Giáo án Sinh học 8 bài 31: Trao đổi chất

GIÁO ÁN SINH HỌC 8
Bài 31: TRAO ĐỔI CHẤT
I/ Mục tiêu
1/ Kiến thức (chuẩn kiến thức)
- Phân biệt được sự trao đổi chất giữa cơ thể với môi trường ngoài và trao đổi chất giữa
tế bào của cơ thể với môi trường trong.
- Nêu được mối liên quan giữa trao đổi chất của cơ thể với trao đổi chất ở tế bào
2/ Kĩ năng
- Rèn kĩ năng quan sát , liên hệ thực tế
- Kĩ năng hoạt động nhóm
Kĩ năng sống
- Kĩ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.
- Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin để tìm hiểu sự trao đổi chất giữa cơ thể với môi
trường ngoài và trao đổi chất giữa tế bào của cơ thể với môi trường trong.
- Kĩ năng hợp tác, lắng nghe tích cực.
3/ Thái độ
Học sinh yêu thích môn học
II/ Phương pháp / kĩ thuật dạy học tích cực
- Động não
- Vấn đáp – tìm tòi
- Trực quan
- Dạy học theo nhóm
- Giải quyết vấn đề
III/ Chuẩn bị
- GV: Tranh phóng to hình 31.1∏31.2/sgk , phiếu học tập

TaiLieu.VN

Page 1

Hệ cơ quan

Vai trò trong sự trao đổi chất

- Tiêu hóa
- Hô hấp
- Tuần hoàn
- Bài tiết
- HS: Xem trước nội dung bài
IV/ Tiến trình lên lớp
1/ Ổn định (1’)
2/ Kiểm tra bài cũ
3/ Các hoạt động dạy học
a/ Khám phá
Gv: Nêu vấn đề:
(?) Em hiểu thế nào là trao đổi chất?
(?) Vật không sống có trao đổi chất không?
(?) Trao đổi chất ở người diễn ra như thế nào?
Gv: Vậy sự trao đổi chất của cơ thể con người có gì khác so với sự trao đổi chất ở vật
không sống ? Đó là nội dung chúng ta cần tìm hiểu ở chương VI. Để hiểu rõ sự trao đổi chất
giữa cơ thể với môi trường diễn ra như thế nào? chúng ta cùng tìm hiểu bài hôm nay …
b/ Kết nối
T gian

Hoạt động của thầy

16’

Hoạt động của trò

Hoạt động 1: Tìm hiểu sự trao đổi chất giũa cơ thể và môi trường ngoài
HS hiểu được trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường là đặc trưng cơ bản của sự
sống.

TaiLieu.VN

Page 2


I. Trao đổi chất giữa cơ thể và môi
trường ngoài
- Gv: Y/c hs quan sát kĩ hình 32,1 /sgk,
kết hợp với những hiểu biết của bản thân - HS: Thu thập thông tin, quan sát hình,
∏thảo luận các câu hỏi sau:
kết hợp với những kiến thức đã học,
thảo luận nhóm thống nhất kiến
(?) Sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi
- HS: Lấy các chất cần thiết vào cơ thể.
trường biểu hiện như thế nào?
Thải cặn bả ra ngoài
- Gv: Y/c hs hoàn thành phiếu học tập,
kẻ phiếu học tập lên bảng ∏gọi hs lên - HS: Thảo luận nhóm và hoàn thành
phiếu học tập
điền bảng

Phiếu học tập
Hệcơ quan

Vai trò trong sự trao đổi chất

Tiêu hóa

- Biến đổi thức ăn ∏chất dinh dưỡng . Thải các
chất thừa qua hậu môn

Hô hấp

- Lấy O2 và thải CO2

Bài tiết

- Lọc từ máu các chất thải ∏Bài tiết qua nước
tiểu

Tuần hoàn

- V/c O2 và chất dinh dưỡng tới tế bào và v/c
CO2 tới phổi , chất thải tới cơ quan bài tiết

- Gv: - GV phân tích thêm vai trò của sự
trao đổi chất.
Lồng ghép tích hợp : Môi trường ngoài
cung cấp cho cơ thể thức ăn, nước muối
khoáng . Qua quá trình tiêu hoá, cơ thể

TaiLieu.VN

Page 3

tổng hợp nên những sản phẩm đặc trưng
của mình, đồng thời thải các sản phẩm
thừa ra ngoài qua hậu môn. Hệ hô hấp
Oxi từ môi trường ngoài để cung cấp cho
các phản ứng sinh hoá trong cơ thể và
thải ra ngoài khí cacbonic. Đó là sự trao
đổi chất ở cơ thể đảm bảo cho cơ thể tồn
tại và phát triển. Nếu không có sự TĐC,
cơ thể không tồn tại được . Ở vật vô cơ ,
sự TĐC chỉ dẫn tới biến tính và huỷ hoại
. Vì vậy TĐC ở sinh vật là đặc tính cơ
bản của sự sống

12’

Kết luận:
Ở cấp độ cơ thể:
- Môi trường ngoài cung cấp thức ăn,
nước, muối khoáng và oxi qua hệ tiêu
hóa, hô hấp. Đồng thì tiếp nhận chất
bã, sản phẩm phân hủy và khí CO2 từ
cơ thể thải ra.

