bài dự thi tìm hiểu pháp luật trong TNQĐ 2018

“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”

Lời nói đầu
Trong đời sống xã hội, pháp luật có vai trò
đặc biệt quan trọng, vừa là công cụ quản lý nhà
nước hữu hiệu, vừa tạo hành lang pháp lý an
toàn, tin cậy, thuận lợi cho sự phát triển kinh tế xã hội. Cùng với việc không ngừng xây dựng và
hoàn thiện hệ thống pháp luật, công tác phổ biến,
giáo dục pháp luật, đưa pháp luật vào cuộc sống
trở thành yêu cầu cấp thiết, cần được thực hiện
thường xuyên, liên tục và hiệu quả với nhiều hình
thức, biện pháp phù hợp.
Ngày 09/11 hằng năm là Ngày Pháp luật nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngày Pháp
luật được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp, pháp
luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho
mọi người trong xã hội. Đồng thời tăng cường
nhận thức cho mọi người về vai trò của luật pháp
trong đời sống, tăng cường sự hiểu biết pháp luật
và khả năng thực thi pháp luật trong hoạt động
quản lý Nhà nước, hoạt động kinh tế - xã hội và
sinh hoạt hàng ngày của người dân.

1


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”

Thông qua Ngày Pháp luật giúp cho mọi tổ
chức, cá nhân, công dân có ý thức tuân thủ pháp
luật tốt hơn, là dịp để đánh giá lại những kết quả

đã đạt được và những hạn chế trong hoạt động
xây dựng, thực thi pháp luật; Qua đó, những
người thi hành pháp luật cũng sẽ nhận được
những thông tin phản hồi, những quan điểm đánh
giá về tất cả các quy định pháp luật cũng như
cách thức thực hiện, hiệu quả của hệ thống pháp
luật đối với đời sống xã hội; từ đó hoàn thiện hơn
hệ thống pháp luật, cũng như cải thiện, nâng cao
hoạt động của hệ thống tư pháp.
Là một đoàn viên thanh niên phục vụ trong
QĐND Việt Nam, tham gia “Cuộc thi tìm hiểu
Pháp luật trong TN QĐ năm 2018” nhằm tuyên
truyền pháp luật nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa
Việt Nam, đưa nội dung phổ biến, sinh hoạt trong
đơn vị gắn liền với các chủ trương của Đảng,
chính sách pháp luật của nhà nước và những văn
bản luật mới ban hành như: Luật Hôn nhân và gia
đình, Luật Bình đẳng giới, Luật phòng chống bạo
lực gia đình, Luật hình sự, Luật giao thông đường
bộ, Bộ Luật dân sự, Luật đất đai, Luật phòng
2


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”

chống ma túy để làm hình thức tìm hiểu pháp luật
trong ngày pháp luật. Nhằm nâng cao nhân thức
của mọi đoàn viên thanh niên trong đơn vị về
mục đích ý nghĩa của cuộc thi trở thành đợt sinh
hoạt chính trị - pháp lý sâu rộng, nhằm giúp cho

đoàn viên, thanh niên trong quân đội nghiêm
chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp luật, nâng
cao ý thức bảo vệ pháp luật, góp phần chuyển
biến về công tác phổ biến giáo dục pháp luật,
nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật.

3


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
Câu 1. Mục đích, ý nghĩa Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam? Ngày Pháp luật trong Quân đội được quy định như thế
nào? Nội dung, hình thức tổ chức Ngày pháp luật trong Quân đội?
* Mục đích, ý nghĩa Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam

Cách đây 67 năm ngày 09 tháng 11 năm 1946 đã trở thành lịch sử, ngày
đánh dấu mốc son trong lịch sử lập pháp của Việt Nam - đây chính là ngày mà
Quốc hội nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ban hành bản Hiến pháp năm 1946
– đạo luật cơ bản đầu tiên, một “tài sản” đặc biệt của Nhà nước ta. Chủ tịch Hồ
Chí Minh rất coi trọng việc sử dụng công cụ pháp luật, đặc biệt là Hiến pháp
để thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam, góp phần
vào công cuộc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do
dân và vì dân. Xuất phát từ tư tưởng của Người, sau 66 năm ngày 09 tháng 11
lại được khẳng định giá trị, khi chính thức được ghi nhận trong luật bởi sáng
kiến và sự tham mưu của Ngành Tư pháp về “Ngày Pháp luật Việt Nam - ngày
09 tháng 11.
Tháng 6 năm 2012, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
đã thông qua Luật số 14/2012/QH13 - Luật Phổ biến giáo dục pháp luật. Luật
này chính thức có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2013. Luật Phổ biến giáo

4


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
dục pháp luật ra đời đã quy định và khẳng định hơn nữa quyền được thông tin về
pháp luật và trách nhiệm tìm hiểu, học tập pháp luật của công dân; nội dung,
hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá
nhân có thẩm quyền và các điều kiện bảo đảm cho công tác phổ biến, giáo dục
pháp luật. Tại Điều 8 của Luật quy định: Ngày 09 tháng 11 hằng năm là Ngày
Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Mục đích của ngày này là
nhằm tôn vinh Hiến pháp và pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật đối
với cán bộ, công chức, viên chức, nhân dân và doanh nhân.
Ngày 04 tháng 04 năm 2013, Chính phủ đã ban hành Nghị định số
28/2013/NĐ-CP Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật phổ
biến, giáo dục pháp luật, theo đó “Ngày Pháp luật của nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam” (gọi tắt là “Ngày Pháp luật”) được tổ chức hằng năm vào ngày
09 tháng 11. Bộ Tư pháp có nhiệm vụ hướng dẫn nội dung, hình thức tổ chức
“Ngày Pháp luật” trong phạm vi cả nước. Trên cơ sở hướng dẫn tổ chức “Ngày
Pháp luật” của Bộ Tư pháp, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ
trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp có trách
nhiệm tổ chức “Ngày Pháp luật”. Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc
Việt Nam và người đứng đầu cơ quan trung ương của các tổ chức thành viên của
Mặt trận trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình tổ chức “Ngày Pháp luật” cho
các hội viên, đoàn viên của tổ chức mình.
Trước khi “Ngày Pháp luật” được cụ thể hóa trong luật, các hoạt động của
“Ngày Pháp luật” đã được Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp
luật của Chính phủ triển khai từ ngày 04 tháng 10 năm 2010, thông qua Công
văn số 3535/HĐPH gửi cho Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp
luật các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và Hội đồng phối hợp công tác

phổ biến, giáo dục pháp luật, tổ chức pháp chế các Bộ, ngành, đoàn thể ở trung
ương.
Thực hiện “Ngày Pháp luật” cũng chính là sự cụ thể hóa việc thực hiện
Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 09 tháng 12 năm 2003 của Ban Bí thư Trung ương
Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục
pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân.
Với ý nghĩa và tầm quan trọng của “Ngày Pháp luật”, ngày 25 tháng 09
năm 2013, Bộ Tư pháp đã ban hành Công văn số 6902/BTP-PBGDPL về việc tổ
chức thực hiện “Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”
năm 2013 và hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương rất nhiều hình thức thực
5


