THỦ TỤC ĐĂNG KÝ HOẠT ĐỘNG NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG MẠI
TẠI SỞ THƯƠNG MẠI TP.HCM
1. Cơ sở pháp lý:
- Luật Thương mại năm 2005.
- Nghị định 35/2006/NĐ-CP ngày 31/03/2006 của Chính phủ.
- Thông tư 09/2006/TT-BTM ngày 25/05/2006 của Bộ Thương mại.
2. Đối tượng giải quyết:
- Thương nhân có trụ sở chính đóng trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
- Thương nhân có dự kiến hoạt động nhượng quyền thương mại trong nước trừ
hoạt động chuyển giao qua ranh giới Khu chế xuất, Khu phi thuế quan hoặc các khu vực
hải quan riêng theo quy định của pháp luật Việt Nam.
3. Hồ sơ thủ tục hoạt động nhượng quyền thương mại:
3.1 Hồ sơ đăng ký lần đầu:
a. Đơn đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại (theo mẫu MĐ-2 kèm theo);
b. Bản giới thiệu về nhượng quyền thương mại (theo mẫu kèm theo);
c. Bản sao có công chứng Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc Giấy chứng
nhận đầu tư;
d. Bản sao có công chứng văn bằng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp tại Việt Nam
hoặc tại nước ngoài trong trường hợp có chuyển giao quyền sử dụng các đối tượng sở hữu
công nghiệp đã được cấp văn bằng bảo hộ.
e. Giấy tờ chứng minh sự chấp thuận về việc cho phép nhượng quyền lại của bên
nhượng quyền ban đầu (trong trường hợp thương nhân đăng ký hoạt động nhượng quyền là
nhượng quyền thứ cấp);
(Chú ý: Nếu các loại giấy tờ tại điểm d và e được thể hiện bằng tiếng nước ngoài thì
phải được dịch ra tiếng Việt và được công chứng bởi cơ quan công chứng trong nước)
3.2 Hồ sơ thủ tục đăng ký lại :
(Áp dụng cho trường hợp thương nhân chuyển địa chỉ trụ sở chính về thành phố Hồ Chí
Minh) bao gồm:
a. Các loại giấy tờ được nêu tại mục 3.1;
b. Thông báo chấp thuận đăng ký nhượng quyền thương mại của cơ quan đã đăng ký
trước đây.
4. Thời gian thụ lý hồ sơ:
- Thời gian giải quyết hồ sơ: 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ và hợp
lệ.
- Đối với hồ sơ chưa đầy đủ hoặc chưa hợp lệ: Trong thời hạn hai ngày làm
việc Sở sẽ trả lời bằng văn bản yêu cầu thương nhân bổ sung.
- Thời gian giải quyết hồ sơ bổ sung: 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ
sơ và hợp lệ.
5. Thông báo chuyển đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại:
Trường hợp thương nhân chuyển địa chỉ trụ sở chính sang tỉnh/thành phố khác, thương
nhân có trách nhiệm đăng ký lại hoạt động nhượng quyền thương mại tại cơ quan đăng ký
nơi mình chuyển đến. Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày hoàn thành thủ tục đăng
ký nhượng quyền thương mại tại địa bàn mới, thương nhân có trách nhiệm thông báo bằng
văn bản cho Sở Thương mại thành phố Hồ Chí Minh biết để thông báo chuyển đăng ký
Bộ Thương mại vừa ban hành thông tư số 09/2006/TT-BTM trong đó hướng
dẫn các doanh nghiệp thực hiện đăng ký hoạt động nhượng quyền thương
mại.
Theo đó, các doanh nghiệp thực hiện hoạt động nhượng quyền thương mại
(Franchise) với các đối tác nước ngoài và ngược lại sẽ tiến hành thủ tục đăng ký
trực tiếp với Vụ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ Thương mại).
Đối với hoạt động nhượng quyền thương mại trong nước, các doanh nghiệp sẽ
đăng ký với các Sở Thương mại hoặc Sở Thương mại và Du lịch tại địa phương
mà doanh nghiệp dự kiến thực hiện nhượng quyền thương mại.
Trường hợp doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài do cơ quan có thẩm quyền
ở trung ương cấp phép thành lập sẽ đăng ký hoạt động nhượng quyền tại Sở
Thương mại hoặc Sở Thương mại và Du lịch nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính.
Ngoài ra, thông tư cũng quy định rõ trách nhiệm của cơ quan đăng ký trong quá
trình đăng ký, đặc biệt là trách nhiệm cập nhật thông tin về tình hình đăng ký
hoạt động nhượng quyền thương mại của thương nhân lên trang thông tin điện
tử của Bộ Thương mại.
Trong quá trình thực hiện Thông tư, nếu có khó khăn, vướng mắc các tổ chức và
cá nhân có thể phản ánh về Bộ Thương mại để nghiên cứu sửa đổi, bổ sung.
Đây là thông tư hướng dẫn cụ thể các trình tự, thủ tục về đăng ký hoạt động
nhượng quyền thương mại đã được quy định trong Nghị định số 35/2006/NĐ-CP
quy định chi tiết Luật Thương mại về hoạt động nhượng quyền thương mại.
Nhượng quyền thương mại - Nhà nhượng quyền Việt Nam cần
biết?
