

L p Cao h c 16C1