THỰC TRẠNG CẤP NƯỚC HỆ THỐNG CÔNG TRÌNH THỦY LỢI NAM KHÁNH HÒA

 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

1

CH
TH C TR NG C P N

NG I

C H TH NG CÔNG TRÌNH THU

L I NAM KHÁNH HOÀ
1.1. Gi i thi u đi u ki n t nhiên, kinh t xã h i Khánh Hoà
1.1.1. V trí đ a lý
Khánh Hoà là m t t nh duyên h i Nam Trung B c a n
lãnh th trên đ t li n nhô ra xa nh t v phía bi n

c ta, có ph n

ông. Phía B c giáp t nh

Phú Yên, phía Nam giáp t nh Ninh Thu n, phía Tây giáp t nh

kL k và Lâm

ng, phía ông giáp v i Bi n ông.
Khánh Hoà n m
đ

ng bi n và đ

v trí thu n ti n v giao thông đ

ng b , đ

ng s t,

ng hàng không. Thành ph Nha Trang là trung tâm hành

chính kinh t , v n hoá c a t nh Khánh Hoà. Vi c giao l u kinh t v n hoá
gi a Khánh Hoà và các t nh trong Nam, ngoài B c r t thu n l i nh h th ng
giao thông đ
V đ

ng s t xuyên Vi t và qu c l 1A xuyên su t chi u dài c a t nh.

ng hàng không Khánh Hoà có c ng hàng không qu c t Cam Ranh

đ c bi t c ng Cam Ranh còn là m t c ng thiên nhiên vào lo i t t nh t trong
n

c và trên th gi i.
1.1.2. Khí h u
Khí h u Khánh Hoà v a ch u s chi ph i c a khí h u nhi t đ i gió

mùa, v a mang tính ch t c a khí h u đ i d
m a trung bình trên d

ng nên t

i 2000mm/n m, và đ

ng đ i ôn hoà. L

ng

c chia làm 2 mùa rõ r t: mùa

m a t tháng 9 đ n tháng 12 t p trung 70 – 80% l

ng m a c n m. Nh ng

tháng còn l i là mùa n ng, trung bình hàng n m có t i 2600 gi n ng. Riêng
t i khu v c thành ph Nha Trang mùa m a ch kéo dài trong 2 tháng còn l i là
n ng m, r t thu n l i cho ngành du l ch bi n.
1.1.3.

c đi m đ a hình

H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

2

Di n tích t nhiên c a Khánh Hoà, c trên đ t li n và h n 200 đ o và
qu n đ o là 5197km2, x p trung bình so v i c n
t

ng đ i th p d n t Tây sang

c.

a hình c a Khánh Hoà

ông v i nh ng d ng đ a hình núi, đ i, đ ng

b ng ven bi n và bi n kh i. Ph n phía Tây là s

n đông dãy Tr

ng S n, ch

y u là núi th p và đ i, đ d c l n và đ a hình b chia c t m nh. Ti p đ n là
d ng đ a hình núi th p, đ i th p xen k bình nguyên và thung l ng, th nh
tho ng có núi đá ch y ra sát bi n, chia c t d i đ ng b ng nh h p, v i chi u
dài kho ng 200 km b bi n khúc khu u có đi u ki n thu n l i đ hình thành
các c ng n

c sâu, nhi u vùng đ t r ng thu n l i đ l p khu ch xu t và khu

công nghi p t p trung. Nh ng đ c đi m đ a hình này c a Khánh Hoà không
ch t o ra nh ng c nh quan phong phú và đa d ng v a mang tính đ c thù c a
m i ti u vùng, mang tính đan xen và hoà nh p mà còn có ý ngh a chi n l

v m t qu c phòng, vì t nh Khánh Hòa n m g n đ
huy n đ o Tr

c

ng hàng h i qu c t , có

ng Sa, c ng Cam Ranh và là c a ngõ c a Tây Nguyên thông

ra bi n ông.
1.1.4. Dân s
Theo s li u th ng kê tháng 4/2011, t nh Khánh Hòa có 1,156 tri u
ng

i. V i di n tích 5.271km2, m t đ

ng

i/km2, trong đó Nam gi i có kho ng 572.412 ng

có kho ng 584.491 ng

dân s

c a Khánh Hoà là 222
i (49.48%) và N gi i

i (50.52%) t l t ng dân s c a t nh bình quân t

n m 1999 - 2011 là 1,3%.

Hi n nay có 32 dân t c đang sinh s ng trên đ a bàn t nh Khánh Hòa,
trong đó dân t c Kinh chi m 95,3%, dân t c Raglai chi m 3,4%, dân t c Hoa
chi m 0,86%, dân t c C -ho chi m 0,34%, dân t c Ê-đê chi m 0,25%...
Ngoài ra, còn có các dân t c Tày, Nùng, M
ph

ng, Ch m... T i m t s đ a

ng trong t nh nh D c G o, Xóm C n, đ o Hòn Tre đã tìm th y d u v t

nh ng c dân đ u tiên s ng cách đây kho ng t 4.500 đ n 5.000 n m.
1.1.5. Tài nguyên thiên nhiên
H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

3

Khánh Hoà có r t nhi u tài nguyên thiên nhiên, đ c bi t là tài nguyên
bi n, tài nguyên khoáng s n và tài nguyên r ng.
a. Tài nguyên bi n
V i c nh quan thiên nhiên u đãi, nhi u danh lam th ng c nh đ p, khí
h u lý t

ng, nhi u di tích l ch s và công trình v n hoá nên Nha Trang đã tr

thành m t trong m

i trung tâm du l ch l n c a c n

c, đ c bi t là du l ch

bi n v i r t nhi u bãi t m n i ti ng nh nh bãi bi n Nha Trang, Bãi Tiên,
D c L ch,

i Lãnh.

D c b bi n còn t p trung nhi u đ o l n, nh có kh n ng t ch c du
l ch, l n bi n, vui ch i gi i trí trên các đ o.

c bi t đ o Hòn Tre là đ o l n,

quanh n m có nhi u bãi t m đ p nh bãi Tr , bãi Tre, Bích

m, trong đó

khu du l ch Hòn Ng c Vi t (Vinpearl Land) trên đ o Hòn Tre là khu du l ch,
ngh mát sang tr ng b c nh t

Vi t Nam.

V m t sinh thái, v nh Nha Trang là m t trong nh ng hình m u t
nhiên hi m có c a h th ng v ng, v nh trên th gi i b i nó có h u h t các h
sinh thái đi n hình, quý hi m c a vùng bi n nhi t đ i.
ng p n

ó là h sinh thái đ t

c, r n san hô, r ng ng p m n, th m c bi n, h sinh thái c a sông,

h sinh thái đ o bi n, h sinh thái bãi cát ven b .

c bi t khu v c Hòn Mun

c a V nh Nha Trang có đa d ng sinh h c cao nh t v i 350 loài r n san hô
chi m 40% san hô trên th gi i.
Tr l

ng h i s n thu c vùng bi n Khánh Hòa

c kho ng 150 nghìn

t n, trong đó ch y u là cá n i (70%). Kh n ng cho phép hàng n m khai thác
kho ng 70.000 t n. Ngoài các h i s n nh cá, m c và các lo i c, bi n Khánh
Hòa còn là n i trú ng c a chim y n, hàng n m cho phép khai thác kho ng
2.000 kg y n sào.
n

ây là m t đ c s n quý mà không ph i t nh nào trong c

c c ng có th có đ

bi n d

c li u b d

c, là ngu n nguyên li u quý cho công nghi p ch

ng cao c p.