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
hiện như: Tăng thời lượng, xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, tọa đàm,
phóng sự chuyên sâu, phim tài liệu, tin, bài, ảnh, các thông điệp ngắn, đối thoại,
trả lời phỏng vấn và các hình thức phù hợp khác về “Ngày Pháp luật” trên các
phương tiện thông tin đại chúng; tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua
các hình thức hội nghị, hội thảo, tọa đàm, tài liệu pháp luật, thi tìm hiểu pháp
luật, trợ giúp pháp lý, tư vấn pháp luật; lồng ghép nội dung phổ biến, giáo dục
pháp luật với các hoạt động thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh”, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời
sống văn hóa”, “Xây dựng nông thôn mới”, “Năm An toàn giao thông”, triển
khai Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về tiếp cận pháp luật ở cơ sở…
Tiếp theo đó tại cuộc họp chiều ngày 08 tháng 10 năm 2013, dưới sự chủ
trì của Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thúy Hiền, đại diện các đơn vị thuộc Bộ
đã góp ý nhiều nội dung cụ thể để hoàn thiện các dự thảo Kế hoạch, đảm bảo
“Ngày Pháp luật” được tổ chức hiệu quả và thiết thực, góp phần cổ vũ, khuyến
khích các cơ quan, tổ chức và cá nhân công dân tôn trọng, nghiêm chỉnh chấp
hành Hiến pháp và pháp luật, nâng cao ý thức bảo vệ pháp luật, góp phần tạo

chuyển biến mới về chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao
hiệu quả thực thi pháp luật.
Trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Tư pháp, “Ngày Pháp luật” trong các cơ
quan Nhà nước được thực hiện theo kế hoạch của mỗi đơn vị. Cụ thể, hàng
tháng các đơn vị quy định một ngày, một thời gian nhất định trong ngày hoặc
lồng ghép vào các chương trình khác của cơ quan, đơn vị mình một cách hợp lý
và tạo điều kiện để cán bộ, công chức, nhân viên của đơn vị được học tập,
nghiên cứu văn bản pháp luật. Trong học tập, nghiên cứu các văn bản pháp luật,
các đơn vị chú trọng đến các văn bản pháp luật có liên quan đến lĩnh vực do
ngành được giao quản lý, chú ý đến các văn bản pháp luật có tác động nhiều và
ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày của người dân, được nhiều người
quan tâm như: Đất đai, hôn nhân - gia đình, lao động - thương binh - xã hội, tài
nguyên môi trường; giao thông, xây dựng...
Tại nhiều địa phương, tỉnh thành trong cả nước, các hoạt động hưởng ứng
“Ngày Pháp luật” cũng đã được tiến hành như: Tỉnh Lạng Sơn với việc ban hành
Kế hoạch số 36/KH-HĐPH ngày 12 tháng 05 năm 2011 về việc triển khai thực
hiện “Ngày pháp luật” trong các cơ quan, đơn vị, tổ chức đoàn thể trên địa bàn
tỉnh; tỉnh Ninh Bình với hội thi “Ngành Giáo dục và Đào tạo Ninh Bình với
pháp luật về An toàn giao thông”; tỉnh Kon Tum với việc ban hành Kế hoạch số
6


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
2331/KH-UBND ngày 18 tháng 10 năm 2013 về tổ chức Ngày Pháp luật năm
2013 trên địa bàn tỉnh; tỉnh Bến Tre với việc ban hành Kế hoạch số 4967/KHUBND ngày 16 tháng 10 năm 2013 thực hiện “Ngày Pháp luật nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam” trên địa bàn tỉnh năm 2013 với chủ đề “Toàn dân
xây dựng, thi hành và bảo vệ Hiến pháp vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh”

7

“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”

Tại các tổ chức chính trị, chính trị - xã hội nghề nghiệp cũng thường
xuyên tổ chức các hoạt động gắn với “Ngày Pháp luật” như: Trong dịp đón nhận
và công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận ngày 10/10 hàng
năm là Ngày truyền thống Luật sư, Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Đoàn luật sư
các tỉnh, thành phố và các tổ chức hành nghề luật sư thuộc Liên đoàn luật sư
Việt Nam đã tổ chức một chuỗi các hoạt động, trong đó phát động tháng trợ giúp
pháp lý mà tiêu điểm là trợ giúp pháp lý miễn phí cho mọi đối tượng tại tất cả
các tổ chức hành nghề luật sư vào đúng ngày 10 tháng 10. Các Đoàn Luật sư,
các tổ chức hành nghề luật sư trên cả nước đã xây dựng nhiều chương trương
phổ biến, tư vấn giáo dục pháp luật như: Giao lưu giữa luật sư và các em học
sinh tại các trường với các nội dung phổ biến giáo dục, tuyên truyền chính là: Tệ
nạn học đường, bạo lực học đường và tuổi chịu tránh nhiệm hình sự; trợ giúp
pháp lý miễn phí cho các thầy giáo, cô giáo và cán bộ, nhân viên nhà trường;
phổ biến Luật Giao thông đường bộ; lồng ghép các hoạt động quyên góp ủng hộ
đồng bào các huyện, xã khó khăn với hoạt động tuyên truyền, tư vấn phổ biến
pháp luật cụ thể tại các tỉnh: Hà Nội, Hòa Bình, Yên Bái…“Những hoạt động
như thế này không chỉ rơi vào thời điểm kỷ niệm ngày truyền thống, mà trong
suốt quá trình hành nghề luật sư, chúng tôi vẫn xác định trách nhiệm của các tổ
chức luật sư, cũng như các luật sư trong việc giúp cho đối tượng khó khăn, đối

