CHƯƠNG 3
GIAO DỊCH TRONG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
Giới thiệu
!"
#$%#& '()*+,!-./////0123 456
789&:7;+';<6784=4='*33>=*+
?+@A"B*'C=CD &
%E =' *457F<7 GH'&#=#$%#+
@=7,7FI!4==A7;;<DAD &;
=D *!=*3*E=)4*
J+K2L)@M&N@O!3 E P (
==K#$%#+4
Q
=
R
@
R
7
R
S
Q
T
@
T
=
R
4
Q
=
R
@
R
7
R
S
&:3UM=+4;<V
/ %KW=K=#$%#
/ XIA=K@'E(=K#$%#
/ :
Q
=
R
@
R
7
R
S
/ N
T
@
T
=
R
R
4
Q
=
R
@
R
7
R
S
/ XIA)4(A(=K=#$%#+GY+F7<'
2"ZA(
3.1. GIAO DỊCH TRONG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
3.1.1. Khái niệm
[=K=#$%#)A(=\31]=K^7
;K2+'=G+9=K;3*?FB^
'=GV387(;K2+K2F
B+FB+=_FB=71`=
A&
a=='7)14(;='7AH+#$%#7'E@)
=A ='7)@'&;=;3F
7Fb@&N;;<9+4c1=
))1CG3 =') K3+1(F
3 '=4*J=_K2+=_=A4c13
"UC*A^A3&
dA ='7)@''7AHP='e)4(
'Gf!7K&NA(;<7F67_7<!
FB3ghij&N7@7_7(;K2"=A
P;<7F G!3k3=+L7I&
#$%#'=3=+ 3=&#
2+l=&=+)14;24LL:+m4=+31;H
D+ 4"^'(FAI(4D
M!*&N1n:=op&97)M@&#!
*4*J"Uq;8E@'r7AH+;<7F*=^*=
U4H27<MHf7@7_22m&#\3="U=
=4*J4(;&
3.1.2. Sự khác biệt giữa giao dịch thương mại truyền thống và giao dịch thương ma
̣
i
điê
̣
n tư
̉
[=K@'E(=K#$%#;E7<3A@*&
%<<Y4D3A+MMs)4*J2<
t*O/uV:=4@'E(#$%#
stt Các bước trong chu trình
bán hàng
Thương mại
truyền thống
Thương ma
̣
i
Điê
̣
n tư
̉
u #3 14*J #'+@+= #m
g v84* J+<
87,!G
a'!J #7AH
O n<=+* N= N=D
h n<\3=3w7K
*
xM+7A=' N=D
y zG7@7_qr a'!J +m
{ #=Y7@7_ a'!! N@4L`AD
j n<\3= |
T
J+oM+7A=' N:azD +m
} zKI( a'!! +=D
~ zG;7@ a'!! N:azD
u• XI(4*J G< +
R
uu €G a'!! #7AH
ug [H;7@qr #E( #7AH
uO G;7@qr #E( •a
uh zK= a'!! •a+N:az=
uy [H=qr #E( •a
u{ G=qr #E( •a
‚*4=4+;<!!EDA(++
'3&
dE_1A+=K@4L!E(=KD@4L
3E6+=DA`^7KEG&#-
7;*4!7E==K#$%#&
A'=+HG)A!'+!E
+A'=+HGA@4L`A=!GA+
;(3sq@jg•8c@Oyy8r&#G+)A
!37F3fq*(r+7,!+31<4=s&$)A
31;!+;;<b'=*4=(A
31<IA*4=*(7F&
`3ƒ7 83E@+E"2q
rDA?EG3=KE(q
!r=K#$%#q@4L`A=r&
3.2 SA
̀
N GIAO DI
̣
CH THƯƠNG MA
̣
I ĐIÊ
̣
N TƯ
̉
3.2.1. Kha
́
i qua
́
t vê
̀
sa
̀
n giao di
̣
ch thương ma
̣
i điê
̣
n tư
̉
3.2.1.1. Kha
́
i niê
̣
m va
̀
vai tro
̀
cu
̉
a sa
̀
n giao di
̣
ch thương ma
̣
i điê
̣
n tư
̉
:
Q
=
R
@
R
7
R
S
Q
u
R
@
Q
R
T
+1
R
7
R
7
S
=
R
@
R
7@
R
R
R
R
Q
@
S
7=
T
„
@
Q
=
T
S
…
Q
3
T
1
Q
R
@
Q
Q
4
S
I
S
+
T
I
R
T
^
R
„
T
Q
7
Q
T
Q
=
R
&&†&:
Q
=
R
@
R
7
R
S
=
Q
R
R
T
=
R
7
R
S
Q
=
T
Q
R
R
+
S
=1
R
T
+
S
Q
7
R
S
+7I
T
T
7
R
S
+7I
T
I
Q
7
R
S
Q
@
R
T
T
3
T
+
T
Q
=
T
11
R
+
T
R
R
T
7
T
3
T
Q
Q
R
R
T
=
R
4
T
Q
&†&
I
R
+4
Q
=
R
@
R
7
R
S
R
I
T
Q
T
p4
T
Q
=
T
Q
R
R
&=
T
7@
R
MI
R
31?
