Giáo án lịch sử lớp 11 bài 4 các nước đông nam á (cuối thế kỉ 19 đầu thế kỉ 20)

TIẾT 4 - BÀI 4: CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á (Cuối thế kỷ XIX - đầu thế
kỷ XX)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Về kiến thức:
- Trình bày được tình hình các nước ĐNA sau thế kỉ XIV và PTGPDT ở khu
vực này.
- Hiểu được vai trò của các GC (đặc biệt là TSDT và GCCN) trong cuộc
ĐTGPDT.
- Trình bày được nét chính về cuộc ĐTGP tiêu biểu cuối XIX đầu XX ở các
ĐNA.
2. Về kĩ năng:
- Biết sử dụng lược đồ ĐNA cuối XIX đầu XX để trình bày những sự kiện tiêu
biểu.
- Phân biệt được những nét chung, riêng của các nước trong khu vực ĐNA thời
kỳ này.
3. Về tư tưởng:
- Lên án chính sách bành trướng, xâm lược của CNTD.
- Nhận thức đúng về thời kỳ phát triển sôi động của phong trào giải phóng dân
tộc chống chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa thực dân.
- Có tinh thần đoàn kết, hữu nghị, ủng hộ cuộc đấu tranh vì độc lập, tự do, tiến
bộ của nhân dân các nước trong khu vực.
II.THIẾT BỊ VÀ TÀI LIỆU DẠY HỌC
1.GV: - Lược đồ Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, các tài liệu về
Inđônêxia, Lào, Philippin vào đầu thế kỉ XX, tranh ảnh các nhân vật, sự kiện
lịch sử liên quan đến bài học.
2. HS: SGK, vở ghi..
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ
Nêu kết quả của CM Tân Hợi? Vì sao đây là cuộc cách mạng tư sản không triệt
để?

3. Vào bài mới:
Cuối XIX đầu XX, Ấn Độ, Trung Quốc lần lượt trở thành những nước
thuộc địa và nửa thuộc địa thì các quốc gia ở Đông Nam Á nằm giữa hai tiểu
lục địa này cũng lần lượt rơi vào ách thống trị của chủ nghĩa thực dân - trừ
Xiêm (Thái Lan). Phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân của các nước
Đông Nam Á, đặc biệt là của Inđônêxia, Philippin, và ba nước Đông Dương
diễn ra khá sôi nổi, cuối cùng thất bại. Nguyên nhân thất bại, ý nghĩa lịch sử
của các PT ĐTGPDT, tìm hiểu bài “Các nước Đông Nam Á từ cuối thế kỷ XIX
đến đầu thế kỷ XX” chúng ta sẽ rõ.
4. Dạy bài mới:
Hoạt động của GV - HS
Hoạt động 1: Tập thể - cá nhân

KTCB
1. Quá trình xâm lược của chủ nghĩa

- Mục tiêu: tìm hiểu quá trình xâm lược của thực dân vào các nước Đông Nam Á
chủ nghĩa thực dân vào các nước Đông Nam - Nguyên nhân:
Á
- Tại sao ĐNA trở thành đối tượng xâm lược
của CNTD?
- Trong bối cảnh đó tình hình các nước ĐNA
như thế nào?

+ Các nước TB cần thị trường, nguyên
liệu, nhân công.
+ ĐNA là khu vực rộng lớn, có vị trí chiến
lược quan trọng.

+ Giữa XIX, CĐPK ở ĐNA khủng hoảng,
suy yếu => Các nước phương Tây xâm
lược.

- Sử dụng lược đồ, trình bày quá trình xâm
lược các nước ĐNA của thực dân phương
Tây?

Nước ĐNA
Inđônêxia

Nước thực dân
Tây Ban Nha, Bồ

Đào Nha, Hà Lan
Philippin
Tây Ban Nha, Mĩ
Miến Điện
Anh
Mã Lai
Anh
Đông Dương
Pháp
Xiêm
Anh, Pháp
4. Phong trào đấu tranh chống thực dân
Pháp của nhân dân Campuchia
- 1884, Campuchia trở thành thuộc địa
Pháp.

- Các phong trào tiêu biểu:
Hoạt động 2: Cá nhân

+ 1861 - 1892, cuộc khởi nghĩa của hoàng

- Mục tiêu: tìm hiểu Phong trào đấu tranh thân Sivôtha → thất bại.
chống thực dân Pháp của nhân dân + 1863 - 1866, cuộc khởi nghĩa do Acha
Campuchia.

Xoa lãnh đạo → thất bại.

