Chuyên đề 10 vi pham pl va trach nhiem phap ly

Bài 10: VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ TRÁCH NHIỆM PHÁP LY Thời lượng: giờ tín Mục tiêu: hiểu và phân tích những nợi dung bản của vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp ly Phương pháp: thút giảng và tình h́ng NỢI DUNG Vi phạm pháp luật Trách nhiệm pháp ly Mối quan hệ giữa vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp ly Vi phạm pháp luật  Khái niệm, dấu hiệu của vi phạm pháp luật  Cấu thành của vi phạm pháp luật  Mặt khách quan  Mặt chủ quan  Mặt chủ thể  Mặt khách thể  Phân loại vi phạm pháp luật 1.1 Khái niệm, dấu hiệu vi phạm pháp luật  Khái niệm: Là hành vi (hành động hay không hành động), trái pháp luật, có lỗi, chủ thể có lực trách nhiệm pháp ly thực hiện, xâm hại hoặc đe dọa xâm hại các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ  Dấu hiệu của vi phạm pháp luật     Là hành vi xác định của người; Trái pháp luật; Có lỗi; Do chủ thể có lực trách nhiệm pháp ly thực hiện 1.2 Cấu thành của vi phạm pháp luật Mặt khách quan Mặt chủ quan Mặt chủ thể Mặt khách thể Khái niệm Hình thức biểu hiện Mặt khách quan   Khái niệm: là những biểu hiện bên ngoài của vi phạm pháp luật mà có thể nhận thức được Biểu hiện:  Hành vi trái pháp luật: hành động hay không hành động, trái pháp luật, và thiệt hại của xã hội  Sự thiệt hại của xã hội: những tổn thất thực tế mặt vật chất, tinh thần; hoặc nguy tất yếu xảy thiệt hại nếu không được ngăn chặn kịp thời  Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật và thiệt hại: trực tiếp, tất yếu  Những yếu tố khác: thời gian, địa điểm, công cụ… Mặt chủ quan  Khái niệm: trạng thái tâm ly bên của chủ thể vi phạm pháp luật  Biểu hiện:  Lỗi: trạng thái tâm ly phản ánh thái độ tiêu cực của chủ thể đối với hành vi trái pháp luật và hậu quả hành vi gây  Động cơ: yếu tố tâm ly thúc đẩy chủ thể thực hiện hành vi vi phạm pháp ḷt  Mục đích: kết quả ći mà chủ thể mong muốn đạt được thực hiện hành vi vi phạm pháp luật Các hình thức lỗi      Lỗi cố y trực tiếp: chủ thể nhận thức được hành vi của mình là nguy hiểm, thấy trước thiệt hại cho xã hội hành vi của mình, mong muốn hậu quả xảy Cố y gián tiếp: chủ thể nhận thức được hành vi nguy hiểm, thấy trước thiệt hại cho xã hội, không mong ḿn có y thức để mặc cho hậu quả xảy Vơ y vì quá tự tin: chủ thể thấy trước hành vi và thiệt hại cho xã hợi, tin tưởng hậu quả khơng xảy hoặc có thể ngăn chặn được Vô y cẩu thả: chủ thể cẩu thả không nhận thấy trước hành vi và thiệt hại cho xã hội hành vi của mình mặc dù có thể hoặc cần phải thấy trước * Lỗi thỏa mãn hai yêu cầu: tự y chí và ly trí Yếu tố loại trừ tính chất nguy hiểm hành vi Điều 11 Sự kiện bất ngờ: Người thực hành vi gây hậu nguy hại cho xã hội kiện bất ngờ, tức trường hợp thấy trước không buộc phải thấy trước hậu hành vi đó, khơng phải chịu trách nhiệm hình Điều 15 Phòng vệ đáng: Phòng vệ đáng hành