Giáo án Sinh học 6 bài 53: Tham quan thiên nhiên

GIÁO ÁN SINH HỌC 6
BÀI 53: THAM QUAN THIÊN NHIÊN
I.

MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Xác định được nơi sống, sự phân bố của nhóm thực vật chính.

- Quan sát đặc điểm hình thái để nhận biết một số đại diện của một số ngành thực vật
chính.
- Củng cố, mở rộng kiến thức về tính đa dạng và thích nghi của thực vật trong điều
kiện sống cụ thể.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng quan sát, thực hành
- Kĩ năng làm việc theo nhóm và độc lập
3. Thái độ:
- Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ thực vật.
- Giáo dục ý thức trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao.
- Giáo dục tinh thần học tập, tự giác tìm hiểu củng cố và mở rộng kiến thức.
II.

THIẾT BỊ DẠY HỌC:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Chuẩn bị địa điểm (GV trực tiếp đi tìm địa điểm, vườn trường )
- Dự kiến phân công nhóm nhóm trưởng
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Đọc bài trước ở nhà.

- Ôn tập kiến thức về đặc điểm hình thái cơ quan sinh dưỡng, cơ quan sinh sản, đặc
điểm các nhóm, các ngành thực vật.

TaiLieu.VN

Page 1


- Chuẩn bị dụng cụ theo nhóm như SGK tr. 173, 174
- Kẻ sẵn bảng theo mẫu SGK tr. 173
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
- Phương pháp thực hành.
- Phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ.
IV.

HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:

1.

Ổn định lớp :

2.

Kiểm tra bài cũ : (lồng vào quá trình tham quan)

3. Bài mới : THAM QUAN THIÊN NHIÊN
3.1

. Mở bài

3.2

. Hoạt động chính:

Hoạt động 1: Quan sát ngoài thiên nhiên.( 20 P)
Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

- GV phân công nhóm trưởng, dặn dò nhóm - Nhóm trưởng kiểm tra sự chuẩn bị
làm việc dưới sự điều khiển của nhóm trưởng. của nhóm mình, điểm danh nhóm và
- GV nêu yêu cầu của hoạt động là làm việc báo lên GV nếu có bạn vắng mặt.
theo nhóm, thực hiện nội dung sau:
+ Quan sát hình thái của thực vật, nhận xét đặc
điểm thích nghi của thực vật.

- Các nhóm lắng nghe và thực hiện
hoạt động theo nhóm dưới sự điểu
khiển của nhóm trưởng.

+ Nhận dạng thực vật, xếp chúng vào nhóm.
+ Thu thập mẫu vật.
Cụ thể như sau:
a. Quan sát hình thái một số thực vật:
- Quan sát rễ, thân, lá, hoa, quả
- Quan sát hình thái của các cây sống ở các
môi trường: cạn, nước,… tìm đặc điểm thich

TaiLieu.VN

Page 2


nghi.

- Lấy mẫu cho vào túi nilon và buộc nhãn cây
để tránh nhầm lẫn. Lưu ý: HS lấy mẫu vừa
đủ, gồm các bộ phận:
+ Hoa hoặc quả
+ Cành nhỏ (đối với cây lớn)
+ Cây (đối với cây nhỏ)
Chỉ lấy mẫu ở cây mọc dại, không bẻ phá
cây.
b. Nhận dạng thực vật và xếp chúng vào
nhóm:
- Xác định tên một số cây quen thuộc
- Vị trí phân loại: tới lớp đối với thực vật Hạt
kín; tới ngành đối với Rêu, Tảo, Dương xỉ, Hạt
trần.
c. Ghi chép:
- Ghi chép ngay những điều quan sát được.
- Thống kê vào bảng kẻ sẵn
Ví dụ: Cây rêu, mọc thành từng đám ở nơi ẩm
ướt. Những nơi khô ráo như những mô đất
cao, bờ tường có ánh sáng … rêu thường chết.
Quan sát kĩ đám rêu, có thể thấy trên ngọn rêu
có cuống mọc dài ra, phía đầu phình to, đó là
túi bào tử - cơ quan sinh sản của rêu. Quan sát
1 cây rêu, phía dưới có rễ giả, thân nỏ, mềm,
yếu.
Rêu thuộc ngành Rêu trong nhóm thực vật
bậc cao.
Lấy mẫu đám rêu cho vào túi nilon, buộc

