Hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp trong thẩm định tín dụng tại ngân hàng TMCP việt nam thịnh vượng chi nhánh bình định
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.01 MB, 105 trang )
ðẠI HỌC ðÀ NẴNG
TRƯỜNG ðẠI HỌC KINH TẾ
ðẶNG THỊ NGUYỆT LN
HỒN THIỆN PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH
DOANH NGHIỆP TRONG THẨM ðỊNH TÍN DỤNG
TẠI NGÂN HÀNG TMCP VIỆT NAM THỊNH VƯỢNG
– CHI NHÁNH BÌNH ðỊNH
LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TỐN
ðà Nẵng, 2017
ðẠI HỌC ðÀ NẴNG
TRƯỜNG ðẠI HỌC KINH TẾ
ðẶNG THỊ NGUYỆT LN
HỒN THIỆN PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH
DOANH NGHIỆP TRONG THẨM ðỊNH TÍN DỤNG
TẠI NGÂN HÀNG TMCP VIỆT NAM THỊNH VƯỢNG
– CHI NHÁNH BÌNH ðỊNH
Chun ngành: Kế tốn
Mã số: 60.34.03.01
LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Ngô Hà Tấn
ðà Nẵng, Năm 2017
LỜI CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng ñược
ai cơng bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tác giả
ðặng Thị Nguyệt Luân
MỤC LỤC
MỞ ðẦU.........................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu .....................................................................................2
3. ðối tượng, phạm vi nghiên cứu ....................................................................2
4. Phương pháp nghiên cứu: .............................................................................3
5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của ñề tài ..........................................................3
6. Kết cấu ñề tài................................................................................................3
7. Tổng quan tài liệu nghiên cứu ......................................................................4
CHƯƠNG 1 .................................................................................................. 10
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH
NGHIỆP TRONG THẨM ðỊNH TÍN DỤNG Ở NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI ............................................................................................ 10
1.1 NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ HOẠT ðỘNG TÍN DỤNG TRONG
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ..................................................................... 10
1.1.1 Ngân hàng thương mại .......................................................................... 10
1.2 BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VÀ SỰ CẦN THIẾT CỦA
PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP TRONG THẨM
ðỊNH TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.............................. 16
1.2.1 Báo cáo tài chính doanh nghiệp ............................................................. 16
1.2.2 Sự cần thiết phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp trong thẩm định tín
dụng tại NHTM …………………………………………………… ............... 18
1.3 NỘI DUNG PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
TRONG THẨM ðỊNH TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ... 19
1.3.1 Phân tích cấu trúc và cân bằng tài chính ................................................ 19
1.3.2 Phân tích các hệ số tài chính. ................................................................. 23
1.4 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ðẾN PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP TRONG HOẠT ðỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI.................................................................................. 26
1.4.1 Các nhân tố thuộc về ngân hàng. ........................................................... 26
1.4.2 Các nhân tố thuộc về doanh nghiệp ....................................................... 27