8


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
tượng thuộc diện chính sách. Những hoạt động này được nhân lên tại tổ chức
hành nghề luật sư, như sáng thứ 7 hàng tuần tổ chức tư vấn miễn phí”

Ngoài ra, trên trang tin điện tử www.luatsungaynay.vn của Đoàn Luật sư
thành phố Hà Nội, các luật sư cũng tư vấn miễn phí cho cộng đồng. “Những sự
kiện như thế này được giới luật sư quan tâm và nhân rộng ra với nhiều hình
thức, hy vọng được xã hội biết đến và ghi nhận, góp phần làm tốt công tác phổ
biến và tuyên truyền pháp luật, thực hiện đúng chính sách của Nhà nước”. Theo
đó, mỗi luật sư sẽ trợ giúp pháp lý miễn phí 01 ngày. Hoạt động này mang tính
tập trung, thống nhất trên phạm vi cả nước lần đầu tiên được Liên đoàn Luật sư
Việt Nam tổ chức và sẽ duy trì hàng năm.
Các hoạt động gắn với “Ngày Pháp luật” không chỉ diễn ra tại các bộ,
ngành, các địa phương, tỉnh, thành trên cả nước và các tổ chức chính trị, chính
trị - xã hội nghề nghiệp mà còn được diễn ra tại các đơn vị lực lượng vũ trang cụ
thể: Những năm qua trong toàn quân, cũng đã thực hiện: Tăng cường công tác
tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong quân đội, coi trọng công tác
tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là một nội dung quan trọng của công
tác giáo dục chính trị ở đơn vị cơ sở; biện pháp cơ bản nhằm nâng cao ý thức
chấp hành pháp luật của Nhà nước, kỷ luật trong quân đội cho cán bộ, chiến sĩ.
Trước yêu cầu mới của sự nghiệp xây dựng quân đội, bảo vệ Tổ quốc, việc tăng
cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là một đòi hỏi khách
quan, cần được lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ. với nhiều hình thức. Thống nhất tên
gọi của mô hình phổ biến, giáo dục pháp luật này trong quân đội, quân chủng là
“Ngày pháp luật”, tổ chức Hội thi “Ngày pháp luật”, sân khấu hóa “Ngày pháp
luật”

9


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”

Có thể khẳng định “Ngày Pháp luật” đã được hưởng ứng rộng khắp ở các
địa phương trên cả nước, các cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, chính trị - xã

hội nghề nghiệp, thông qua sinh hoạt “Ngày Pháp luật” sẽ phổ biến, tuyên
truyền đến người dân những văn bản pháp luật mới ban hành. Bên cạnh đó,
“Ngày Pháp luật” còn giúp cán bộ làm công tác tuyên truyền pháp luật giải đáp
những thắc mắc của người dân liên quan đến các lĩnh vực pháp luật, từ đó góp
phần nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của luật pháp trong đời sống
xã hội, giúp cho những chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước đến gần với
người dân hơn và dễ dàng đi vào cuộc sống, mọi tầng lớp nhân dân đều “Sống
và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”, góp phần thắng lợi vào mục tiêu xây
dựng Nhà nước pháp quyền của Đảng và Nhà nước ta.
Sau qui định của Hiến pháp về Ngày Quốc khánh, đây là lần thứ hai, có
một đạo luật qui định về một sự kiện chính trị, pháp lý được tổ chức hằng năm Ngày Pháp luật Việt Nam của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hướng
tới mục đích, ý nghĩa sau:
1. Thượng tôn Hiến pháp và pháp luật:
Ngày Pháp luật được tổ chức hằng năm nhằm tôn vinh Hiến pháp và pháp
luật, đề cao giá trị của Hiến pháp và pháp luật trong nhà nước pháp quyền, giáo
dục ý thức thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội. Với ý nghĩa đó,
10


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
trong ngày này, mọi tổ chức, cá nhân tập trung nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật,
góp phần đưa các quy định của pháp luật đi vào cuộc sống, từ đó lan tỏa sâu
rộng để từ một ngày này góp phần để tất cả các ngày còn lại trong năm đều là
Ngày Pháp luật.
- Thượng tôn pháp luật là mọi công dân, tổ chức chức phải sống và làm
việc theo Hiến pháp và pháp luật. Trước pháp luật mọi người đều bình đẳng.
Không ai được đứng trên, đứng ngoài pháp luật. Việc Ngày pháp luật năm 2015
lấy chủ đề “Thực hiện Hiến pháp và pháp luật góp phần xây dựng Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa; bảo vệ quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ
bản của công dân” chính là để hiện thực hóa nỗ lực thúc đẩy Nhà nước pháp

quyền mà Hiến pháp năm 2013 đã xác định, đồng thời thúc đẩy sự tôn trọng, bảo
vệ và bảo đảm các quyền con người.
- Mọi công dân đều phải thượng tôn pháp luật. Nhưng trước hết phải bắt
đầu từ đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức ở các cơ quan thực thi pháp luật,
đặc biệt là những người được Nhà nước giao trọng trách cầm cân nảy mực. Sự
gương mẫu, chính trực của họ sẽ góp phần đưa ánh sáng của công lý, lẽ công
bằng soi rọi đến từng ngõ ngách của đời sống, đảm bảo cho mọi công dân đều
hiểu rằng họ đang sống trong một xã hội có pháp luật, được pháp luật bảo vệ,
cũng như sẵn sàng chấp nhận sự trừng phạt nếu vi phạm pháp luật.
- Để pháp luật được thượng tôn, Nhà nước phải được tổ chức, hoạt động
theo Hiến pháp, pháp luật và được kiểm soát bằng chính Hiến pháp và pháp luật.
Nhà nước cần phải tạo ra được các thiết chế giám sát hiệu quả, bảo đảm luật
pháp được thực thi. Mặt khác, ý thức chấp hành pháp luật của người dân cũng
phải được nâng lên. Càng hiểu biết pháp luật, người dân càng có cơ hội tìm đến
với điều hay lẽ phải, sự công bằng để tự bảo vệ mình. Biết luật, người dân còn
có thêm cơ hội giám sát hoạt động của cơ quan công quyền; họ sẽ biết cái gì
đúng, cái gì sai trong hoạt động của các cơ quan nhà nước.

