TÀI LIỆU GIẢNG dạy về sở hữu TRÍ TUỆ

CURRICULUM ON INTELLECTUAL PROPERTY

Professor Michael Blakeney
Queen Mary Intellectual Property Research Institute
University of London




TÀI LIỆU GIẢNG DẠY VỀ SỞ HỮU TRÍ TUỆ

Giáo sư Michael Blakeney
Viện nghiên cứu Sở hữu trí tuệ Queen Mary
Đại học London






Provided and translated by
the EC-ASEAN Intellectual Property Rights Co-operation Programme (ECAP II)


Tài liệu này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ (ECAP II)
dịch và cung cấp

Bản dịch này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ (ECAP II) cung cấp


2

Bản dịch này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ cung cấp

Bài 3 Sáng chế và mẫu hữu ích

1 Luật nội dung của các nguyên tắc sáng chế


Lịch sử

Hệ thống cấp bằng độc quyền sáng chế hiện đại đầu tiên được thiết lập ở thành quốc
Venice vào giữa thế kỷ thứ XV nhằm khuyến khích sáng tạo. Quy chế năm 1474 đã
giải thích rằng “Xung quanh chúng ta có nhiều thiên tài, có khả năng sáng tạo và nghĩ
ra những thiết bị tinh xảo … Bây giờ, nếu đặt ra các quy định về các tác phẩm và thiết
bị do nhữ
ng người đó tạo ra, để người khác khi thấy những thứ đó không thể bắt chước
và lấy đi vinh dự của tác giả sáng chế, thì nhiều người sẽ phát huy tài năng của mình
hơn, sẽ nghĩ ra và làm ra các thiết bị vô cùng hữu ích và có lợi cho Khối thịnh vượng
chung của chúng ta”.

[Trích từ Mandich, ‘Venetian Patents (1450-1550)’ (1948) 30 Journal of the Patent
Office Society 166 đến 177.]

Tại Anh, từ thế kỷ thứ XIV, các quốc vương Anh đã dành sự
bảo hộ cho cả thợ thủ
công ngoại quốc nhằm khuyến khích luồng kỹ năng công nghệ vào nước này.

[Xem Hulme, ‘The History of the Patent System under the Prerogative and at Common
Law’ (1896) 12 Law Quarterly Review 141.]

Cho đến cuối thế kỷ thứ XVI, việc bán các bằng độc quyền sáng chế đối với cả việc
bán và sản xuất hàng hóa cũng đã trở thành một nguồn thu lớn cho các quốc vương
Anh. Trong một nỗ lực hạn chế việc bán quyền đố
i với sáng chế một cách thái quá,
năm 1624 Nghị viện Anh đã ban hành Quy chế về Độc quyền làm cơ sở cho các luật
sáng chế hiện đại của những nước xây dựng pháp luật dựa trên thông luật. Quy chế
này chứa đựng quy định chung về cấm độc quyền, các bằng độc quyền sáng chế được
cấp cho: “việc độc lập làm ra hoặc tạo ra hàng hóa mới bằng phương pháp bất kỳ trong
phạm vi vương quốc” và quy định rằng độc quyền bằng sáng chế chỉ được cấp trong
thời hạn tối đa là 14 năm. Vì thế, theo hệ thống thông luật của Anh, bằng độc quyền
sáng chế chỉ được cấp cho các sáng chế hữu ích.



Bản dịch này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ (ECAP II) cung cấp


3
Tại châu Âu lục địa, văn bản pháp luật hiện đại đầu tiên về sáng chế là Luật của Pháp

ngày 7 tháng 01 năm 1791. Luật này chịu ảnh hưởng lớn của tinh thần cách mạng thời
kỳ đó và trong phần lời nói đầu có nhận định rằng “mọi ý tưởng mới, mà việc bộc lộ
hoặc phát triển chúng có thể là hữu ích cho xã hội thuộc về người đầu tiên nghĩ ra, và
sẽ là xâm ph
ạm quyền thực chất của một người nếu không coi một sáng chế về kỹ
thuật và hàng hóa hữu ích là tài sản của tác giả sáng chế đó”.