TaiLieu.VN

Page 3


nhãn cây vào túi.
Hoạt động 2: Quan sát nội dung tự chọn (10 P)
Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

- GV đưa ra 3 nội dung để các nhóm phân công - Các nhóm lắng nghe, trao đổi để lựa
thực hiện 1 trong 3 nội dung đó:
chọn nội dung quan sát cho nhóm.
1. Quan sát biến dạng của rễ, thân, lá
2. Quan sát mối quan hệ giữa thực vật với thực
vật, thực vật với động vật
3. Nhận xét sự phân bố của thực vật trong khu
vực tham quan
- GV nêu ví dụ hướng dẫn cách quan sát:

- Các nhóm rút ra nhận xét mối quan
Nếu chọn nội dung thứ 2 cần quan sát các hệ thực vật với thực vật và thực vật
vấn đề sau:
với động vật, thực vật với con người
+ Hiện tượng cây mọc trên cây: rêu, lưỡi mèo
tai chuột…
+ Hiện tượng cây bóp cổ: cây si, đa, đề … mọc
trên cây gỗ to
+ Quan sát thực vật sống kí sinh: tầm gửi, dây
tơ hồng,…

+ Quan sát hoa thụ phấn nhờ sâu bọ
- Nếu các nhóm HS khó lựa chọn nội dung, GV
sẽ phân công các nhóm một nội dung quan sát
Hoạt động 3: Thảo luận toàn lớp.( 10 P)
Hoạt động của GV

TaiLieu.VN

Hoạt động của HS

Page 4


- GV tập trung lớp (khi còn khoảng 30 phút)

- Các nhóm tập trung

- GV đề nghị các nhóm báo cáo kết quả quan - Các nhóm lần lượt báo cáo kết quả
sát được, các nhóm khác nhận xét và bổ sung
hoạt động, nhóm khác nhận xét.
- GV giải đáp các thắc mắc của HS

- Các nhóm rút kinh nghiệm học tập.

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động các nhóm -> - Nhóm thảo luận, hoàn thành báo
tuyên dương nhóm tích cực
cáo.
- GV yêu cầu HS viết báo cáo thu hoạch theo
mẫu SGK
IV/ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ: ( 5 P)

- Căn cứ vào tinh thần học tập của nhóm.
- Căn cứ vào báo cáo thu hoạch
DẶN DÒ:
- Hoàn thiện báo cáo thu hoạch.
- Tập làm mẫu cây khô:
+ Dùng mẫu thu hái được để làm mẫu cây khô.
+ Cách làm: theo hướng dẫn SGK.
RÚT KINH NGHIỆM
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................

TaiLieu.VN

Page 5


THAM QUAN THIÊN NHIÊN (TT)
I/

MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Xác định được nơi sống, sự phân bố của nhóm thực vật chính.

- Quan sát đặc điểm hình thái để nhận biết một số đại diện của một số ngành thực vật

chính.
- Củng cố, mở rộng kiến thức về tính đa dạng và thích nghi của thực vật trong điều
kiện sống cụ thể.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng quan sát, thực hành
- Kĩ năng làm việc theo nhóm và độc lập
3. Thái độ:
- Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ thực vật.
- Giáo dục ý thức trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao.
- Giáo dục tinh thần học tập, tự giác tìm hiểu củng cố và mở rộng kiến thức.
II/ THIẾT BỊ DẠY HỌC:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Chuẩn bị địa điểm (GV trực tiếp đi tìm địa điểm, vườn trường )
- Dự kiến phân công nhóm nhóm trưởng
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Đọc bài trước ở nhà.

TaiLieu.VN

Page 6


- Ôn tập kiến thức về đặc điểm hình thái cơ quan sinh dưỡng, cơ quan sinh sản, đặc
điểm các nhóm, các ngành thực vật.
- Chuẩn bị dụng cụ theo nhóm như SGK tr. 173, 174
- Kẻ sẵn bảng theo mẫu SGK tr. 173
III/

PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
- Phương pháp thực hành.

- Phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ.

IV/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1/ Ổn định lớp :
2/ Kiểm tra bài cũ : (lồng vào quá trình tham quan)
3/ Bài mới :
Hoạt động 1: Quan sát ngoài thiên nhiên.( 20 P)
Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

- GV phân công nhóm trưởng, dặn dò nhóm - Nhóm trưởng kiểm tra sự chuẩn bị
làm việc dưới sự điều khiển của nhóm trưởng. của nhóm mình, điểm danh nhóm và
báo lên GV nếu có bạn vắng mặt.
- GV nêu yêu cầu của hoạt động là làm việc - Các nhóm lắng nghe và thực hiện
hoạt động theo nhóm dưới sự điểu
theo nhóm, thực hiện nội dung sau:
khiển của nhóm trưởng.
+ Quan sát hình thái của thực vật, nhận xét đặc
điểm thích nghi của thực vật.
+ Nhận dạng thực vật, xếp chúng vào nhóm.
+ Thu thập mẫu vật.
Cụ thể như sau:
a. Quan sát hình thái một số thực vật:
- Quan sát rễ, thân, lá, hoa, quả
- Quan sát hình thái của các cây sống ở các

TaiLieu.VN

Page 7

môi trường: cạn, nước,… tìm đặc điểm thich
nghi.
- Lấy mẫu cho vào túi nilon và buộc nhãn cây
để tránh nhầm lẫn. Lưu ý: HS lấy mẫu vừa
đủ, gồm các bộ phận:
+ Hoa hoặc quả
+ Cành nhỏ (đối với cây lớn)
+ Cây (đối với cây nhỏ)
Chỉ lấy mẫu ở cây mọc dại, không bẻ phá
cây.
b. Nhận dạng thực vật và xếp chúng vào
nhóm:
- Xác định tên một số cây quen thuộc
- Vị trí phân loại: tới lớp đối với thực vật Hạt
kín; tới ngành đối với Rêu, Tảo, Dương xỉ, Hạt
trần.
c. Ghi chép:
- Ghi chép ngay những điều quan sát được.
- Thống kê vào bảng kẻ sẵn
Ví dụ: Cây rêu, mọc thành từng đám ở nơi ẩm
ướt. Những nơi khô ráo như những mô đất
cao, bờ tường có ánh sáng … rêu thường chết.
Quan sát kĩ đám rêu, có thể thấy trên ngọn rêu
có cuống mọc dài ra, phía đầu phình to, đó là
túi bào tử - cơ quan sinh sản của rêu. Quan sát
1 cây rêu, phía dưới có rễ giả, thân nỏ, mềm,
yếu.
Rêu thuộc ngành Rêu trong nhóm thực vật

bậc cao.

TaiLieu.VN

Page 8


Lấy mẫu đám rêu cho vào túi nilon, buộc
nhãn cây vào túi.
Hoạt động 2: Quan sát nội dung tự chọn (10 P)
Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

- GV đưa ra 3 nội dung để các nhóm phân công - Các nhóm lắng nghe, trao đổi để lựa
thực hiện 1 trong 3 nội dung đó:
chọn nội dung quan sát cho nhóm.
1. Quan sát biến dạng của rễ, thân, lá
2. Quan sát mối quan hệ giữa thực vật với thực
vật, thực vật với động vật
3. Nhận xét sự phân bố của thực vật trong khu
vực tham quan
- GV nêu ví dụ hướng dẫn cách quan sát:

- Các nhóm rút ra nhận xét mối quan
Nếu chọn nội dung thứ 2 cần quan sát các hệ thực vật với thực vật và thực vật
vấn đề sau:
với động vật, thực vật với con người
+ Hiện tượng cây mọc trên cây: rêu, lưỡi mèo
tai chuột…