( Bình chọn: 8 -- Thảo luận: 6 -- Số lần đọc: 5801)
Nhượng quyền Thương mại: Nhà nhượng quyền Việt nam cần biết?
Nguyễn Khánh Trung, MBA
Nhượng quyền thương mại cùng với các hình thức kinh doanh khác đã tạo nên
một bức tranh sống động của nền kinh tế thế giới. Hình thành từ thế kỷ thứ 19,
hình thức này không ngừng được mở rộng, phát huy tính hiệu quả trong kinh
doanh. Hàng năm hệ thống này tạo ra hàng triệu công ăn việc làm, đạt doanh số
trên 1000 tỷ USD và phát triển không ngừng trên thế giới. Theo báo cáo của
Lãnh sự quán Hoa kỳ năm 2004, tại Mỹ có trên 90% doanh nghiệp kinh doanh
theo hình thức này tồn tại sau 10 năm trong khi đó có trên 82% doanh nghiệp
kinh doanh độc lập bị đóng cửa cũng trong thời gian như vậy. Rõ ràng, hình thức
này đã phát huy nhiều tính ưu việt so với các hình thức kinh doanh khác. Tại Việt
Nam, hình thức nhượng quyền thương mại hình thành vào những năm 90 của
thế kỷ 20 và mang tính tự phát rất cao. Trung Nguyên có thể coi là nhà tiên
phong tại Việt Nam áp dụng hình thức kinh doanh này bằng cách phát triển hệ
thống đại lý của mình theo hình thức nhượng quyền. Cũng như các nước khác,
hình thức này cũng đã phát huy tính hiệu quả của nó trong hoạt động kinh doanh
của doanh nghiệp. Đến nay theo Hiệp hội Nhượng quyền Quốc tế, Việt Nam có
trên 70 hệ thống kinh doanh nhượng quyền và ngày càng phát triển.
Việt Nam trong những năm gần đây có những điều kiện rất thuận lợi cho hoạt
động kinh doanh với tốc độ tăng trưởng GDP bình quân trên 8%, một quốc gia
có dân số trên 82 triệu người, tình hình kinh tế ổn định, nhà nước khuyến khích
đầu tư, sức mua của thị trường được đánh giá là rất cao trên thế giới. Hơn nữa,
Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên thứ 150 của WTO, mở ra nhiều cơ
hội cho các nhà kinh doanh cả trong và ngoài nước. Trong bối cảnh như vậy, rõ
ràng việc quyết định lựa chọn hình thức kinh doanh nào đảm bảo cho nhà đầu tư
có được hiệu quả tốt nhất về sử dụng vốn, phát triển nhanh thị trường, mở rộng
nhanh thị phần và kiểm soát được hệ thống nhằm tạo được tiếng nói đối với thị
trường này là điều rất đuợc quan tâm? Rõ ràng, hình thức nhượng quyền
thương mại sẽ là một sự lựa chọn cho cả nhà nhượng quyền và nhà nhận quyền
và hình thức kinh doanh này sẽ phát triển mạnh tại Việt Nam trong những năm
tới.
Những thuận lợi và khó khăn khi áp dụng hình thức kinh doanh này tại thị trường
Việt Nam đối với những nhà nhượng quyền và nhận quyền đã được đề cập
nhiều trên các diễn đàn, các phương tiện thông tin đại chúng và đây được coi là
thời sự nóng tại Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, bài viết này chỉ tập trung chia sẻ
một số kinh nghiệm với các doanh nghiệp Việt Nam muốn kinh doanh theo hình
thức này với vai trò là người nhận quyền (franchisee) từ các nhà nhượng quyền
(franchisor) từ nước ngoài.
Trước khi quyết định nhận quyền, các doanh nghiệp cần lưu ý một số các yếu tố
sau:
Thứ nhất, cần nắm rõ các thông tin của nhà nhượng quyền như tình hình kinh
doanh, thương hiệu dự định nhượng quyền, thị trường của thương hiệu này, tốc
độ phát triển của hệ thống, hiệu quả của hệ thống, mức độ thành công của hệ
thống trong những năm qua, những ưu điểm nổi bật của hệ thống này so với hệ
thống cùng chủng loại và những định hướng phát triển hệ thống này trong tương
lai về thị trường, về những chính sách hỗ trợ đối với các nhà nhận quyền mới,
các chính sách cho những thị trường mới…nhất là đối với các định hướng liên
quan đến thị trường mà doanh nghiệp quan tâm. Việc nắm rõ các thông tin trên
giúp cho doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện về doanh nghiệp nhượng quyền,
làm cơ sở cho việc ra quyết định trong tương lai.
Thứ hai, doanh nghiệp cần dành thời gian nghiên cứu thị trường mục tiêu của
mình để trả lời hàng loạt các câu hỏi: Hình thức kinh doanh này có phù hợp với
khả năng của mình hay không? Thương hiệu, sản phẩm này có được khách
hàng chấp nhận hay không? Hiệu quả đầu tư của hình thức này sẽ như thế nào?
