7 CHƯƠNG VII hệ thống tiền tệ

CHƯƠNGVII. HỆ THỐNG TIỀN TỆ
 I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN
 II.CƠ CẤU CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG
 III.HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VÀ CUNG
TIỀN
 IV.CÁC CÔNG CỤ KIỂM SOÁT TIỀN TỆ
CỦA NHTƯ

10/29/18

1


I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN

 1.Các loại tiền tệ.
a. Tiền bằng hàng hóa: sử dụng một loại hàng
hóa nào đó để làm vật trung gian trong trao
đổi mua bán.
 Tiền bằng hàng hóa có giá trị thực chất nghĩa
là ngay khi không được sử dung làm tiền nó
cũng có giá trị

10/29/18

2


I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN
– Hàng hóa: cừu, các súc vật khác,lúa
mì,rượu vang…

– Kim loại: đồng, vàng , bạc…
– Nhược điểm: dễ hư hỏng, khó bảo quản,
nặng nề khó cất dấu

10/29/18

3


I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN

 b. Tiền pháp định: là một loại tiền do chính
phủ quy định. Sử dụng 1 vật nào đó có giá trị
nhỏ nhưng vì mọi người tín nhiệm nó và gán
cho nó 1 giá trị nhất định
*Tiền giấy
- Tiền giấy khả hoán
- Tiền giấy bất khả hoán
*Tiền kim khí

10/29/18

4


I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN

 c. Bút tệ: là thứ tiền vô hình chỉ lưu hành
trong hệ thống ngân hàng.
 Nghiệp vụ thanh toán bút tệ được thực hiện

bằng cách ghi nợ tài khoản của người này và
ghi có tài khoản của người khác.
 Phương tiện thanh toán bút tệ là séc, chi phiếu.

10/29/18

5


I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN
 Thẻ tín dụng khác với thẻ ghi nợ.
 Thẻ tín dụng là phương tiện thanh toán trả
chậm, nó không được coi là tiền.
 Thẻ ghi nợ là phương tiện để rút tiền tự động
từ tài khoản ở ngân hàng để trả cho hàng hóa
đã mua .
 Thẻ ghi nợ giống như một tấm séc, số dư trong
thẻ ghi nợ được tính trong trữ lượng tiền
10/29/18

6


I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN

 2.Chức năng của tiền.
 Tiền là một loại tài sản trong nền kinh tế mà con
người thường dùng để mua hàng hóa và dịch vụ.
 Có 3 chức năng của tiền.
 a. Trung gian trong trao đổi:là thứ mà người

mua đưa cho người bán khi mua hàng hóa dịch
vụ cuả họ. Hành động chuyển tiền từ người mua
sang người bán cho phép giao dịch diễn ra.

10/29/18

7


I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN
 b. Đơn vị tính toán: là thước đo lường giá trị
kinh tế của hàng hóa
 c. Phương tiện lưu giữ giá trị:là thứ mà con
người có thể dùng để chuyển sức mua hiện tại
sang tương lai.
 Tiền không phải là vật lưu giữ giá trị duy nhất
trong nền kinh tế. Ngoài tiền còn có các tài sản
khác như cổ phiếu, trái phiếu…
10/29/18

8


I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN

 Tính thanh khoản để chỉ sự dễ dàng chuyển
đổi một tài sản thành trung gian trao đổi đó là
tiền.
 Tiền là trung gian trong trao đổi có tính
thanh khoản cao nhất.

 Tính thanh khoản của các tài sản khác nhau rất
khác nhau.

10/29/18

9


I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN

 Trái phiếu và cổ phiếu có thể dễ dàng bán mà
tốn rất ít chi phí nên chúng là những tài sản có
tính thanh khoản cao.
 Những tài sản phải mất nhiều thời gian và
công sức để bán thì có tính thanh khoản thấp.

10/29/18

10


I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN
 Tiền là tài sản có tính thanh khoản cao nhất
nhưng nó không phải là một phương tiện dự
trữ giá trị hoàn hảo.
 Vì lạm phát xảy ra giá trị của tiền giảm đi,
chúng ta sẽ mua ít hàng hóa hơn.

10/29/18

11


I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN

 3.Các thành phần mức cung tiền
 Lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế được
gọi là trữ lượng tiền hay gọi là khối tiền.
 Tiền mặt:bao gồm tiền giấy và tiền kim loại
nằm ngòai hệ thống ngân hàng hay nói cách
khác nằm trong tay công chúng. Đây là một bộ
phận của khối tiền.