Q
@
T
R
+^
S
T
T
Q
S
u1
S
+
„
317
S
1
S
4=
R
1
T
I1
T
4?„=
T
S
1@
R
R
R
Q
=7=
T
Q
R
=u3=
S
31?
Q
3
T
1
T
Q
@
Q
Q
@
Q
T
R
@
T
Q
31
R
@
T
R
@
S
31
Q
@
Q
&%@
R
^
S
T
p431
R
T
Q
=
T
=
R
+31
R
T
R
Q
R
I1
T
4
S
I
S
Q
^
S
T
4
S
I
S
p4&‡=
R
…
S
R
T
R
…
Q
1@
Q
3
S
I
R
=
@
Q
Q
@
Q
T
+71
Q
@
Q
7
Q
1
T
T
=
R
71
R
„=1@
Q
7=
T
&
N…
T
…
Q
I
R
+3
Q
=
T
4
Q
=
R
@
R
7
R
S
+
T
Q
I
T
Q
=
T
R
R
4
„
?
T
^
Q
S
71
R
@71
T
=@
T
„
14
S
I
S
S
…
Q
Q
=
T
S
R
=@
T
@
T
3
T
Q
Q
=
R
=?
R
T
I
Q
4
Q
=
R
@
T
…
T
I
T
@I
T
Q
4=@
T
@
T
Q
1
T
:
Q
=
R
@
R
7
R
S
=
T
=
Q
=@
T
=@
R
Q
=
T
Q
R
R
=
T
Q
==
R
71
R
3=
S
T
=
R
=
T
&a=I
Q
T
I
R
Q
M
S
T
1
R
T
+=
T
„
=
R
@
T
Q
I
T
Q
„
=
R
@
T
3
T
Q
=^
T
…
Q
T
Q
3=
R
R
T
@
T
=
R
3
T
7
„
7@
R
T
R
&:
Q
=
R
@
R
7
R
S
@
S
Q
1
R
1
R
I
T
R
7
S
T
Q
^
S
T
=
Q
=
T
+71
Q
@
Q
=
T
T
=
R
T
3
R
7@
R
I
T
Q
…
T
ˆN?
T
S
I
Q
71
T
@
T
T
S
Q
+3=
Q
I
R
T
+7@
S
=
T
^
T
…
Q
4=4
T
Q
R
=
R
4
S
I
S
+
R
=
T
@1
R
7
S
=
R
R
=
R
7I
Q
Q
=1
T
@+^
S
T
R
Q
=
T
1
T
@+71
S
I„
„
4
S
I
S
Q
7
R
@
Q
@&
#3=^4
Q
=
R
7
R
S
„
Q
I
S
=7=
T
I
T
Q
S
=
Q
R
I„=1@
Q
3=
„
1
R
1171
S
=
3I
Q
S
3
T
Q
Q
Q
=&N…
T
…
Q
T
I
R
R
7@
R
„
@
R
T
S
4
Q
=
R
7
R
S
…
Q
@
T
T
T
I
Q
S
S
=
„
T
Q
=
Q
4
Q
=
R
7
R
S
+
T
7?
R
„
Q
„
7
Q
3
R
@
S
I
Q
T
=
R
MI
R
Q
I
R
Q
4
Q
=
R
@
R
7
R
S
7
S
Q
7=
T
R
=
R
@
T
+
T
T
MI
R
Q
I
R
Q
4
Q
=
R
4==7
R
R
^
S
=I
T
3.2.1.2. Đă
̣
c trưng cơ ba
̉
n cu
̉
a sa
̀
n giao di
̣
ch thương ma
̣
i điê
̣
n tư
̉
:
Q
=
R
@
R
7
R
S
I„I
S
…
T
Q
@
T
=
R
71
R
S
4
Q
=
R
Q
1
T
=4
S
R
„
@
R
T
S
1
R
1
Q
3
„
I
R
7
R
S
=
Q
„
7?