11


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”

Bộ đội biên phòng tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân đồng bào dân
tộc.
- Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa chỉ hoàn thiện khi Hiến pháp,
pháp luật được nghiêm chỉnh chấp hành, từng bước trở thành nhu cầu tự thân
của mỗi con người. Ý thức pháp luật có thể được coi là tiền đề về tư tưởng cho
việc củng cố và phát triển nền pháp chế xã hội chủ nghĩa. Ngày Pháp luật là dịp
để đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho mọi công dân, nâng

cao ý thức và niềm tin pháp luật, từng bước xây dựng và củng cố các giá trị văn
hóa pháp lý trong đời sống xã hội.
- Đây còn là mô hình để vận động toàn dân chung sức, đồng lòng vì sự
nghiệp xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, một nhà
nước với hệ thống pháp luật vì con người. Vì vậy, tinh thần thượng tôn pháp luật
không thể chỉ có trong ngày 9/11 mà cần phải được thể hiện ở mọi lúc mọi nơi
của mọi công dân./.
2. Xây dựng niềm tin, tình cảm, thái độ, hành vi ứng xử phù hợp với
qui định của Hiến pháp và pháp luật:
Pháp luật của nước ta đảm bảo nguyên tắc công bằng, minh bạch, ghi
nhận, bảo vệ, bảo đảm quyền, lợi ích cho mỗi cá nhân và sự hài hòa các loại lợi
ích trong xã hội. Ngày pháp luật được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp và pháp

12


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
luật; xây dựng niềm tin,tình cảm, thái độ, hành vi ứng xử phù hợp với qui định
của hệ thống pháp luật, ý thức bảo vệ pháp luật của toàn dân.
- Niềm tin vào pháp luật thể hiện đạo đức là những tiêu chuẩn, những
nguyên tắc ứng xử quy định hành vi, quan hệ của con người đối với nhau và đối
với xã hội, được dư luận xã hội thừa nhận, và được tôn trọng và tự giác chấp
hành pháp luật mà không cần đến sức mạnh cưỡng chế.
- Trong các quan niệm về công bằng, thiện, ác, nhân đạo, tự do, lương
tâm, danh dự... không có sự đối lập giữa pháp luật và đạo đức. Pháp luật là chỗ
dựa và là cơ sở của việc hình thành đạo đức mới. Các nguyên tắc căn bản của
đạo đức mới được thể chế hoá thành các quy phạm pháp luật. Do đó, pháp luật
bảo vệ và phát triển đạo đức, bảo vệ tính công bằng, chủ nghĩa nhân đạo, tự do,
lòng tin và lương tâm con người. Giáo dục đạo đức tạo nên những tiền đề cần
thiết để hình thành ở công dân sự tôn trọng sâu sắc đối với pháp luật. Ngược lại,

giáo dục pháp luật tạo ra khả năng thiết lập trong đời sống thực tiễn thường ngày
những nguyên tắc của đạo đức, củng cố các nghĩa vụ đạo đức, thiết lập thái độ
không dung thứ với các biểu hiện chống đối xã hội.
- Có thể nói, giáo dục pháp luật và giáo dục đạo đức cùng tác động vào
lòng tin của con người đối với sự cần thiết tuân theo những nguyên tắc cơ bản
của đạo đức mới, lòng tin đối với giá trị xã hội của pháp luật và lòng tin đối với
những quy phạm đạo đức và pháp luật trong đời sống thực tế hàng ngày, hướng
đến hoàn thiện những mối quan hệ lẫn nhau giữa con người với con người.
3. Đề cao giá trị con người nhân cách tạo nên sự bền vững của ý thức
pháp luật của kỷ cương, phép nước
Ngày Pháp luật được tổ chức nhằm đề cao giá trị con người, xây dựng
nhân cách; đề cao ý thức làm chủ, tôn trọng kỷ luật, tự do trong khuôn khổ pháp
luật; coi trọng các giá trị đạo đức tốt đẹp; ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ công dân,
lòng yêu nước, xây dựng lối sống, nếp sống văn hóa; bồi dưỡng ý thức và năng
lực phát huy giá trị văn hóa dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại là những
điều kiện quan trọng góp phần hình thành con người về mặt tâm hồn, nhân cách,
để mỗi con người tự ý thức về mình, về cộng đồng, về dân tộc, về đất nước. Đây
chính là yếu tố tạo nên sự bền vững của ý thức pháp luật, kỷ cương, phép nước,
cùng tích cực hành động vì một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ,
công bằng, văn minh.
Chủ tịch Hồ Chí Minh có quan điểm rất sâu sắc nhưng vô cùng dễ hiểu
về vấn đề này. Người cho rằng, nhân cách con người gồm hai thành tố chính là
13


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
Đức và Tài, trong đó Đức là gốc. Đức bao gồm các đức tính như: cần, kiệm,
liêm, chính, chí công, vô tư… Tài bao gồm tài năng, tư chất, năng lực chuyên
môn, nghiệp vụ… do vậy, mỗi cán bộ phải “vừa hồng vừa chuyên”, vừa có đức,
vừa có tài.

- Trong suốt chiều dài lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, con
người Việt Nam đã được tôi luyện, rèn đúc để trở thành những con người có
nhân cách văn hóa, có bản lĩnh vững vàng, khí phách hiên ngang chiến thắng
mọi thế lực ngoại xâm và trong dựng xây, kiến thiết đất nước. Bước vào thời kỳ
Đổi mới, cùng với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế,
bản lĩnh, nhân cách con người Việt Nam vừa được thử thách, tôi luyện, vừa
được bổ sung, bồi đắp để ngày càng thích ứng với yêu cầu phát triển đất nước và
nhịp sống của thời đại.