H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

4

Bi n Khánh Hòa còn có ý ngh a v i vi c s n xu t mu i do n
có n ng đ mu i t

c bi n

ng đ i cao, thu n l i cho vi c s n xu t mu i t p trung và

các s n ph m sau mu i, nh t là mu i công nghi p.
b. Tài nguyên r ng
Di n tích r ng hi n có 186,5 nghìn ha, tr l

ng g 18,5 tri u m3,

trong đó 64,8% là r ng s n xu t, 34% r ng phòng h và 1,2% r ng đ c d ng.

R ng phòng h có 34%, song h u h t là r ng giàu

khu v c núi cao, đ u

ngu n các huy n Khánh V nh, Khánh S n và Ninh Hòa.
là 38,5%, l n nh t là

che ph c a r ng

huy n Khánh V nh và huy n Khánh S n.

c. Tài nguyên khoáng s n
Khánh Hòa có nhi u lo i khoáng s n nh than bùn, môlíp đen, cao
lanh, sét, vàng sa khoáng, n

c khoáng, sét ch u l a, cát, san hô, đá granite... ,

trong đó, đáng chú ý nh t là cát thu tinh Cam Ranh, đáp ng yêu c u c a s n
xu t th y tinh quang h c, pha lê... tr l
N

c khoáng v i t ng l u l

ng 52,2 tri u m3.
ng kho ng 40l/s, kh n ng khai thác

3400 - 3500 m3/ngày. M t s n i đã đ a vào khai thác công nghi p nh n
khoáng

nh Th nh (57 tri u lít/n m). Tài nguyên khoáng s n Khánh Hòa là

m t trong nh ng lo i tài nguyên có th tái khai thác trong t
tri n các s n ph m c nh tranh th tr
d. Tài nguyên n
Tài nguyên n

ng lai đ phát

ng.

cm t
c m t (dòng ch y sông ngòi) c a m t vùng lãnh th hay

m t qu c gia là t ng c a l
và l

c

ng dòng ch y đ

ng dòng ch y sông ngòi t ngoài vùng ch y vào

c sinh ra trong vùng (dòng ch y n i đ a).

Hoà, t lâu dòng ch y c a con sông Cái Nha Trang đã là ngu n n

Khánh
c ch y u

đ i v i nông nghi p, lâm nghi p c a các huy n Khánh V nh, Diên Khánh, ngoài

ra còn ph c v cho công nghi p, du l ch, nuôi tr ng thu s n và n

c sinh ho t

c a thành ph Nha Trang.

H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

5

L u v c sông Cái Nha Trang (ph n trong t nh Khánh Hoà) có t ng l

ng

dòng ch y vào kho ng 2,078 t m3/n m. V i dân s trong l u v c này kho ng
546.124 ng

i (Niên giám th ng kê n m 2008) thì bình quân đ u ng

iđ t

kho ng 3.804m3/n m, th p h n so v i trung bình toàn qu c và m c trung bình
c a th gi i. Theo s phân h ng th gi i, n

c nào đ t d

i 4.000m3/ng

i/n m

thu c lo i nghèo v n

c, nh v y l u v c sông Cái Nha Trang c a chúng ta

thu c di n nghèo v n

c. Tuy nhiên, v n đ c n đ t ra là t ng l

ch y 4 tháng mùa l (tháng 9 - 12) chi m đ n 65 - 66 % l
n m, còn l
35% l

ng dòng

ng dòng ch y c

ng dòng ch y 8 tháng mùa c n (tháng 01 - 8) ch chi m t 34 -

ng dòng ch y c n m. So sánh v i nhu c u dùng n

c, s phân ph i

dòng ch y gi a hai mùa nh trên là không đ ng đ u, r t b t l i cho s n xu t.

B i l , trong khi nhu c u dùng n

c trong các tháng mùa c n r t cao thì dòng

ch y trên sông nh , trái l i nhu c u dùng n
cao l m thì ph n l n n

c trong các tháng mùa l không

c t p trung trong nh ng tháng này. D nhiên trong

chu i s li u quan tr c nhi u n m c ng có n m x y ra m a l ti u mãn vào
các tháng gi a mùa khô, nên đã góp ph n làm gi m tình hình khô h n, thi u
n

c, song t n su t x y ra khá th p, l

l

ng dòng ch y n m.

ng dòng ch y nh , ch chi m 3 - 6%

Cùng v i s phát tri n kinh t xã h i và s gia t ng dân s , nhu c u
dùng n

c cho sinh ho t, s n xu t công nông nghi p c a Khánh Hòa s t ng

lên m nh m trong t t c các vùng. Theo s li u đi u tra n m 2006, t ng
l

ng n

cd

i đ t và n

c m t cung c p cho các ngành công nghi p, nông

nghi p, sinh ho t và du l ch trên l u v c sông Cái Nha Trang kho ng 150 155 tri u m3/n m. Theo k ho ch c a UBND t nh Khánh Hòa, đ n n m 2010
ph n đ u 100% thành ph , th xã và 80%

nông thôn trong t nh có n

c s ch

và cùng v i s phát tri n m nh m c a kinh t - xã h i c a t nh thì đ n n m
2010 t ng l

ng n

c

c tính kho ng 238 tri u m3 (Quy ho ch th y l i t nh

Khánh Hoà n m 2002). Vì v y, nh ng nghiên c u nh m đ a ra các bi n pháp
H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT

 Lu n v n th c s kinh t

tích n

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

6

c h p lý trong mùa l , v a đ m b o phòng ch ng l l t, v a đ đi u

ti t ph c v nhu c u dùng n
1.2. Th c tr ng h

c trong mùa c n là h t s c c n thi t.
th ng công trình thu

l i thu c công ty

KTCTTL Nam Khánh Hoà qu n lý
H th ng công trình thu l i do công ty KTCTTL Nam Khánh Hoà
qu n lý ngoài nhi m v t

i tiêu ph c v s n xu t nông nghi p trên đ a bàn

phía Nam t nh Khánh Hoà còn có nhi m v c p n

c sinh ho t, công nghi p

và nuôi tr ng thu s n và các ngành kinh t khác. Qua quá trình xây d ng và

phát tri n, h th ng các công tình thu l i Nam Khánh Hoà đ

c tóm t t nh

sau:
1.2.1. H đ p
Công ty qu n lý 16 h đ p (trong đó 7 h ch a và 9 đ p dâng), t ng
dung tích h u ích là 63,194 x 106m3, n ng l c thi t k là: ph c v t

i cho

v đông xuân 7.860 ha lúa, 7.600 ha lúa v hè thu; nh ng trong quá trình
qu n lý khai thác đ n nay th c t ch đ t t
2.640 ha lúa v hè thu và c p n

i cho v đông xuân 2.690 ha lúa,

c sinh ho t, dân sinh kinh t khác; (chi ti t

xem trong b ng 1.1).
1.2.2. Tr m b m
Công ty qu n lý 4 tr m b m t
l c thi t k các tr m b m đ m b o t

i, 32 máy lo i 1000 m3/h, theo n ng
i cho 3.861 ha đ t canh tác; th c t đ n

nay hi u qu khai thác đ t 1418,2 ha.

H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

7

B ng 1.1. B ng th ng kê các tr m b m do Công ty KTCTTL Nam Khánh
Hòa qu n lý
Tên tr m
b m

TT

ng

Nhi m
v
(t i,
tiêu,
k t
h p)
t i

1

V nh Ph

2

V nh Ng c

t

3

Hòn Tháp

4

C u ôi

L u
T ng
l ng
s
máy
máy
(m3/h)

Di n tích t i thi t
Công
k (ha)
su t 1
V
máy V
V

đông
hè
(kw)
mùa
xuân thu

Di n tích t i th c
t (ha)
V
đông
xuân

V
hè
thu

3

950

33

170

170

i

2

950

33

85

40,5

t

i

5

1100

55

t

i

22

950

600

33 3261

600
3261

V
mùa

373,2 373,2
790

790

1.2.3. H th ng tiêu
Khu v c Công ty KTCTTL Nam Khánh Hoà ph trách ch tiêu úng
b ng các h th ng tiêu t ch y b ng h th ng kênh d n tiêu và các công trình
tiêu đ u m i.
1.2.4. H th ng kênh t
H th ng kênh t
ph c v t
t

iđ

i, c p n

i

i làm nhi m v chuy n t i và đi u ti t n

c cho 48 đ n v dùng n

c t

i

c v i t ng di n tích 8.120 ha

c nghi m thu (n m 2011).

