giáo án thao giảng chí phèo

Tiết theo PPCT: 41-42 - 43
Ngày soạn: 22/10/2018
Ngày dạy:…./ ….. /……
CHÍ PHÈO
Phần II – Tác phẩm
Bước 1: Xác định vấn đề cần giải quyết
1.1. Tên bài học: Chí phèo – Phần II – Tác phẩm
1.2. Hình thức tổ chức: hoạt động cá nhân kết hợp hoạt động nhóm.
1.3. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
a. Đối với giáo viên: Sách giáo khoa, sách giáo viên, thiết kế bài giảng, tài liệu tham khảo về
tác phẩm Chí Phèo, bài giảng điện tử, phiếu học tập.
b. Đối với học sinh: Sách giáo khoa, vở soạn, vở ghi, soạn bài theo yêu cầu của giáo viên.
Bước 2: Xác định nội dung- chủ đề bài học
- Những nét khái quát về tác phẩm.
- Sự xuất hiện của nhân vật Chí Phèo
- Quá trình tha hóa, quá trình hồi sinh và bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người của
nhân vật Chí Phèo.
- Nhân vật Bá Kiến và nhân vật Thị Nở.
Bước 3: Xác định mục tiêu bài học
Giúp học sinh:
3.1. Về kiến thức
- Hiểu và phân tích được các nhân vật chính, đặc biệt là nhân vật Chí Phèo. Qua đó,
thấy được giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm.
- Thấy được một số nét đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm như nghệ thuật điển hình hóa
nhân vật, nghệ thuật miêu tả tâm lí, nghệ thuật trần thuật và ngôn ngữ trần thuật.
3.2. Về kĩ năng
a. Kĩ năng chuyên môn
- Có năng lực đọc hiểu văn bản truyện ngắn theo đặc trưng thể loại.
- Rèn luyện kĩ năng phân tích nhân vật trong tác phẩm truyện ngắn.
b. Kĩ năng sống
- Có kĩ năng suy nghĩ sáng tạo: phân tích, bình luận , trình bày cảm nhận của cá nhân

về nhân vật Chí Phèo, về giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm.
3.3. Về thái độ, phẩm chất
a. Về thái độ
- Có thái độ cảm thông với những con người có số phận bất hạnh, biết yêu thương,
biết sẻ chia với họ; trân trọng khát vọng lương thiện của con người; căm ghét những thế lực
tàn bạo chà đạp lên cuộc sống của con người.
b. Về phẩm chất
- Sống yêu thương, nhân ái: đồng cảm, thương xót với những con người có số phận
bất hạnh; yêu thương và trân trọng cuộc sống; có khát vọng vươn tới một cuộc sống tốt đẹp.
- Sống trung thực, tự chủ, sống trách nhiệm: biết làm chủ cuộc sống; sống có bản lĩnh,
có trách nhiệm.
- Bồi dưỡng tình yêu quê hương, lòng yêu nước.
3.4. Phát triển năng lực
a. Năng lực chung
- Năng lực tự học và tự chủ.
- Năng lực giao tiếp và năng lực hợp tác.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo.


b. Năng lực riêng
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày.
- Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn học.
- Năng lực viết báo, năng lực thông tin và truyền thông.
- Năng lực hợp tác, làm việc nhóm.
- Năng lực hợp tác, làm việc nhóm.
Bước 4: Thiết kế tiến trình tổ chức hoạt động dạy học
4.1. Ổn định tổ chức
4.2. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi:
Câu 1. Em hãy trình bày những nét chính về tiểu sử, cuộc đời nhà văn Nam Cao.