Việt Nam kỳ vọng vào thế hệ trẻ.
- Tuy nhiên, trước những thách thức lớn lao của kinh tế thị trường và toàn
cầu hóa, bản lĩnh, đạo đức, nhân cách con người Việt Nam đang chịu những tác
động nhiều chiều, có những thay đổi, thích nghi và diễn biến phức tạp. Nhiều
công trình nghiên cứu của các nhà khoa học đã chỉ ra sự vận động của nhân cách
con người Việt Nam trong bối cảnh chuyển đổi đa chiều hay “chuyển đổi kép”
của đất nước: về kinh tế là sự chuyển đổi từ cơ chế tập trung, quan liêu bao cấp
sang cơ chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; về xã hội là sự
14


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
chuyển đổi từ xã hội truyền thống, nông nghiệp sang xã hội hiện đại, công
nghiệp; về ý thức là sự chuyển đổi từ ý thức thần dân sang ý thức công dân…
- Trong thực tiễn xã hội hiện nay, bên cạnh những tấm gương cao cả,
nghĩa hiệp của những con người chính trực, dũng cảm, cao thượng, sống vì đại
nghĩa, tận tâm cống hiến cho quê hương, đất nước, thì cũng có không ít những
kẻ thấp hèn, ti tiện, tham lam, ích kỷ, chà đạp lên đồng loại, tha hóa về nhân
cách. Sự xuống cấp về đạo đức, băng hoại về lối sống nhiều khi đã ở mức báo
động đỏ. Về vấn đề này, Nghị quyết số 33-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 9
khóa XI của Đảng đã chỉ ra rất rõ mục tiêu lớn, đồng thời cũng là những tiêu chí

cốt lõi mà việc xây dựng con người Việt Nam hiện nay cần hướng tới, đó là
những con người phát triển toàn diện, “có nhân cách, đạo đức, trí tuệ, năng lực
sáng tạo, thể chất, tâm hồn, trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, ý thức tuân
thủ pháp luật...” với những đặc tính cơ bản: yêu nước, nhân ái, nghĩa tình, trung
thực, đoàn kết, cần cù, sáng tạo.
4. Nâng cao hiệu quả xây dựng, phổ biến giáo dục pháp luật và thi
hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN
của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân:
Bản chất của nhà nước pháp quyền chính là tính thượng tôn pháp luật
trong tổ chức đời sống kinh tế xã hội của mỗi quốc gia. Nhà nước pháp quyền
đòi hỏi một hệ thống pháp luật hoàn thiện, bao gồm tính thống nhất, ổn định,
minh bạch, dân chủ và công bằng. Tổ chức Ngày Pháp luật Việt Nam góp phần
đáp ứng các yêu cầu trên và hình thành một trong những điều kiện quan trọng,
thúc đẩy tiến trình xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của dân.
Xây dựng nhà nước pháp quyền đòi hỏi việc nâng cao mạnh mẽ nhận thức
pháp luật của cán bộ, nhân dân, thể hiện thái độ của các thành viên trong xã hội
đối với kỷ cương pháp luật, là sự đánh giá và ghi nhận tính công bằng của pháp
luật. Pháp luật chỉ có thể trở thành công cụ điều chỉnh tốt nhất hành vi khi được
chấp nhận; chấp hành một cách tự nguyện, thực sự trở thành nhu cầu tự thân, có
ý thức của mỗi người. Bởi thế, phổ biến giáo dục pháp luật được coi là khâu đầu
tiên của việc thi hành pháp luật, là cầu nối để đưa pháp luật vào đời sống. Ngày
Pháp luật được tổ chức nhằm động viên toàn dân đoàn kết, nâng cao nhận thức,
ý thức pháp luật, tự giác chấp hành Hiến pháp và pháp luật, tích cực tham gia
bảo vệ pháp luật.
Đối với việc thi hành pháp luật, tổ chức Ngày Pháp luật nhằm động viên
toàn xã hội thi hành pháp luật nghiêm minh, công bằng, thống nhất, kiên quyết
15


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”

đấu tranh phòng chống tội phạm, tham nhũng, quan tâm giải quyết khiếu nại, tố
cáo; xây dựng nền hành chính trong sạch; tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám
sát hoạt động hành chính, từ đó nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật, khả năng
thực thi pháp luật trong mọi hoạt động quản lý nhà nước, hoạt động kinh tế xã
hội và sinh hoạt hằng ngày của nhân dân.
5. Hướng tới xây dựng nền văn hóa pháp lý:
Văn hóa pháp luật rất hiện hữu, được thể hiện hàng ngày ở tất cả các lĩnh
vực hoạt động của nhà nước, cá nhân và xã hội, trong nội dung, thực hành, áp
dụng Hiến pháp, pháp luật, trong tất cả những vấn đề liên quan đến con người,
quyền , tự do, trách nhiệm của con người. Để hình thành nền văn hóa pháp luật,
nâng cao trình độ văn hóa cần phải xây dựng lối sống theo pháp luật. Lối sống
pháp luật thể hiện một trạng thái thường xuyên, thường ngày, được tạo lập từ
thói quen ứng xử theo pháp luật của con người ở mọi nơi, mọi lúc, mọi hoàn
cảnh, không đơn thuần chỉ là một hành động nhất thời khi có áp lực từ bên
ngoài. Lối sống theo pháp luật đòi hỏi trình độ nhận thức pháp luật, nhận thức vì
sự cần thiết và giá trị xã hội của pháp luật từ phía các cá nhân; ý thức tự nguyện
từ những lợi ích, từ mức độ hài lòng của dân chúng vào hệ thống pháp luật mà
họ được thụ hưởng, từ thái độ, tình cảm của con người đối với pháp luật. Ngày
Pháp luật được tổ chức với ý nghĩa đó.
Với những ý nghĩa như vậy có thể khẳng định “Ngày Pháp luật” sẽ là một
hình thức tuyên truyền PBGDPL rất hiệu quả, bởi pháp luật quy định cho “Ngày
Pháp luật” được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau, phong phú về nội
dung, phù hợp với các đối tượng sẽ giúp cho những chính sách, pháp luật của
Đảng và Nhà nước đến gần với người dân hơn và dễ dàng đi vào cuộc sống.
“Ngày Pháp luật” sẽ góp phần nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của
luật pháp trong đời sống xã hội và mục tiêu xây dựng Nhà nước pháp quyền của
Đảng và Nhà nước ta.
* Ngày Pháp luật trong Quân đội được quy định(điều 14):
- Khẳng định vị trí, vai trò của Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước và
Điều lệnh, Điều lệ, quy định của Bộ Quốc phòng trong quản lý nhà nước, đời

sống xã hội và xây dựng Quân đội.
- Giáo dục quân nhân, công nhân quốc phòng, viên chức quốc phòng,
người lao động hợp đồng trong Quân đội và nhân dân ý thức tôn trọng, chấp
hành và bảo vệ pháp luật; lợi ích của việc chấp hành pháp luật.