H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

8

B ng 1.2. B ng th ng kê hi n tr ng các h đ p c a h th ng thu c Công ty KTCT TL Nam Khánh Hòa qu n lý
Th«ng sè hå chøa
Tªn hå, ®Ëp
STT (®Ëp chÝnh, ®Ëp
phô, cèng, trµn)

(1)

(2)

1 H

-

ng Bò
p chính
p ph

Th«ng sè ®Ëp

DiÖn Dung Dung
ChiÒu
tÝch tÝch h÷u tÝch
Réng
dµi
Ých
chÕt
®Ëp
l u
®Ëp
(m)
vùc (triÖu (triÖu
(m)
m3)
(km2) m3)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
3

0,7

0,12

ChiÒu
ChiÒu ChiÒu
dµi
cao
Sè
réng Lo¹i
®Ëp cöa trµn trµn trµn
(m)
(m)
(m)
(8)

(9)

(10)

(11)

1

43,5

20

(12)
T

do

10

TD n
g

DiÖn tÝch t i thiÕt
kÕ (ha)

DiÖn tÝch t i thùc tÕ
(ha)

Vô
®«ng
xu©n

Vô
hÌ
thu

Vô
mïa

Vô
®«ng
xu©n

Vô
hÌ

thu

Vô
mïa

(13)

(14)

(15)

(16)

(17)

(18)

50

50

20

500

500

300

300

220

220

330

300

130

130

48

48

129,2
119,6

2 H Am Chúa

13,7

4,43

0,268

330

3 H Láng Nh t
- p chính
- p ph

14

2,02

0,3

77,5
77,5
682

- Tràn chính
- Tràn ph
4 H Cây Sung

Th«ng sè trµn

2

51

6
1
7,3

0,44

- Tràn chính
H c viên : Nguy n Tu n Anh

0,025

12

T.D
ng

60

T
do

670
10
L p: CH17KT

20

T.D
ng


 Lu n v n th c s kinh t

Th«ng sè hå chøa
Tªn hå, ®Ëp
STT (®Ëp chÝnh, ®Ëp

phô, cèng, trµn)

(1)

(2)

- Tràn ph
5 H Su i D u

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

9

Th«ng sè ®Ëp

DiÖn Dung Dung
ChiÒu
tÝch tÝch h÷u tÝch
Réng
dµi
Ých
chÕt
®Ëp
l u
®Ëp
(m)
vùc (triÖu (triÖu
(m)
m3)
(km2) m3)

(3)
(4)
(5)
(6)
(7)

120

28,88

3,9

- Tràn ph
- C ng B c
- C ng Nam

7 H Cam Ranh
- p chính
- p ph
- C ng B c
- C ng Nam

36,1
59,4

7,334
19,39

H c viên : Nguy n Tu n Anh

0,528

ChiÒu
ChiÒu ChiÒu
cao
Sè
dµi
réng Lo¹i
®Ëp cöa trµn trµn trµn
(m)
(m)
(m)
(8)

(9)

(10)

(11)

1

40

(12)
T
do

3

28

T.D
ng

1

30

T
do

1

20

T
do

30

T.D
ng

DiÖn tÝch t i thiÕt
kÕ (ha)

DiÖn tÝch t i thùc tÕ
(ha)

Vô
®«ng
xu©n

Vô
hÌ
thu

Vô
mïa

Vô
®«ng
xu©n

Vô
hÌ
thu

Vô
mïa

(13)

(14)

(15)

(16)

(17)

(18)

3700

370
0

1227

1227

700

700

150

150

2300

230
0

455

455

3345

- Tràn chính

6 H Su i Hành

Th«ng sè trµn

410

2,91

3

45

1734
119,6

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

Th«ng sè hå chøa
Tªn hå, ®Ëp
STT (®Ëp chÝnh, ®Ëp
phô, cèng, trµn)

(1)

(2)
p dâng C u
8 D a
9

Th«ng sè ®Ëp

DiÖn Dung Dung
ChiÒu
tÝch tÝch h÷u tÝch
Réng
dµi
Ých
chÕt
®Ëp
l u
®Ëp
(m)
vùc (triÖu (triÖu
(m)
m3)
(km2) m3)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)

Th«ng sè trµn

ChiÒu
ChiÒu ChiÒu
cao
Sè
dµi
réng Lo¹i
®Ëp cöa trµn trµn trµn
(m)
(m)
(m)
(8)

(9)

(10)

(11)

15

Vô
mïa

Vô
®«ng
xu©n

Vô
hÌ

thu

Vô
mïa

(13)

(14)

(15)

(16)

(17)

(18)

110
50

110
50

2690

2640

(150)
(500)

H i
(200)

p dâng Q.
15 Th ng
16
p dâng Gi Tá
T ng c ng

Vô
hÌ
thu

(50)

p dâng Su i
13 D u
14 X

Vô
®«ng
xu©n

12

p dâng B u
12 Trung

dâng
ng

DiÖn tÝch t i thùc tÕ
(ha)

18

p dâng Gò Mè
p dâng p á

p

(12)

DiÖn tÝch t i thiÕt
kÕ (ha)

56,6

p dâng Xuân
ài

10
11

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

10

200
60

253,5

63,2

H c viên : Nguy n Tu n Anh

8,051

7796

29

140

L p: CH17KT

270

7860

760
0


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

11

1.2.5. Th c tr ng c p n

c thô cho nhu c u s n xu t n

c s ch ph c

v sinh ho t và công nghi p
ti n hành s n xu t n

c s ch ph c v đ i s ng và sinh ho t c a c ng

đ ng dân c , c ng nh cung c p cho các ho t đ ng kinh t khác c a con ng
các nhà máy và h th ng c p n

c s ch ch y u l y n

c t ngu n n

Tuy nhiên, đ i v i các đô th vùng ven bi n, nh ng vùng n

i,

c m t.

c t nhiên b ô

nhi m ho c không đ m b o ch t l

ng và n i xa ngu n n

các đ n v này th

c t h th ng công trình thu l i. Ngu n

n

cđ

này đ

ng ph i l y n

c nguyên li u l y vào cho quá trình s n xu t n
c g i là n

c thô. V i t c đ t ng tr

dân s m nh m , không nh ng nhu c u n
cao mà l

ng n

c thô cho s n xu t nông nghi p t ng
c s ch luôn t ng lên

c s ch không nh ng t ng cao vì nh ng nguyên nhân

k trên, mà còn vì đòi h i nâng cao ch t l

ng cu c s ng c a xã h i hi n đ i.

c s ch cho s n xu t và sinh ho t

a. N
N

c s ch ch a qua x lý

ng c a n n kinh t và t c đ t ng

c thô c p cho quá trình s n xu t n

không ng ng. Nhu c u n

c m t t nhiên, thì

c s ch có vai trò h t s c quan tr ng trong cu c s ng hàng ngày c a

loài ng

i, nh t là trong vi c b o v s c kh e. Trên th gi i hi n nay có kho ng

1 t ng

i không có n

tr em ch t vì không đ
kho ng 250.000 ng

c s ch đ s d ng, do đó hàng n m có kho ng 1,5 tri u

c s d ng n

i ph i nh p vi n vì b b nh tiêu ch y – c n b nh có liên

quan đ n v n đ thi u n
n

c hay hi m n

c s ch. T i Vi t Nam, hàng n m có

c. Vi t Nam không n m trong s các qu c gia thi u

c (n m 2010 l

tính kho ng 8.500 m3 n

c/ng

ng n

c bình quân đ u ng

i

n

c ta d

i/n m).