[Nguồn T. Regnauld, De la Législation et de la Jurisprudence concernant les Brevets
d’invention de Perfectionnement et d’Importation Paris, Antione Bavoux, 1825, 135]

Tinh thần cách mạng tương tự và sự tôn trọng quyền con người ảnh hưởng đến luật
của Pháp cũng đã tác động đến Hiến pháp của Hoa Kỳ năm 1787, trong đó tại Mục 8
quy
định rằng “Quốc hội có thẩm quyền … thúc đẩy sự tiến bộ của khoa học và kỹ
thuật hữu ích, bằng việc bảo đảm cho các tác giả và nhà sáng chế các quyền độc quyền
đối với các tác phẩm và phát hiện của họ trong một thời hạn nhất định”

Câu hỏi tự đánh giá

Câu 1 Theo lịch sử về bằng độc quyền sáng chế, mục đích chính c
ủa bằng
độc quyền sáng chế là gì?


Trả lời Mục đích của bằng độc quyền sáng chế là dành sự bảo hộ cho các tiến bộ
công nghệ (sáng chế). Đó là phần thưởng cho việc bộc lộ sự sáng tạo ra
cái mới cũng như việc phát triển tiếp theo, hoặc cải tiến những công nghệ
đã có.



Cơ sở lý luận cho việc bảo hộ sáng chế

Nguồn gốc lịch sử của luật sáng chế gợi ra một số thuyết giải thích cho việc bảo hộ
sáng chế. Những thuyết đó bao gồm:

1. Thuyết phần thưởng. Các tác giả sáng chếcần được thưởng cho việc tạo ra các
sáng chế hữu ích và luật pháp phải được sử dụng để bảo
đảm việc thưởng này.
2. Thuyết khuyến khích. Cơ chế theo đó sáng chế được khen thưởng, sẽ khích lệ sự
tạo ra sáng chế mới cho nghiên cứu và phát triển.
3. Thuyết hợp đồng hoặc bộc lộ. Bằng việc đưa ra hệ thống bảo hộ, các nhà sáng
chế sẽ được khuyến khích bộc lộ các sáng chế của họ, giới thiệu công chúng,
sau một thờ
i gian độc quyền.


Bản dịch này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ (ECAP II) cung cấp


4
4. Thuyết luật tự nhiên. Các cá nhân có quyền sở hữu đối với các ý tưởng của
mình.

Gần đây, do ảnh hưởng của các cuộc đàm phán vượt ra ngoài khuôn khổ của Hiệp định
về các khía cạnh liên quan đến thương mại của quyền sở hữu trí tuệ của Tổ chức
Thương mại thế giới (TRIPs), thuyết báo hiệu đã được phát triển, theo đó chế
độ bảo
hộ sáng chế sẽ báo hiệu một môi trường đầu tư có thể chấp nhận được, đặc biệt là đầu
tư nước ngoài.

Câu hỏi tự đánh giá

Câu hỏi 2 Lý thuyết về bảo hộ sáng chế có đưa ra các biện giải hữu ích cho việc
bảo hộ sáng chế?


Trả lời Ngoài mục đích khuyến khích và tưởng thưởng cho s
ự đổi mới, bảo hộ
sáng chế còn là mong muốn hợp pháp của các tác giả sáng chế và sự tồn
tại việc bảo hộ này là dấu hiệu của một hệ thống pháp luật tiên tiến.


Yêu cầu về hiệu lực

Tiêu chuẩn quốc tế đối với việc bảo hộ sáng chế trong phạm vi quốc gia được quy định
tại Điều 27.1 của Hiệp định TRIPs, theo đó, “bằng độc quyền sáng chế phải được cấp
cho sáng chế bất kỳ, dù là sản phẩm hay quy trình, trong tất cả các lĩnh vực công nghệ,
với điều kiện nó phải mớ
i, có trình độ sáng tạo và khả năng áp dụng công nghiệp”.
Pháp luật sáng chế quốc gia , phù hợp với Điều 27(1) của TRIPs, cấp bằng độc quyền
sáng chế cho các sáng chế có tính mới, khả năng áp dụng công nghiệp và trình độ sáng
tạo.


