Giáo án bài "Tôi yêu em"

Trường THPT QUANG TRUNG

Người soạn:

Nguyễn Thò Lụa
Ngày soạn: 24/02/2012
Tiết: 91
Bài dạy: Đọc văn
TÔI YÊU EM ( Pu – skin)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
- Kiến thức: HS thấy được vẻ đẹp thơ trữ tình Puskin: giản dị, trong sáng, tinh tế cả về hình thức ngơn
từ lẫn nội dung tâm tình; Vẻ đẹp tâm hồn trong tình u chân thành, say đắm, vị tha của Puskin.
- Kĩ năng: Đọc - hiểu thơ trữ tình của Puskin (bản dịch
- Thái độ: Hướng đến cái cao cả của tình u chân thành say đắm và nhân hậu.
II. CHUẨN BỊ:
1/Chuẩn bị của GV:
- SGK, SGV, TLTK, Thiết kế bài học, ĐDDH, phiếu học tập.
- Kết hợp các phương pháp đọc diễn cảm, gợi mở, phát vấn, nêu vấn đề.
- Sử dụng giáo án điện tử.
2/ Chuẩn bị của HS:
Chuẩn bị bài theo sự hướng dẫn của GV: Đọc Sgk, văn bản, chú thích; đối chiếu ngun tác, dịch nghĩa, dịch thơ
phát hiện những điểm khác nhau để hiểu bài thơ sâu sắc hơn.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số HS
2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
Câu hỏi: Đọc thuộc lòng bài thơ “Chiều xn” của Anh Thơ.
Bức tranh chiều xn qua ngòi bút của Anh Thơ hiện lên ntn?
u cầu: HS đọc thuộc lòng, diễn cảm.
(Chú ý, hình ảnh, chi tiết tiêu biểu về cảnh mùa xn đồng bằng Bắc Bộ)
3. Giảng bài mới:
Giới thiệu: Thơ viết về tình u đơn phương - sầu não, khổ đau.

Nét riêng biệt, độc đáo, khác lạ ở bài thơ Tơi u em của Puskin.

TL

10
’

Hoạt động của
GV
HĐ1: Tìm hiểu tác
giả, tác phẩm.
- Yêu cầu HS đọc
Tiểu dẫn/ Sgk. Cuộc
đời và sự nghiệp A.X.
Puskin có gì đáng lưu ý?
- GV:
+ 16 tuổi viết bài
Hồi ức ở thôn
Vua được đánh giá
là người khổng lồ
của tương lai.
+ Chống lại Nga
hoàng, ca ngợi tự
do. Pukin bò đày ải,
quản thúc.
+ Ông mất vào
năm
1837
trong
cuộc đọ súng để

TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY
Hoạt động của
Nội dung cần đạt
HS
HĐ1:
I.Đọc hiểu khái quát:
- HS đọc Sgk.
1. Tác giả:
- Trả lời:
Puskin - “Mặt trời của thơ ca
- Xuất thân trong Nga”, nhà thơ vó đại “có ý
một gia đình q tộc nghóa to lớn không chỉ trong
lâu đời.
lòch sử văn chương mà cả
- Mê đọc sách, trong lòch sử thức tỉnh của
làm thơ từ nhỏ.
dân tộc Nga”.
tình bạn, tình yêu a. Cuộc đời: 1799-1837
thiên nhiên tự do (Sgk)
và bao giờ cũng b. Sự nghiệp sáng tác:
mang tinh thần dân - Tác phẩm phong phú:
tộc sâu sắc
tiểu thuyết, trường ca,
 Là người đặt kòch,
truyện
ngắn,
nền móng cho một truyện ngụ ngôn… nổi
nền thơ ca hiện đại tiếng nhất là: thơ trữ
mới đưa nền văn tình.( 800 bài thơ)

học Nga lên ngang (Sgk)
hàng những nền - Nội dung: Viết về tâm
Giáo án Ngữ văn 11

chuẩn


Người soạn:

Trường THPT QUANG TRUNG

Nguyễn Thò Lụa
bảo vệ danh dự.
Kể tên những
sáng tác tiêu biểu
của Puskin?