16


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
- Tuyên truyền, phổ biến các quy định trong Hiến pháp, pháp luật của Nhà
nước, Điều lệnh, Điều lệ, quy định của Bộ Quốc phòng và cơ quan, đơn vị. Vận
động quân nhân, công nhân quốc phòng, viên chức quốc phòng, người lao động
hợp đồng trong Quân đội và nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, kỷ
luật.
- Biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân tiêu biểu trong xây dựng pháp
luật, thực thi pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật; nêu gương người tốt, việc
tốt trong thực hiện pháp luật; kiểm điểm, rút kinh nghiệm nhằm khắc phục hạn
chế, yếu kém của tập thể, cá nhân trong xây dựng pháp luật, thực thi pháp luật,
phổ biến, giáo dục pháp luật.
Trong quân đội, Ngày Pháp luật được thực hiện theo công văn số
3553/HĐPH ngày 04/10/2010 của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp
luật Chính phủ và Chỉ thị số 04/CT-BQP ngày 20/01/2011 của Bộ Quốc phòng
về việc triển khai thực hiện Ngày Pháp luật trong quân đội. Đây là một trong
những hình thức, một kênh tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật được tổ
chức thực hiện một cách đồng bộ, thống nhất ở tất cả các cơ quan, đơn vị trong
toàn quân để nâng cao trình độ hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật Nhà
nước, kỷ luật quân đội cho mọi quân nhân, công nhân viên quốc phòng và mọi
tổ chức trong quân đội. Thông qua Ngày pháp luật trong quân đội, mọi chính
sách và các quy định pháp luật của Nhà nước, kỷ luật của quân đội được tuyên
truyền sâu, rộng đến các quân nhân, công nhân viên quốc phòng một cách thiết

thực, kịp thời; bồi dưỡng ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật; tư vấn, giải đáp
những vướng mắc về mặt pháp lý cho quân nhân, công nhân viên quốc phòng
ngay từ cơ sở; giúp cấp uỷ, chỉ huy, chính uỷ, chính trị viên, cơ quan chính trị
các cấp nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của quần chúng ngay từ cơ sở; kịp thời
biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân tiêu biểu, đấu tranh phê phán
những biểu hiện vi phạm pháp luật, kỷ luật trong quân đội.
Bên cạnh Ngày Pháp luật hàng tháng ở cơ quan, đơn vị, còn có ngày pháp
luật hàng năm (09/11), tạo điều kiện để quân nhân, công nhân viên quốc phòng
có thêm cơ hội nâng cao nhận thức về pháp luật, nêu cao ý thức tôn trọng bảo vệ
hiến pháp và pháp luật, chấp hành nghiêm pháp luật của nhà nước, kỷ luật của
quân đội. Để Ngày Pháp luật trở thành đợt sinh hoạt chính trị-pháp lý sâu rộng
trong toàn quân thì mỗi cán bộ chiến sĩ cần là một tấm gương gương mẫu
thượng tôn pháp luật

17


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”

Tổ chức giới thiệu, học tập “Mỗi tuần một điều luật”
ở khối cơ quan Trung đoàn 290 (Sư đoàn 375).

* Nội dung, hình thức tổ chức Ngày Pháp luật trong Quân đội:
- Mít tinh, hội thảo, tọa đàm, đối thoại, thi tìm hiểu pháp luật, sân khấu
hóa.
- Diễu hành tuyên truyền, phổ biến pháp luật lưu động; triển lãm sách báo,
mô hình phổ biến, giáo dục pháp luật kết hợp tuyên truyền, phổ biến nội dung
pháp luật .
- Lên lớp tập trung trực tiếp, nói chuyện chuyên đề pháp luật có sự tham
gia của báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật.

- Tiến hành các hoạt động tư vấn, trợ giúp, hỗ trợpháp lý; hướng dẫn tìm
hiểu pháp luật; cung cấp thông tin, tài liệu pháp luật.
- Sưu tầm tài liệu, sách, báo pháp luật bổ sung cho tủ sách pháp luật.
- Lồng ghép việc phổ biến, giáo dục pháp luật với việc tổ chức nội dung
sinh hoạt khác của cơ quan, đơn vị, địa phương.
+ Duy trì nền nếp Ngày Pháp luật
Nhận thức rõ công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) là khâu
đầu tiên của quá trình thực thi pháp luật, có vai trò hết sức quan trọng trong việc
tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt

18


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
Nam XHCN của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân; góp phần xây dựng
Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện
đại, trong đó có những lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, những năm qua, cấp ủy,
chỉ huy các cấp trong Quân đội luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện toàn
diện các nội dung công tác PBGDPL cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên địa
bàn đóng quân.

Tuyên truyền pháp luật bằng hình thức trực
quan tại Trung đoàn 2, Sư đoàn 3.

