Chăm soc người bệnh co giật
ThS. Nguyễn Đăng Vương
Mục tiêu
Nêu được nguyên nhân và phân loại của co giật
Lập được kế hoạch chăm sóc người bệnh co giật
Thái độ nhanh chóng chính xác khi cấp cứu người bệnh co giật
Đại cương
Co giật là một hộ chứng cấp cứu thần kinh thường gặp ở trẻ em cần được
phát hiện và xử lí kịp thời. Co giật được đánh gia là một trạng thái rối loạn
tạm thời về ý thức, vận động, cảm giác, thần kinh tự động do sự phóng điện
đột ngột quá mức và nhất thời của một số nơron.
Nguyên nhân
Tổn thương thực thể ở não
◦ ngạt sau đẻ,
◦ đẻ khó
◦ viêm màng não
◦ áp xe não
◦ do tai nạn
◦ U não
Nguyên nhân
rối loạn chức năng não
Sốt cao
Hạ canxi huyết: khóc đêm, đêm ngủ giật mình hay quấy khóc, dễ nổi cáu, rối
loạn chức năng vận động, không tập trung tinh thần.
Nguyên nhân
rối loạn chức năng não
◦ Hạ đường huyết : thường xảy ra ở trẻ bị đói
Nguyên nhân
Co giật do giảm natri huyết hoặc tăng natri huyết:
Co giật do thiếu vitamin B6.
Co giật do ngộ độc:
Co giật do cơn tăng huyết áp.
Bệnh động kinh
Ðộng kinh là những cơn ngắn, định hình, đột khởi, có khuynh
hướng chu kỳ và tái phát do sự phóng điện đột ngột quá mức từ vỏ
não hoặc qua vỏ não của những nhóm nơron, gây rối loạn chức
năng của thần kinh trung ương (cơn vận động, cảm giác, giác
quan, thực vật, ...), điện não đồ ghi được các đợt sóng kich phát.
Mất ý thức cũng là biểu hiện thường gặp trong hoặc sau cơn.
Cơn động kinh điển hình
Giai đoạn co cứng: Ðột ngột ngã xuống bất tĩnh hai mắt trợn ngược, không
thể thở được tiểu dầm. 10-20 giây.
Giai đoạn giật: Cơ thân và chi giật liên tiếp, ngắn, mạnh, có nhịp; hai mắt
giật ngang hoặc giật lên. này kéo dài 1- 2 phút, ít khi quá 6 phút.
Giai đoạn duỗi: Hôn mê, các cơ doãi ra, Giai đoạn này thường 5-10 phút.
Xử trí cơn co giật
Seduxen 10 mg thụt hậu môn
½ ống cho trẻ dưới 5 tuổi hoặc 1 ống cho trẻ >= 5 tuổi , IV
¼ đến 1 ống : PIV
Xử trí nguyên nhân
◦ Chú ý ngưng hô hấp khi sử dung senduxe.
Chăm sóc bệnh nhân co giật
Nhận định:
tiền sử cơn co giật: thời gian, thời lượng, tần số,
Các đặc điểm kèm theo: sốt cao, va mồ hôi, đau đầu hoặc nôn ói…
Mô tả cơn co giật
GCS : glasgow coma score
Chăm sóc trong cơn co giật
Tránh té ngã
Đảm bảo thông khí
Đảm bảo oxy
Tránh cắn phải lưỡi
Tiến hành cắt cơn bằng thuốc
Hạ sốt
Chăm sóc sau cơn co giật
Chăm sóc vệ sinh
Hút đàm
Đắp gạc lên mắt
Chăm sóc tỳ loét cho bệnh hôn mê.
Chuẩn bị làm một số xét nghiệm: dịch não tủy, công thức máu, ký sinh
trùng, đường huyết, canxi huyết….