Câu 2. Em hãy trình bày quan điểm nghệ thuật của Nam Cao và những nội dung chính về
phong cách nghệ thuật của Nam Cao.
3. Tổ chức dạy học bài mới
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Hoạt động 1: Khởi động
Mục tiêu: Giúp học sinh có hứng thú và tâm
thế học bài.
Phương tiện: bảng phụ, máy chiếu
Kĩ thuật dạy học: Công não, trình bày 1
phút.
Hình thức tổ chức: hoạt động cá nhân, hoạt
động nhóm.
Các bước thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
-GV chiếu video chứa các thông tin về nhà
văn Nam Cao và tác phẩm “Chí Phèo”.
-Yêu cầu HS xem đoạn video và ghi nhớ
những kiến thức cơ bản nhất, trả lời câu
hỏi: Những hình ảnh trong đoạn video gợi
cho các em nhớ đến tác giả và tác phẩm
nào?Em biết gì về tác giả, tác phẩm đó.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS xem vi deo,suy nghĩ.
- Giáo viên quan sát, hỗ trợ.
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận
Hs trả lời.
Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn
Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực
hiện nhiệm vụ
GV: nhận xét đánh giá kết quả làm việc của

học sinh và giới thiệu bài mới:
Đoạn video mà các em vừa xem đưa ta trở
về với hai tác phẩm văn học nổi tiếng của
nhà văn Nam Cao: “Lão Hạc” và “Chí
Phèo”. Trong chương trình Ngữ văn THCS,
các em đã được làm quen với tác giả Nam
Cao qua truyện ngắn “Lão Hạc” và bài học
hôm nay, cô và các em sẽ một lần nữa trở về

Yêu cầu cần đạt
Hình ảnh 1:

Hình ảnh 2:

Hình ảnh 3:

Hình ảnh 4:

Hình ảnh 5:


với những trang văn sâu sắc, tinh tế, đậm
chất nhân văn của Nam Cao qua một tác
phẩm được đánh giá là kiệt tác của nền văn
học Việt Nam – tác phẩm “Chí Phèo”.
Hình ảnh 6:

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức
Nhiệm vụ 1: Giáo viên hướng dẫn học
sinh tìm hiểu chung về tác phẩm

-Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được những
nét cơ bản về tác phẩm “Chí Phèo”: hoàn
cảnh sáng tác, nhan đề, đề tài.
- Phương tiện: bảng phụ, máy chiếu
- Kĩ thuật dạy học: Công não.
- Hình thức tổ chức: hoạt động cá nhân.
- Các bước thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV nêu vấn đề:
- Dựa vào phần Tiểu dẫn trong sách giáo
khoa, em hãy cho biết truyện ngắn “Chí
Phèo” được sáng tác vào thời gian nào? Em
hãy nêu những nét khái quát về bối cảnh lịch
sử, xã hội nước ta vào thời gian đó.
- Tác phẩm văn học là sản phẩm tinh thần
của nhà văn, do vậy, khi đặt tên cho tác
phẩm, nhà văn cũng kín đáo gửi gắm vào đó
những dụng ý nghệ thuật nhất định. Em hãy
cho biết những nhan đề khác nhau của tác
phẩm Chí Phèo? Theo em, nhan đề nào có
thể khái quát sâu sắc nhất nội dung tư tưởng
của tác phẩm?
- Theo em, tác phẩm viết về đề tài gì? Chủ
đề chính của tác phẩm là gì?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS suy nghĩ, thảo luận, ghi lại câu trả lời
vào giấy nháp.
- Giáo viên quan sát, hỗ trợ.
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận
Hs trả lời.

Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn
Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực

I. Tìm hiểu chung

1. Hoàn cảnh sáng tác
- Được sáng tác năm 1941:
+ Thời kì nước ta chịu sự đô hộ của các tầng
lớp thống trị thực dân và phong kiến.
+ Tồn tại những xung đột giai cấp quyết liệt.
2. Nhan đề
- Truyện ngắn “Chí Phèo” đã từng có nhiều
tên gọi khác nhau:
+ Ban đầu: “Cái lò gạch cũ” => Nơi Chí Phèo
được tìm thấy và cũng là hình ảnh thoáng
hiện lên trong đầu Thị Nở khi nghe tin Chí
Phèo chết => Nhan đề gợi sự quẩn quanh, bế
tắc.
+ Khi in thành sách lần đầu, nhà xuất bản Đời
mới tự ý đổi tên thành “Đôi lứa xứng đôi” =>
Nhan đề gợi sự tò mò => phù hợp với thị hiếu
của một lớp công chúng lúc bấy giờ.
+ Khi in lại trong tập “Luống cày”, tác giả đặt
lại tên là “Chí Phèo”=> Đây là nhan đề phù
hợp hơn cả bởi nó thể hiện được nội dung, tư
tưởng của tác phẩm và nhất quán với cách đặt
nhan đề trong các tác phẩm khác của Nam
Cao.
3. Đề tài và chủ đề
- Đề tài: người nông dân.

hiện nhiệm vụ
- Chủ đề: Phản ánh số phận cùng cực của
GV: nhận xét đánh giá kết quả làm việc của những người nông dân lương thiện bị xã hội
học sinh và chốt kiến thức
thực dân nửa phong kiến làm cho tha hóa cả
về nhân hình và nhân tính, qua đó thể hiện
tinh thần nhân đạo sâu sắc, mới mẻ.
Nhiệm vụ 2: Giáo viên hướng dẫn học
sinh đọc hiểu văn bản
2.1. Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc
hiểu khái quát văn bản
Mục tiêu: Giúp học sinh rèn kĩ năng đọc và
tóm tắt, phân tích bố cục của văn bản.
Phương pháp: công não, thảo luận nhóm,
dạy học theo dự án.
Phương tiện: tranh vẽ.
Hình thức tổ chức: học sinh hoạt động cá
nhân kết hợp với hoạt động nhóm.
Cách thức tiến hành:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Giáo viên yêu cầu học sinh tóm tắt tác phẩm
bằng tranh vẽ (tranh vẽ đã chuẩn bị trước).
Nhóm 1: Sự xuất hiện của Chí Phèo và hoàn
cảnh xuất thân của Chí Phèo.
Nhóm 2: Quá trình tha hóa của Chí Phèo.
Nhóm 3: Sự kiện gặp Thị Nở và quá trình
hồi sinh của nhân vật Chí Phèo.
Nhóm 4: Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm

người và kết thúc truyện.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
- Các nhóm học sinh chuẩn bị tranh vẽ tại
nhà, chuẩn bị phần tóm tắt của nhóm mình.
Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm
vụ học tập
- Học sinh các nhóm cử đại diện trình bày
phần tóm tắt tác phẩm bằng tranh vẽ.
- Giáo viên quan sát,hỗ trợ.
Bước 4: Nhận xét kết quả thực hiện nhiệm
vụ học tập
- Học sinh nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Giáo viên nhận xét, chuẩn hóa kiến thức.

II. Đọc hiểu văn bản

1. Đọc hiểu khái quát văn bản
a. Đọc và tóm tắt
- Mở đầu tác phẩm, Chí Phèo xuất hiện trong
bộ dạng của một kẻ say rượu vừa đi vừa chửi.
Chí chửi tất cả, chửi trời, chửi đất, chửi cả
làng Vũ Đại, chửi những ai không chửi nhau
với hắn, chửi thằng chết mẹ nào đã sinh ra
thân hắn nhưng đáp lại lời chửi của Chí, chỉ
có tiếng chó sủa.
- Sau khi để Chí xuất hiện, Nam Cao quay trở
lại thời quá khứ để tái hiện đoạn đời trước
đây của Chí Phèo: Chí vốn là một đứa trẻ mồ
côi bị bỏ rơi bên cái lò gạch cũ bỏ không,
được người dân làng Vũ Đại phát hiện và đưa