R
S
4
Q
=
R
Q
=
T
=
Q
u41
T
7
S
3
T
R
@
S
&
/:
Q
=
R
@
R
7
R
S
Q
u1
S
T
3=
R
R
+7=
T
=
Q
Q
@
Q
1@
T
&#I
T
S
T
=
R
R
R
^4
Q
=
R
@
R
7
R
S
7
Q
=
T
4
R
S
@
Q
T
+@
Q
Q
I1@
T
&a=7=
T
4
Q
=
R
7@
R
T
I
R
+
MI
R
Q
I
R
Q
@
S
u1
R
T
7
Q
Q
1
Q
u41
T
1
R
I
R
&‚1
S
1
R
I
R
7
Q
Q
4
Q
=
R
@
T
=
S
R
1
R
Q
=41
T
@
R
Q
„
41
T
@
R
T
=
R
T
Q
=
T
+
R
R
7@
R
R
R
1^4
Q
=
R
/N
T
@
T
=
R
R
4
Q
=
R
@
R
7
R
S
I
T
=
T
+=
1
Q
„
@
T
T
R
Q
=
R
31
T
&%
Q
Q
=
T
…
„
Q
R
4
Q
=
R
7
R
S
+@
Q
„
=
T
S
T
Q
R
R
T
R
R
V=
R
+=
R
3
Q
R
+=
R
@+=
R
^
Q
=
R
+7I
T
I
Q
+7I
T
T
†&&
/:
Q
=
R
7
R
S
T
I
R
T
^?
T
=
T
Q
S
…
Q
Q
=
T
S
T
R
T
…
Q
T
@
S
R
71
T
@
T
„
Q
R
&#
Q
S
4
Q
=
R
=
T
S
Q
T
T
I
T
1
S
T
3=@
S
I
T
3
Q
@
T
Q
=
T
@
T
+„
Q
7
T
T
7@
R
T
7
Q
3
R
Q
^7
R
Q
4
Q
=
R
I
Q
/:1
T
@
R
@
Q
+@
Q
T
+
Q
I
T
I
T
@
T
/
„
@
Q
Q
=
T
S
Q
@
Q
+
Q
=
T
S
Q
@
Q
T
=?
R
S
Q
=
T
^
Q
R
=3
T
T
@1
R
T
Q
=
T
+
R
R
†4
Q
=
R
/#
S
R
^
R
I
Q
Q
=
T
S
R
@
Q
&[
T
…
Q
Q
4
Q
=
R
Q
T
=4
S
I
S
R
@
Q
&
=
Q
T
7?
R
+4
Q
=
R
@
R
7
R
S
=
Q
u41
T
7?
R
/#I
T
S
T
^…
Q
=
R
T
Q
=
T
+
R
R
+7
Q
T
+@@
R
+
=
T
7
Q
7@
R
R
R
R
T
R
/@
Q
Q
@
Q
T
=
T
S
=
R
R
4
Q
=
R
Q
=I
T
T
T
Q
=
Q
I
T
T
@7I
T
@
T
/N
S
=
R
Q
=
T
+
R
R
T
I
T
7
R
Q
=
T
+=1
Q
S
Q
=
T
„
…
Q
I„
Q
=
T
1…
Q
/=
Q
T
R
R
1
T
4
Q
=
R
Q
=
T
1@
Q
V=
R
+=
R
3
Q
R
+=
R
@+=
R
^
Q
=
R
+7I
T
I
Q
+7I
T
T
†&4
Q
=
R
@
R
7
R
S
=
Q
R
R
T
?I
T
1
Q
3
T
1
T
3
T
Q
@
R
I
T
R
4
Q
=
R
7
R
S
I
T
=
T
Q
„
…
T
+=
T
31
…
S
Q
1
Q
R
@
Q
+4
S
I
S
Q
=
R
T
Q
4
Q
=
R
@
R
7
R
S
=
Q
I
T
1
Q
R
1
T
I
R
T
+
T
…
T
4
T
Q
I
R
^
T
@
R
S
Q
@
T
=3
R
Q
T
@
T
/N
T
Q
4
Q
=
R
7@
R
^
Q
3
T
1
R
@
Q
+4
S
I
S
+…
T
4
T
+
Q
T
I
R
S
T
@
T
=3
R
Q
T
@
T
„
Q
4
S
R
T
1
R
1„@
R
7
S
MI
R
Q
R
T
3.2.1.3. Phân loa
̣
i sa
̀
n giao di
̣
ch thương ma
̣
i điê
̣
n tư
̉
a. Theo chu
̉
thê
̉
tham gia sa
̀
n giao di
̣
ch
/
!"7I
Q
4
Q
=
R
=
T
I
R
7=
Q
Q
Q
@
T
„
Q
7I
Q
71
R
I
R
4@
S
„
Q
=
T
7@
R
@
S
=I
T
S
T
=
R
&‡I
Q
=
R
=
R
+=
R
T
I7
Q
=
T
S
@
S
Q
Q
Q
R
R
T
=
R
@
R
T
4
Q
=
R
Q
&
d…
T
R
Vppp&3&=+ppp&&=+ppp&=&=†&&&
#
$% !"%I
Q
4
Q
=
R
R
R
T
Q
41
T
@
R
Q
&@
Q
4@
S
„
4
Q
=
R
=
T
^
Q
^
T
7
R
T
7
Q
3
R
+
I
S
Q
=7=
T
=
T
4
„
7@
R
4
S
R
Q
?