1.4.3 Các nhân tố khác. .................................................................................. 28
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ............................................................................. 29
CHƯƠNG 2 .................................................................................................. 31
THỰC TRẠNG CƠNG TÁC PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH
DOANH NGHIỆP TRONG THẨM ðỊNH TÍN DỤNG TẠI NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM THỊNH VƯỢNG - CHI
NHÁNH BÌNH ðỊNH .................................................................................. 31
2.1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT
NAM THỊNH VƯỢNG - CHI NHÁNH BÌNH ðỊNH. .................................. 31
2.1.1 Chức năng, nhiệm vụ và đặc ñiểm hoạt ñộng của Ngân hàng TMCP Việt
Nam Thịnh Vượng- Chi nhánh Bình ðịnh...................................................... 31
2.1.2
Cơ cấu tổ chức quản lý của Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh
Vượng – Chi nhánh Bình ðịnh....................................................................... 33
2.1.3 Tình hình hoạt động của VPBank – CN Bình ðịnh. .............................. 35
2.1.4 Quy trình cấp tín dụng tại VPBank – CN Bình ðịnh ............................. 38
2.2 CƠNG TÁC PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
TRONG THẨM ðỊNH TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP VIỆT NAM
THỊNH VƯỢNG – CHI NHÁNH BÌNH ðỊNH............................................. 39
2.2.1 Phân tích khái qt tình hình tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh40
2.2.2 Phân tích các hệ số tài chính .................................................................. 40
2.2.3 Lập tờ trình tín dụng và đề xuất giới hạn tín dụng. ................................ 43
2.3 MINH HỌA PHÂN TÍCH BCTC CỦA MỘT SỐ DN VAY VỐN Ở
VPBANK – CN BÌNH ðỊNH......................................................................... 44
2.3.1 Phân tích BCTC của Cơng ty Cổ phần đầu tư và xây dựng An Nghĩa.... 44
2.3.2 Phân tích BCTC của Cơng ty TNHH Hồng Tân ................................. 51
2.4 ðÁNH GIÁ CƠNG TÁC PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH
NGHIỆP VAY TÍN DỤNG............................................................................ 58
2.4.1 Những kết quả ñạt ñược......................................................................... 58
2.4.2 Những mặt hạn chế................................................................................ 58
CHƯƠNG 3 ......................................................................................... …….62
HỒN THIỆN PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
VAY TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT
NAM THỊNH VƯỢNG - CHI NHÁNH BÌNH ðỊNH................................ 62
3.1 CĂN CỨ VÀ U CẦU HỒN THIỆN PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP TRONG THẨM ðỊNH TÍN DỤNG Ở VPBANK
– CN BÌNH ðỊNH. ........................................................................................ 62
3.1.1 Căn cứ hồn thiện phân tích BCTC DN vay tín dụng tại VPBank – CN
Bình ðịnh .................................................................................................................................... 62
3.1.2. u cầu hồn thiện phân tích BCTC DN vay tín dụng tại VPBank - CN
Bình ðịnh……………………………………………………………………63
3.2 GIẢI PHÁP NHẰM HỒN THIỆN PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP TRONG THẨM ðỊNH TÍN DỤNG TẠI
VPBANK - CHI NHÁNH BÌNH ðỊNH………………………………….. ... .64
3.2.1 Hồn thiện cơng tác thu thập số liệu phục vụ phân tích BCTC….. ........ 64
3.2.2 Hồn thiện một số nội dung phân tích BCTC DN…………………...... .65
3.2.3 Bổ sung số gốc là số trung bình ngành trong so sánh các chỉ tiêu tài