về nuôi nấng.
- Năm 20 tuổi, Chí làm canh điền cho nhà Bá
Kiến. Nhưng vì nhiều lần, bị bà Ba của cụ bá
gọi lên bóp chân, mà cứ đòi bóp lên cao, cao
mãi nên Bá Kiến ghen tuông đẩy Chí Phèo
vào tù.
- Khi ở tù ra, Chí Phèo tha hóa cả về nhân
hình và nhân tính. Chí mang bộ dạng và hành
động của một tên lưu manh, tìm đến nhà cụ
Bá ăn vạ nhưng bị cụ Bá xảo quyệt biến
thành tay sai, từ đó, Chí trở thành con quỷ dữ
của làng Vũ Đại.
- Sự kiện gặp Thị Nở đã thức tỉnh Chí Phèo,
được Thị chăm sóc, được ăn bát cháo hành –
bát cháo của tình thương, Chí ăn năn và
muốn quay lại làm người lương thiện.
- Nhưng rồi, bà cô của Thị Nở và Thị Nở cự
tuyệt, Chí căm phẫn xách dao đến nhà Bá


Kiến, đâm chết cụ Bá rồi tự sát.
- Cuối truyện, nghe tin Chí chết, Thị Nở nhìn
xuống bụng mình rồi nghĩ đến cái lò gạch cũ
bị bỏ không, thưa vắng người qua lại.
b. Bố cục
- Từ đầu..... “không bảo người nhà đun nước,
mau lên”: Quá trình tha hóa, lưu manh hóa
của Chí Phèo.
- Tiếp theo đến hết: Quá trình hồi sinh và bi
kịch bị cự tuyệt quyền làm người của Chí

Phèo.
Nhiệm vụ 2: Giáo viên hướng dẫn học
sinh đọc hiểu chi tiết văn bản.
Mục tiêu: Giúp học sinh hiểu được quá
trình tha hóa, lưu manh hóa, quá trình hồi
sinh và bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người
của nhân vật Chí Phèo; sự gian ác, xảo
quyệt của nhân vật Bá Kiến.
Phương pháp: Công não, thảo luận nhóm,
dạy học theo dự án.
Phương tiện: Bảng phụ, bút dạ.
Hình thức tổ chức: học sinh hoạt động độc
lập kết hợp với hoạt động nhóm.
Cách thức tiến hành:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
(lần 1)
*Hoạt động cá nhân: Cuộc đời của Chí Phèo
có thể chia thành mấy giai đoạn? Đó là
những giai đoạn nào?
* Hoạt động nhóm
Nhóm 1: Em hãy cho biết, trong phần mở
đầu tác phẩm, Chí Phèo đã xuất hiện như thế
nào? Sự xuất hiện của Chí Phèo có gì đặc
biệt?
Nhóm 2: Trước khi đi tù, Chí là người như
thế nào? Chi tiết nào trong tác phẩm đã cho
em biết điều đó?
Nhóm 3: Vì sao Chí phải đi tù? Sau khi đi tù
về, Chí đã thay đổi như thế nào về nhân
hình và nhân tính?

Nhóm 4: Vì sao Chí đến nhà Bá Kiến để
rạch mặt ăn vạ? Chí có thực hiện được mục
đích của mình không?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
Hoạt động cá nhân: học sinh suy nghĩ, trả
lời.
Hoạt động nhóm: Các nhóm thảo luận, ghi
lại câu trả lời vào bảng phụ.
Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm

2. Đọc hiểu chi tiết văn bản

2.1. Hình tượng nhân vật Chí Phèo
a. Sự xuất hiện độc đáo của hình tượng Chí
Phèo
- Nam Cao đã mở đầu tác phẩm bằng hình
ảnh Chí Phèo say rượu, vừa đi vừa chửi.
+ Cách mở đầu tác phẩm hết sức độc đáo:
Tạo ấn tượng sâu sắc cho người đọc về nhân
vật chính, một kẻ say rượu vừa quen vừa lạ.
- Tiếng chửi của Chí Phèo rất đặc biệt:
+ Đó là lời chửi của một kẻ say rượu nhưng
lại có lớp lang, thứ tự trước sau.
+ Chí chửi những kẻ hoàn toàn không có mâu
thuẫn, hiềm khích với mình.
+ Lời chửi phát ra nhưng không một ai đáp
lại.
=> Tiếng chửi của Chí không phải là tiếng
chửi vu vơ của một kẻ say rượu mà là tiếng
lòng của một con người đang bực bội, đau