25
’

Nêu hoàn cảnh ra
đời bài thơ?
- Nhan đề do người
dòch đặt.
- Yêu cầu HS đọc
diễn cảm; Chú ý
tính
chất
“điệu
nói” của thơ Puskin:

Câu1-2:
chậm,
ngập ngừng, thú
nhận, tự nhủ
Câu 3-4: mạnh mẽ,
dứt khoát
Câu 5-6: day dứt, u
buồn, hồi tưởng
Câu 7-8: mong ước
thiết tha, điềm tónh
Nhận xét kết cấu
bài thơ?
HĐ2: Đọc – hiểu
văn bản.
Cảm xúc chủ đạo
của bài thơ là gì?
Em có nhận gì về
tình yêu của nhân
vật “tôi”?
(Căn cứ trên thực
tế cuộc đời riêng
của Puskin và ý
tứ bài thơ ta biết
đây là tình yêu vô
vọng, một kiểu tình
yêu
đơn
phương
giống Nguyễn Bính
đã bày tỏ trong

bài “Tương Tư”)
Điệp khúc nào
làm nổi bật cảm
xúc ấy? Phân tích
hiệu quả biểu đạt?

văn học phát triển
trên thế giới.
- HS xem tác phẩm
của P. ở Sgk

hồn nhân dân Nga khao
khát tự do và tình yêu.
- Nghệ thuật: xây dựng
và phát triển ngôn ngữ
văn học Nga.
- HS trả lời
2. Tác phẩm; Tôi yêu
em
- HS đọc diễn cảm, a/ Hoàn cảnh ra đời:
chú ý giọng điệu. Bài thơ được sáng tác 1829
khi tác giả ngỏ lời cầu
hôn
Ô-le-ânhi-na
nhưng
không được chấp nhận .

Học sinh nhận xét
kết cấu bài thơ.
b/ Kết cấu:

- Bốn câu đầu: lời giã
biệt, giãi bày một tình
yêu vô vọng.
- Bốn câu cuối: Khẳng
đònh
tình
yêu
chân
thành.
HĐ2: Đọc - hiểu
- HS trả lời:
- Tình yêu của nhà
thơ - nhân vật trữ
tình xưng “tôi” rất
mãnh liệt, nồng
cháy

- Xuyên suốt bài
thơ là sự lặp lại
cụm từ “tôi yêu
em” → mục đích của
tác giả là để nói
lên sự lâu dài
của mối tình, nói
lên tình yêu đằm
thắm, thủy chung.
HS trả lời.
Tiếng nói của lý
trí

II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Bốn câu đầu:
* Tôi yêu em: đến nay
chừng có thể
Ngọn lửa tình chưa hẳn đã
tàn phai

- “ Tôi yêu em – hiểu
tâm thế và cách xưng
hô của nhân vật trữ
tình. Dùng anh chưa được
phép, chưa dám. Dùng
cô, nàng vì hoặc xa
cách, hoặc không trực
tiếp
- Điệp khúc: “tôi yêu
em” Khẳng đònh tình yêu
chân thành, đắm thắm.
- Khẳng đònh tình cảm
chân thành của mình “
đã yêu” và “chưa hẵn
đã tàn phai” → không
thay đổi tình cảm đã
dành cho người mình hết
lòng yêu thương.
Động từ yêu (nguyên
Giáo án Ngữ văn 11

chuẩn

Người soạn:

Trường THPT QUANG TRUNG

Nguyễn Thò Lụa
tình cảm >< lý trí
Tâm lý của người
đang yêu bò khước
từ
(yêu
đơn
phương)
Giọng điệu trữ tình
chuyển biến như
thế nào từ câu
1,2 sang câu 3,4?
Em nhận thấy sự
mâu thuẫn gì trong
tình yêu của nhân
vật “tôi”?
“Tôi không muốn
em buồn phiền vì
bất cứ điều gì, dù
đó là tình yêu
nồng cháy của
tôi.”
Quyết tâm rút lui,
sẵn sàng chối bỏ
niềm hạnh phúc

của mình, tự dập
tắt ngọn lữa tình
của mình. Không
phải vì tình yêu đã
hết mà bởi vì
không muốn người
mình yêu phải bận
lòng vì mình. Đây
cũng là một hành
động xuất phát từ
tình
yêu
chân
thành,
coi
hạnh
phúc, niềm vui của
người
mình
yêu
thương như chính của
mình.
Nhận xét nhòp thơ?