Luật pháp qui định cho trường hợp này như thế nào?...Vì rõ ràng, không phải
thương hiệu nào, sản phẩm nào, hệ thống nào thành công ở một nước, một khu
vực thì sẽ thành công ở một nước khác hay một khu vực khác. Điều này tưởng
chừng như rất đơn giản nhưng thường rất dễ bị bỏ qua đối với các doanh nghiệp
thiếu kinh nghiệm trong việc nhận nhượng quyền và kết quả thường sẽ không
như mong đợi đối với các nhà đầu tư.
Thứ ba, cần nghiên cứu kỹ hồ sơ nhượng quyền do nhà nhượng quyền thiết lập,
trong đó quy định rất rõ các điều khoản: qui định về địa điểm, qui định về vị trí và
không gian địa lý, qui định về đầu tư, các qui định về khai trương, vận hành, sản
phẩm, các yêu cầu về huấn luyện, qui định về cấp phép, kiểm tra, vận hành, bảo
trì, sửa chữa, qui định về bảo hiểm tài sản, nhân viên, qui định về việc sử dụng
thương hiệu và sản phẩm, qui định về các khoản phí, qui định vể chuyển
nhượng về mô hình kinh doanh, chuyển giao công nghệ, kỹ thuật, qui định về tái
ký hợp đồng, qui định về chấm dứt hợp đồng, qui định vể bồi thường, qui định về
giải quyết tranh chấp… Ngoài ra, trong hồ sơ nhượng quyền này còn định ra các
yêu cầu đối với nhà nhận quyền trong tương lai về tài chính, đạo đức, kinh
nghiệm kinh doanh, những cam kết khác… Những điều kiện trong hồ sơ nhượng
quyền giúp người nhượng quyền có một sự hiều biết tường tận người nhận
nhượng quyền trong tương lai. Nó có tác dụng như một công cụ sàn lọc giúp
nhà nhượng quyền tìm ra được các ứng viên tốt nhất cho hệ thống nhượng
quyền của mình. Do những qui định rất chặt chẽ như vậy nên doanh nghiệp cần
nghiên cứu kỹ hồ sơ này trước khi tiến hành nhận nhượng quyền. Việc nghiên
cứu này sẽ giúp nhà nhận quyền trong tương lai hiểu rõ được nhà nhượng
quyền, những qui định của các bên trong suốt quá trình thực hiện và rõ ràng
cũng giúp cho nhà nhận quyền đánh giá lại khả năng của mình, đánh giá lại khả
năng theo đuổi của mình cùng với nhà nhượng quyền trong suốt quá trình hợp
tác. Vì khi đã trở thành franchisee là cam kết trọn vẹn cùng với franchisor chia sẻ
thành công và khó khăn trong suốt quá trình hợp tác này.
Thứ tư, cần nghiên cứu kỹ các điều khoản trong Hợp đồng nhượng quyền. Hợp
đồng này thường do nhà nhượng quyền thiết lập, trong đó chi tiết hoá các điều
được ghi trong Hồ sơ nhượng quyền. Một lần nữa, doanh nghiệp cần đánh giá
lại toàn bộ các điều khoản, xem xét các điều kiện của mình. Từ đó, doanh
nghiệp đưa ra các câu hỏi cho nhà nhượng quyền, lắng nghe sự trả lời. Việc
đồng ý ký hợp đồng nhượng quyền hay từ chối đều thể hiện sự hiểu biết sâu sắc
của mình đối với nhà nhượng quyền. Hợp đồng nhượng quyền cần thực hiện
theo đúng trình tự và thủ tục của luật pháp Việt Nam.
Cuối cùng, doanh nghiệp cần hiểu rõ các cam kết của nhà nhượng quyền cũng
như những cam kết của mình đối với nhà nhượng quyền và thể hiện chúng trong
các điều khoản của hợp đồng nhượng quyền. Hình thức này chỉ thực sự phát
huy tính hiệu quả vượt trội của nó khi có hệ thống cùng vận hành theo một qui
định, qui trình thống nhất. Nếu một trong hai bên vi phạm các cam kết này thì
hậu quả sẽ rất khó lường. Nhà nhượng quyền có thể sụp đổ cả hệ thống thậm
chí phá sản, nhà nhận quyền có thể sẽ không còn cơ hội tiếp tục kinh doanh vì
sự thua lỗ và nhất là niềm tin của các nhà nhượng quyền khác đối với mình. Do
vậy, việc giữ uy tín cho hệ thống và sự thống nhất của hệ thống không những
tạo ra sự phát triển cho bản thân nhà nhượng quyền mà cho từng nhà nhận
quyền, góp phần tạo ra hệ thống sức mạnh chung trong việc duy trì lòng trung
thành của khách hàng, đối trọng cho các đối tác và đây cũng là trở ngại thực sự
cho các đối thủ cạnh tranh.
Để có thể hội nhập thành công, một điều kiện tiên quyết đối với các doanh
nghiệp Việt Nam là cần tìm hiểu, nghiên cứu các thuận lợi và hạn chế của hình
thức kinh doanh đặc thù này trước khi đưa ra quyết định đầu tư. Nhượng quyền
thương mại có thể không phù hợp cho các nhà nhận quyền vốn ưa thích sự
sáng tạo. Hình thức này có thể sẽ không phù hợp đối với các nhà đầu tư mong
muốn có hiệu quả trong ngắn hạn. Nhưng hình thức này sẽ phát huy được tính
tích cực của nó nếu cả người nhượng quyền và người nhận quyền cam kết thực
hiện đến cùng mô hình kinh doanh của mình cùng với niềm tin, văn hoá trung
thực và giàu khát vọng. Hình thức nhượng quyền thương mại có thể gọi là hình
thức kinh doanh của niềm tin và của sự cam kết.