đớn, bất mãn với cuộc đời, đang cô đơn đến
cùng cực khi nhận thức được mình đang bị
gạt bỏ ra khỏi xã hội loài người.
- Nghệ thuật: ngôn ngữ đa dạng, kết hợp lời
tác giả và lời nhân vật. Cách mở đầu tác
phẩm độc đáo, ấn tượng.
b. Quá trình tha hóa của Chí Phèo


vụ
HS cử đại diện, báo cáo kết quả thảo luận.
HS nhóm khác lắng nghe.
GV: quan sát, hỗ trợ.
Bước 4: Nhận xét kết quả thực hiện nhiệm
vụ
HS nhóm khác nhận xét, bổ sung.
GV nhận xét, bổ sung, chuẩn hóa kiến thức.

* Trước khi đi tù:
- Chí là đứa trẻ mồ côi, được người dân làng
Vũ Đại nhặt về từ cái lò gạch cũ bị bỏ không.
- Tuổi thơ cui cút, Chí đi ở hết nhà này đến
nhà khác.
- Năm 20 tuổi, Chí làm canh điền cho nhà Bá
Kiến:
+ Là người nông dân nghèo, chịu khó.
+ Hiền lành như cục đất, thậm chí có phần
nhút nhát (vừa bóp đùi cho bà Ba vừa run).
+ Là người biết tự trọng (cảm thấy nhục khi
bị bà Ba sai làm những việc không chính

đáng).
+ Có ước mơ giản dị, lương thiện: chồng
cuốc mướn, cày thuê, vợ dệt vải,…
- Sau khi ở tù về:
+ Ngoại hình: cái đầu trọc lóc, cái răng cạo
trắng hớn, cái mặt thì đen mà rất cơng cơng,
hai mắt gờm gờm trông gớm chết, cái ngực
phanh đầy những nét chạm trổ rồng phượng,
…=> dáng hình của một tên lưu manh.
+ Hành động: Về hôm trước, hôm sau đã thấy
ngồi uống rượu suốt từ trưa đến xế chiều; say
khướt; rạch mặt ăn vạ => hung hăng, liều lĩnh
- Sau khi ăn vạ ở nhà Bá Kiến lần thứ hai:
+ Ngoại hình: cái mặt của Chí không phải là
mặt người, nó là mặt của một con vật lạ, cái
mặt vàng vàng mà muốn xạm màu gio, nó
vằn dọc vằn ngang không biết bao nhiêu là
sẹo.
+ Hành động: là tay sai của Bá Kiến, “phá
bao nhiêu cơ nghiệp, đập nát bao nhiêu cảnh
yên vui, đạp đổ bao nhiêu hạnh phúc, làm
chảy máu và nước mắt của biết bao nhiêu
người dân lương thiện”. Đó là dáng hình và
hành động của “con quỷ dữ làng Vũ Đại”.
+ Chí phèo chìm trong cơn say triền miên,
không có ý thức về không gian , thời gian và
cả những hành động của mình.
=> Qua quá trình tha hóa của Chí Phèo, Nam
Cao đã gián tiếp lên án, tố cáo bản chất độc
ác, phi nhân tính của các thế lực thống trị

thực dân và phong kiến. Chính nhà tù thực
dân và tầng lớp thống trị đã chà đạp, cướp đi
cả nhân hình và nhân tính của con người. Đó
cũng là giá trị hiện thực sâu sắc của tác phẩm.
c. Sự thức tỉnh của Chí Phèo
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập - Cuộc gặp gỡ với Thị Nở đã đánh thức phần
(lần 2)
người bấy lâu nay bị vùi lấp ở Chí. Thị Nở
*Hoạt động cá nhân: Sự kiện nào đã thức chính là cầu nối đưa Chí từ một con quỷ dữ