chính của DN ...........................................................................................…77
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3……………………………………………………84
KẾT LUẬN CHUNG………………………………………………………85
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
Ý nghĩa
BCTC
Báo cáo tài chính
BCðKT
Bảng cân đối kế tốn
BCKQHðKD
Báo cáo kết quả hoạt ñộng kinh doanh
BCLCTT
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
CN
Chi nhánh
DN
Doanh nghiệp
DTT
Doanh thu thuần
ðTDH
ðầu tư dài hạn
HTK
Hàng tồn kho
LNST
Lợi nhuận sau thuế
LNTT
Lợi nhuận trước thuế
NCVLðR
Nhu cầu vốn lưu động rịng
NVTT
Nguồn vốn tạm thời
NVTX
Nguồn vốn thường xuyên
NHTM
Ngân hàng thương mại
TMCP
Thương mại cổ phần
TSCð
Tài sản cố ñịnh
TSLð
Tài sản lưu ñộng
TMBCTC
Thuyết minh BCTC
VCSH
Vốn chủ sở hữu
VLðR
Vốn lưu động rịng
VPBank
Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng
DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu bảng
2.1
2.2
2.3
2.4
Tên bảng
Tình hình huy động vốn của Ngân hàng
VPBank – Bình ðịnh
Tình hình cho vay của Ngân hàng
VPBank – Bình ðịnh
Phân tích khái qt cấu trúc tài sản của
cơng ty CP XD An Nghĩa
Phân tích khái quát cấu trúc nguồn vốn
của công ty CP XD An Nghĩa
Trang
35
36
46
47
Phân tích khái qt kết quả hoạt động
2.5
kinh doanh của Cơng ty CP XD An
48
Nghĩa
2.6
2.7
2.8
Phân tích các chỉ tiêu tài chính của cơng
ty CP XD An Nghĩa
Phân tích khái qt cấu trúc tài sản
của Cơng ty TNHH Hồng Tân
Phân tích khái qt cấu trúc nguồn
vốn của Cơng ty TNHH Hồng Tân
50
53
54
Phân tích khái qt kết quả hoạt
2.9
động kinh doanh của Cơng ty
55
TNHH Hồng Tân
2.10
Phân tích các hệ số tài chính của
Cơng ty TNHH Hồng Tân
3.1
3.2
Phân tích khả năng thanh tốn tức
thời cơng ty CP XD An Nghĩa
Phân tích khả năng thanh toán tức
57
66
67
thời cơng ty TNHH Hồng Tân
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
Phân tích chỉ tiêu RE của cơng ty
CP XD An Nghĩa
Phân tích chỉ tiêu RE của cơng ty TNHH
Hồng Tân
Tính khả năng thanh tốn lãi vay của cơng
ty CP XD An Nghĩa
Tính khả năng thanh tốn lãi vay của cơng
ty TNHH Hồng Tân
Phân tích cân bằng tài chính cơng ty
CP XD An Nghĩa
Phân tích cân bằng tài chính cơng ty
TNHH Hồng Tân
68
69
71
71
72
74
Phân tích tỷ trọng dịng tiền thu, chi
3.9
từ các hoạt động của Cơng ty TNHH
76
Hồng Tân
3.10
3.11
Phân tích biến động các dịng tiền của
Cơng ty TNHH Hồng Tân
Bảng số liệu trung bình ngành xây
dựng và thực phẩm
77
78
Bảng so sánh các chỉ tiêu tài chính
3.12
của cơng ty CP XD An Nghĩa với
79
trung bình ngành xây dựng năm 2016
Bảng so sánh các chỉ tiêu tài chính
3.13
của cơng ty TNHH Hồng Tân với
trung bình ngành thực phẩm năm
2016
81
DANH MỤC HÌNH VẼ, ðỒ THỊ
Số hiệu
Sơ đồ
2.1
Tên hình vẽ
Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng VPBank – Bình
ðịnh
Biểu đồ Tình hình hoạt động kinh doanh của VPBank – CN
2.1
Bình ðịnh giai ñoạn 2014 – 2016
Trang
33
38
1
MỞ ðẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngân hàng ra ñời và phát triển gắn liền với sự ra ñời và phát triển của nền
kinh tế hàng hóa để giải quyết nhu cầu phân phối vốn, nhu cầu thanh
toán…phục vụ cho phát triển, sản xuất kinh doanh và tiêu dùng của xã hội..
Ngân hàng thương mại là trung gian tài chính, có vai trị quan trọng góp phần
thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế. Trong các hoạt ñộng kinh doanh của
ngân hàng, hoạt động tín dụng là một khâu then chốt, ñem lại nguồn thu chủ
yếu cho các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên ñây cũng là hoạt ñộng tiềm ẩn
nhiều rủi ro. Rủi ro dẫn ñến sự ñổ vỡ về tín dụng sẽ gây hậu quả nghiêm trọng
khơng những cho bản thân ngân hàng mà cịn ảnh hưởng đến cả nền kinh tế.
ðiều này địi hỏi các ngân hàng trong hoạt động tín dụng phải xây dựng cho
mình một quy trình tín dụng chặt chẽ, khoa học và hiệu quả.