Khái niệm sáng chế

Yêu cầu đầu tiên cho việc bảo hộ sáng chế là đối tượng bảo hộ phải là một sáng chế.
Điều này xuất phát từ yêu cầu về “phương pháp sản xuất” trong Quy chế về Độc
quyền. Nói chung, yêu cầu này được hiểu là sáng chế phải có đặc tính kỹ thuật hay nói
cách khác, phải có đóng góp về mặt kỹ thuật cho nền kỹ nghệ. Vì thế, nếu đơn yêu c

ầu
cấp bằng độc quyền sáng chế chỉ đơn thuần liên quan đến một phát minh, lý thuyết
khoa học, phương pháp toán học, quy tắc và phương pháp tư duy, phương pháp kinh
doanh hoặc chương trình máy tính hoặc, thì bằng độc quyền sáng chế sẽ không được
cấp.


Bản dịch này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ (ECAP II) cung cấp


5

Tại Hoa Kỳ, để làm ví dụ, một sáng chế phải thuộc một trong số năm “nhóm luật định”
về đối tượng có thể được cấp bằng độc quyền sáng chế, đó là: quy trình, máy móc,
hàng hóa (tức là các vật thể được tạo ra bởi con người hoặc máy móc), các thành phần
kết cấu của một đối tượng, và việc sử dụng vào mục đích mới của đối tượng b
ất kỳ nêu
trên. Tương tự, ở châu Âu, các ý tưởng lý thuyết phi kỹ thuật là đối tượng bị loại trừ
khỏi ra khả năng được cấp bằng độc quyền sáng chế . Tuy nhiên, các đại diện sáng chế
đã đặc biệt sáng tạo khi mở rộng giải thích khái niệm “sáng chế” để khẳng định những
ứng dụng kỹ thuật của đối tượng bị loại trừ. Đ
iều này được minh họa dưới đây.

(a) Phát minh

Hầu hết các hệ thống bảo hộ sáng chế đều chỉ ra sự khác biệt giữa sáng chế và phát
minh. Phát minh được xem là những khám phá về sự vật hoặc hiện tượng đã tồn tại
trong tự nhiên, ngược lại, sáng chế là việc áp dụng kiến thức đó để giải quyết một vấn
đề thực tiễn. Tuy nhiên, sự
khác biệt này trở nên khá mơ hồ khi áp dụng do có rất

nhiều ví dụ về khả năng được cấp bằng độc quyền sáng chế của các phát minh, nếu
chúng được kết hợp với các ứng dụng kỹ thuật. Ví dụ, các phát minh liên quan đến cấu
trúc và vị trí của ADN đã được cho là có khả năng được cấp bằng độc quyền sáng chế
nếu chúng được áp dụng trong công nghệ gen. Thực vậy, k
ỹ thuật phân lập đơn thuần
một phần của trình tự gen đã được xem là có thể được cấp bằng độc quyền sáng chế,
thậm chí ngay cả khi tính hữu ích chức năng của trình tự đó chỉ mang tính suy đoán.

(b) Lý thuyết khoa học

Cùng với các phát minh, lý thuyết khoa học, ví dụ như tuyết tương đối của Einstein,
không có khả năng được cấp bằng độc quyền sáng chế
. Mặt khác, một thiết bị hoạt
động trên cơ sở một lý thuyết khoa học lại được xem là một sáng chế.


Câu hỏi tự đánh giá

Câu hỏi 3 Ý tưởng giảm hiệu ứng nổ của sự cháy trong xi-lanh, bằng cách đệm
thêm không khí vào, có khả năng được bảo hộ không?


Trả lời Có, nếu ý tưởng được thể hiện trong một thiết bị như động c
ơ đốt trong.

(c) Chương trình máy tính


Bản dịch này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ (ECAP II) cung cấp

6

Nếu một ý tưởng là cơ sở của một sáng chế có thể không có khả năng được cấp bằng
độc quyền sáng chế như phương pháp toán học, thì yêu cầu bảo hộ một quy trình kỹ
thuật trong đó có sử dụng phương pháp toán học lại có thể được chấp nhận do đây
không phải là yêu cầu bảo hộ phương pháp toán học. Do đó, Cơ quan Sáng chế châu
Âu (EPO) cho rằng máy chụp X-quang cùng v
ới bộ xử lý dữ liệu hoạt động theo một
chương trình máy tính có khả năng được cấp bằng độc quyền sáng chế. Yếu tố cốt yếu
ở đây là xem xét sáng chế trong một tổng thể.