/>Nhượng quyền thương mại: Lịch sử, hiện tại và tương lai
( Bình chọn: 7 -- Thảo luận: 2 -- Số lần đọc: 3151)
Nhượng quyền thương mại được thế giới nhìn nhận là khởi nguồn tại Mỹ
nhưng thực tế đã hình thành trước đó tại Trung Quốc với hình thức có 2 – 3
điểm bán lẻ cùng hình thức tại một số địa điểm khác nhau cùng kinh doanh.
Năm 1840, các nhà sản xuất bia của Đức cho phép một vài quán bia quyền bán
sản phẩm của họ. Năm 1851, lần đầu tiên trên thế giới nhà sản xuất máy khâu
Singer của Mỹ ký cho thực hiện hợp đồng nhượng quyền kinh doanh. Singer đã
ký hợp đồng nhượng quyền và trở thành người tiên phong trong việc thoả
thuận hình thức nhượng quyền. Năm 1880 bắt đầu nhượng quyền bán sản
phẩm cho các đại lý độc quyền trong lĩnh vực xe hơi, dầu lửa, gas. Trong thời
gian này, phạm vi hoạt động nhượng quyền chỉ là chuyển quyền phân phối và
bán sản phẩm của các nhà sản xuất. Sau chiến tranh thế giới thứ 2, hình thức
này đã thực sự phát triển rất mạnh mẽ. Sự bùng nổ dân số sau chiến tranh đã
kéo theo sự tăng vọt nhu cầu về các loại sản phẩm và dịch vụ và lúc này,
nhượng quyền đã trở thành mô hình kinh doanh thích hợp để phát triển nhanh
chóng trong ngành công nghiệp thức ăn nhanh và khách sạn. Vào thập niên
60-70, nhượng quyền bùng nổ và phát triển mạnh ở Mỹ, Anh và một số nước
khác.
Ngày nay, quá trình toàn cầu hoá trên thế giới
diễn ra rất nhanh, mạnh trong tất cả các lĩnh
vực. Hình thức nhượng quyền càng phát huy
vai trò của nó trên toàn thế giới. Theo các
nghiên cứu mới nhất, cứ 12 phút lại có một hệ
thống nhượng quyền mới ra đời. Ở Mỹ, 90%
công ty kinh doanh theo hình thức nhượng
quyền thương mại tiếp tục hoạt động sau 10
năm trong khi 82% công ty độc lập phải đóng
cửa và cũng chỉ có 5% công ty theo hợp đồng
thương hiệu thất bại trong năm đầu tiên so với
38% công ty độc lập. Điều đó cho thấy sự bùng nổ hình thức này trên thế giới là
điều tất yếu.
Một số kết quả thực sự ấn tượng của hệ thống này mang lại trên thế giới :
Doanh thu từ hoạt động kinh doanh nhượng quyền trên toàn thế giới năm 2000
đạt 1.000 tỷ USD với khoảng 320.000 DN từ 75 ngành khác nhau. Nếu so sánh
với GDP của Việt Nam cùng năm thì hệ thống này gấp trên 28 lần và còn có
dấu hiệu vượt hơn nữa trong những năm gần đây. Tại Mỹ, hoạt động nhượng
quyền chiếm trên 40% tổng mức bán lẻ, thu hút được trên 8 triệu người lao
động tức là 1/7 tổng lao động ở Mỹ và có hơn 550.000 cửa hàng nhượng quyền
và cứ 8 phút lại có một cửa hàng nhượng quyền mới ra đời.
Ở Châu Âu, tổng cộng có hơn 4.000 hệ thống NQTM; với 167.500
cửa hàng NQTM, doanh thu đạt khoảng 100 tỉ Euro. Tạo ra hơn 1.5
triệu việc làm. Riêng ở Anh, NQTM là một trong những hoạt động
tăng trưởng nhanh nhất của nền kinh tế với khoảng 32.000 DN
nhượng quyền, doanh thu mỗi năm 8,9 tỷ bảng Anh, thu hút một
lượng lao động khỏang 317.000 lao động và chiếm trên 29% thị
phần bán lẻ.
Tại Úc, tổng cửa hàng NQTM khoảng 54.000, đóng góp 12% vào GDP và tạo
hàng trăm ngàn việc làm cho người lao động
Theo Hiệp hội nhượng quyền Quốc tế (IFA) thì nhượng quyền kinh doanh ở
châu Á đã tạo doanh thu hơn 500 tỷ USD mỗi năm. Một số nước có hệ thống
nhượng quyền đóng góp vai trò quan trọng trong sự phát triển của mình như:
Tại Thái Lan, số hợp đồng nhượng quyền đang tăng rất nhanh, trong đó có tới
67% thuộc khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ, với số vốn ban đầu cho mỗi hợp
đồng 20.000-65.000 USD. Bộ thương mại Thái Lan công bố chương trình
khuyến khích và quảng bá thương hiệu nội địa ra thị trường quốc tế qua NQTM.