- Phân tích bốn câu
sau:
-GV: Bốn câu đầu
là tiếng nói của
liù trí, bốn câu này

tác) ở thì quá khứ: đã
yêu-> giãi bày từ quá
khứ đến hiện tại.
- Hình ảnh “ ngọn lửa tình
chưa hẳn tàn phai”
Hàm súc cô đọng. Nồng
nhiệt của tình cảm dài
lâu đăng đẳng.
Tình yêu mãnh liệt, bền
chặt, cháy bỏng và khao
khát.
 Tiếng nói của tình
cảm.
* Nhưng không để em bận
lòng thêm nữa
Hay hồn em phải gợn bóng u
hoài

- Nhòp thơ chậm
rãi,
tình
người
thâm
trầm,
kín
đáo.

- HS đọc 4 câu thơ.
- Trả lời.
-> Sắc thái đa

dạng của tình yêu:
thiết tha, giày vò,

- Nhưng: Khép lại tình
cảm chân thành.  Mở
ra suy tư, boăn khoăn
Phải chối bỏ tình yêu
nồng thắm, sẵn sàng hi
sinh tình yêu của tôi để
em:
Không: + bận lòng
+ u hoài
(không còn phải vướng
bận)
- Cảm giác kìm nén, chế
ngự
→ tình cảm >< líù trí
 Tiếng nói của lí trí
Biết tông trọng tình cảm
của người mình yêu.
 Tình cảm say đắm
nồng nàn tha thiết nhưng
liù trí lại sáng suốt. Nếu
tình yêu của tôi làm cho
em u hoài, ưu tư, suy nghó
thì tôi không thể, tôi
sẵn sàng nhận thua
thiệt, đau khổ về mình
→ Tình yêu cao đẹp,
không cần đền đáp.

2/ Bốn câu cuối:
* Tình yêu của nhân vật
“tôi”: mang nhiều cung
bậc khác nhau.
Tôi yêu em (lặp nhiều
Giáo án Ngữ văn 11

chuẩn


Người soạn:

Trường THPT QUANG TRUNG

Nguyễn Thò Lụa
là tiếng nói của
tình cảm.
Diễn
biến
tâm
trạng phức tạp của
nhân vật trữ tình
được thể hiện tinh
tế ntn?
Giọng điệu trữ tình
ở những câu thơ
này có gì lưu ý?

- GV nêu vđ:
Yêu chân thành

đắm say mãnh liệt
tha thiết như vậy,
tại sao lại “cầu cho
em được một người
khác yêu”? Tại sao
nói hai câu kết
đầy bất ngờ, hàm
chứa nhiều ý vò?
- Mở rộng:
Câu thơ của Puskin
có sự đồng điệu
với câu quan họ
trong bài “Giã bạn”

tuyệt vọng, khổ
sở…
- Dù không được
yêu
nhưng
vẫn
mong muốn người
mình
yêu
được
hạnh phúc, được
yêu chân thành
như mình đã từng
yêu người ấy.
->
Ghen

tuông,
giận hờn là điều
thường thấy trong
tình yêu. Với Puskin,
ghen tuông, giận
hờn
không
hạ
thấp phẩm giá con
người; Ngược lại
nó vụt sáng một
giá trò nhân văn
cao đẹp, đem lại cho
nhân vật trữ tình
một tư thế cao
thượng.