+ Hiện tượng cây bóp cổ: cây si, đa, đề … mọc
trên cây gỗ to
+ Quan sát thực vật sống kí sinh: tầm gửi, dây
tơ hồng,…
+ Quan sát hoa thụ phấn nhờ sâu bọ
- Nếu các nhóm HS khó lựa chọn nội dung, GV
sẽ phân công các nhóm một nội dung quan sát
Hoạt động 3: Thảo luận toàn lớp.( 10 P)
Hoạt động của GV

TaiLieu.VN

Hoạt động của HS

Page 9


- GV tập trung lớp (khi còn khoảng 30 phút)

- Các nhóm tập trung

- GV đề nghị các nhóm báo cáo kết quả quan - Các nhóm lần lượt báo cáo kết quả
sát được, các nhóm khác nhận xét và bổ sung
hoạt động, nhóm khác nhận xét.
- GV giải đáp các thắc mắc của HS

- Các nhóm rút kinh nghiệm học tập.

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động các nhóm -> - Nhóm thảo luận, hoàn thành báo
tuyên dương nhóm tích cực

cáo.
- GV yêu cầu HS viết báo cáo thu hoạch theo
mẫu SGK
V/ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ: ( 5 P)
- Căn cứ vào tinh thần học tập của nhóm.
- Căn cứ vào báo cáo thu hoạch
DẶN DÒ:
- Hoàn thiện báo cáo thu hoạch.
- Tập làm mẫu cây khô:
+ Dùng mẫu thu hái được để làm mẫu cây khô.
+ Cách làm: theo hướng dẫn SGK.

THAM QUAN THIÊN NHIÊN (TT)
I/

MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Xác định được nơi sống, sự phân bố của nhóm thực vật chính.

- Quan sát đặc điểm hình thái để nhận biết một số đại diện của một số ngành thực vật
chính.

TaiLieu.VN

Page 10


- Củng cố, mở rộng kiến thức về tính đa dạng và thích nghi của thực vật trong điều
kiện sống cụ thể.
2. Kĩ năng:

- Rèn kĩ năng quan sát, thực hành
- Kĩ năng làm việc theo nhóm và độc lập
3. Thái độ:
- Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ thực vật.
- Giáo dục ý thức trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao.
- Giáo dục tinh thần học tập, tự giác tìm hiểu củng cố và mở rộng kiến thức.
II/ THIẾT BỊ DẠY HỌC:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Chuẩn bị địa điểm (GV trực tiếp đi tìm địa điểm, vườn trường )
- Dự kiến phân công nhóm nhóm trưởng
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Đọc bài trước ở nhà.
- Ôn tập kiến thức về đặc điểm hình thái cơ quan sinh dưỡng, cơ quan sinh sản, đặc
điểm các nhóm, các ngành thực vật.
- Chuẩn bị dụng cụ theo nhóm như SGK tr. 173, 174
- Kẻ sẵn bảng theo mẫu SGK tr. 173
III/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1/ Ổn định lớp :
2/ Kiểm tra bài cũ : (lồng vào quá trình tham quan)
3/ Bài mới :
Hoạt động 1: Quan sát ngoài thiên nhiên.( 20 P)
Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

- GV phân công nhóm trưởng, dặn dò nhóm - Nhóm trưởng kiểm tra sự chuẩn bị

TaiLieu.VN

Page 11

làm việc dưới sự điều khiển của nhóm trưởng.

của nhóm mình, điểm danh nhóm và
báo lên GV nếu có bạn vắng mặt.

- GV nêu yêu cầu của hoạt động là làm việc - Các nhóm lắng nghe và thực hiện
hoạt động theo nhóm dưới sự điểu
theo nhóm, thực hiện nội dung sau:
khiển của nhóm trưởng.
+ Quan sát hình thái của thực vật, nhận xét đặc
điểm thích nghi của thực vật.
+ Nhận dạng thực vật, xếp chúng vào nhóm.
+ Thu thập mẫu vật.
Cụ thể như sau:
a. Quan sát hình thái một số thực vật:
- Quan sát rễ, thân, lá, hoa, quả
- Quan sát hình thái của các cây sống ở các
môi trường: cạn, nước,… tìm đặc điểm thich
nghi.
- Lấy mẫu cho vào túi nilon và buộc nhãn cây
để tránh nhầm lẫn. Lưu ý: HS lấy mẫu vừa
đủ, gồm các bộ phận:
+ Hoa hoặc quả
+ Cành nhỏ (đối với cây lớn)
+ Cây (đối với cây nhỏ)
Chỉ lấy mẫu ở cây mọc dại, không bẻ phá
cây.
b. Nhận dạng thực vật và xếp chúng vào