tỉnh nhân vật Chí Phèo?
* Hoạt động nhóm
Nhóm 1 – 2: Phân tích những biểu hiện hồi
sinh, thức tỉnh của nhân vật Chí Phèo sau
khi gặp Thị Nở. Qua quá trình hồi sinh của
nhân vật Chí Phèo, Nam Cao muốn thể hiện
điều gì?
Nhóm 3- 4: Phân tích bi kịch bị cự tuyệt
quyền làm người của nhân vật Chí Phèo. Bi
kịch đó phản ánh điều gì?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
Hoạt động cá nhân: học sinh suy nghĩ, trả
lời.
Hoạt động nhóm: Các nhóm thảo luận, ghi
lại câu trả lời vào bảng phụ.
Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm
vụ
HS cử đại diện, báo cáo kết quả thảo luận.
HS nhóm khác lắng nghe.

GV: quan sát, hỗ trợ.
Bước 4: Nhận xét kết quả thực hiện nhiệm
vụ
HS nhóm khác nhận xét, bổ sung.
GV nhận xét, bổ sung, chuẩn hóa kiến thức.

của làng Vũ Đại trở về với cuộc sống con
người.
- Dấu hiệu:
* Tỉnh rượu
- Chí hết say, hoàn toàn tỉnh táo.
- Nhận thức được không gian sống của mình
– căn lều – nơi người ta thấy chiều lúc xế trưa
và gặp đêm khi bên ngoài vẫn sáng.
- Chí lắng nghe những âm thanh hàng ngày
của cuộc sống.
- Chí nhận thức được tâm trạng của chính
mình: thấy miệng đắng ngắt, lòng mơ hồ
buồn.
* Tỉnh ngộ
- Nhìn lại cuộc đời mình trong quá khứ, nhớ
về một thời xa xôi, hắn đã từng ước mơ có
một gia đình nho nhỏ.
- Cảm nhận được hiện tại: hắn thấy hắn già
mà vẫn còn cô độc, hắn đã tới cái dốc bên kia
của cuộc đời, cơ thể đã hư hỏng nhiều.
- Nghĩ về tương lai và trông thấy quá nhiều
điều bất hạnh đang chơ đợi mình.
=> Khả năng nhận thức ngoại giới và nhận
thức chính mình đã trở lại trong Chí. Chí

đang thực sự thức tỉnh để trở về với cuộc
sống con người.
* Khao khát hoàn lương, khao khát hạnh
phúc
- Đúng lúc Chí đang vẩn vơ nghĩ thì Thị Nở
mang một nồi cháo còn nóng nguyên vào.
+ Chí rất ngạc nhiên, xúc động, thấy mắt hình
như ươn ướt.
+ Chí thấy ăn năn, thấy lòng thành trẻ con và
muốn làm nũng với thị như với mẹ.
+ Khao khát có một mái ấm hạnh phúc và
khao khát được trở lại làm người lương thiện.
=> Bát cháo hành của Thị Nở là bát cháo của
tình thương, là biểu tượng của sự quan tâm,
chia sẻ giữa con người với con người. Chính
bát cháo thức dậy trong Chí khát khao làm
người sau bao năm sống kiếp quỷ dữ.
=> Qua sự thức tỉnh của Chí Phèo, Nam Cao
muốn khẳng định sức sống bất diệt của “thiên
lương” trong mỗi con người. Đó là bản tính
tự nhiên, tốt đẹp và mạnh mẽ, các thế lực bạo
tàn chỉ có thể vùi lấp nó trong chốc lát nhưng
không thể nào hủy diệt được. Từ đây, nhà văn
muốn kêu gọi chúng ta hãy tin vào bản chất
tốt đẹp của con người.
- Sự thức tỉnh của Chí Phèo cũng cho thấy


Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
(lần 3)