HS suy nghó trả lời.
“Tôi yêu em chân
thành say đắm” →
nói thẳng nhằm
khẳng
đònh
tình
yêu không đổi dù
bất kỳ hoàn cảnh
nào.
“Cầu
em
được

Người về em dặn người tình như tôi
câu rằng
đã yêu em” →
Đâu hơn người lấy, cách nói khiêm
đâu bằng đợi em
nhường,
tế
nhò
Vừa tiếc nuối, xót
của tình yêu, một
xa, vừa tự tin, kiêu
kiểu từ chối để
hãnh.
khẳng
đònh
tình
yêu của mình.

lần)
-> tiếng nói tình yêu
ngày càng mãnh liệt,
say đắm hơn.
- Cấu trúc bò động,
nhân vật trữ tình chòu
tác động đối tượng của
tình yêu. Cong người lí trí
không kìm nén được,
cảm xúc dâng trào.
+ Âm thầm không hi
vọng.

+ Bò giày vò  Lúc rụt
rè.
 Khi hậm hực lòng
ghen
T×nh yªu ®Çy ®đ mäi s¾c
th¸i, mäi cung bËc, võa rÊt
con ngươêi víi nh÷ng ®am
mª, nh÷ng hên ghen, võa
mang tÝnh lÝ tưëng bëi yªu
hÕt m×nh vµ d©ng hiÕn
trän vĐn.
→ Tình yêu dòu dàng đằm
thắm nhiều đau khổ trăn
trở day dứt. Tiếng nói
của một tình cảm chân
thành tha thiết.
* Tấm chân tình của
nhân vật “tôi” đọng lại
ở hai câu cuối:
Câu: “Tôi yêu em chân
thành say đắm” → nói
thẳng nhằm khẳng đònh
tình yêu không đổi dù
bất kỳ hoàn cảnh nào.
Câu: “Cầu em được
người tình như tôi đã
yêu em” → cách nói
khiêm nhường, tế nhò
của tình yêu, một kiểu
từ chối để khẳng đònh,

một cách nói đẩy ra để
kéo vào → khẳng đònh
tình yêu tôi đối với em.
Giữ lại khổ đau dằn vặt,
hiến dâng tình yêu thuỷ
chung, bền chặt.
Giáo án Ngữ văn 11

chuẩn


Trường THPT QUANG TRUNG

Người soạn:

Nguyễn Thò Lụa
 Tình yêu bao dung, cao
thượng, vò tha của nhân
vật trữ tình.
- GV hướng dẫn HS
III. Kết luận:
tổng kết nội dung
Ghi nhớ/ Sgk.
bài học.
5’ HĐ3: Củng cố
HĐ3: Củng cố
Củng cố
Câu 1: Bài thơ Gợi ý HS trả lời:
- Nỗi buồn trong sáng
không xây dựng - Bài thơ chân của một tâm hồn yêu

những hình ảnh thơ chất,
mộc
mạc đương chân thành, mãnh
mó lệ, độc đáo những lại sáng lên liệt, nhân hậu, vò tha
cũng chẳng dùng chủ yếu ở xu dẫu đó là tình yêu đơn
những biện pháp hướng vươn tới cái phương vô vọng.
tu từ. Vậy theo em, cao cả trong tâm - Ngôn ngữ trong sáng,
cái hay, cái đẹp, hồn và tư tưởng.
giản dò giàu nhạc điệu.
sức hấp dẫn của
tác phẩm là ở - Nỗi buồn trong
chỗ nào?
sáng
của
một
Câu 2: Qua tìm tâm
hồn
yêu
hiểu bài thơ, em có đương chân thành,
cảm nhận gì về mãnh liệt, nhân
hồn thơ Puskin nói hậu, vò tha dẫu
riêng và về tình đó là tình yêu đơn
yêu nói chung?
phương vô vọng.
GV liên hệ.
- Nâng niu, nhân
(Liên hệ ngược: hậu, vò tha, cao
Yêu nhau, yêu cả thượng.
đường đi…)
Dặn dò: - Đọc thuộc lòng bản dòch. Phân tích bài thơ.

- BTVN: Phần Luyện tập/ Sgk.
- Soạn bài: Bài thơ số 28 - Tago.
+ Xuất xứ, hoàn cảnh ra đời?
+ Giá trò nội dung và nghệ thuật
RÚT KINH NGHIỆM:
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….

Giáo án Ngữ văn 11
chuẩn