Vi t Nam có h th ng sông ngòi dày đ c v i 2.360 con sông, cung c p
m t ngu n n
n

cd

c d tr d i dào kho ng 255 t m3/n m. Bên c nh đó, tài nguyên

i lòng đ t có ti m n ng khai thác đ

c

c tính kho ng 60 t m3 m i

n m. Tuy nhiên, trong nh ng n m g n đây do s gia t ng dân s , s phát tri n
công nghi p và đô th , đ c bi t do công tác qu n lý c a chúng ta đ i v i ngu n
tài nguyên quý giá này v n còn nhi u b t c p, nên tình tr ng ô nhi m n
n

cd

i đ t và các vùng n

H c viên : Nguy n Tu n Anh

c m t,

c ven b c a Vi t Nam ngày càng tr nên rõ r t
L p: CH17KT

 Lu n v n th c s kinh t

h n. M t khác, môi tr

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

12

ng thiên nhiên Vi t Nam r t d b t n th

ng tr

c

thiên tai do các đi u ki n đ a lý, đ a hình c a đ t n

c và v n đ ô nhi m xuyên

biên gi i. M c dù ch t l

ng l u còn khá t t, nh ng

ng n

c

các vùng th

các đo n sông h l u c a các con sông chính c a n
H u h t các h , ao, kênh m
thành các b ch a n
nhi m m n

c ta thì ch t l

ng l i kém.

ng trong các khu đô th đang nhanh chóng tr

c th i. N

cd

i đ t c ng đã có hi n t

ng ô nhi m và

m t s n i. Theo m t s nghiên c u, hi n nay, ch kho ng 60%

dân s Vi t Nam đ

c cung c p n

c s ch dùng cho sinh ho t.

H th ng l u v c c a m t s sông ch u tác đ ng m nh m và tr c ti p c a
các ho t đ ng kinh t - xã h i, đ c bi t là các khu công nghi p, khu khai thác và
ch bi n khoáng s n, các đô th và các đi m dân c … Ch t l

ng n

c thu c

l u v c các sông ngày càng x u đi, nhi u đo n sông đã b ô nhi m t i m c báo
đ ng. Trong khi đó, v n đ qu n lý, b o v môi tr

ng các l u v c sông còn

nhi u h n ch , nh h th ng chính sách, quy đ nh, quy ch liên quan đ n b o v
môi tr

ng l u v c sông còn thi u và ch a đ ng b ; s phân công trách nhi m

gi a các b , ngành, gi a Trung
các b , ngành, đ a ph

ng và đ a ph

ng c ng ch a c th . Hi n nay,

ng có liên quan đang t p trung xây d ng các bi n pháp

x lý c th , hoàn thi n th ch qu n lý môi tr

ng l u v c sông theo h

ng

qu n lý t ng h p (bao g m các bi n pháp qu n lý, công ngh phù h p cho t ng
khu v c, cho t ng thành ph n môi tr
ô nhi m môi tr

ng)…

c bi t là vi c ch đ o vi c x lý

ng do các c s n m trên các l u v c sông gây ra theo “K

ho ch x lý tri t đ các c s gây ô nhi m môi tr

ng nghiêm tr ng” (đ

c ban

hành kèm theo Quy t đ nh s 64/2003/Q -TTg ngày 22/4/2003 c a Th t

ng

Chính ph ). Tuy nhiên vi c qu n lý l u v c sông là công vi c không đ n gi n
do tính đa d ng, s khác bi t gi a các khu v c, gi a các t nh v i nhau v đi u
ki n t nhiên, đi u ki n phát tri n kinh t - xã h i, s chênh l ch v nh n th c
b o v môi tr

ng c a c ng đ ng, n ng l c qu n lý c a các c quan nhà n

v b o v môi tr
Th i gian tr

c

ng không đ ng đ u.
c, chính sách môi tr

ng th

ng mang tính kêu g i, khuy n

khích và đôi khi h th ng chính sách, pháp lu t v môi tr
H c viên : Nguy n Tu n Anh

ng v a thi u, v a
L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

13

không đ ng b , có nhi u đi m không còn phù h p v i tình hình th c t hi n
nay. Do tr

c đây, v n đ môi tr

ng

n

c ta ch a ph i là v n đ b c xúc c n

u tiên gi i quy t. Nh ng hi n nay do yêu c u phát tri n và đ c bi t do quá trình
công nghi p hoá, hi n đ i hoá.

kh c ph c v n đ này chính ph đã s a đ i,

b sung và đ i m i quy trình xây d ng các v n b n quy ph m pháp lu t đ nâng
cao tính đ ng b , tính kh thi, kh c ph c đ

c b nh quan liêu trong vi c xây

d ng và ban hành v n b n quy ph m pháp lu t.
c s ch

b. N
N

c s ch

nông thôn Vi t Nam
nông thôn là ngu n tài nguyên thiên nhiên vô t n và do t

nhiên ban t ng nên đ
th c c a ng
do ng

c s d ng mi n phí. Cách hi u này đã n sâu vào ti m

i dân và đ

c c ng c qua nhi u th h . Lý do c a s hi u này là

i dân nông thôn có th s d ng nhi u ngu n n

c khác nhau cho n

u ng, sinh ho t mà không c n qua x lý và c ng không ch u s qu n lý c a ai.
V i h không ai làm ra n

c và vì th không có s mua và bán n

lo i hàng hóa khác. Thêm vào đó ng
ni m đúng và đ ngh a v “n
đ s ch c a n

c nh các

i dân nông thôn c ng ch a có m t khái

c s ch”. Thông th

ng, ng

i dân đánh giá m c

c ch y u d a vào kinh nghi m và c m quan c a mình ch ch a

d a vào các xét nghi m mang tính khoa h c, chính vì th không ít ng

r ng c n

c m a, n

c gi ng, n

và có th s d ng. Cách hi u n

i cho

c su i, h … trong, không có v n đ c là s ch
c là mi n phí đã theo nh ng lý do đó mà t n t i

t hàng nghìn n m nay.
Khác v i khu v c đô th , các công trình c p n
công trình nh l , các h th ng c p n

c s ch

c công c ng b ng đ

nông thôn là

ng ng dùng chung

cho nhi u h ch a ph bi n. Trong truy n th ng, vi c s d ng n
m a, n

c gi ng, n

c

c su i,… đã tr thành thói quen và hình thành nên nh ng đ c tr ng

v n hóa riêng c a ng

i dân nông thông v i bi u t

ng “cây đa – b n n

sân đình”. Bên c nh đó, do đi u ki n s ng còn th p và ngu n n
khá d i dào nên ng

c cho sinh ho t

i dân nông thôn ch quan tâm đ n vi c s d ng n

quan tâm đ n vi c tích tr n

c ch ít

c. Ch t sau n m 1945, khi Chính ph phát đ ng

các phong trào v v sinh môi tr
H c viên : Nguy n Tu n Anh

c–

ng thì ng

i dân m i quen d n và có ý th c
L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

14

h n v i khái ni m “tr n

c”. Tuy nhiên theo báo cáo c a V n phòng ch

ng

trình m c tiêu qu c gia NS&VSMTNT thì đ n n m 2008 khu v c nông thôn v n
còn h n 50% s h nông thôn dùng n
ao, h và h n 10% dùng n
n

c gi ng đào, 25% dùng n

c m a. B ph n còn l i dùng n

c c p b ng h th ng đ

c sông, su i,

c gi ng khoan và

ng ng.