10/29/18

12


I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN
 Tiền gởi không kỳ hạn là số dư trong các tài
khoản ngân hàng mà người gởi có thể sử dụng
theo nhu cầu bằng cách viết séc hoặc thẻ ghi
nợ tại cửa hàng.
 Ngoài ra còn tính lượng tiền tại các quỹ tương
hổ trên thị trường tiền tệ. Các số dư này được
tính vào khối tiền

10/29/18

13

I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN

 Tiền gởi tiết kiệm: Người có tài khoản tiết
kiệm ở ngân hàng có thể chuyển tiền từ tài
khoản tiết kiệm sang tài khoản thanh toán, do
đó số dư trong tài khoản tiết kiệm cũng được
tính vào khối tiền.
 Có hai số đo thông dụng nhất để tính khối tiền

10/29/18

14


I.Ý NGHĨA CỦA TIỀN

 M1

- Tiền gửi không kỳ hạn, séc du lịch
- Tiền gửi có thể viếc séc khác, tiền mặt
(Currency)
 M2
- Mọi thứ thuộc M1
- Tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn .
- Các quỹ tương hỗ thị trường tiền tệ
- Một số loại tiền khác
10/29/18

15


Hình 1

10/29/18

Hai số đo trữ lượng tiền trong nền kinh tế Hoa Kỳ
(đọc thêm)

16


Tất cả tiền mặt (currency) đang ở đâu?(đọc thêm)
 2009: 862 tỷ mặt hiện lưu hành
– Trung bình mỗi người lớn nắm giữ khoảng 3.653 $
– Hầu hết tiền mặt được nắm giữ ở nước ngoài
– Hầu hết tiền mặt đang nắm giữ bởi những tên mua
bán ma túy, lậu trốn thuế và tội phạm khác
 Tiền mặt – không phải là cách tốt để giữ của cải
– Có thể bị mất hoặc đánh cắp
– Không sinh lời

10/29/18

17


II.CƠ CẤU CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG

 1.Cơ cấu hoạt động của một HTNH
 Ngân hàng trung ương
 Các ngân hàng trung gian: ngân hàng thương
mại, ngân hàng đầu tư, các tổ chức tín dụng…

10/29/18

18


II.CƠ CẤU CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG

 a.Ngân hàng trung ương:
- Ra đời nhằm kiểm soát lượng tiền cung ứng
- Kiểm soát hoạt động của các ngân hàng
trung gian
- Giải quyết những khủng hoảng trong hệ
thống ngân hàng.

10/29/18

19


II.CƠ CẤU CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG

 NHTW có chức năng cơ bản sau:
– Không có chức năng kinh doanh tiền tệ
– Chỉ có chức năng quản lý tiền cho chính
phủ.

 Ngân hàng trung ương có 2 mối quan hệ
 Đối với chính phủ:

10/29/18

20


II.CƠ CẤU CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG

- Ngân hàng trung ương có nhiệm vụ giữ tiền,
chuyển tiền, trả tiền, nhận tiền cho chính
phủ.
- Sẵn sàng cho chính phủ vay tiền khi cần
thiết.
- Tư vấn cho chính phủ về các vấn đề tài
chính tiền tệ như thay đổi tỷ giá hối đoái,
phát hành trái phiếu,vay nợ của nước ngoài.

10/29/18

21


II.CƠ CẤU CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG

 Đối với NHTM
- Cấp phép hoạt động cho các ngân hàng
trung gian.
- Cho các NHTM vay khi cần thiết

- Nhằm tránh sự sụp đổ không đáng có trong
hệ thống ngân hàng
- Giữ tiền dự trữ bắt buộc

10/29/18

22


II.CƠ CẤU CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG

 b.Ngân hàng trung gian:
– Là một tổ chức trung gian tài chính
– có chức năng kinh doanh tiền tệ và đầu tư
– Lợi tức của ngân hàng trung gian có được là
phần chêch lệch giữa lãi suất cho vay và lãi
suất tiền gởi
– Ngân hàng trung gian nhận tiền gởi ngắn hạn
và tiền ký gởi sử dụng séc
Trong quá trình hoạt động, các ngân hàng đã “tạo
tiền qua ngân hàng”
10/29/18

23


II.CƠ CẤU CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG

 Ngân hàng trung gian gồm các loại:
- Ngân hàng thương mại:

• Đây là loại NH ra đời đầu tiên, nhận tiền gởi
tiết kiệm ngắn hạn và tiền ký gởi sử dụng séc.
• Ngân hàng TM chỉ cho vay ngắn hạn.
• Lượng tiền cung ứng cho nền kinh tế chủ yếu
được tạo ra qua loại ngân hàng này

10/29/18

24


II.CƠ CẤU CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG

- Ngân hàng đầu tư:
• Đây là loại ngân hàng không nhận tiền gởi của
công chúng.
• Vốn của ngân hàng này là do các cổ đông đóng
góp và do phát hành trái phiếu.
• Ngân hàng đầu tư chỉ cho vay trung hạn và dài
hạn và đồng thời có thể tham gia vào các dự án
sản xuất kinh doanh.
10/29/18

25