Tương tự, một sáng chế bao gồm nhiều yếu tố chức năng được thực hiện bởi phần
mềm (chương trình máy tính) không bị xếp vào các đối tượng loại tr
ừ nếu các yếu tố
kỹ thuật có liên quan tới các chi tiết của giải pháp cho vấn đề mà sáng chế giải quyết là
không thể thiếu để có thể thực hiện được sáng chế đó.


Câu hỏi tự đánh giá

Câu hỏi 4 Các yếu tố nào được tính đến khi xác định liệu một phương pháp do một
chương trình máy tính thực hiện nhằm bổ sung nguyên lý góc quay vào
hệ thống biểu đồ
tương hỗ có khả năng được cấp bằng độc quyền sáng
chế?

Trả lời Vấn đề mấu chốt là liệu các yếu tố chức năng của hệ thống được cho là
liên quan đến phương pháp toán học và liệu việc sử dụng hệ thống, theo
sự điều khiển của một chương trình máy tính, có mang lại hiệu quả kỹ

thuật nào đ
ó giúp giải quyết vấn đề được xem là có liên quan đến các yếu
tố kỹ thuật hay không.

Phạm vi và bản chất của một sáng chế được xác định từ yêu cầu bảo hộ như được giải
thích trong bản mô tả.

Thường sẽ có sự chồng chéo đáng kể giữa việc phản đối dựa trên cơ sở đối tượng yêu
cầu bảo hộ không phải là mộ
t sáng chế với các phản đối khác như thiếu tính mới, thiếu
trình độ sáng tạo và không có khả năng áp dụng công nghiệp.

Câu hỏi tự đánh giá




Bản dịch này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ (ECAP II) cung cấp


7
Câu hỏi 5 Các sáng chế nào dưới đây có khả năng được cấp bằng độc quyền sáng
chế?

(a) phương pháp diệt cỏ dại trong cỏ khô bằng hóa chất?
(b) một vi khuẩn lai tạo được sử dụng trong việc xử lý ô nhiễm dầu?
(c) phương pháp nhận biết kim cương nhờ vào ảnh chụp của X-quang
của mẫu vật;
(d) một hệ thống k
ế toán kinh doanh được vi tính hóa.

Trả lời các đối tượng từ (a) đến (c) đều đã được cho là có thể được cấp bằng độc
quyền sáng chế bởi vì các đối tượng đó đều là các ứng dụng kỹ thuật hữu
ích trong sản xuất công nghiệp. (d) mặc dù có vẻ không có khả năng
được cấp bằng độc quyền sáng chế do chỉ đơn thuần là phương pháp
kinh doanh, nhưng đã đượ
c xem là có khả năng được cấp bằng độc
quyền sáng chế tại Hoa Kỳ. [State Street Bank & Trust Co. v Signature
Financial Group, Inc. 149 F.2d 1368 (Fed Cir 1968)]. Những ví dụ này
cho thấy sự linh hoạt của các tòa án sáng chế và thực tế rằng danh mục
các sáng chế có khả năng được cấp bằng độc quyền sáng chế là không có
giới hạn.


Các sáng chế bị loại trừ

Nhiều điều ước quốc tế về sáng chế quy định rõ rằng có thể vì chính sách công cộng
hoặc đạo đức mà các sáng chế có thể bị loại trừ ra khỏi khả năng được cấp bằng độc
quyền sáng chế. Ví dụ, Điều 27.2 của Hiệp định TRIPs quy định rằng các sáng chế có
thể bị loại trừ khỏi khả
năng được cấp bằng độc quyền sáng chế nhằm bảo vệ trật tự
công cộng hoặc đạo đức xã hội, bao gồm việc bảo vệ cuộc sống của con người, động
vật, thực vật, sức khỏe hoặc tránh những tổn hại nghiêm trọng cho môi trường”. Thêm
vào đó, Điều 27.2(b) cho phép loại trừ khả năng được cấp bằng độc quyề
n sáng chế
của “(a) phương pháp chẩn đoán, chữa bệnh và phẫu thuật để điều trị bệnh cho người
và động vật; (b) giống cây trồng và vật nuôi mà không phải là vi sinh, và quy trình
nhân giống cây trồng và vật nuôi chủ yếu mang bản chất sinh học mà không phải là
quy trình phi sinh học và vi sinh”.