vi người bảo vệ lợi ích Nhà nước, tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích đáng người khác, mà chống trả lại cách cần thiết người có hành vi xâm phạm lợi ích nói Phòng vệ đáng khơng phải tội phạm Điều 16 Tình cấp thiết: Tình cấp thiết tình người muốn tránh nguy thực tế đe doạ lợi ích Nhà nước, tổ chức, quyền, lợi ích đáng người khác mà khơng cách khác phải gây thiệt hại nhỏ thiệt hại cần ngăn ngừa Hành vi gây thiệt hại tình cấp thiết tội phạm Lỗi trách nhiệm dân (đ 308) Người không thực thực khơng nghĩa vụ dân phải chịu trách nhiệm dân có lỗi cố ý lỗi vơ ý, trừ trường hợp có thoả thuận khác pháp luật có quy định khác Cố ý gây thiệt hại trường hợp người nhận thức rõ hành vi gây thiệt hại cho người khác mà thực mong muốn không mong muốn để mặc cho thiệt hại xảy Vô ý gây thiệt hại trường hợp người khơng thấy trước hành vi có khả gây thiệt hại, phải biết biết trước thiệt hại xảy thấy trước hành vi có khả gây thiệt hại, cho thiệt hại không xảy ngăn chặn Mặt chủ thể  Khái niệm: là các cá nhân, tổ chức có lực trách nhiệm pháp ly  Năng lực trách nhiệm pháp ly: là khả của chủ thể tự chịu trách nhiệm hành vi của mình trước nhà nước  Năng lực chịu trách nhiệm pháp ly là một dạng của lực pháp luật  Chủ thể vi phạm pháp luật khác tùy theo từng loại vi phạm pháp luật Mặt khách thể  Khái niệm: những quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ bị hành vi vi phạm pháp luật xâm hại tới  Ý nghĩa : tính chất của quan hệ xã hội bị xâm hại phản ánh mức độ nguy hiểm của hành vi vi phạm pháp luật  Chú y: phân biệt giữa khách thể với đối tượng tác động của hành vi vi phạm pháp luật 1.3 Phân loại vi phạm pháp luật Dựa tính chất pháp ly, mức đợ nguy hiểm có loại: Vi phạm hình (còn gọi là tợi phạm): là hành vi trái pháp ḷt, có lỗi, nguy hiểm cho xã hợi, được quy định Bợ ḷt Hình sự, người có lực trách nhiệm hình thực hiện Vi phạm hành chính: là hành vi trái pháp ḷt, có lỗi, mức độ nguy hiểm thấp so với tội phạm, xâm hại tới các quan hệ xã hội được pháp luật hành quy định Vi phạm dân sự: hành vi xâm hại tới quan hệ tài sản và quan hệ nhân thân) Vi phạm dân được quy định pháp luật dân (chủ yếu là Bộ Luật Dân sự) Vi phạm pháp luật khác: môi trường, lao động… Trách nhiệm pháp ly 2.1 Khái niệm trách nhiệm pháp ly 2.2 Đặc điểm trách nhiệm pháp ly 2.3 Phân loại trách nhiệm pháp ly 2.1 Khái niệm Khái niệm trách nhiệm pháp ly: là một loại quan hệ pháp luật đặc biệt giữa Nhà nước (thông qua nhà chức trách, quan Nhà nước có thẩm quyền) và chủ thể vi phạm pháp luật, đó, Nhà nước có quyền áp dụng các biện pháp cưỡng chế có tính chất trừng phạt được quy định chế tài của quy phạm pháp luật đối với chủ thể vi phạm và chủ thể có nghĩa vụ phải gánh chịu hậu quả bất lợi hành vi của mình gây 2.2 Đặc điểm trách nhiệm pháp ly  Cơ sở thực tế: vi phạm pháp luật  Cơ sở pháp ly: văn bản áp dụng pháp luật có hiệu lực  Được áp dụng quan nhà