Các doanh nghiệp kinh doanh theo hình thức này được hỗ trợ đào tạo trung và
ngắn hạn về công nghệ NQTM. Do vậy, năm 2004 đạt doanh số 25 triệu Baht,
năm 2005 tăng 10% và tăng rất nhanh cho các năm tiếp theo. Tại Nhật Bản,
NQTM phát triển mạnh từ năm 1996, đến năm 2004 đã có 1.074 hệ thống
NQTM và 220.710 cửa hàng kinh doanh theo hình thức NQTM, doanh thu từ hệ
thống này vào khoảng 150 tỉ USD, tăng trưởng hàng năm 7%.
Từ năm 1980, NQTM vào Trung Quốc. Đến năm 2004, nước này đã có 2.100
hệ thống nhượng quyền (nhiều nhất thế giới), với 120.000 cửa hàng nhượng
quyền trong 60 lĩnh vực khác nhau. Biểu đồ tăng trưởng hoạt động nhượng
quyền của Trung Quốc dựng đứng kể từ khi nước này gia nhập WTO. Từ năm
2000, bình quân mỗi năm hệ thống nhượng quyền tăng 38% vượt xa mức tăng
trưởng 10%/năm của hàng tiêu dùng, các cửa hàng nhận nhượng quyền tăng
55%. Đặc biệt, hệ thống NQTM của doanh nghiệp Trung Quốc cạnh tranh
ngang hàng với thương hiệu nhượng quyền nổi tiếng của nước ngoài. Ở
Malaysia, nhìn thấy lợi ích của NQTM từ 1992, Chính phủ thành lập chương
trình quốc gia về chuyển nhượng (Franchise Development Programme - FDP)
với 2 mục tiêu: (i) Gia tăng số DN bán / mua NQTM; (ii) Thúc đẩy phát triển
những SP / dịch vụ đặc thù nội địa thông qua NQTM.
Tại Việt Nam, Thương hiệu Phở 24 đã có 35 cửa hàng sau 3 năm nhượng
quyền. Dự kiến, đến năm 2008, sẽ có khoảng 100 cửa hàng tại Việt Nam. Phở
24 đã xuất hiện tại Philippines, Indonesia và chuẩn bị ra mắt tại Canada, Hàn
Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc. Mức giá nhượng quyền thương hiệu trong
nước là 7.000 USD và ở nước ngoài là 12.000 USD, chưa kể phí vận hành 3%
trên tổng doanh thu của từng cửa hàng đã chuyển nhượng. Foci đã áp dụng
nhượng quyền từ năm 1998 với 35 đối tác nhận nhượng quyền và đã mở
48 cửa hàng trên cả nước. Đến cuối năm 2007, Foci sẽ có mặt tại tất cả địa
phương và năm 2008 dự kiến có tối thiểu 100 cửa hàng. Dự kiến 2007 Foci
mở 7 cửa hàng tại Mỹ theo hình thức NQTM. Công ty Kinh Đô đã mở được
30 cửa hàng bánh Bakery, theo kế hoạch sẽ có 100 cửa hàng và tiến đến mở
rộng hình thức kinh doanh thành tiệm cà phê, bánh ngọt và thức ăn nhanh Kinh
Đô. Trà sữa trân châu Tapio đã mở được 10 cửa hàng và đang cho ra mô hình
mới là Grand Tapio – bán kèm thêm thức ăn nhanh
Theo phân tích của chương trình dự báo bán lẻ tại TP.HCM, cơ hội kinh doanh
NQTM ở Việt Nam rất lớn do 3 yếu tố: kinh tế vẫn đang trong giai đoạn tăng
trưởng tốt. Các trung tâm mua sắm, đô thị, khu thương mại dịch vụ... còn phân
bố rải rác, thích hợp để các thương hiệu mạnh phát triển chuỗi - hệ thống bán
hàng và tâm lý kinh doanh thích làm chủ của người Việt Nam trong điều kiện
vốn và kinh nghiệm đều có giới hạn thì kinh doanh nhượng quyền là phương
pháp thích hợp nhất. Thực tế cho thấy, ở Việt Nam đã hình thành một số hệ
thống nhượng quyền và rất thành công. Nhưng so sánh với sự phát triển của
hình thức này với tiềm lực phát triển của đất nước là rất khiêm tốn. Nếu so
sánh với tốc độ phát triển cùng hình thức với các nước trong khu vực vẫn còn
nhiều khập khiểng nhưng nhìn chung là chưa xứng tầm. Trong tương lai, hy
vọng sau khi Việt Nam vào WTO, đặc biệt là những luật lệ về nhượng quyền
thương mại được Việt Nam qui định tại trong Luật Thương mại 2006 (có hiệu
lực từ ngày 01/01/2006) và khung pháp lý điều chỉnh hoạt động nhượng quyền
thương mại trong Nghị định 35-2006-ND-CP ngày 31/03/2006 của Chính phủ
hướng dẫn chi tiết về hoạt động nhượng quyền thương mại và thông tư số
9-2006-TT-BTM ngày 25/05/2006 của Bộ Thương mại hướng dẫn đăng ký hoạt
động nhượng quyền thương mại sẽ là những tiền đề cơ bản cho sự bùng nổ sự
phát triển nhượng quyền thương mại tại Việt Nam.