(a) trật tự công cộng và đạo đức

Cơ sở loại trừ này đã trở nên khá có ý nghĩa trong những năm gầ
n đây với những đổi
mới trong công nghệ gen. Một ví dụ như quyết định về trường hợp


Bản dịch này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ (ECAP II) cung cấp


8
Harvard/Oncomouse của Cơ quan Sáng chế châu Âu (EPO). Quyết định liên quan đến
một đơn yêu cầu cấp bằng độc quyền sáng chế việc thay đổi gen của chuột hoặc động
vật có vú khác để làm cho chúng đặc biệt nhạy cảm với chất gây ung thư để nghiên
cứu bệnh ung thư. Ban Giải quyết khiếu nại đã được yêu cầu phải cân bằng giữa yếu tố
đạo đức và môi trường v
ới các lợi ích đối với con người thu được từ việc nghiên cứu
dược phẩm. Hơn nữa, các đơn yêu cầu cấp bằng độc quyền sáng chế trong lĩnh vực
này đã làm cho Ủy ban châu Âu trong Chỉ thị về Công nghệ sinh học, phải loại trừ các
đối tượng sau: quy trình nhân bản vô tính người hoặc biến đổi gen quy định đặc điểm
của con người; việc sử dụng phôi ngườ
i vì mục đích công nghiệp hoặc thương mại; và
quy trình biến đổi gen quy định đặc điểm của động vật có thể gây ra cho chúng sự đau
đớn mà không mang lại lợi ích nào cho xã hội.

Mối nguy hiểm đối với môi trường do một quy trình biến đổi gen nhằm tăng khả năng
kháng bệnh cho các cây trồng, theo Cơ quan Sáng chế châu Âu thuộc vấn đề về trật tự
công cộng. [Plant Genetic Systems [1995] EPOR 357].

Câu hỏi tự đánh giá


Câu hỏi 6 Một sáng chế nhằm sản xuất vũ khí nhiệt hạch có thuộc trường hợp ngoại
lệ trật tự công cộng không?

Trả lời

Nói chung, khái niệm “trật tự công cộng” được hiểu theo hướng bảo vệ
an ninh công cộng và sự nguyên vẹn về mặt thể chất của mỗi cá nhân với
tư cách là mộ
t phần của xã hội. Tại Hoa Kỳ, sáng chế liên quan đến vũ
khí nguyên tử bị loại trừ một cách trực tiếp, nhưng loại sáng chế như vậy
có thể rơi vào trường hợp ngoại lệ trật tự công cộng.

(b) Phương pháp chẩn đoán, chữa bệnh và phẫu thuật để điều trị bệnh cho người
hoặc động vật

Việ
c loại trừ phương pháp chẩn đoán, chữa bệnh và phẫu thuật để điều trị bệnh cho
con người hoặc động vật phản ánh quan điểm rằng những đối tượng này là rất quan
trọng đối với xã hội tới mức phải từ chối sự độc quyền đối với việc tư nhân hoá hoặc
thương mại hoá chúng. Có một số sự nhầ
m lẫn, tuy nhiên, ranh giới giữa thuốc trị
bệnh không có khả năng được cấp bằng độc quyền sáng chế với các loại dược phẩm có


Bản dịch này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ (ECAP II) cung cấp

9
khả năng được cấp bằng độc quyền sáng chế được sử dụng trong điều trị. Vì thế, ví dụ
như thuốc tránh thai được xem là có khả năng được cấp bằng độc quyền sáng chế.


(c) giống thực vật và động vật mà không phải là chủng vi sinh, và quy trình nhân
giống thực vật hoặc động vật chủ yếu mang bản chất sinh học mà không phải là
quy trình phi sinh học và quy trình vi sinh".