Mặt khác, trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đã và đang trong q trình
tồn cầu hóa, từng bước hội nhập kinh tế khu vực và thế giới khơng cịn là sự
lựa chọn của bất kỳ một quốc gia nào mà nó đang là xu thế tất yếu bắt buộc
các quốc gia phải thực hiện ñể ñưa nền kinh tế nước mình vào quỹ đạo chung
của nền kinh tế thế giới. Nước ta cũng ñang trong quá trình phát triển và hội
nhập, địi hỏi các ngân hàng thương mại phải nâng cao năng lực cạnh tranh,
năng lực quản lý và đảm bảo hoạt động an tồn, hiệu quả. Trước mỗi quyết
ñịnh tài trợ, ngân hàng thương mại luôn phải cân nhắc kỹ lưỡng, ước lượng
khả năng rủi ro dựa trên phân tích các khía cạnh tài chính, phi tài chính theo
một quy trình nghiệp vụ nghiêm ngặt, mang tính khoa học và phân tích báo
cáo tài chính khách hàng là một trong những nội dung đó. Phân tích báo cáo
tài chính của khách hàng vay vốn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc
đánh giá tình hình tài chính, khả năng thanh khoản, khả năng trả nợ của khách
hàng giúp cán bộ tín dụng đi đến quyết định có cho vay hay khơng, từ đó
2
giảm thiểu rủi ro trong hoạt ñộng cho vay, nâng cao hiệu quả hoạt ñộng của
ngân hàng. Trong những năm gần ñây, cùng với sự phát triển của nền kinh tế,
đã có nhiều doanh nghiệp mới thành lập cũng như các công ty mở rộng quy
mô sản xuất kinh doanh có nhu cầu vay vốn tại Ngân hàng TMCP Việt Nam
Thịnh Vượng - Chi nhánh Bình ðịnh. Trước đây ở chi nhánh chủ yếu cho vay
cá nhân, do đó quy trình thẩm định tín dụng nói chung và phân tích báo cáo
tài chính nói riêng cịn chưa hồn thiện, có nhiều thiếu sót. Chính vì vậy mà
tác giả chọn nghiên cứu đề tài: “Hồn thiện phân tích báo cáo tài chính
doanh nghiệp trong thẩm định tín dụng tại ngân hàng TMCP Việt Nam
Thịnh Vượng - Chi nhánh Bình ðịnh.”
2. Mục tiêu nghiên cứu
- Hệ thống hố những vấn đề lý luận cơ bản về phân tích báo cáo tài
chính của doanh nghiệp vay vốn ở ngân hàng thương mại.
- Phân tích thực trạng cơng tác phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp
vay vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng – Chi
nhánh Bình ðịnh.
- ðề xuất một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác phân tích báo cáo
tài chính của doanh nghiệp vay vốn ở Ngân hàng thương mại cổ phần Việt
Nam Thịnh Vượng – Chi nhánh Bình ðịnh.
3. ðối tượng, phạm vi nghiên cứu
- ðối tượng nghiên cứu: cơng tác phân tích báo cáo tài chính của doanh
nghiệp vay vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng –
Chi nhánh Bình ðịnh.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về khơng gian: Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh
Vượng – Chi nhánh Bình ðịnh.
3
+ Về thời gian: Luận văn sử dụng số liệu liên quan đến phân tích báo cáo
tài chính của khách hàng, số liệu thu thập từ năm 2014 - 2016.
4. Phương pháp nghiên cứu:
- Thu thập dữ liệu
+ Dữ liệu thứ cấp: Thu thập số liệu từ báo cáo tài chính của các doanh
nghiệp đang vay vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh
Vượng – Chi nhánh Bình ðịnh.
+ Dữ liệu sơ cấp: Phỏng vấn cán bộ tín dụng, thu thập thơng tin tại Ngân
hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng – Chi nhánh Bình ðịnh.
- Xử lý dữ liệu: Các tài liệu, số liệu thu thập được phân tích, diễn giải, so
sánh, đánh giá ñồng thời ñối chiếu với các quy ñịnh hiện tại của Ngân hàng. Từ
đó rút ra kết luận về thực trạng cơng tác phân tích báo cáo tài chính trong quy
trình thẩm định tín dụng đối với doanh nghiệp vay vốn tại Ngân hàng thương
mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng – Chi nhánh Bình ðịnh.
5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của ñề tài
- Về mặt lý luận: Luận văn đã hệ thống hố, làm rõ cơ sở lý luận về phân
tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp vay vốn ở ngân hàng thương mại.