Hoạt động 2: Tìm hiểu sự trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong
HS Hiểu được sự trao đổi chất của cơ thể thực chất diễn ra ở tế bào.
II. Trao đổi chất giữa tế bào và môi
trường trong
- Gv: Tế bào là đơn vị cấu trúc và chức
năng của cơ thể . Mỗi tế bào đều phải
thực hiện TĐC với máu và nước mô (mt - HS: Chú ý lắng nghe và ghi nhớ kiến

trong) để tồn tại và phát triển
thức
- Gv: Y/c hs nghiên cứu thông tin/sgk,
quan sát hình 31.2 ∏ thảo luận nhóm
hoàn thành bài tập mục lệnh /sgk (4’)
- HS: Tự thu thập thông tin, thảo luận
nhóm thống nhất ý kiến
(?) Máu và nước mô cung cấp những gì
cho tế bào?
- HS: Máu mang ôxi và chất dinh
dưỡng qua nước mô đến tế bào.
(?) Hoạt động sống của tế bào đã tạo ra
những sản phẩm gì?
(?) Những sản phẩm đó của tế bào đổ - HS: Hoạt động của tế bào tạo ra năng
vào nước mô rồi vào máu được đưa tới lượng, khí các bonic, chất thải

TaiLieu.VN

Page 4


đâu?
- HS: Các sản phẩm đó qua nước mô,
vào máu ∏hệ hô hấp, bài tiết ∏thải ra
ngoài.
- Gv: Y/c hs tự rút ra kết luận:

Kết luận:
Sự trao đổi chất giữa tế bào và môi
trường trong biểu hiện:

- Chất dinh dưỡng và ôxi được tế bào
sử dụng cho các hoạt động sống, đồng
thời các sản phẩm phân hủy đưa đến
các cơ quan thải ra ngoài.
- Sự trao đổi chất ở tế bào thông
qua môi trường trong.

10’

Hoat động 3: Tìm hiểu mối quan hệ giữa trao đổi chất ở cấp độ cơ thể với trao
đổi chất ở cấp độ tế bào
HS Phân biệt được trao đổi chất ở cấp độ cơ thể và trao đổi chất ở cấp độ tế bào.
Trình bày được mối quan hệ về sự trao đổi chất ở 2 cấp độ.
III. Mối quan hệ giữa trao đổi chất
ở cấp độ cơ thể với trao đổi chất ở
cấp độ tế bào :
- HS: Trao đổi chất ở cấp độ cơ thể: là
- Gv: Y/c hs quan sát tiếp hình 31.2 để sự trao đổi giữa các hệ cơ quan với môi
trả lời câu hỏi
trường ngoài để lấy chất dinh dưỡng và
(?) Trao đổi chất ở cấp độ cơ thể thực ôxi cho cơ thể.
hiện như thế nào?
- HS: Trao đổi chất ở cấp độ tế bào: là
(?) Trao đổi chất ở cấp độ tế bào thực sự trao đổi chất giữa tế bào và môi
trường bên trong.
hiện như thế nào?
- HS: Nếu trao đổi chất ngừng thì cơ
thể sẽ không tồn tại

TaiLieu.VN

Page 5


(?) Nếu TĐC ở 1 cấp độ ( tế bào hoặc cơ
thể ) ngừng lại sẽ dẫn đến hậu quả gì ?
- Trao đổi chất ở hai cấp độ có liên
quan mật thiết với nhau, đảm bảo cho
(?) Vậy em có nhận xét gì về mối quan cơ thể tồn tại và phát triển.
hệ giữa TĐC ở 2 cấp độ?
- Gv: Hoàn chỉnh kiến thức cho hs
5’

Hoạt động 5: Củng cố và tóm tắt bài
- Ở cấp độ cơ thế sự trao đổi chất diễn ra như thế nào?
- Trao đổi chất ở tế bào có ý nghĩa gì đối với trao đổi chất của cơ thể?
- Nêu mối quan hệ giữa trao đổi chất ở cấp độ cơ thể với trao đổi chất ở cấp độ tế
bào?

1’

Hoạt động 6: Hướng dẫn học ở nhà
- Học thuộc bài , trả lời các câu hỏi vào vở bài tập.
- Hướng dẫn HS chuẩn bị bài :
+ Đọc trước bài mới.
+ Trả lời trước các câu hỏi có trong bài.

TaiLieu.VN

Page 6