T
7
S
R
=
R
Q
&
d…
T
R
Vppp&&=&ˆppp&&=
b. Theo đô
́
i tươ
̣
ng nga
̀
nh ha
̀
ng kinh doanh trên sa
̀
n giao di
̣
ch
#
&
$
'
$
(
!"7I
Q
…
Q
T
7@
R
T
=
R
Q
Q
4
S
MI
T
+
Q
I1
T
=?
R
@
Q
+@
Q
T
1
R
=?
R
1
R
41
T
=
R
Q
=
T
=?
R
R
R
R
S
S
1
R
Q
Q
I
T
7
R
Q
=7=
T
T
R
&z=
R
…
Q
4
Q
=
R
Q
I
R
3=
T
4
S
I
S
S
u
Q
R
S
+
?
S
R
4?
T
T
+
T
R
7
R
S
=?
R
T
4
S
I
S
=
T
I
T
&&&&d
Q
S
T
R
R
=41
T
@
R
@
Q
+@
Q
T
I
T
7
R
1^3
T
1
T
+7=
R
7
T
@
T
&=
Q
4
Q
=
R
1=
T
=
Q
I
T
T
1^7
T
Q
Q
3
=
„
Q
T
R
R
=
T
T
R
3
T
?
S
R
@1
R
R
Q
+„7
Q
=
R
Q
I
R
…
T
Q
T
@…
Q
R
4
R
„=
Q
&
d…
T
R
Vppp&4=o=&=&
#
&
$
'
'&
)* !"
Q
T
4
Q
=
R
@
R
7
R
S
3=@
T
41
T
@
R
@
T
T
Q
=
T
Q
R
R
Q
Q
Q
Q
3
T
d…
T
R
Vppp&=&=&ˆppp&&=&ˆppp&&=
+,-,.,+,/&
0
(
12
&
$
'
n=1^4
Q
=
R
@
R
7
R
S
Q
@
T
R
=
Q
@
R
…
T
=
S
=
R
Q
3
T
Q
&
a. Đô
́
i vơ
́
i doanh nghiê
̣
p.
:
Q
=
R
7
R
S
R
=u4I@…
Q
7?
S
=I
T
S
T
=
R
&N
T
1
Q
@
T
=
S
7
Q
=
T
S
I
R
7
T
T
3
T
Q
Q
7
Q
=
T
S
R
=
4
R
R
R
&z@
R
…
T
S
4
Q
=
R
71
T
@
T
=
R
Q
345"
@
Q
T
37
„
Q
=4
Q
=
R
7
R
S
…
Q
I
R
T
@
S
Q
@
Q
@…
T
^1
T
T
Q
71
Q
@
Q
7@
R
^
Q
T
I
R
@
T
u41
T
@
R
@
T
T
3
T
Q
Q
?=
Q
T
@
Q
Q
31
R
R
T
Q
?
R
7
R
…
T
„
Q
@
Q
&a=7=
T
T
1?
Q
R
3=1^4
Q
=
R
7
R
S
Q
?
R
^
S
…
Q
3
T
Q
T
71
R
@
T
@
Q
Q
=
R
=
R
7
Q
T
@
T
71
T
T
@
R
Q
=
R
T
S
4
S
I
S
@
T
&&†
N
T
3
T
Q
R
R
4
„
=
T
7
Q
3
R
7
S
T
I
R
„
Q
@+=
T
@@
T
T
1
Q
4
S
I
S
S
=
R
&=
T
T
Q
=
T
R
R
=?
R
I
Q
4
R
@
R
T
&#==
„
T
71
R
M
S
T
7@
Q
S
…
Q
T
=
T
I
Q
Q
7=
T
=
T
S
1
Q
T
I
Q
+
T
3
T
S
…
Q
„
=
T
I
R
7@
R
„
R
R
1„@
R
3
T
Q
1
T
@+=
T
I
T
@
R
=@