Để giải thích cho việc loại trừ động vật và quy trình nhân giống động vật chủ yếu
mang bản chất sinh học thì những quan niệm đạo đức trong thời gian trước đó là xác
đáng nhất. Chỉ thị về Công nghệ sinh học của Ủy ban châu Âu đã trực tiếp loại trừ các
đối tượng sau do trái với trật tự công cộng hoặc đạo đức:
(a) quy trình nhân bản vô tính người;
(b)
quy trình biến đổi phôi theo hướng làm thay đổi đặc điểm của con người;
(c) sử dụng phôi người vì mục đích công nghiệp và thương mại; và
(d) quy trình biến đổi gen quy định đặc tính của động vật có thể gây cho chúng những
đau đơn mà không đem lại lợi ích bền vững nào cho người hoặc động vật, và cả
những động vật do các quy trình đó tạo ra.

Câu hỏi tự đ
ánh giá


Câu hỏi 7 Một sáng chế, trong đó cấy vào những con chuột dùng cho mục đích
nghiên cứu một loại gen làm cho chúng tự mọc lên một khối u có thể
được cấp bằng độc quyền sáng chế không?

Trả lời

Nói chung, câu trả lời là tuỳ thuộc vào quan niệm đạo đức phổ biến trong
phán quyết. Quan điểm của EPO trong vụ việc HARVARD/Onco-mouse
[1991] EPOR 525 là để cân bằng, sáng chế phải làm gi
ảm mức đau đớn,
nhưng vấn đề vẫn chưa được các toà án xem xét. Rõ ràng là, có một số
điều kiện để hài hoà hoá luật sáng chế trong lĩnh vực này.

Thông thường, một quy trình chủ yếu mang bản chất sinh học thì không có sự can
thiệp đáng kể của con người. Do đó, yêu cầu bảo hộ quy trình chuẩn bị lai giống cây
trồng sẽ không phải là một ngoại lệ của khả
năng được cấp bằng độc quyền sáng chế
nếu các quy trình đó có sự thay đổi đáng kể so với quy trình sinh học đã biết và quy
trình cũ của những người nhân giống, với sự kết hợp giữa năng suất và hoa lợi cao do
đặc điểm kỹ thuật quan trọng.


Bản dịch này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ (ECAP II) cung cấp


10

Mặt khác, quy trình vi sinh lại không chỉ bao gồm quy trình lên men truyền thống và
quy trình chuyển hoá sinh học, mà còn bao gồm cả việc vận dụng kỹ thuật vi sinh
trong công nghệ gen hoặc kỹ thuật pha trộn và việc sản xuất hoặc thay đổi sản phẩm
trong hệ thống kết hợp. Nói cách khác, chúng bao gồm tất cả các hoạt động trong đó
có sự kết hợp công nghệ hoá sinh và công nghệ vi sinh, bao gồm công nghệ gen và hoá
học, nhằm khai thác khả n
ăng của các vi khuẩn và các tế bào nuôi.


Tính mới

Nếu luận điểm về sự bộc lộ, theo luật sáng chế, yêu cầu sáng chế phải chưa được công
chúng biết đến; nghĩa là nó vẫn chưa từng được sử dụng bởi các công nghệ hiện có.
Luật sáng chế thường yêu cầu tính mới so với tình trạng kỹ thuật đã biết. Do đó, Công
ước Sáng chế châu Âu (Điều 54.1 và 2) quy định rằng

"Một sáng ch
ế sẽ được xem là có tính mới nếu sáng chế không phải
là một phần của tình trạng kỹ thuật. Tình trạng kỹ thuật được xem
là bao gồm tất cả mọi thứ mà công chúng có thể tiếp cận được,
dưới dạng mô tả bằng văn bản hoặc lời nói, dưới hình thức sử dụng
hoặc các hình thức khác, trước ngày nộp đơn yêu cầu cấp bằng độc
quyền sáng ch
ế.”