Trong tổ chức thực hiện đã chú trọng đa dạng hóa, vận dụng linh hoạt các
hình thức PBGDPL như sân khấu hóa, lồng ghép với hoạt động của các tổ chức
quần chúng, lên lớp trực tiếp, thông qua hệ thống phát thanh, thông qua công tác
xét xử của các Tòa án Quân sự, công tác dân vận, giúp dân làm kinh tế...; nội
dung bám sát chủ trương, quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các quy
định của Quân đội và của địa phương, đơn vị gắn với chức trách, nhiệm vụ, nhu

cầu của đối tượng được PBGDPL.
Đặc biệt, quán triệt thực hiện quy định của Luật PBGDPL về Ngày Pháp
luật Việt Nam; phát huy những kết quả đã đạt được của Ngày Pháp luật Việt
Nam năm 2013 và chấp hành nghiêm Chỉ thị số 04/CT-BQP ngày 20/01/2011
của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về việc triển khai thực hiện Ngày Pháp luật trong
Quân đội, trong năm qua, các cơ quan, đơn vị trong Quân đội đã duy trì nền nếp
19


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
Ngày Pháp luật định kỳ mỗi tháng một ngày đạt hiệu quả thiết thực, góp phần
nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật trong cán bộ, chiến sĩ và nhân
dân trên địa bàn đóng quân.
Để có được kết quả đó, Bộ Quốc phòng đã sớm có kế hoạch công tác
PBGDPL, trong đó xác định rõ nội dung, biện pháp, phân công trách nhiệm tổ
chức thực hiện; gắn trách nhiệm thực hiện công tác PBGDPL nói chung, tổ chức
thực hiện Ngày Pháp luật nói riêng với trách nhiệm của cấp ủy, người chỉ huy.
Các cơ quan, đơn vị nhận thức đúng tầm quan trọng, ý nghĩa của Ngày Pháp luật
nên tổ chức thực hiện nghiêm túc, huy động được sự tham gia của đông đảo cán
bộ, chiến sĩ và nhân dân.

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 101, Sư đoàn 325 tìm hiểu các quy định pháp luật
thông qua sách báo tại phòng Hồ Chí Minh.
+ Chỉ đạo thống nhất từ Bộ đến đơn vị cơ sở
Hướng tới Ngày Pháp luật Việt Nam, với mục tiêu tạo bước đột phá nâng
cao nhận thức, ý thức tôn trọng và bảo vệ Hiến pháp, pháp luật, chấp hành
nghiêm pháp luật của Nhà nước, kỷ luật của Quân đội, góp phần tạo chuyển
biến tích cực về chất lượng công tác PBGDPL trong toàn quân, Bộ Quốc phòng
đã giao cơ quan chuyên môn giúp Bộ chỉ đạo triển khai tổ chức thực hiện Ngày
Pháp luật Việt Nam trong toàn quân với chủ đề “Toàn quân tích cực học tập và

20


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp, pháp luật vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh,
dân chủ, công bằng, văn minh”.
Nội dung của Ngày Pháp luật Việt Nam trong Quân đội tập trung chủ yếu
vào tuyên truyền, phổ biến mục đích, ý nghĩa của Ngày Pháp luật Việt Nam; đẩy
mạnh đợt cao điểm tuyên truyền, phổ biến pháp luật về biển; ý nghĩa, nội dung
của Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam năm 2013; pháp luật về quân sự, quốc
phòng, nhiệm vụ của Quân đội trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình
hình mới; thông tin về tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật của đơn vị và nội
dung, biện pháp tăng cường kỷ luật trong thời gian tới; biểu dương, khen
thưởng, tôn vinh tập thể, cá nhân có thành tích tiêu biểu trong công tác PBGDPL
và chấp hành pháp luật của Nhà nước, kỷ luật của Quân đội...
Các cơ quan, đơn vị căn cứ tình hình nhiệm vụ để tổ chức bằng hình thức
phù hợp, như ra quân diễu hành hưởng ứng Ngày Pháp luật, tổ chức mít tinh, hội
nghị, sân khấu hóa... Cùng với đó là việc bố trí các băng rôn, khẩu hiệu tuyên
truyền, phổ biến pháp luật ở các địa điểm công cộng với các nội dung như:
“Toàn đơn vị sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”, “Nghiêm chỉnh
chấp hành Hiến pháp và pháp luật là góp phần xây dựng xã hội dân chủ, công
bằng, văn minh”, “Tôn trọng và chấp hành nghiêm pháp luật của Nhà nước, kỷ
luật của Quân đội là nét đẹp văn hóa quân nhân”...

Hội thi Báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật
21


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”

Qua thực tiễn thực hiện Ngày Pháp luật trong Quân đội hàng tháng theo
quy định tại Chỉ thị số 04/CT-BQP ngày 20/01/2011 của Bộ trưởng Bộ Quốc
phòng và kinh nghiệm tổ chức Ngày Pháp luật năm 2013 cho thấy, để triển khai
tổ chức thực hiện Ngày Pháp luật thiết thực, hiệu quả thì trước hết phải có sự chỉ
đạo thống nhất từ Bộ đến đơn vị cơ sở; đồng thời có biện pháp nâng cao nhận
thức của cấp ủy, người chỉ huy các cấp và mọi cán bộ, chiến sĩ về vị trí, ý nghĩa
của công tác PBGDPL nói chung, Ngày Pháp luật nói riêng.
Trong tổ chức thực hiện phải xây dựng được kế hoạch sát, đúng với đặc
thù từng cơ quan, đơn vị; huy động được sự tham gia, phối hợp hiệp đồng chặt
chẽ của các cấp, các ngành, các lực lượng và đông đảo cán bộ, chiến sĩ, nhân
dân, phát huy vai trò nòng cốt của cơ quan pháp luật, cơ quan chính trị và lực
lượng xung kích; nội dung của Ngày Pháp luật phải thiết thực, gắn với chức
năng, nhiệm vụ đơn vị và chức trách, nhu cầu của cán bộ, chiến sĩ; hình thức thể
hiện đa dạng, phong phú, linh hoạt để thu hút sự quan tâm theo dõi, tham gia của
các lực lượng.

Kiểm tra công tác giáo dục pháp luật tại Quân khu 4

22


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
Câu 2. Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm
2013 quy định thế nào về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc?
Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam được Quốc hội
Khóa XIII thông qua tại Kỳ họp thứ 6 vừa qua là văn kiện chính trị pháp lý cơ
bản, thể hiện ý đảng, lòng dân đồng thời khẳng định quyền làm chủ của nhân
dân và nhân dân là chủ thể trong nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tại đây,
nội dung chế định bảo vệ Tổ quốc đã được thể chế hóa tập trung và xuyên suốt

những quan điểm cơ bản, đường lối chủ đạo của Đảng, Nhà nước ta về bảo vệ
Tổ quốc xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới.

Bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
(bổ sung, phát triển năm 2011), Đảng ta xác định nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong
thời kỳ mới là: “Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh
thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa,
giữ vững hòa bình, ổn định chính trị, bảo đảm an ninh quốc gia và trật tự an toàn
xã hội; chủ động ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động chống phá
của các thế lực thù địch đối với sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta”; đây là
một trong hai nhiệm vụ chiến lược có mối quan hệ gắn bó hữu cơ với nhau: Xây
dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Như vậy, khái niệm bảo vệ Tổ quốc được thể hiện trong Hiến pháp không
chỉ bao hàm những nhiệm vụ cụ thể liên quan đến lĩnh vực quốc phòng, an ninh
mà với tư duy mới về sức mạnh tổng hợp để bảo vệ Tổ quốc; theo đó, Hiến pháp

23


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”
sửa đổi năm 2013 đã tiếp tục kế thừa và có những phát triển mới, thể hiện một
cách toàn diện có hệ thống trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội trong toàn
văn bản Hiến pháp; tuy nhiên, sức mạnh đặc trưng của quốc phòng và an ninh
mà lực lượng vũ trang là nòng cốt được thể hiện rõ nét, tập trung tại Chương IV
với sự thống nhất gắn kết hữu cơ giữa hai phương diện quốc phòng và an ninh
trong nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, đây cũng là nội dung mang đậm nét riêng của
Hiến pháp nước ta so với nhiều bản Hiến pháp của các nước trên thế giới và
chính là bản sắc văn hóa luôn được giữ vững và phát huy với truyền thống
“dựng nước đi đôi với giữ nước” là quy luật tồn tại và phát triển của dân tộc ta.

Chương IV Bảo vệ Tổ quốc trong Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ
nghĩa Việt Nam trước hết khẳng định bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa
là sự nghiệp của toàn dân, so với Hiến pháp năm 1992 tuy sửa đổi không nhiều
nhưng có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc khẳng định hệ thống các quan
điểm của Đảng ta về quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân; vị trí, vai trò của
nhân dân, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân luôn là chủ thể, động lực
quyết định vận mệnh của đất nước, theo đó, Hiến pháp tiếp tục xác định trách
nhiệm của Nhà nước trong việc củng cố, tăng cường nền quốc phòng toàn dân
và an ninh nhân dân, của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, trong đó lực lượng
vũ trang nhân dân làm nòng cốt, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của đất nước
để bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, đồng thời bổ sung
mục tiêu “góp phần bảo vệ hòa bình ở khu vực và trên thế giới”. Đây là vấn đề
mới so với Hiến pháp năm 1992, thể hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập
tự chủ của Đảng ta đồng thời tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc và điều ước
quốc tế mà nước CHXHCN Việt Nam là thành viên, khẳng định Việt Nam là
bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế vì
lợi ích quốc gia, dân tộc, góp phần vào sự nghiệp hòa bình độc lập dân tộc, dân
chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới.
Tiếp tục thể chế hóa quan điểm của Đảng ta về xây dựng lực lượng vũ
trang nhân dân, tại các Điều 65, 66, 67 trong đó thể chế hóa một cách đầy đủ
hơn trách nhiệm của lực lượng vũ trang nhân dân phải tuyệt đối trung thành với
Tổ quốc, nhân dân, với Đảng và Nhà nước, có nhiệm vụ bảo vệ độc lập chủ
quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội,
bảo vệ nhân dân, bảo vệ Đảng, Nhà nước và chế độ XHCN, cùng toàn dân xây
dựng đất nước và thực hiện nghĩa vụ quốc tế; trong đó quân đội nhân dân và dân
quân tự vệ làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, công an nhân
24


“Cuộc thi tìm hiểu Pháp luật trong TNQĐ năm 2018”

dân làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm
trật tự an toàn xã hội, đấu tranh phòng chống tội phạm, đây vừa thể hiện tính
nhất quán xuyên suốt vai trò lãnh đạo trực tiếp tuyệt đối về mọi mặt của Đảng
đối với lực lượng vũ trang nhân dân, đồng thời khẳng định bản chất giai cấp của
quân đội nhân dân và công an nhân dân từ nhân dân mà ra, vì nhân dân phục vụ,
bác bỏ hoàn toàn tư tưởng luận điệu phi chính trị hóa lực lượng vũ trang đặc biệt
là phi chính trị hóa Quân đội nhân dân Việt Nam của các thế lực thù địch.
Về nhiệm vụ “làm nghĩa vụ quốc tế” của lực lượng vũ trang, đây là nội
dung Hiến định mới vừa phù hợp với mục tiêu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc vừa
đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, chủ động, tăng cường hợp tác quốc tế về quốc
phòng an, ninh theo tinh thần Cương lĩnh (bổ sung và phát triển năm 2011) của
Đảng và đây cũng là căn cứ để Quốc hội quy định chính sách pháp luật đối với
lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam khi tham gia lực lượng giữ gìn hòa bình
của Liên hợp quốc trong tình hình hiện nay, khẳng định một bước quan trọng vị
thế của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.
Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống, Hiến
pháp năm 2013 tiếp tục hiến định những chính sách cơ bản tại Điều 68 nhằm cụ
thể hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước ta trong việc tăng cường sức mạnh
quốc phòng an ninh cả về tiềm lực và thế trận, xây dựng khu vực phòng thủ, xây
dựng thế trận lòng dân vững chắc trong thực hiện chiến lược bảo vệ Tổ quốc, kết
hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng, an ninh; quốc phòng an ninh với kinh tế
trong từng chiến lược quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng
quân đội nhân dân và công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng
bước hiện đại; đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh (bổ sung
thêm công nghiệp an ninh), đây là nội dung mới nhằm hiện thực hóa chủ trương
lớn của Đảng trong việc xây dựng, phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh
trở thành bộ phận của công nghiệp quốc gia, góp phần đẩy mạnh công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước, đồng thời tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật bảo
đảm cho các lực lượng vũ trang từng bước được trang bị hiện đại, trước hết là
cho lực lượng hải quân; Phòng không, Không quân; lực lượng an ninh, tình báo,

cảnh sát cơ động. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, nghệ thuật quân sự,
quân sự, an ninh, sẵn sàng đánh thắng trong các loại hình chiến tranh, giữ vững
hòa bình, ổn định chính trị, tạo môi trường thuận lợi đẩy mạnh sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

25