- Về mặt thực tiễn: Từ phân tích và đánh giá thực trạng cơng tác phân
tích báo cáo tài chính doanh nghiệp vay vốn ở Ngân hàng thương mại cổ phần
Việt Nam Thịnh Vượng – Chi nhánh Bình ðịnh, luận văn đề xuất các giải
pháp hồn thiện cơng tác phân tích báo cáo tài chính trong thẩm định tín
dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng – Chi nhánh
Bình ðịnh.
6. Kết cấu ñề tài
- Chương 1: Cơ sở lý luận về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp
4
trong thẩm định tín dụng của các ngân hàng thương mại.
- Chương 2: Thực trạng cơng tác phân tích báo cáo tài chính doanh
nghiệp vay vốn ở Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng –
Chi nhánh Bình ðịnh.
- Chương 3: Hồn thiện cơng tác phân tích báo cáo tài chính của doanh
nghiệp vay vốn Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng – Chi
nhánh Bình ðịnh.
7. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Cho ñến nay, hoạt ñộng tín dụng là hoạt ñộng cơ bản và quan trọng của
nhiều ngân hàng thương mại Việt Nam với dư nợ tín dụng thường chiếm trên
50% tổng tài sản và thu nhập từ hoạt động tín dụng thường chiếm 50 – 70%
tổng thu nhập của ngân hàng thương mại. Với ñặc thù của hoạt ñộng ngân
hàng là ngành kinh doanh gắn liền với rủi ro, do đó, song hành với hoạt động
tín dụng, rủi ro tín dụng là một trong những loại rủi ro trọng yếu, có ảnh
hưởng lớn đến hoạt động ngân hàng.
Theo TS. Nguyễn ðức Hưởng - Phó Chủ tịch Thường trực HðQTLienVietPostBank:
“Trong q trình cấp tín dụng cho khách hàng, các ngân hàng phải ñối
mặt với nguy cơ rủi ro tín dụng xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau,
tuy nhiên thường chung một hệ quả là khách hàng khơng thực hiện được hoặc
khơng thực hiện đầy ñủ các nghĩa vụ tài chính khi ñến hạn. Những nguy cơ
rủi ro này không thể chắc chắn loại trừ hồn tồn, mà chỉ có thể hạn chế, đề
phịng.” Có rất nhiều biện pháp để hạn chế rủi ro tín dụng, trong đó phân tích
báo cáo tài chính doanh nghiệp là một biện pháp quan trọng, nó giúp cho các
cán bộ thẩm định có cái nhìn chính xác về tình hình tài chính của doanh
nghiệp khách hàng, cụ thể là khả năng thanh tốn, khả năng cân đối vốn, khả
năng hoạt ñộng cũng như mức sinh lãi của doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, Ngân
5
hàng sẽ đưa ra quyết định cho vay hay khơng cũng như xác định hạn mức tín
dụng đối với từng doanh nghiệp khách hàng.
Có nhiều tài liệu phục vụ việc nghiên cứu phân tích báo cáo tài chính
doanh nghiệp như: Giáo trình phân tích báo cáo tài chính của PGS. TS.
Nguyễn Năng Phúc (2008); Phân tích báo cáo tài chính cơng ty của tác giả
Nguyễn Minh Kiều (2014), Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright; Bài
giảng Phân tích báo cáo tài chính – Nguyễn Hồng Thắng (2011)… Các tài
liệu này ñã ñưa ra các phương pháp và kỹ thuật phân tích báo cáo tài chính
của DN một cách đầy đủ và chi tiết. Giáo trình thẩm định tín dụng Trường
ðại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh, tác giả PGS. TS. Lý Hoàng
Ánh và PGS. TS. Nguyễn ðăng Dờn (2014); Ngun tắc 5C trong thẩm định
tín dụng; Giáo trình thẩm định tín dụng – Khoa Ngân hàng, trường ðại học
kinh tế thành phố Hồ Chí Minh; International Banking and Finance – City
University London; …Các tài liệu này ñã kết hợp phân tích báo cáo tài chính
DN vào việc thẩm định tín dụng, ngồi việc đưa ra quy trình thẩm định tín
dụng thì nội dung chủ yếu được đề cập là áp dụng phân tích báo cáo tài chính
để thẩm ñịnh năng lực tài chính của khách hàng, ñây là khâu quan trọng
trong thẩm định tín dụng.