M t đ c tr ng khác n a, là dân c nông thôn s ng phân tán, m t đ dân
c trên cùng m t đ a bàn th

ng th p h n nhi u so v i khu v c đô th nên làm

cho vi c đ u t xây d ng các công trình c p n
qu n lý th

c t p trung và chi phí v n hành,

ng t n kém h n; Thêm vào đó, kh n ng đ u t xây d ng và chi tr

phí s d ng n

c c a ng

i dân nông thôn có h n, m c s ng c a ng

i dân

nông thôn nói chung còn r t th p, t l đói nghèo còn cao do đó kh n ng huy
đ ng v n đóng góp c a dân và kh n ng chi tr cho “phí s d ng n

c” là r t

h n ch .
Tuy nhiên bên c nh nh ng đ c thù trên, c ng ph i th a nh n, th tr

n

c s ch nông thôn

Vi t Nam là r t có ti m n ng đ phát tri n. Và khác v i

quá kh , m c đ đòi h i v ch t l
cao h n và nh ng ng
n

ng n

c c a ng

i dân nông thôn ngày càng

i có thu nh p cao s n sàng chi tr cho vi c đ

c s d ng

c s ch ngày càng nhi u. Nh ng th ng kê m i đây cho th y nhi u đ a ph

trong c n

c đã b

c đ u có th t trang tr i các chi phí cho vi c c p n

s ch thông qua vi c thí đi m kinh doanh n
quy ph m pháp lu t đã đ

tri n th tr

ng n

ng

ng
c

c nông thôn. H th ng các v n b n

c ban hành c ng đã và đang t o đi u ki n đ phát

c s ch nông thôn.

c. Tình hình c p n

c t i các đô th

Trong th i gian qua, h th ng c p n

Vi t Nam
c đô th

Vi t Nam đã đ

c Chính

Ph quan tâm u tiên đ u t c i t o xây d ng và nâng c p, nh v y tình hình c p
n

c đã đ

c c i thi n m t cách đáng k . Nhi u d án v i v n đ u t trong

n

c, v n tài tr c a các Ch nh ph , các t ch c Qu c t đã và đang đ

c tri n

khai.
Hi n nay trong c n

c đã có các d án c p n

c

các m c đ khác

nhau. T ng công su t thi t k đ t kho ng 3,5 tri u m3/ngày đêm. Nhi u các nhà
H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

máy đ

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

15

c xây d ng trong th i gian g n đây có dây chuy n công ngh x lý và

thi t b hi n đ i. Tuy v y, tình hình c p n
c pn

c đô th còn r t nhi u b t c p: T l

c còn th p (trung bình d t 45% t ng dân s đô th đ

cc pn

c, trong

đó đô th lo i I và II đ t t l 67%, các đô th lo i IV và lo i V ch đ t 10 đ n
15%); Công su t thi t k c a m t s n i ch a phù h p v i th c t (nhi u n i
thi u n

c, nh ng c ng có nh ng n i th a n

c, không khai thác h t công su t,

cá bi t t i m t s th xã ch khai thác kho ng 15 đ n 20% công su t thi t k ); T
l th t thoát th t thu n

c còn cao (t l th t thu cao không ch ch ng t s y u

kém v m t n ng l c qu n lý mà còn th hi n k t qu c a quá trình đ u t không
đ ng b gi a vi c t ng công su t v i công tác phát tri n m ng l
Ch t l

ng n

iđ

c t i m t s nhà máy ch a đ t tiêu chu n.

1.3. Tình hình xây d ng và áp d ng đ nh m c c p n
công tác qu n lý khai thác công trình thu l i
1.3.1. Nh ng nghiên c u v chi phí c p n
Hi n nay,
lý nhà n
c pn

ng ng;

c thô trong

Vi t Nam
c

Vi t Nam

Vi t Nam có h n 600 đô th . B Xây d ng có ch c n ng qu n

c v vi c cung c p n

c đô th , và hi n đang qu n lý h n 70 công ty

c v i trên 250 h th ng c p n

c đ ph c v sinh ho t và công nghi p

c a các thành ph , th xã t nh l và th xã tr c thu c t nh. T ng công su t thi t k
c a các nhà máy trên kho ng 3.5 tri u m3/ngày đêm.

i v i các đô th nh , th

tr n huy n l m i ch có kho ng g n 25% các h th ng cung c p n
v i t ng công su t c p n
các đô th đ u d

c t p trung

c đ t kho ng 450.000 m3/ngày đêm. Tuy nhiên t t c

cc pn

c nh ng không nh ng t l dân s đ

th p (60-70)% mà tiêu chu n đ nh l

c c p còn

ng c ng ch đ t 40-50% theo tiêu chu n

thi t k .

H u h t hi n nay, vi c cung c p n
doanh nghi p Nhà n

c sinh ho t đ

c v i c s h t ng c a ngành đ

d ng. Công tác qu n lí v n hành, b o d
nghi p ho c công ty c p n

c

c th c hi n b i các

c Nhà n

ng h th ng này đ

c đ u t xây

c giao cho các xí

các t nh, thành ph đ m nhi m. T l c p n

bình quân t i các đô th m i ch đáp ng kho ng 60% nhu c u c p n
nhân dân v i tiêu chu n bình quân 70 lít/ng
H c viên : Nguy n Tu n Anh

c

c cho

i/ngày.
L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

Giá n
nhau

c s ch do UBND t nh, thành ph tr c ti p quy t đ nh vì v y khác

m i t nh và th

thu v n

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

16

ng dao đ ng t 1200 đ ng/m3 - 2800 đ ng/m3. Doanh

c s ch hi n không đ bù đ p chi phí s n xu t. Do v y, h u h t các

doanh nghi p c p n

c ch a có kh n ng t ch v tài chính trong s n xu t kinh

doanh, hàng n m Nhà n

c v n ph i ph i bù l .

Chính ph d đ nh ban hành khung giá n
cho các doanh nghi p c p n

gi i quy t tình tr ng này

c s ch cho toàn qu c đ làm c s

c t ch v tài chính đ phát tri n s n xu t, kinh

doanh.
Quan đi m n

c là tài nguyên, n

c là hàng hóa ch a đ

c th ch hóa

thành c ch , chính sách, nh t là các chính sách kinh t , tài chính m t cách đ y
đ đ t o n i l c và đ ng l c phát tri n b n v ng, b o đ m khai thác n
lý, cung ng n

ch p

c th a mãn các nhu c u c a xã h i, t o c s đ s d ng n

ti t ki m, có hi u qu và b o v t t tài nguyên n

Các v n b n d

i lu t h

c.

ng d n thi hành các quy đ nh v quy n và ngh a

v tài chính trong khai thác tài nguyên n
theo Lu t Tài nguyên n

c

c, cung ng và s d ng d ch v n

c

c ch a đ y đ và thi u đ ng b . Ngân sách Nhà n

c

v n ph i gánh ch u h u h t các kho n v n đ u t phát tri n và chi phí v n hành
các công trình c p, thoát n

c.

Trong su t th i gian dài, giá tiêu th n

c s ch b chi ph i quá l n b i

các y u t xã h i, công ích, ít quan tâm đ n nh h
ho t đ ng c p n

ng c a nó đ i v i đ n v

c trong vi c b o đ m hi u qu s n xu t kinh doanh, nh t là

sau khi c ph n hoá, b o đ m tích lu đ đ u t . Giá tiêu th n
đ i v i s đông khách hàng s d ng n

c s ch hi n t i

c s ch cho nhu c u sinh ho t ch m i

b ng 60% giá bán bình quân. Chính đi u này khi n các doanh nghi p không
đ mb ođ

c tài chính trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh và ph n l n còn

ph thu c vào ngu n ngân sách c p phát đ ph c v nhu c u n

c cho ng

i

dân.
Các nhà máy và h th ng c p n

c ch y u l y n

c t ngu n n

c m t.