Nhượng quyền thương mại đã thực sự có chổ đứng quan trọng trong nền kinh
tế thế giới. Từ thế kỷ 19, thế kỷ 20 và thế kỷ 21 đã, đang và sẽ còn chứng kiến
sự lớn mạnh không ngừng của hệ thống này. Tính ưu việt của hình thức
nhượng quyền thương mại sẽ còn được áp dụng ở nhiều lĩnh vực, nhiều công
ty, nhiều khu vực và nhiều quốc gia trên thế giới. Nhượng quyền thương mại
trong lịch sử đã thể hiện tính ưu việt của nó, trong hiện tại đã thể hiện sức
mạnh của hệ thống và chắc rằng trong tương lai sẽ là một trong những hình
thức để tiến hành hoạt động kinh doanh ưu việt của các công ty, các quốc gia,
đặc biệt là các quốc gia đang phát triển, nơi mà nguồn vốn, kinh nghiệm quản
lý, thương hiệu thành công luôn là đòn bẩy cho sự phát triển của một đất nước.
Hình thức này cũng được biết đến như hình thức của niềm tin và của sự cam
kết. Đó phải chăng là một trong những điều tiên quyết, cốt lõi của các hành vi
giao dịch làm ăn trong tương lai.
Nguyễn Khánh Trung - Bài viết bản quyền "© SAGA, www.saga.vn," đề
nghị ghi nhận rõ khi trích đăng sử dụng lại một phần hay toàn bộ bài
viết
Nhượng quyền thương mại tại Việt Nam: Giải pháp nào cho sự
phát triển bền vững?
( Bình chọn: 5 -- Thảo luận: 0 -- Số lần đọc: 3513)
Nhượng quyền thương mại tại Việt Nam: Giải pháp nào cho sự
phát triển bền vững?
Nguyến Khánh Trung, MBA
Toàn cảnh
Xu thế toàn cầu hoá đang từng giờ, từng ngày tác động nhiều lãnh
vực họat động kinh tế xã hội Việt Nam. Sự hội nhập nền kinh tế thế
giới càng được nhận thấy rõ qua các chỉ tiêu kinh tế, đầu tư trực tiếp
nước ngoài, số lượng công ty, sự phong phú về hàng hoá, dịch vụ,
quảng cáo… Sự phát triển của các hệ thống nhượng quyền thương
mại bằng cách tận dụng tối ưu các nguồn lực của các nhà nhượng
quyền và nhà nhận quyền tại Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế
này. Trong xu thế đó, vần đề đặt ra là làm sao củng cố vững chắc hệ
thống đại lý nhượng quyền trong xu thế cạnh tranh quốc tế như hiện nay?
Để củng cố và phát triển hệ thống nhượng quyền thương mại tại Việt Nam, nhà
nhượng quyền Việt Nam cần xây dựng môt hệ thống các qui trình, qui định, giải
pháp sao cho hệ thống vừa đảm bảo phát triển hiệu quả trong ngắn hạn và bền
vững trong dài hạn. Cụ thể là nâng cao chất lượng chuyển giao và chất lượng
quan hệ cho hệ thống nhượng quyền của mình.
Chất lượng chuyển giao là chất lượng của toàn bộ các yếu tố ngắn hạn được
chuyển từ nhà nhượng quyền cho nhà nhận quyền từ lúc khởi nghiệp. Chất
lượng chuyển giao tập trung nhận diện và nhận định các nhân tố ảnh hưởng đến
thành công của nhà nhận quyền trong việc khởi nghiệp, cụ thể là xem xét các
tiêu chuẩn tối thiểu cho việc khởi sự và quản lý của nhà nhận quyền cho phù
hợp và hiệu quả. Thông thường, các yếu tố này thường được nhà nhượng
quyền thể hiện trong hồ sơ nhượng quyền và cụ thể hoá trong hợp đồng nhượng
quyền. Trong đó, cả hai bên cam kết thực hiện hàng loạt các cam kết nhằm tối
đa hoá lợi ích của hai bên. Chất lượng chuyển giao thường được quan tâm nhất
là chất lượng của sản phẩm cung ứng, mô hình kinh doanh, thời gian hoạt động,
qui trình đào tạo, vấn đề về cấp phép, thời gian cung cấp hàng hóa - dịch vụ, về
quyền phân phối, độc quyền, phí chuyển nhượng, phí vận hành hàng tháng, hiệu
quả của các chương trình tiếp thị, kinh doanh và những hỗ trợ khác như vận
hành, tài chính, tiếp cận và cung cấp thông tin hệ thống, bí quyết kinh doanh, các
qui định bắt buộc nhà nhận quyền tuân theo, thương hiệu, các qui trình kinh
doanh, qui trình huấn luyện, khả năng phát triển kinh doanh của nhà nhận
quyền, thái độ tham gia huấn luyện, cam kết thanh toán của các nhà nhận
quyền, cam kết của nhà nhận quyền về tính đồng nhất và minh bạch trong kinh
doanh…
Chất lượng quan hệ là chất lượng của các yếu tố niềm tin, sự cam kết, sự tranh
luận, mối quan hệ, hợp tác và rất nhiều các yếu tố “mềm” khác được xây dựng
và phát triển trong hệ thống nhượng quyền thương mại. Theo ý kiến của nhiều
nhà khoa học trên thế giới, chất lượng quan hệ là yếu tố quan trọng nhất tạo nên
lợi thế cạnh tranh bền vững cho cả hệ thống. Trong khi chất lượng chuyển giao
được qui định rất rõ bằng các thước đo cụ thể trong ngắn hạn thì chất lượng
quan hệ được xây dựng xuyên suốt trong suốt thời gian tồn tại của hệ thống hay
trong dài hạn.