- GV HD HS tìm hiểu hoàn cảnh của + 1866 - 1867, cuộc khởi nghĩa của
Campuchia giữa thế kỉ XIX, tìm hiểu về các Pucômbô → thất bại.
phong trào đấu tranh tiêu biểu của 5. Phong trào đấu tranh chống thực dân
Campuchia.

Pháp của nhân dân Lào
- 1893, Lào trở thành thuộc địa của Pháp.
- Phong trào tiêu biểu:
+ 1901 - 1903, cuộc KN của Phacađuốc.
+ 1901 - 1937, cuộc khởi nghĩa do Ong
Kẹo và Commađam chỉ huy.

Hoạt động 3: Cá nhân
- Mục tiêu: tìm hiểu Phong trào đấu tranh
chống thực dân Pháp của nhân dân Lào.
- Dựa vào lược đồ, em hãy nêu những cuộc
khởi nghĩa tiêu biểu của nhân dân Lào?

- Đặc điểm phong trào đấu tranh chống
Pháp của nhân dân Lào, Campuchia?
+ Phong trào diễn ra liên tục sôi nổi, hình
thức đấu tranh chủ yếu là khởi nghĩa vũ
trang.

6. Xiêm giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

+ Đối tượng, mục tiêu: chống pháp giành * Hoàn cảnh: Giữa thế kỉ XIX, trước nguy
độc lập nhưng còn mang tính tự phát.

cơ xâm nhập của dân phương Tây, Rama

+ Các phong trào cuối cùng đều thất bại: do IV, Rama V tiến hành cải cách duy tân.
thiếu đường lối lãnh đạo đúng đắn, do pháp * Nội dung:


còn mạnh…

- Kinh tế:

+ Ý nghĩa: thể hiện tinh thần yêu nước và + Nông nghiệp: giảm nhẹ thuế ruộng, xóa
tinh thần đoàn kết của 3 nước Đông Dương.

bỏ chế độ lao dịch.

Hoạt động 4: Tập thể - cá nhân

+ Công thương nghiệp: Khuyến khích tư

- Mục tiêu: tìm hiểu vì sao Xiêm là nước

nhân bỏ vốn kinh doanh, xây dựng nhà

duy nhất trong khu vực ĐNA không bị biến

máy, mở hiệu buôn, ngân hàng.

thành nô lệ.

- Chính trị:

- GV sử dụng lược đồ ĐNÁ và giới thiệu đất + Cải cách theo khuôn mẫu Phương Tây.
nước Xiêm.

+ Đứng đầu nhà nước vẫn là vua.

- Hoàn cảnh Xiêm đến giữa thế kỉ XIX có gì + Giúp việc có hội đồng nhà nước (nghị
nổi bật? Trong hoàn cảnh các nước phương

viện). Chính phủ có 12 bộ trưởng

Đông bj CNTB xâm lược, Xiêm đứng trước - Quân đội, tòa án, trường học được cải
nguy cơ như thế nào? Trước nguy cơ đó cách theo khuôn mẫu phương Tây.
Xiêm đã làm gì?

- Về xã hội: xóa bỏ chế độ nô lệ vì nợ, giải

- Nội dung cuộc cải cách của Rama IV, phóng người lao động.
Rama V?

- Đối ngoại:
+ Thực hiện chính sách ngoại giao mềm
dẻo: “ngoại giao cây tre”
+ Lợi dụng vị trí nước đệm.
- Ý nghĩa:
+ Giúp Xiêm phát triển theo TBCN.
+ Thi hành chính sách ngoại giao mềm
dẻo, giữ được độc lập tương đối về chính
trị.

- Tác dụng (ý nghĩa) của cải cách đã tiến
hành? Hạn chế?
5. Củng cố, dặn dò:
- ĐNA là khu vực có vị trí chiến lược quan trọng về quân sự, kinh tế.
Tuy nhiên cuối XIX đầu XX, CĐPK đang trên đà suy yếu. Vì vậy, các nước tư


bản phương Tây đã lần lượt đánh chiếm các nước trong khu vực này, biến
thành thuộc địa hay phụ thuộc.
- Nhân dân các nước Đông Nam Á đã tiến hành kháng chiến chống xâm
lược và giành được nhiều thắng lợi đáng kể. Tuy cuối cùng vẫn thất bại nhưng
nó thể hiện tinh thần dân tộc của nhân dân các nước trong khu vực.
- HS học bài cũ, làm câu hỏi bài tập SGK, đọc trước bài mới.