Tuy nhiên, đ i v i các đô th vùng ven bi n, nh ng vùng n

c t nhiên b ô

H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

17

nhi m ho c không đ m b o ch t l

ng và n i xa ngu n n

các đ n v này th
Tr

ng ph i l y n

c m t t nhiên, thì

c t h th ng công trình thu l i.

c đây, nhi m v ch y u c a các công trình thu l i là ph c v s n

xu t nông nghi p và dân sinh.
n

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

đáp ng nhu c u phát tri n kinh t c a đ t

c trong tình hình m i, th c hi n ch

ng trình công nghi p hoá, hi n đ i hoá,

trong đi u ki n không có các công trình chuyên ph c v c p n

c thô cho công

nghi p và sinh ho t, nên h th ng công trình thu l i ph c v t
đang đ

c đ u t , nâng c p đ đ m nhi m nhi m v chi n l

i tiêu hi n có

c m i này. Nh

v y, vi c qu n lý, v n hành các công trình thu l i c a Công ty s ph c t p,
th

ng xuyên, chính xác h n. Công tác ki m đ nh, đánh giá, giám sát ch t l

n

c và x lý ô nhi m ngu n n

m t nhi m v ph c v t

ng

c ng t nghèo và chu n m c h n so v i ch có

i tiêu, và vì v y, chi phí cho d ch v c p n

ct h

th ng c ng ngày m t t ng cao.
tài nguyên n

cđ

c phát tri n b n v ng, vi c khai thác, s d ng ti t

ki m, hi u qu , t ng h p và đa m c tiêu ngu n tài nguyên này, c n ph i coi s n
ph m n

c là hàng hoá, s m xóa b c ch bao c p, th c hi n xã h i hoá các

ho t đ ng b o v , phát tri n ngu n n

c và cung ng d ch v n

c. Xây d ng

và hoàn thi n h th ng chính sách, pháp lu t, tiêu chu n, đ nh m c trong l nh
v c tài nguyên n
nguyên n

c và phát tri n các d ch v v n

c nh m qu n lý ch t ch tài

c, t o đ ng l c phát tri n b n v ng ngành kinh t n

ph n phù h p v i n n kinh t th tr

ng đ nh h

ng xã h i ch ngh a

xoá b bao c p trong các d ch v cung ng n
d ch v cung ng n

cđ

c nhi u thành

c, b o đ m giá c a

c tính đúng, tính đ . Th c hi n chính sách chia s l i

ích và trách nhi m tài chính gi a các t ch c, cá nhân khai thác s d ng tài
nguyên n

c, đ m b o ngu n tài chính b sung cho vi c v n hành công trình

thu l i đáp ng nhi m v m i, nâng cao ch t l
đ u gi m chi phí, gi m th t thoát n
d ng ti t ki m n

c, đ ng th i khuy n khích khách hàng s

c và đ có c s pháp lý thanh toán gi a công ty và các t

ch c d ch v nói trên, c n thi t ph i xây d ng đ
công tác c p n

ng ph c v khách hàng, ph n

c các đ nh m c chi phí các

c thô theo đúng ch đ chính sách c a Nhà n

H c viên : Nguy n Tu n Anh

c.
L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

18

1.3.2. ánh giá chung v các nghiên c u
Các nghiên c u c a các n

c và nhi u tác gi đã kh ng đ nh, n

c ng t là

tài nguyên có h n d b xâm h i và đóng vai trò thi t y u đ i v i cu c s ng. M t
n a dân s trên th gi i n m trong s nh ng ng

i có nguy c không có đi u

ki n đ ti p c n ngu n n

c s ch.

c s ch và d ch v n

đ m b o duy trì,

qu n lý b o t n, khai thác, phân ph i và s d ng ngu n tài nguyên này công
b ng, h p lý và ti t ki m, đòi h i ph i d a trên cách ti p c n coi n

c là hàng

hoá có giá tr trong m i s d ng c nh tranh.

Vi t Nam, chúng ta c ng đã và đang nh n th c ngày m t rõ h n t m
quan tr ng c a vi c tính toán đ y đ và rõ ràng giá c p n
s d ng n

c cho các đ i t

ng

c t các h th ng thu l i. Là h th ng ph c v công ích là chính,

nh ng công trình thu l i c n ph i có ngu n kinh phí đ duy trì các ho t đ ng
s n xu t c a mình, ngoài ra nó c ng c n m t kho n kinh phí không nh đ duy
tu, b o d

ng, c i t o nâng c p, m r ng quy mô và ch t l

ng ngày m t t t h n xu h

ng cu c s ng c a ng

i dân, gi m d n gánh

c.

Trong đi u ki n n n kinh t th tr

ng, m c a, đ giúp các đ n v kinh t

c a ngành thu l i (trong m t th i gian dài đ
Nhà n

áp

ng công nghi p hoá, hi n đ i hoá n n kinh t , Tho

mãn ngày m t cao h n ch t l
n ng bao c p c a Nhà n

ng ph c v .

c c n ph i t o đi u ki n t ch tr

c bao c p) b

c vào h i nh p,

ng, chính sách đ n các hành lang

pháp lý, đ các đ n v s m tính toán xác đ nh đ

c n ng l c th c s , kh n ng

c nh tranh c a mình. Vi c các doanh nghi p c n ph i th c hi n tr

c h t là xây

d ng h th ng đ nh m c kinh t k thu t làm c n c đ xác đ nh giá d ch v c p
n

c t các h th ng hi n có.

K T LU N CH
nh m c chi phí c p n

NG I

c thô là m t trong nh ng công c quan tr ng và

r t c n thi t trong t ch c, qu n lý s n xu t kinh doanh c a b t k m t doanh
nghi p qu n lý khai thác công trình th y l i. Tuy nhiên, khác v i các lo i hình
doanh nghi p công nghi p, đ nh m c chi phí c p n

c thô c a m i h th ng

công trình là không gi ng nhau, nó ph thu c vào nhi u y u t nh : Giá c th
H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

tr

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

19

ng, lo i hình công trình, đi u ki n t nhiên, kinh t xã h i,… vì v y, đ các

ch tiêu đ nh m c phù h p và có th áp d ng vào th c ti n c n ph i tính toán

riêng cho t ng h th ng công trình, không th l y đ nh m c c a h th ng này đ
áp d ng cho h th ng khác. Trong th i gian qua, chúng ta đã có nhi u c g ng
trong vi c xây d ng và áp d ng h th ng đ nh m c chi phí c p n

c t i các h

th ng qu n lý khai thác công trình thu l i. Bên c nh nh ng thành công, nh ng
k t qu đ t đ

c, công tác này c ng còn có nh ng v n đ c n ti p t c nghiên

c u b sung hoàn thi n và đ y m nh h n n a.
Trong tình hình m i, n n kinh t phát tri n, nh t là v n đ bi n đ i khí
h u và suy ki t ngu n n

c, ho t đ ng s n xu t kinh doanh cung c p d ch v

c a các h th ng công trình thu l i đ

c m r ng theo h

ng cung c p n

c

thô ph c v công nghi p và sinh ho t. ã đ n lúc chúng ta ph i b t tay ngay vào
vi c xây d ng h th ng đ nh m c c p n

c thô đ y đ và đ ng b cho các h

th ng, trong đó có vi c quan tâm xây d ng đ nh m c chi phí c p n

c thô t h

th ng công trình thu l i cho các h th ng có d ch v này.