nước có thẩm quyền và theo trình tự thủ tục luật định  Là quan hệ pháp luật giữa bên vi phạm pháp luật và nhà nước Phân biệt trách nhiệm pháp ly  TNPL: quan hệ pháp luật đặc biệt (tính chất tiêu cực)  TNPL: thực hiện chế tài thực tế  TNPL: một hình thức cưỡng chế nhà nước có điều kiện đặc biệt – vi phạm pháp luật  TNPL và nghĩa vụ: quan hệ pháp luật và hành vi Nghĩa vụ dân việc mà theo đó, nhiều chủ thể (sau gọi chung bên có nghĩa vụ) phải chuyển giao vật, chuyển giao quyền, trả tiền giấy tờ có giá, thực cơng việc khác khơng thực cơng việc định lợi ích nhiều chủ thể khác (sau gọi chung bên có quyền) (đ 280 Bộ Luật Dân sự) 2.3 Phân loại trách nhiệm pháp ly Căn vào việc phân loại vi phạm pháp luật, có bốn loại trách nhiệm pháp ly:  Trách nhiệm hình sự: nghiêm khắc nhất áp dụng với vi phạm pháp luật hình  Trách nhiệm hành chính: áp dụng với vi phạm pháp luật hành  Trách nhiệm dân sự: áp dụng với vi phạm pháp luật dân  Trách nhiệm pháp ly các lĩnh vực khác môi trường, lao động Mối quan hệ giữa vi phạm pháp luật trách nhiệm pháp ly  Vi phạm pháp luật là tiền đề, sở khách quan cho truy cứu trách nhiệm pháp ly  Là mối quan hệ giữa kiện pháp ly và quan hệ pháp luật  Thể hiện hai loại chủ thể: một bên là nhà nước và bên là người vi phạm  Thể hiện văn bản có hiệu lực pháp ly  Diễn theo mợt trình tự thủ tục luật định Các loại lỗi Nội dung Lỗi Nhận thức hành vi Nhận thức hậu quả Thái độ Cố y trực tiếp + + - Cố y gián tiếp + + Vô y quá tự tin + + + Vô y cẩu thả 0 Vô ý giết người hay cố ý gián tiếp Vụ thứ nhất: Bị chuột phá lúa, ông Phan Văn Vụ ngụ huyện Mộ Đức (Quảng Ngãi) làm bẫy điện diệt chuột Sợ nói cho người nghe thì… chuột biết nên ông Vụ âm thầm giăng dây, không làm biển báo, không cảnh báo người… Đêm 27-2-2009, người dân chích cá vướng vào bẫy điện tử vong Tháng 7-2009, TAND tỉnh Quảng Ngãi phạt ông Vụ bốn năm tù tội vô ý làm chết người Vụ thứ hai: Cũng chuột phá lúa, bà Trần Thị Lư mua 80 m dây thép trần loại mm vào cọc tre cắm xung quanh ruộng làm bẫy điện diệt chuột, không làm biển báo, không cảnh báo người… Ngày 18-9-2011, anh NVL thôn vướng vào bẫy bị điện giật chết Đầu tháng 2-2012, TAND tỉnh Hải Dương phạt bà Lư bảy năm tù tội giết người CÂU HỎI DỰ KIẾN 1- Phân tích khái niệm dấu hiệu VPPL 2- Phân tích khái niệm VPPL cấu thành VPPL 3- Phân tích khái niệm vi phạm pháp luật, trách nhiệm pháp lý mối quan hệ chúng  ...NỘI DUNG Vi phạm pháp luật Trách nhiệm pháp ly Mối quan hệ giữa vi phạm pháp luật va trách nhiệm pháp ly Vi phạm pháp luật  Khái niệm, dấu hiệu của vi phạm pháp... thái tâm ly phản ánh thái độ tiêu cực của chủ thể đối với hành vi trái pháp luật va hậu quả hành vi gây  Đợng cơ: yếu tố tâm ly thúc đẩy chủ thể thực hiện hành vi vi phạm... cực)  TNPL: thực hiện chế tài thực tế  TNPL: một hình thức cưỡng chế nhà nước có điều kiện đặc biệt – vi phạm pháp luật  TNPL va nghĩa vụ: quan hệ pháp luật va hành vi Nghĩa