Bên cạnh đó cịn có nhiều cơng trình nghiên cứu, bài báo khoa học viết
về phân tích báo cáo tài chính phục vụ thẩm ñịnh tín dụng như:
Nghiên cứu của ThS. Nguyễn Văn Hương – ðại học Nha Trang
“Nguyên nhân nợ xấu dưới góc nhìn từ báo cáo tài chính của doanh nghiệp”.
Tác giả nhấn mạnh về chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính của doanh
nghiệp khách hàng cung cấp và việc chấm điểm xếp hạn tín dụng thơng qua
các chỉ tiêu tài chính và phi tài chính. Theo đó, nếu nguồn dữ liệu bị sai lệch,
đặc biệt là thơng tin tài chính sẽ dẫn đến đánh giá sai rủi ro tín dụng. Trong
bài viết, tác giả chứng minh sự tác ñộng của sai lệch thơng tin trên BCTC đối
6
với nợ xấu của ngân hàng. Vì vậy, khi tiến hành phân tích báo cáo tài chính
phục vụ thẩm định cho vay, nhân viên ngân hàng phải quan tâm nhiều hơn
về chất lượng của thơng tin, mức độ tin cậy của thơng tin trên báo cáo tài
chính hơn là sự ñầy ñủ về thông tin. [6]
Bài báo “Thẩm ñịnh tư cách, phân tích tài chính và phương án vay của
khách hàng” của tác giả Nguyễn Thành Cơng, đăng trên diễn đàn kế tốn
năm 2014. Trong đó nhấn mạnh việc phân tích tài chính DN dưới góc độ của
NHTM, chú trọng vào các chỉ tiêu về khả năng thanh toán và mức độ độc lập
tài chính. Theo tác giả, đây là bước rất quan trọng trong quy trình nghiệp vụ,
nếu làm tốt bước thẩm ñịnh này sẽ hạn chế ñược rất nhiều rủi ro cho Ngân
hàng. Nội dung thẩm ñịnh nếu khơng chi tiết, đầy đủ, và việc phân tích, đánh
giá khách hàng khơng khách quan chính xác sẽ dẫn đến các quyết ñịnh sai
lệch của cấp lãnh ñạo khi phê duyệt cho vay ñối với khách hàng và gây ra
rủi ro cho Ngân hàng. [7]
Bài báo “Phân tích tín dụng trong cho vay DN: giải pháp và một số kiến
nghị” của tác giả Nguyễn Khắc Bình - ðỗ Thị Nhàn (ðăng trên Tạp chí Hỗ
trợ Phát triển số 94, 2014). Thơng qua thực trạng cơng tác phân tích tín dụng
trong hoạt ñộng cho vay tại các Ngân hàng hiện nay; thực tiễn nghiệp vụ và
quy trình phân tích tín dụng: Cơng tác thu thập thơng tin; Q trình thực hiện
cho vay: Phân tích mối quan hệ giữa doanh nghiệp với các Ngân hàng, Thẩm
ñịnh khách hàng (thẩm ñịnh tư cách pháp nhân; tình hình hoạt động kinh
doanh; quản lý và ñiều hành doanh nghiệp; thẩm ñịnh ngành và môi trường
kinh doanh; hoạt ñộng sản xuất kinh doanh); Thẩm ñịnh nhu cầu cấp tín
dụng; Thẩm định tài sản đảm bảo; Chấm ñiểm và xếp hạng khách hàng... tác
giả ñã ñưa ra nhiều giải pháp và kiến nghị nhằm hồn thiện cơng tác phân
tích tín dụng doanh nghiệp. Cụ thể các giải pháp gồm: Tổ chức điều hành
cơng tác phân tích tín dụng; Nâng cao chất lượng công tác thu thập và xử lý
thơng tin; Giải pháp về nguồn nhân lực; Hồn thiện công tác kiểm tra, kiểm
7
sốt; Hồn thiện phương pháp và quy trình phân tích tín dụng; Hồn thiện
phương pháp và quy trình phân tích tín dụng. Từ đó nên ra một số kiến nghị:
(1) ðối với Chính phủ: Cần ban hành, hồn thiện đồng bộ các văn bản pháp
luật có liên quan để tạo môi trường kinh tế, pháp lý vững chắc cho hoạt ñộng
của các DN cũng như của ngân hàng; Tăng cường cơng tác quản lý của Nhà
nước đối với hoạt động tín dụng; Quy định một hệ thống kế tốn đồng bộ,
thống nhất, thực hiện chế độ kiểm tốn bắt buộc, chặt chẽ; (2) ðối với Ngân
hàng Nhà nước: phải căn cứ vào quy hoạch ñịnh hướng tương lai, phát triển
kinh tế ñất nước trong từng thời kỳ ñể ñịnh hướng cho hoạt động tín dụng
của ngân hàng; Về cơng tác thơng tin tín dụng, NHNN cần tập trung nâng
cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của trung tâm thơng tin tín dụng (CIC),
đảm bảo thơng tin tài chính DN ñược thu thập ñầy ñủ, kịp thời, chính xác,
cập nhật với tình hình thực tế và cung cấp cho các ngân hàng, ñể phục vụ cho
các quyết ñịnh kinh doanh; NHNN cần quan tâm tới ý kiến phản hồi của các
ngân hàng khi áp dụng các quy ñịnh vào thực hiện, cần tham khảo tính khả
thi cũng như khó khăn khi thực hiện để từ đó đề ra những biện pháp khắc
phục, sửa đổi kịp thời. [8]
Luận văn: “Hồn thiện cơng tác phân tích báo cáo tài chính các doanh
nghiệp vay vốn tại Ngân hàng TMCP Hàng Hải – Chi nhánh ðà Nẵng” của
Nguyễn Thị Bích Ngọc (2012), ðại học ðà Nẵng. Luận văn cung cấp cơ sở
lý luận cơ bản về phân tích báo cáo tài chính và các yếu tố ảnh hưởng đến
chất lượng phân tích BCTC DN khách hàng, giúp hiểu được quy trình phân
tích BCTC của DN. Luận văn cũng tập trung nêu lên thực trạng của cơng tác
phân tích BCTC DN khách hàng hiện nay tại Ngân hàng TMCP Hàng hải –
chi nhánh ðà Nẵng, ñánh giá những mặt thành công và hạn chế, từ đó đưa ra
những giải pháp hồn thiện cơng tác phân tích BCTC DN nhằm đảm bảo
hoạt động tín dụng đối với DN tại chi nhánh ðà Nẵng được an tồn, hiệu quả
và bền vững. Cụ thể các giải pháp tập trung vào hoàn thiện thu thập và xử lý
8
thơng tin, hồn thiện cơng tác tổ chức phân tích BCTC DN, nâng cao chất
lượng nguồn lực, ngoài ra tác giả cịn nêu một số kiến nghị đối với các cơ
quan hữu quan (Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng TMCP Hàng hải). [9]
Luận văn: “Hồn thiện cơng tác phân tích báo cáo tài chính doanh
nghiệp vay vốn tại ngân hàng TMCP Phương ðông – Chi nhánh Trung Việt”
của tác giả Hoàng Ngọc Minh Hiếu (2013), ðại học ðà Nẵng, cho thấy tầm
quan trọng của việc phân tích BCTC DN vay vốn tại NHTM trong việc ra
quyết định cấp tín dụng. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và ñánh giá thực tế về
cơng tác phân tích BCT DN, tác giả đã đề xuất các biện pháp nhằm hồn
thiện cơng tác phân tích BCTC của DN vay vốn tại ngân hàng TMCP
Phương ðông – Chi nhánh Trung Việt (Bổ sung biện pháp kiểm tra độ chính
xác của báo cáo tài chính, tính tốn lại các chỉ tiêu cho phù hợp , cải tiến hệ
thống xếp hạng tín dụng) [10].