* Hoạt động nhóm: Hình tượng nhân vật Bá
Kiến được tái hiện qua những chi tiết nào?
Qua những chi tiết đó, em cảm nhận gì về
nhân vật này?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
Hoạt động nhóm: Các nhóm thảo luận, ghi
lại câu trả lời vào bảng phụ.
Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm
vụ
HS cử đại diện, báo cáo kết quả thảo luận.
HS nhóm khác lắng nghe.
GV: quan sát, hỗ trợ.

nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật vô cùng
sắc sảo của nhà văn Nam Cao.
d. Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người
- Khát khao được trở về với cuộc sống con
người của Chí không thực hiện được bởi Thị
Nở không thể giúp hắn. Bà cô của Thị kiên
quyết ngăn cản mối tình của Chí và Thị, cũng
là đóng sập cánh cửa bước vào thế giới của
con người mà Thị Nở vừa mở ra cho Chí.
- Bà cô của Thị Nở không phải là một bà cô
cụ thể mà là đại diện của định kiến xã hội,
của lực cản xã hội muốn chặn đứng tất cả mọi
ý nguyện cao đẹp của Chí.
- Khi khát khao làm người bị cự tuyệt:
+ Chí ngẩn người, ngạc nhiên
+ Thất vọng
+Đau đớn

- Hành động:
+ Nhặt một hòn gạch vỡ, toan đập đầu.
+ uống rượu nhưng càng uống càng tỉnh ra.
+ Chí khóc
+ Xách dao đi.
+ Tìm đến nhà Bá Kiến, trợn mắt, chỉ vào
mặt Bá Kiến và đòi làm người lương thiện.
+ Đâm chết Bá Kiến.
- Chí Phèo đâm chết Bá Kiến không phải là
hành động vô thức trong lúc say mà là hành
động tất yếu của sự khủng hoảng, bế tắc khi
cơn phẫn uất đang dâng trào.
- Kết thúc truyện cho thấy sự xung đột giai
cấp quyết liệt ở nông thôn trước cách mạng
tháng Tám. Một lần nữa, nhà văn đã gián tiếp
tố cáo chế độ thực dân nửa phong kiến đã
cướp đi nhân hình, nhân tính và cướp đi cả
quyền làm người của người dân lương thiện.
2.2. Hình tượng nhân vật Bá Kiến
- Đặc điểm:
+ Cất tiếng rất sang
+ Quát mấy bà vợ
+ Dịu giọng với bọn người làng
+ Khẽ lay Chí Phèo mà gọi bằng giọng ngọt
ngào.
+ Cười nhạt khi Chí Phèo đe dọa bằng tiếng
cười giòn giã.
+ Đổi giọng, thân mật hỏi Chí Phèo.
+ Đưa mắt nháy con, nhận họ với Chí Phèo.
=> Hành động của một kẻ bề trên khôn khéo

và vô cùng xảo quyệt.
- Nguyên tắc sống: lấy thằng đầu bò trị thằng
đầu bò, ngấm ngầm đẩy người ta xuống sông


Bước 4: Nhận xét kết quả thực hiện nhiệm
vụ
HS nhóm khác nhận xét, bổ sung.
GV nhận xét, bổ sung, chuẩn hóa kiến thức.

rồi lại giơ tay cứu vớt.
=> Bá Kiến là điển hình của giai cấp thống trị
ranh mãnh, xảo quyệt, tàn ác. Chỉ qua một vài
nét miêu tả nhưng Nam Cao đã thể hiện rõ
bản chất, tính cách của nhân vật. Qua đó, thể
hiện tài năng của ông trong việc xây dựng
nhân vật.