H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

CH
C

S

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

20

XÂY D NG

NG II
NH M C C P N

C THÔ

PH C V CÔNG NGHI P VÀ SINH HO T

2.1. Khái ni m v n

c thô t h th ng công trình th y l i ph c v

công nghi p và sinh ho t
T tr

c t i nay, nhi m v ch y u c a các công trình thu l i là ph c v

s n xu t nông nghi p. Hi n nay, ho t đ ng s n xu t c a c a các h th ng công
trình thu l i đa d ng và mang tính t ng h p h n. Nhi u h th ng ph c v t
tiêu hi n có đang đ
nh c p ngu n n

c đ u t , nâng c p đ đ m nhi m nhi m v chi n l
c ph c v cho các nhà máy n

và dân sinh; c p n

i

cm i

c s ch ph c v công nghi p

c cho nuôi tr ng thu s n, du l ch,... Ngu n n

cc pt

công trình thu l i, t h th ng sông ngòi t nhiên cho các nhà máy và công

trình s n xu t c p n
v y, n

c s ch cho công nghi p và sinh ho t g i là n

c thô là ngu n n

c thô. Nh

c t nhiên, ch a qua công đo n làm s ch.

Trong đi u ki n hi n nay,

Khánh Hòa,

nh m c chi phí c p n

c s quan tr ng đ các c quan qu n lý Nhà n

c

đ a ph

trình qu n lý v n hành công trình thu l i, đ m b o ch t l

ng giám sát quá
ng n

c thô theo

tho thu n và thanh quy t toán chi phí cho doanh nghi p theo s n l
thô c p cho các nhà máy s d ng n

c. Ngoài ra,

c thô là

ng n

c

nh m c này c ng là c n c

đ các công ty qu n lý khai thác công trình thu l i qu n lý v n hành công trình
theo đúng quy trình, quy ph m, quy đ nh; B trí, s p x p và s d ng lao đ ng
h p lý trong h th ng, nâng cao n ng su t lao đ ng; ch đ ng trong vi c l p k
ho ch s n xu t, tài chính và chi phí s n xu t hàng n m; có quy n đ
quy t toán các kho n m c chi phí theo k t qu s n xu t đã đ t đ

c thanh

c.

H th ng công trình thu l i Nam Khánh Hoà đang ngày càng đ

c hoàn

thi n, nh ng đ n nay c ch , chính sách cho vi c qu n lý khai thác công trình v n
còn nhi u b t c p, đ c bi t là thi u h th ng các ch tiêu đ nh m c kinh t k thu t
đã ban hành kèm theo Quy t đ nh s 3098/Q -UBND ngày 17/12/2008 c a

UBND t nh Khánh Hòa v vi c ban hành đ nh m c kinh t k thu t trong công
tác qu n lý khai thác công trình th y l i do Công ty khai thác công trình th y l i
H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

21

Nam Khánh Hòa qu n lý nh ng ch a ban hành đ nh m c c p n
h

ng không nh đ n hi u qu ph c v t

c thô làm nh

i tiêu c ng nh tu i th c a công

trình.
nh m c chi phí c p n

c thô ph c v s n xu t công nghi p và sinh ho t

là nh m xác đ nh các m c hao phí c n thi t cho các công vi c qu n lý v n hành
h th ng công trình th y l i nh m đ m b o đi u ti t, đ a d n n
n

c đ n v trí l y

c c a các nhà máy công nghi p và sinh ho t.
nh m c chi phí c p n

c thô là th

c đo các chi phí s n xu t, nó có tác

d ng nâng cao trình đ k thu t cho công nhân, giáo d c công nhân ti t ki m
nâng cao trình đ qu n lý

các c s s n xu t.

nh m c chi phí c p n

c thô đ

c xây d ng đ m b o các yêu c u ch

y u sau:
- Có lu n ch ng khoa h c v kinh t k thu t đ m b o xác đ nh đúng đ n
các hao phí c th nh m nâng cao hi u qu ph c v c a công trình.
- Tính đ n các y u t khoa h c k thu t, các kinh nghi m đ ng th i xét
đ n kh n ng th c t có th th c hi n các đ nh m c kinh t k thu t c a các đ n
v s n xu t trong đi u ki n th i ti t bình th
-

nh m c chi phí c p n

c thô đ

ng.
c xây d ng trên c s hi n tr ng h

th ng công trình thu l i thu c Công ty khai thác công trình thu l i Nam
Khánh Hoà qu n lý và các đi u ki n khí t

ng thu v n, đ a hình, đ a ch t, cây

tr ng, ... trong vùng, theo đ y đ n i dung công vi c phù h p v i quy trình, quy
ph m qu n lý khai thác công trình thu l i.
2.2. Khái ni m và vai trò c a đ nh m c chi phí c p n

c thô

2.2.1. Khái ni m và vai trò c a đ nh m c nói chung
M c (ngôn ng ph thông th

ng g i là đ nh m c) đ

c hi u là tiêu

chu n, quy đ nh (cho phép) t i đa v ngu n l c: Lao đ ng, v t t , ti n v n, th i
gian lao đ ng, ... đ hoàn thành m t công vi c, nhi m v , ch c n ng, m t kh i
l

ng s n ph m nh t đ nh trong đi u ki n t ch c s n xu t c th .

H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

22

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

Nh v y chúng ta có th coi m c lao đ ng nh m t th

c đo đ tính toán,

đ nh li u, t ch c, ki m tra, ki m soát quá trình s n xu t nói chung.
Nhi m v c a công tác đ nh m c kinh t - k thu t là dùng ph

ng pháp

khoa h c, tiên ti n đ nghiên c u, tính toán xác đ nh quan h gi a s l

ng s n

ph m v i s tiêu hao c n thi t v nhân l c và v t l c, đ nh ra m t tiêu chu n
h p lý trong s n xu t xây d ng, phát hi n và s d ng m t cách đ y đ nh t m i
kh n ng ti m tàng trong quá trình s n xu t đ ngày càng hoàn thi n và phát
tri n n n s n xu t xã h i, không ng ng t ng n ng su t lao đ ng và gi m giá
thành xây d ng.
nh m c là m t ho t đ ng th c ti n trong vi c xây d ng các m c kinh

t - k thu t nói chung.

nh m c xu t hi n trong m i l nh v c, t các doanh

nghi p t nhân, các công ty, nhà máy, công ty, xí nghi p cho đ n các c quan
qu n lý nhà n

c, t l nh v c kinh doanh cho đ n ho t đ ng s n xu t, nghiên

c u, qu n lý, ... M i l nh v c ho t đ ng đ u đã xây d ng cho mình nh ng đ nh
m c riêng, đ ng th i c ng áp d ng các đ nh m c chung do nhà n

c quy đ nh

đ d dàng h n trong công vi c tính toán chi phí (nh chi phí nhân công, chi phí
nguyên v t li u, chi phí ngu n l c khác…), giúp nhà n

c qu n lý t t h n s

ho t đ ng c a các doanh nghi p, c ng nh giúp các doanh nghi p qu n lý ti t
ki m, hi u qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a mình; giúp các nhà đ u t
trong vi c so sánh, đánh giá đ t đó quy t đ nh ph
T ng n ng su t lao đ ng, nâng cao ch t l

ng h

ng đ u t , …

ng s n ph m, h giá thành s n

ph m là đi u ki n ch y u và quy t đ nh đ m t doanh nghi p phát tri n. Mu n
s n xu t phát tri n thì nh t thi t doanh nghi p ph i hoàn thi n v t ch c s n
xu t, t ch c lao đ ng, ph

ng th c qu n lý, chi n l

m i nhu c u cho xã h i trong n n kinh t th tr

c kinh doanh đáp ng

ng, ... B

ph n chính đ th c

hi n t ch c lao đ ng h p lý là ph i hoàn thi n công tác đ nh m c kinh t - k
thu t.
nh m c kinh t - k thu t là tiêu chu n ho c quy chu n do Nhà n
đ a ph

c,

ng, doanh nghi p ho c b ph n s n xu t quy đ nh, nó ph n ánh trình đ

và đi u ki n s n xu t c a t ch c s n xu t trong t ng giai đo n nh t đ nh.