Giải pháp phát triển hệ thống nhượng quyền thưong mại
Vì vậy, có thể thấy rằng muốn phát triển một cách bền vững hệ thống theo hình
thức nhượng quyền thương mại, cần phải có các
thước đo hiệu quả trong ngắn hạn và dài hạn. Cụ
thể là nâng cao chất lượng chuyển giao và duy trì
liên tục chất lượng quan hệ. Vì bản thân hệ thống
nhượng quyền thương mại tồn tại và phát triển
cần có sự cam kết của cả nhà nhượng quyền và
nhận quyền trong một thời gian dài, từ đó sẽ gia
tăng sức mạnh của hệ thống, nâng cao được lòng
trung thành của khách hàng. Điều này có thể nói
là sống còn cho hệ thống. Vì vậy, dưới góc độ
chất lượng chuyển giao và chất lượng quan hệ để củng cố và phát triển hệ thống
nhượng quyền thương mại, nhà nhượng quyền cần cân nhắc hệ thống các giải
pháp sau:
Trước hết, cần xác định cho hệ thống thương hiệu, sản phẩm, mô hình, hệ
thống các qui trình dự định chuyển giao cho các nhà nhận quyển trong tương lai,
chương trình đào tạo, địa điểm đào tạo, qui trình vận hành, kiểm soát, tư vấn…
thật rõ ràng và chi tiết. Nhà nhượng quyền cần biết rằng, đã là một hệ thống
nhượng quyền thì không phải là một điểm, hai điểm mà là nhiều hơn như vậy,
không phải chỉ tại Thành phố Hồ Chí Minh hay Hà Nội mà là Việt Nam và thế giới
với nhiều điểm khác biết vể địa lý, văn hóa… Ngoài ra, mô hình này cần được
trải nghiệm thành công và có thể chuyển giao dể dàng ra nhiều mô hình giống
như mô hình ban đầu. Do vậy, rõ ràng không phải sản phẩm nào, dịch vụ nào
hay mô hình nào cũng có thể thực hiện được nhượng quyền thương mại, chỉ có
những sản phẩm, dịch vụ, mô hình có thể module hoá dể dàng với hệ thống qui
trình hiệu quả và hợp lý mới thực hiện hệ thống này thuận lợi và hiệu quả. Mục
tiêu của giải pháp này là xây dựng được chất lượng chuyển giao tối ưu và chủ
động cho các nhà nhượng quyền trong tương lai.
Hai là cần xây dựng Hồ sơ nhượng quyền đầy đủ và chi tiết. Mục đích là tìm ra
được các nhà nhận quyền tương lai phù hợp với yêu cầu của doanh nghiệp
trong việc cùng cam kết chia sẻ những thành công trong quá trình hợp tác. Đây
là giai đoạn then chốt cho quá trình tạo dựng chất lượng quan hệ tốt đẹp trong
thời gian tới.
Ba là xây dựng một văn hóa trung thực, chia sẻ và cam
kết đối với hệ thống nhượng quyền của mình. Bất cứ sự
không rõ ràng nào trong việc xây dựng hệ thống cũng là
những nguy cơ rất lớn ảnh hưởng đến sự cam kết, niềm
tin của nhà nhận quyền đối với nhà nhượng quyền. Do
vậy, các thông điệp, chính sách từ nhà nhượng quyền
cần được qui định rất rõ trong Hợp đồng nhượng quyền
và cam kết thực hiện đến cùng các chính sách này. Chỉ
có thực hiện tốt các cam kết, nhà nhượng quyền mới có
thể tạo được niềm tin và sự tin cậy của nhà nhận quyền. Từ đó, các chính sách,
qui trình từ nhà nhuợng quyền mới được thực thi một cách trọn vẹn. Đây là điều
kiện tiên quyết cho sự phát triển bền vững của một hệ thống trong điều kiện
cạnh tranh như hiện nay.
Bốn là chia sẻ thành công cùng nhà nhận quyền và đặc biệt là những lúc khó
khăn. Vì rằng, một hệ thống có thể thành công ở một địa phương thì không có
nghĩa là sẽ thành công ở cả thế giới. Bài học của Starbuck, MacDonald là những
minh chứng cụ thể cho sự khác biệt này. Do vậy, trong những lúc như vậy, vai
trò của nhà nhượng quyền cần được thể hiện hơn bao giơ hết. Việc chia sẻ khó
khăn đối với nhà nhận quyền không những đem lại niềm tin cho bản thân nhà
nhận quyền mà còn giúp nhà nhượng quyền tìm ra được những khiếm khuyết
của hệ thống để cải tiến đồng thời là cơ hội phát triển hệ thống bởi các nhà nhận
quyền tiềm năng trong khu vực.