Nhiệm vụ 3: Tổng kết
Mục tiêu: Giúp học sinh khái quát kiến thức
trọng tâm của bài học.
Phương tiện: bảng phụ, máy chiếu
Kĩ thuật dạy học: Công não, thông tin phản hồi
Hình thức tổ chức: hoạt động cá nhân.
Các bước thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV nêu vấn đề: Em hãy khái quát những nội
dung trọng tâm cua bài học.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS suy nghĩ, ghi lại câu trả lời vào giấy

nháp.
- Giáo viên quan sát, hỗ trợ.
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận
HS: Trả lời.
Hs khác nhận xét, bổ sung.
Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn
Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực
hiện nhiệm vụ
GV: nhận xét đánh giá kết quả làm việc của
học sinh và chốt kiến thức

III. Tổng kết

- “Chí Phèo” là kiệt tác của nền văn xuôi Việt
Nam hiện đại. Qua truyện ngắn này, Nam
Cao đã khái quát một hiện tượng xã hội ở
nông thôn Việt Nam trước Cách mạng: một
bộ phận nông dân lao động lương thiện bị đẩy
vào con đường tha hóa, lưu manh hóa. Nhà
văn đã lên án đanh thép cái xã hội tàn bạo tàn
phá cả thể xác và tâm hồn người nông dân lao
động, đồng thời, khẳng định bản chất lương
thiện của họ, ngay trong khi họ bị vùi dập cả
nhân hình và nhân tính.
- “Chí Phèo” đã thể hiện tài năng truyện ngắn
bậc thầy của Nam Cao: xây dựng thành công
những nhân vật điển hình bất hủ; nghệ thuật
trần thuật linh hoạt, tự nhiên, nhất quá, ngôn
ngữ nghệ thuật đặc sắc.

Hoạt động 3: Luyện tập
Giáo viên hướng dẫn học sinh luyện tập
- Mục tiêu: Giúp học sinh luyện tập, củng cố bài học.
- Phương tiện: bảng phụ, máy chiếu
- Kĩ thuật dạy học: Công não, thông tin - phản hồi, phòng tranh.
- Hình thức tổ chức: hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm.
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV chia HS thành 4 nhóm, chuyển giao nhiệm vụ: Các em hãy quan sát những hình ảnh sau
và cho biết, những hình ảnh này gợi cho các em nhớ đến những nhân vật nào, trong tác phẩm
nào? Theo em, trong ba nhân vật này, ai là người khổ nhất?


Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS bầu nhóm trưởng, thư kí và tiến hành thảo luận, ghi kết quả từng câu hỏi vào bảng phụ.
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận
HS: Trả lời.
Hs khác nhận xét, bổ sung.
Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn
Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
GV: nhận xét đánh giá kết quả làm việc của học sinh và chốt kiến thức
Hoạt động 4: Vận dụng và mở rộng
Giáo viên hướng dẫn học sinh vận dụng và mở rộng kiến thức
- Mục tiêu: Giúp học sinh luyện tập, vận dụng những kiến thức đã học để lí giải một vấn đề
đặt ra từ văn bản.
- Phương tiện: bảng phụ, máy chiếu
- Kĩ thuật dạy học: Công não, thông tin - phản hồi, phòng tranh.
- Hình thức tổ chức: hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm.
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV chia HS thành 4 nhóm, chuyển giao nhiệm vụ: Theo một phép thống kê, trong truyện
ngắn “Chí Phèo”, đoạn kể về quá khứ của nhân vật Chí Phèo trước khi bị hủy hoại nhân tính

chưa đầy một trang, còn đoạn miêu tả về Chí Phèo trong sự tha hóa là gần 20 trang. Em hãy
lí giải ý nghĩa của phép thống kê trên.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS bầu nhóm trưởng, thư kí và tiến hành thảo luận, ghi kết quả từng câu hỏi vào bảng phụ.
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận
HS: Trả lời.
Hs khác nhận xét, bổ sung.
Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn
Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
GV: nhận xét đánh giá kết quả làm việc của học sinh và chốt kiến thức
4.4.Củng cố, dặn dò
- Hệ thống hóa kiến thức


- HS học bài.
- HS chuẩn bị bài mới:
4.5. Rút kinh nghiệm
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………