Luật Sáng chế Hoa Kỳ(35 U.S.C. § 102) quy định rằng

"Một người được cấp bằng độc quyền sáng chế trừ phi – sáng chế
đã được người khác biết đến hoặc sử dụng ở nước này, hoặc đã
được cấp bằng độc quyền sáng chế hoặc mô tả trong ấn phẩm được
xuất bản ở nước này hoặc nước khác, trước ngày nộp đơn yêu c
ầu
cấp bằng độc quyền sáng chế."

Tương tự, Điều 29 Luật Sáng chế Nhật Bản cũng quy định rằng

Người bất kỳ tạo ra sáng chế có khả năng áp dụng công nghiệp có thể được
cấp bằng độc quyền sáng chế trừ các trường hợp sau:

(i) sáng chế đã được công chúng biết đến ở Nhật Bản trước ngày nộp
đơn yêu c
ầu cấp bằng độc quyền sáng chế;
(ii) sáng chế đã được công chúng thực hiện tại Nhật Bản trước ngày nộp
đơn yêu cầu cấp bằng độc quyền sáng chế;


Bản dịch này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ (ECAP II) cung cấp


11
(iii) sáng chế đã được mô tả trong ấn phẩm được phân phối tại Nhật Bản
hoặc nơi bất kỳ trước ngày nộp đơn yêu cầu cấp bằng độc quyền sáng
chế.

(a) Tình trạng kỹ thuật đã biết

Tính mới được hiểu là cái gì bất kỳ không tạo thành một phần của tình trạng
kỹ thuật. Hầu hết luật của các quốc gia đều
đưa ra tiêu chuẩn chung về tình
trạng kỹ thuật trong đó tình trạng kỹ thuật được đánh giá trên phạm vi toàn
thế giới. Tuy nhiên, các nước cũng có thể đánh giá tính mới trên cơ sở chỉ
tham khảo tình trạng kỹ thuật ở nước đó.

(b) Tri thức đã được công bố hoặc công chúng có thể tiếp cận được


Tình trạng kỹ thuật để đánh giá tính mới bao gồm tấ
t cả những gì đã được
công bố hoặc công chúng có thể tiếp cận được. Công bố một sáng chế là bổ

sung vào kho tri thức mà công chúng có hoặc có thể có được bằng cách
tham khảo những nguồn thông tin mở. Những nguồn thông tin này bao
gồm: sách, tài liệu dạng giấy, ảnh, phim, hoặc các thiết bị mang sáng chế
cũng như sự bộc lộ bằng lời nói.

Công bố là việc phổ biến cho công chúng. Trong trường hợp mô t
ả dưới
dạng văn bản, như tài liệu sáng chế hoặc sách, việc công bố được xem là đã
xảy ra khi cuốn sách được đặt ở các thư viện công cộng hoặc các tổ chức
mà tại đó công chúng có thể tiếp cận được. Các tài liệu dưới dạng văn bản
trong bưu phẩm, nói chung không được xem là được công bố trước công
chúng.

Một bức ảnh được xem là sử dụ
ng được khi bức ảnh đó làm cho người có
trình độ trung bình trong lĩnh vực kỹ thuật này có thể làm theo ảnh đó, và,
không cần tự thêm vào một sáng chế nào, phác thảo được các hình vẽ cần
thiết và cuối cùng với một quy trình thử nghiệm và sai số có thể tạo ra được
một cỗ máy có thể hoạt động được, trong đó có sự kết hợp tất cả các phần
trong yêu cầu bảo hộ.

Nếu một hàng hóa đã được công chúng sử dụng, các yếu tố có thể nhìn thấy
được của hàng hoá đó sẽ được xem là đã trở thành một phần của tình trạng
kỹ thuật.


Bản dịch này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ (ECAP II) cung cấp


12

Việc xác định liệu hành động công bố đã được thực hiện hay chưa là vấn đề
về bằng chứng, thường được xác định dựa trên sự cân bằng các khả năng.

Là một vấn đề thực tiễn của công tác thẩm định, thông tin được xem là đã
được công bố nếu việc tiếp cận thông tin đó được xem là quyền và không
phải thực hiện bất kỳ nghĩ
a vụ bảo mật nào.

