Tổng quan về thị trường tài chính

THỊ TRƯỜNG
VÀ ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH

Chương 1:
Tổng quan về thị trường tài chính


Nội dung Chương 1
1.1. Khái niệm Thị trường tài chính
1.2. Chức năng của Thị trường tài chính
1.3. Vai trò của Thị trường tài chính
1.4. Phân loại Thị trường tài chính
1.5. Công cụ của Thị trường tài chính
1.6. Các dạng rủi ro liên quan đến việc đầu tư vào Tài sản tài chính


Thị trường tài chính là gì?
Ai sẽ giao dịch trên Thị trường tài chính?


1.1. Khái niệm Thị trường tài chính


1.1. Khái niệm Thị trường tài chính
•

Tài chính trực tiếp: Người đi vay, vay vốn trực tiếp từ người cho vay thông qua các công cụ tài chính trên thị trường
tài chính.

•

Tài chính gián tiếp: Vốn được chuyển từ người cho vay đến người đi vay thông quan trung gian tài chính. Nghĩa là
bên vay vốn không mua trực tiếp các công cụ tài chính của bên bán mà mua gián tiếp thông qua các tổ chức trung
gian (các ngân hàng thương mại, các tổ chức nhận tiết kiệm, trung gian đầu tư...).


1.1. Khái niệm Thị trường tài chính
Thị trường tài chính (Finance Market) là nơi diễn ra hoạt động mua bán các công cụ tài chính, là thị trường
chuyển dịch các nguồn tài chính từ nơi thừa vốn đến nơi thiếu vốn.
Nói cách khác, Thị trường tài chính là thị trường giao dịch về các loại tài sản tài chính, vốn tài chính và các sản
phẩm tài chính hay các công cụ biểu hiện vốn phát sinh theo từng phương thức giao dịch trên thị trường này.


1.1. Khái niệm Thị trường tài chính
•Đối với nhân dân: Thị trường tài chính là thị trường để đầu tư tiền tệ vào các loại tài sản tài chính có lãi và còn giúp cho dân chúng vay
mượn để thỏa mãn nhu cầu chi tiêu trước khi tích lũy đủ tiền như: mua nhà, phương tiện sinh hoạt, ô tô, xe máy...

•Đối với xã hội: Thị trường tài chính là thị trường huy động mọi tiềm lực tài chính và các nguồn lực khác để phục vụ một cách ích lợi cho
sự phát triển kinh tế.

•Đối với các nhà sản xuất kinh doanh: Thị trường tài chính là thị trường để vay vốn, vay tài chính và các sản phẩm hàng hóa, nguyên vật
liệu... phục vụ cho những thiếu hụt bất thường xảy ra trong hoạt động kinh doanh.


Lưu ý: Các yếu tố tạo nên môi trường tài chính

•

Đối tượng của TTTC: là những nguồn cung và cầu về vốn trong xã hội của các chủ thể kinh tế như Nhà nước, Doanh nghiệp,
các tổ chức xã hội, các định chế tài chính trung gian và công chúng.

•

Công cụ của TTTC: là các loại chứng khoán (do nhà nước, công ty phát hành, các loại trái phiếu của các trung gian tài chính,
các loại giấy tờ có giá...)

•

Chủ thể của TTTC: là những pháp nhân và thể nhân đại diện cho những nguồn cung và cầu về vốn tham gia trên TTTC, chủ yếu
là các ngân hàng thương mại, công ty tài chính, công ty bảo hiểm, quỹ đầu tư, các công ty môi giới....