nhóm:
- Xác định tên một số cây quen thuộc
- Vị trí phân loại: tới lớp đối với thực vật Hạt
kín; tới ngành đối với Rêu, Tảo, Dương xỉ, Hạt

TaiLieu.VN

Page 12


trần.
c. Ghi chép:
- Ghi chép ngay những điều quan sát được.
- Thống kê vào bảng kẻ sẵn
Ví dụ: Cây rêu, mọc thành từng đám ở nơi ẩm
ướt. Những nơi khô ráo như những mô đất
cao, bờ tường có ánh sáng … rêu thường chết.
Quan sát kĩ đám rêu, có thể thấy trên ngọn rêu
có cuống mọc dài ra, phía đầu phình to, đó là
túi bào tử - cơ quan sinh sản của rêu. Quan sát
1 cây rêu, phía dưới có rễ giả, thân nỏ, mềm,
yếu.
Rêu thuộc ngành Rêu trong nhóm thực vật
bậc cao.
Lấy mẫu đám rêu cho vào túi nilon, buộc
nhãn cây vào túi.
Hoạt động 2: Quan sát nội dung tự chọn (10 P)
Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

- GV đưa ra 3 nội dung để các nhóm phân công - Các nhóm lắng nghe, trao đổi để lựa
thực hiện 1 trong 3 nội dung đó:
chọn nội dung quan sát cho nhóm.
1. Quan sát biến dạng của rễ, thân, lá
2. Quan sát mối quan hệ giữa thực vật với thực
vật, thực vật với động vật
3. Nhận xét sự phân bố của thực vật trong khu
vực tham quan
- GV nêu ví dụ hướng dẫn cách quan sát:

- Các nhóm rút ra nhận xét mối quan
Nếu chọn nội dung thứ 2 cần quan sát các hệ thực vật với thực vật và thực vật

TaiLieu.VN

Page 13


vấn đề sau:

với động vật, thực vật với con người

+ Hiện tượng cây mọc trên cây: rêu, lưỡi mèo
tai chuột…
+ Hiện tượng cây bóp cổ: cây si, đa, đề … mọc
trên cây gỗ to
+ Quan sát thực vật sống kí sinh: tầm gửi, dây
tơ hồng,…
+ Quan sát hoa thụ phấn nhờ sâu bọ

- Nếu các nhóm HS khó lựa chọn nội dung, GV
sẽ phân công các nhóm một nội dung quan sát
Hoạt động 3: Báo cáo buổi tham quan.( 10 P)
Hoạt động của GV
- GV tập trung lớp (khi còn khoảng 30 phút)

Hoạt động của HS
- Các nhóm tập trung

- GV đề nghị các nhóm báo cáo kết quả quan - Các nhóm lần lượt báo cáo kết quả
sát được, các nhóm khác nhận xét và bổ sung
hoạt động, nhóm khác nhận xét.
- GV giải đáp các thắc mắc của HS

- Các nhóm rút kinh nghiệm học tập.

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động các nhóm -> - Nhóm thảo luận, hoàn thành báo
tuyên dương nhóm tích cực
cáo.
- GV yêu cầu HS viết báo cáo thu hoạch theo
mẫu SGK
IV/ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ: ( 5 P)
- Căn cứ vào tinh thần học tập của nhóm.
- Căn cứ vào báo cáo thu hoạch
DẶN DÒ:

TaiLieu.VN

Page 14

- Hoàn thiện báo cáo thu hoạch.
- Tập làm mẫu cây khô:
+ Dùng mẫu thu hái được để làm mẫu cây khô.
+ Cách làm: theo hướng dẫn SGK.

TaiLieu.VN

Page 15