(c) Phương pháp bộc lộ

Để làm mất tính mới, phạm vi bộc lộ của một sáng chế trước công chúng
phải vì mục đích sử dụng thực tiễn, tương ứng với yêu cầu trong bản mô tả
sáng chế, ví dụ như kiến thức mà dựa vào đó công chúng có thể xác định
được sáng chế. Việc bộc lộ có thể kèm theo bản mô tả dạng giấy, ho
ặc thậm
chí cả ảnh chụp. Pháp luật của từng nước sẽ quyết định số lần một đối tượng
được công bố trước khi nó có thể được xem là đã được công chúng tiếp cận.

(d) Trình độ chuyên môn của người đọc

Tòa án đánh giá mức độ bộc lộ bằng cách tham khảo ý kiến của người đọc
có trình độ trong lĩnh vực kỹ thuật có liên quan, có kiến thức m
ới nhất về
tình trạng kỹ thuật này ở thời điểm nhất định.


(e) Bộc lộ mà không làm mất tính mới

Hầu hết luật sáng chế của các quốc gia đều bảo vệ việc bộc lộ sáng chế tại các cuộc

triển lãm hoặc trước các cộng đồng học thuật để không làm mất tính mới. Ý nghĩa của
“triển lãm được công nhận” thường
được hiểu theo Điều 11 của Công ước Paris hoặc
Điều 1 của Công ước về triển lãm quốc tế được thông qua tại Paris vào ngày 22 tháng
11 năm 1928 quy định:
"(1) Các nước thành viên của Liên minh sẽ, phù hợp với luật pháp quốc gia mình,
dành sự bảo hộ tạm thời cho các sáng chế, mẫu hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, và
nhãn hiệu có khả năng được bảo hộ, gắn với các hàng hóa được trưng bày tại các triển
lãm chính thức hoặc được chính thức công nhận trên lãnh thổ của quốc gia bất kỳ
trong Liên minh.”
Điều 1 Công ước về triển lãm quốc tế quy định rằng:
(1) Triển lãm là một cuộc trưng bày, dưới tên gọi bất kỳ mà mục đích chủ yếu của nó
là nhằm giáo dục công chúng: nó có thể là triển lãm trưng bày các phương tiện để cho


Bản dịch này do Chương trình hợp tác EC-ASEAN về sở hữu trí tuệ (ECAP II) cung cấp


13
con người sử dụng của con người nhằm thỏa mãn nhu cầu của nền văn minh, hoặc
trình diễn những tiến bộ đạt được trong một hoặc nhiều lĩnh vực có nỗ lực của con
người, hoặc thể hiện các triển vọng tương lai.
(2) Triển lãm quốc tế khi có nhiều hơn một quốc gia được mời tham dự.
Việc bộc lộ cho các cơ quan công quyền nh
ằm mục đích thử nghiệm cần thiết cũng có
thể được xem là không làm mất tính mới.

Thông tin mang tính cá nhân, nội bộ hoặc bí mật sẽ không được xem là đã được bộc lộ
trước công chúng. Do đó, thông tin được công bố mà không hạn chế việc sử dụng tiếp
đó có thể được xem là kiến thức mà công chúng có thể tiếp cận được.

Câu hỏi tự đánh giá

Câu hỏi 8
Các hành vi dưới đây có được xem là đã được công bố cho công chúng,
do đó, đã làm mất tính mới không:

(a) Công bố dưới hình thức lời nói.

Trả lời: Trong trường hợp không có bằng chứng chứng minh ngược lại,
các đặc điểm chính của sáng chế bộc lộ trong công bố, thì được xem là đã
được bộc lộ dưới hình thức lời nói.

(b) Một bản thỏa thuận hợp tác n
ội bộ

Trả lời: Một thông báo không nhằm vào công chúng không được xem
là công bố cho công chúng

(c) Việc bộc lộ bằng lời cho một người không có trình độ trong lĩnh
vực kỹ thuật tương ứng.

Trả lời: Đây không được xem là đã công bố cho công chúng.


Câu hỏi tự đánh giá

Câu hỏi 9 Khi nào thì những việc sau được xem là công bố cho công chúng?

(a) việc đệ trình một đề án khoa h
ọc để công bố sau đó.