Các tài liệu trên đã cung cấp đầy đủ thơng tin về phương pháp phân tích
BCTC DN và quy trình phân tích BCTC DN trong thẩm định tín dụng tại
NHTM. Trên cơ sở kế thừa các nội dung thuộc cơ sở lý luận, tác giả đã đi
sâu tìm hiểu, nghiên cứu đánh giá thực trạng và đưa ra các giải pháp hồn
thiện phân tích BCTC phù hợp với đặc điểm của VPBank – CN Bình ðịnh.
Trong thực tế, nội dung phân tích BCTC của DN vay vốn tại mỗi ngân hàng,
ngoài những nội dung cơ bản vẫn có những đặc thù riêng. Do nhu cầu về
khai thác thông tin làm cơ sở ra quyết ñịnh của mỗi ngân hàng là khác nhau,
dẫn đến nội dung phân tích BCTC DN khách hàng có những ñiểm khác
nhau. Theo các nghiên cứu trên, các ngân hàng chỉ dựa vào các thông tin trên
BCTC khách hàng cung cấp ñể ñánh giá và ra quyết ñịnh cho vay hay khơng.
Do vậy, để hoạt động tín dụng ít rủi ro, tại VPBank – CN Bình ðịnh phải có
sự kết hợp giữa các nguồn thơng tin khác nhau. Ngồi ra, theo các nghiên
cứu trên, phân tích BCTC chủ yếu tập trung phân tích tình hình hoạt động
9
kinh doanh và khả năng thanh toán của doanh nghiệp khách hàng. Do vậy,
ngồi các nội dung phân tích mang tính phổ biến, tác giả đã nghiên cứu, hồn
thiện và bổ sung những nội dung phân tích phù hợp với ñặc ñiểm và yêu cầu
về thông tin cho thẩm ñịnh tín dụng ở VPBank – CN Bình ðịnh.
10
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH
DOANH NGHIỆP TRONG THẨM ðỊNH TÍN DỤNG Ở
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1 NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ HOẠT ðỘNG TÍN DỤNG
TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1.1 Ngân hàng thương mại
a. Khái niệm ngân hàng thương mại
NHTM là một trong những ñịnh chế tài chính mà đặc trưng là cung cấp
đa dạng các dịch vụ tài chính với nghiệp vụ cơ bản là nhận tiền gửi, cho vay
và cung ứng các dịch vụ thanh tốn. Ngồi ra, NHTM cịn cung cấp nhiều
dịch vụ khác nhằm thoả mãn tối ña nhu cầu về sản phẩm dịch vụ của xã
hội.[5]
b. Chức năng của ngân hàng thương mại
- Chức năng trung gian tín dụng: Chức năng trung gian tín dụng được xem là
chức năng quan trọng nhất của NHTM. Khi thực hiện chức năng trung gian
tín dụng, NHTM đóng vai trị là cầu nối giữa người thừa vốn và người có nhu
cầu về vốn. Với chức năng này, NHTM vừa đóng vai trị là người đi vay, vừa
đóng vai trị là người cho vay và hưởng lợi nhuận là khoản chênh lệch giữa lãi
suất nhận gửi và lãi suất cho vay và góp phần tạo lợi ích cho tất cả các bên
tham gia: người gửi tiền và người ñi vay.
- Chức năng trung gian thanh tốn: Ở đây NHTM đóng vai trị là thủ quỹ cho
các DN và cá nhân, thực hiện các thanh toán theo yêu cầu của khách hàng
như trích tiền từ tài khoản tiền gửi của họ để thanh tốn tiền hàng hóa, dịch vụ
hoặc nhập vào tài khoản tiền gửi của khách hàng tiền thu bán hàng và các
khoản thu khác theo lệnh của họ. Các NHTM cung cấp cho khách hàng nhiều