nh

m c kinh t - k thu t dùng đ kh ng ch vi c s d ng ti n v n, v t t , thi t b ,
H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

23

máy móc, nhân l c m t cách h p lý. Trong ho t đ ng qu n lý v n hành các h
th ng thu l i, thì đ nh m c k thu t là tiêu chu n bi u th m i quan h gi a s
tiêu dùng ngu n tài nguyên (nhân l c, v t li u, máy móc thi t b xây d ng ) v i
s l

ng s n ph m có ch t l

ng, h p quy cách trong đi u ki n t ch c s n xu t

c th .
2.2.2. Khái ni m và vai trò c a đ nh m c chi phí c p n
a. Khái ni m v đ nh m c chi phí c p n
nh m c chi phí c p n

c thô

c thô

c thô ph c v s n xu t công nghi p và sinh ho t

t h th ng công trình thu l i (g i t t là

nh m c chi phí c p n

c thô) là chi

phí t i đa c n thi t, bình quân mà m t Doanh nghi p qu n lý khai thác công
trình thu l i c n ph i b ra trong m t chu k s n xu t (th
v i đi u ki n n m s n xu t bình th

ng là m t n m), ng

ng, m t b ng giá c nh t đ nh, phù h p v i

nh ng quy đ nh c a h th ng v n b n pháp lu t hi n hành, đ Doanh nghi p
hoàn thành vi c cung c p m t kh i l
thu n đ n v trí l y n

ng n

c thô đ m b o ch t l

c c a các công trình c p n

ng tho

c c a các đ n v dùng n

c

trên h th ng.

Trong đi u ki n hi n nay,

Khánh Hòa,

nh m c chi phí c p n

c s quan tr ng đ các c quan qu n lý Nhà n

c

đ a ph

trình qu n lý v n hành công trình thu l i, đ m b o ch t l

ng giám sát quá
ng n

c thô theo

tho thu n và thanh quy t toán chi phí cho doanh nghi p theo s n l
thô c p cho các nhà máy s d ng n

c. Ngoài ra,

c thô là

ng n

c

nh m c này c ng là c n c

đ Công ty qu n lý khai thác công trình thu l i qu n lý v n hành công trình
theo đúng quy trình, quy ph m, quy đ nh; B trí, s p x p và s d ng lao đ ng
h p lý trong h th ng, nâng cao n ng su t lao đ ng; ch đ ng trong vi c l p k
ho ch s n xu t, tài chính và chi phí s n xu t hàng n m; có quy n đ
quy t toán các kho n m c chi phí theo k t qu s n xu t đã đ t đ

c thanh

c.

H th ng công trình thu l i Nam Khánh Hoà đang ngày càng đ

c hoàn

thi n, nh ng đ n nay c ch , chính sách cho vi c qu n lý khai thác công trình v n
còn nhi u b t c p, đ c bi t là thi u h th ng các ch tiêu đ nh m c kinh t k thu t
đã ban hành kèm theo Quy t đ nh s 3098/Q -UBND ngày 17/12/2008 c a
H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

24

UBND t nh Khánh Hòa v vi c ban hành đ nh m c kinh t k thu t trong công
tác qu n lý khai thác công trình th y l i do Công ty khai thác công trình th y l i
Nam Khánh Hòa qu n lý nh ng ch a ban hành đ nh m c c p n
h

ng không nh đ n hi u qu ph c v t

c thô làm nh

i tiêu c ng nh tu i th c a công

trình.
nh m c chi phí c p n

c thô ph c v s n xu t công nghi p và sinh ho t

là nh m xác đ nh các m c hao phí c n thi t cho các công vi c qu n lý v n hành
h th ng công trình th y l i nh m đ m b o đi u ti t, đ a d n n
n

c đ n v trí l y

c c a các nhà máy công nghi p và sinh ho t.
nh m c chi phí c p n

c thô là th

c đo các chi phí s n xu t, nó có tác

d ng nâng cao trình đ k thu t cho công nhân, giáo d c công nhân ti t ki m

nâng cao trình đ qu n lý

các c s s n xu t.

nh m c chi phí c p n

c thô đ

c xây d ng đ m b o các yêu c u ch

y u sau:
- Có lu n ch ng khoa h c v kinh t k thu t đ m b o xác đ nh đúng đ n
các hao phí c th nh m nâng cao hi u qu ph c v c a công trình.
- Tính đ n các y u t khoa h c k thu t, các kinh nghi m đ ng th i xét
đ n kh n ng th c t có th th c hi n các đ nh m c kinh t k thu t c a các đ n
v s n xu t trong đi u ki n th i ti t bình th
-

nh m c chi phí c p n

c thô đ

ng.
c xây d ng trên c s hi n tr ng h

th ng công trình thu l i thu c Công ty khai thác công trình thu l i Nam
Khánh Hoà qu n lý và các đi u ki n khí t

ng thu v n, đ a hình, đ a ch t, cây

tr ng, ... trong vùng, theo đ y đ n i dung công vi c phù h p v i quy trình, quy
ph m qu n lý khai thác công trình thu l i.
H th ng đ nh m c chi phí c p n

c thô cho công tác qu n lý khai thác

công trình thu l i làm c s giúp cho doanh nghi p:

H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT


 Lu n v n th c s kinh t

GVHD: PGS.TS. Ph m Hùng

25

- B trí s p x p và s d ng lao đ ng h p lý, nâng cao n ng su t lao đ ng.
Qu n lý v n hành công trình theo đúng quy trình, quy ph m, nâng cao hi u qu ,
đ m b o ch t l

ng n

c.

- Giao khoán cho các c m, tr m thu nông, g n ch đ l
trách nhi m, k t qu s n xu t c a ng

ng, th

ng v i

i lao đ ng.

- L p k ho ch s n xu t, k ho ch tài chính hàng n m.
- Thanh quy t toán các kho n m c chi phí theo k t qu s n xu t.
ng th i, đây là c s đ giúp c quan qu n lý Nhà n

c duy t k ho ch

s n xu t và s d ng lao đ ng, thanh quy t toán chi phí, xác đ nh m c c p bù cho
doanh nghi p công ích theo ch đ quy đ nh c a Nhà n

c.

b. Vai trò c a công tác xây d ng đ nh m c
nh m c là m t trong nh ng n i dung quan tr ng mà h u h t Chính ph
c a các n

c th

ng hay áp d ng.

lo i đ nh m c khác nhau và đ

Vi t Nam công tác l p và xây d ng nhi u

c Chính ph công b th c hi n nh m h

ng d n

ho c ki m soát nhi u ho t đ ng kinh t .
Ph

ng pháp qu n lý có vai trò h t s c quan tr ng đ n s thành công

trong các ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Tuy nhiên trong l nh v c qu n lý thì
đ nh m c th hi n vai trò quan tr ng nh m m c đích cho công tác qu n lý đ

c

d h n, đem l i nh ng k t qu cao h n và đ m b o hi u qu v l i ích chi phí
trong các ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Hi n nay, v n đ thâm h t tài chính trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh
các h th ng th y l i đang là v n đ ch a có l i gi i. Ngu n kinh phí thu đ
c a các h th ng công trình th y l i t c p n
nghi p và các ngành tham gia h
d

ct

c

i tiêu ph c v s n xu t nông

ng l i không đ đ trang tr i cho duy tu b o

ng và v n hành công trình c a h th ng. Do thi u kinh phí trong ho t đ ng

v n hành và duy tu c i t o, nên các h th ng th y l i hi n nay ngày càng b
xu ng c p, ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p ngày càng g p
nhi u khó kh n. T th c t cho th y vi c xây d ng và áp d ng đ nh m c chi phí

H c viên : Nguy n Tu n Anh

L p: CH17KT