Năm là đào tạo, và phát triển. Chỉ có đào tạo liên tục, cải tiến liên tục thì các triết
lý kinh doanh từ nhà nhượng quyền mới chuyển giao
trọn vẹn cho nhà nhận quyền. Từ đó mà mọi hành vi, qui
trình, qui định, phương pháp kinh doanh… tại các đại lý
nhượng quyền mới thực sự qui chuẩn. Việc đào tạo này
cũng là cơ hội để các nhà nhận quyền chia sẻ thông tin
đến nhà nhương quyền. Từ đó, thắt chặt hơn nữa sự
thông hiểu, hiểu biết lẫn nhau để cùng duy trì và phát
triển tốt đẹp hệ thống nhượng quyền thương mại. Trên
thế giới, việc các công ty nhượng quyền hình thành các
trung tâm đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, thậm
chí cả đại học là không hiếm; chính từ các trung tâm
này, đại học này đã cung cấp những nhà nhận quyền
tương lai chuyên nghiệp, hệ thống nhân viên giàu nhiệt
huyết và niềm tin ở tương lai không ngừng được cũng cố và phát triển.
Hình thức kinh doanh nhượng quyền là hình thức kinh doanh của niềm tin và của
sự cam kết. Thực vậy, niềm tin sẽ tạo cho các nhà nhận quyền sư tin tưởng vào
nhà nhượng quyền và vào hệ thống mà mình là một thành viên. Sự cam kết sẽ
làm cho hệ thống được vận hành đúng và qui chuẩn dù ở bất cứ nơi đâu và bất
cứ thời gian nào. Sự cam kết và niềm tin sẽ có được và phát huy hiệu quả của
nó thông qua quá trình hợp tác và thông qua một văn hóa trung thực, giàu khát
vọng. Thành công của hệ thống nhượng quyền không thể được đo trong một
năm, hai năm mà được đánh giá trong dài hạn. Do vậy, hơn lúc nào hết, nhà
nhượng quyền Việt Nam cần xây dựng cho mình hê thống các giải pháp để
không những thành công trong ngắn hạn mà còn phát huy tính ổn định, hiệu quả
và phát triển trong dài hạn. Góp phần tô điểm cho bức tranh sống động của nền
kinh tế Việt Nam trong thời kỳ mới.
Nhượng quyền thương mại - Nhà nhượng quyền Việt Nam cần
biết?
( Bình chọn: 8 -- Thảo luận: 6 -- Số lần đọc: 5802)
Nhượng quyền Thương mại: Nhà nhượng quyền Việt nam cần biết?
Nguyễn Khánh Trung, MBA
Nhượng quyền thương mại cùng với các hình thức kinh doanh khác đã tạo nên
một bức tranh sống động của nền kinh tế thế giới. Hình thành từ thế kỷ thứ 19,
hình thức này không ngừng được mở rộng, phát huy tính hiệu quả trong kinh
doanh. Hàng năm hệ thống này tạo ra hàng triệu công ăn việc làm, đạt doanh số
trên 1000 tỷ USD và phát triển không ngừng trên thế giới. Theo báo cáo của
Lãnh sự quán Hoa kỳ năm 2004, tại Mỹ có trên 90% doanh nghiệp kinh doanh
theo hình thức này tồn tại sau 10 năm trong khi đó có trên 82% doanh nghiệp
kinh doanh độc lập bị đóng cửa cũng trong thời gian như vậy. Rõ ràng, hình thức
này đã phát huy nhiều tính ưu việt so với các hình thức kinh doanh khác. Tại Việt
Nam, hình thức nhượng quyền thương mại hình thành vào những năm 90 của
thế kỷ 20 và mang tính tự phát rất cao. Trung Nguyên có thể coi là nhà tiên
phong tại Việt Nam áp dụng hình thức kinh doanh này bằng cách phát triển hệ
thống đại lý của mình theo hình thức nhượng quyền. Cũng như các nước khác,
hình thức này cũng đã phát huy tính hiệu quả của nó trong hoạt động kinh doanh
của doanh nghiệp. Đến nay theo Hiệp hội Nhượng quyền Quốc tế, Việt Nam có
trên 70 hệ thống kinh doanh nhượng quyền và ngày càng phát triển.
Việt Nam trong những năm gần đây có những điều kiện rất thuận lợi cho hoạt
động kinh doanh với tốc độ tăng trưởng GDP bình quân trên 8%, một quốc gia
có dân số trên 82 triệu người, tình hình kinh tế ổn định, nhà nước khuyến khích
đầu tư, sức mua của thị trường được đánh giá là rất cao trên thế giới. Hơn nữa,
Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên thứ 150 của WTO, mở ra nhiều cơ
hội cho các nhà kinh doanh cả trong và ngoài nước. Trong bối cảnh như vậy, rõ
ràng việc quyết định lựa chọn hình thức kinh doanh nào đảm bảo cho nhà đầu tư
có được hiệu quả tốt nhất về sử dụng vốn, phát triển nhanh thị trường, mở rộng
nhanh thị phần và kiểm soát được hệ thống nhằm tạo được tiếng nói đối với thị
trường này là điều rất đuợc quan tâm? Rõ ràng, hình thức nhượng quyền
thương mại sẽ là một sự lựa chọn cho cả nhà nhượng quyền và nhà nhận quyền