1.2. Chức năng của Thị trường tài chính

•Chức năng huy động vốn
•Chức năng tiết kiệm
•Chức năng thanh khoản
•Chức năng biến đổi tài sản


1.3. Vai trò của Thị trường tài chính

•TTTC góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả của nền kinh tế
•TTTC tạo môi trường thuận lợi để dung hòa các lợi ích kinh tế
•TTTC là công cụ xác định giá trị thị trường của doanh nghiệp
•TTTC khuyến khích cạnh tranh và tăng hiệu quả kinh doanh


1.4. Phân loại Thị trường tài chính

1.4. Phân loại Thị trường tài chính

Tiêu chí

Thị trường công cụ nợ

Thị trường công cụ vốn

Mối quan hệ tín dụng

Mối quan hệ đồng sở hữu

Thu nhập

Được biết trước

Không biết trước

Thời hạn

Được biết trước

Không biết trước

Độ rủi ro

Thấp

Cao

Tính hấp dẫn

Thích sự an toàn

Thích rủi ro, mạo hiểm

Mối quan hệ giữa chủ thể phát hành và nhà

đầu tư


1.4. Phân loại Thị trường tài chính

Tiêu chí

Thị trường sơ cấp

Thị trường thứ cấp

Số lượng chủ thể tham gia

Ít

Nhiều

Phạm vi

Nhỏ

Rộng

Cung cấp vốn trực tiếp cho chủ

Giúp luân chuyển quyền sở hữu giữa những người nắm giữ công cụ tài

thể huy động vốn

chính

Chức năng

Định giá và làm tăng tính lỏng cho các công cụ tài chính => Thúc đẩy
Mối quan hệ với thị trường

Tạo hàng hóa
phát hành và tăng quy mô trên TTSC


1.4. Phân loại Thị trường tài chính
Tiêu chí

Thị trường tiền tệ

Thị trường vốn

Thời hạn

Ngắn hạn

Trung – dài hạn

Chủ thể tham gia

HGĐ, doanh nghiệp, chính phủ, các trung gia tài chính, NHTW,…

Tín phiếu kho bạc, tín phiếu NHNN, thương phiếu, hợp
Cổ phiếu, trái phiếu, , hợp đồng hoán đổi trung dài
Hàng hóa

đồng hoán đổi ngắn hạn, hối phiếu được NH chấp nhận,
hạn, tín dụng trung và dài hạn
tín dụng ngắn hạn

Thời hạn ngắn, tính thanh khoản cao, rủi ro thấp, ít biến

Thời hạn dài, tính thanh khoản thấp, rủi ro cao, biến

động giá, lợi nhuận thấp

động về giá, lợi nhuận cao

Đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn, tiêu dùng

Đáp ứng nhu cầu vốn trung, dài hạn: Dự án, TSCĐ

Đặc trưng hàng hóa

Chức năng

1.4. Phân loại Thị trường tài chính

Tiêu chí

Thị trường chính thức

Thị trường phi chính thức

Sự quản lý của Chính phủ

Chặt chẽ

Ít chặt chẽ

Khả năng tiếp cận nguồn vốn

Khó khăn hơn, có nhiều ràng buộc hơn

Dễ dàng hơn, ít ràng buộc

Độ rủi ro

Ít

Cao

Hỗ trợ luân chuyển vốn khi quy mô của thị trường chính
Mối quan hệ với thị trường
thức không đáp ứng đủ nhu cầu

1.5. Công cụ của Thị trường tài chính


1.5. Công cụ của Thị trường tài chính

Tiền giấy, tiền kim loại


1.5. Công cụ của Thị trường tài chính

Tín phiếu


1.5. Công cụ của Thị trường tài chính

Trái phiếu


1.5. Công cụ của Thị trường tài chính

Thương phiếu


1.6. Các dạng rủi ro liên quan đến đầu tư vào tài sản tài chính

•Rủi ro vỡ nợ

•Rủi ro tái đầu tư

•Rủi ro lạm phát

•Rủi ro bị mua lại

•Rủi ro tỷ giá

•Rủi ro thông tin bất đối xứng

•Rủi ro lãi suất

•Rủi ro chính trị

•Rủi ro giá cả
•Rủi ro thanh khoản

•Rủi ro pháp lý


Kết thúc Chương 1