Tiết 83 Nỗi thương mình

Trường THPT Tam Quan
Tiết:83 Đọc văn:
Ngày soạn: 20. 3.2010 ( Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du)
I .M ụ c tiêu : Giúp học sinh:
1.Kiến thức : -Hiểu được Kiều- một thiếu nữ tài sắc, tâm
hồn trong trắng đã bò xã hội phong kiến đẩy vào cảnh ngộ nghiệt
ngã – buộc phải chấp nhận thân phận kó nữ tiếp khách làng chơi.
Qua đó thấy được chủ nghóa nhân văn sâu sắc của tác giả: thông
cảm, trân trọng đối với nhân vật.
-Hiểu được rằng Kiều có ý thức rất cao về phẩm giá bản thân.
Nỗi niềm thương thân, tủi phận sâu sắc của Kiều phản ánh sự
chuyển biến trong ý thức về cá nhân của con người trong văn học trung đại.
-Nắm được nghệ thuật ngôn từ của Nguyễn Du trong việc tả tình cảnh nhân vật
cũng như nội tâm nhân vật.
2. Kó năng: Rèn luyện kó năng đọc – hiểu thơ trữ tình lục bát, kó năng phân tích
tâm lí nhân vật trong thơ trữ tình.
3.Thái độ: -Có thái độ đồng cảm trước hoàn cảnh đau khổ và bế tắc của con
người.
II.Chuẩn bò:
1. Chuẩn bò của giáo viên:
-Giáo viên thiết kế giáo án, làm một số sơ đồ biểu bảng.
2. Chuẩn bò của học sinh:
-Học sinh đọc bài, soạn bài, làm bài tập, chuẩn bò tài liệu và đồ dùng học tập .
III. Hoạt động d ạ y h ọ c:
1 . n đònh tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra só số, vệ sinh phòng học, đồng phục .
2. Ki ể m tra bài c ũ : (5phút) Phát biểu chủ đề đoạn trích “Trao duyên”
Đáp án : Đoạn trích thể hiện bi kòch tình yêu, thân phận bất hạnh và nhân cách cao
đẹp của Thuý kiều, đồng thời cho thấy những tình cảm sâu sắc mà Nguyễn Du dành
cho nhân vật
3. Giảng bài m ớ i :
* Giới thiệu bài : (1phút)

B»ng sù ®ång c¶m víi nh÷ng th©n phËn ngưêi phơ n÷ chÞu bao bÊt h¹nh trong cc sèng.
Ngun Du ®· viÕt lªn nh÷ng b¶n t×nh ca ®Ëm s¾c th¸i cđa cc sèng. Th KiỊu trong
t¸c phÈm như mét b«ng hoa “GÇn bïn mµ ch¼ng h«i tanh mïi bïn”. VËy cc ®êi cđa
nµng KiỊu nh thÕ nµo sau khi b¸n m×nh chc cha? Chóng ta sÏ cïng nhau t×m hiĨu diƠn
biÕn t©m tr¹ng cđa KiỊu trong ®o¹n trÝch “Nçi thư¬ng m×nh”.
-Tiến trình bài dạy:
Giáo án 10 cơ bản - 1 - – Nguyễn Văn Mạnh

Trường THPT Tam Quan
Giáo án 10 cơ bản - 2 - – Nguyễn Văn Mạnh

Thời
gian
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung

7’
15’








Hoạt đôïng 1:
Giáo viên hướng dâõn
học sinh tìm hiểu
chung: Theo dõi phần
Tiểu dẫn, tóm tắt nội

dung.
Hoạt động 2:
Giáo viên hướng dẫn
học sinh đọc - hiểu
văn bản:
Giáo viên hướng dẫn
học sinh đọc văn bản
và giải thích những từ
ngữ khó , chú ý giọng
đọc tha thiết thể hiện
tâm trạng đau buồn.
Giáo viên hướng dẫn
học sinh tìm hiểu văn
bản bằng hệ thống câu
hỏi sau:
Hãy xác đònh bố cục
của đoạn trích.
Tình cảnh trớ trêu của
Thúy Kiều được miêu
tả qua những từ ngữ,
hình ảnh nào? Phân
tích những thủ pháp
nghệ thuật được sử
dụng và hiệu quả nghệ
thuật của nó? So sánh
với bướm ong lả lơi?
Thảo luận:
Tâm trạng của Thúy
Kiều sôùng trong cảnh
ấy được miêu tả như

thế nào?Tìm hiểu nét
Hoạt đôïng 1:
Học sinh tìm hiểu
chung:
-Thuý Kiều bò Mã
Giám Sinh lừa gạt đưa
đến nhà chứa
◊ quyết liệt chống lại
◊ rơi vào cạm bẫy của
Tú Bà
◊ buộc phải tiếp
khách.
-Đoạn trích từ câu
1229 đến câu 1248,
Hoạt động 2:
Học sinh đọc - hiểu
văn bản:
Học sinh đọc văn
bản và giải thích
những từ ngữ khó , chú
ý giọng đọc tha thiết
thể hiện tâm trạng đau
buồn.
Thảo luận:
Tâm trạng của Thúy
Kiều sôùng trong cảnh
lầu xanh.

a. Hai c©u ®Çu: Hoµn
c¶nh gi·i bµy t©m sù:

- C©u 1: “Khi tØnh
rưỵu, lóc tµn canh...”
+Thêi gian: tµn canh
(§ªm khuya)
+Kh«ng gian: lÇu
xanh
+NhÞp th¬ 3/3: Bưíc ®i
chËm ch¹p cu¶ thêi gian
diƠn t¶ t©m tr¹ng mƯt
mái, ch¸n chưêng.
- C©u 2:
+ NhÞp th¬ thay ®ỉi :
2 / 4/2 t©m tr¹ng th¶ng
thèt, bµng hoµng
+ Tõ ng÷: . “GiËt
A.Tìm hiểu chung :
( Phần Tiểu dẫn-sách giáo
khoa):
1. VÞ trÝ ®o¹n trÝch:
Tõ c©u 1229 ®Õn c©u
1248/3254, nằêm ở phần 2 của
kiệt tác “Truyện Kiều”–
phần “Gia biến và lưu lạc” .
DiƠn t¶ t©m sù ®au bn, nçi
lßng tª t¸i vµ nçi thư¬ng th©n
m×nh cđa KiỊu khi ë lÇu xanh.
2. Bè cơc ®o¹n trÝch:
PhÇn 1: 4 c©u th¬ ®Çu: C¶nh
sinh ho¹t ë lÇu xanh.
PhÇn 2: 16 c©u th¬ sau: T©m

tr¹ng, nçi niỊm cđa KiỊu. `
B.Đọc- hiểu:
I.Đọc văn bản:
II.Tìm hiểu văn bản:
1.Tình cảnh trớ trêu của
Kiều
(Từ đầu…Trường Khanh):
-Bút pháp ước lệ:Bướm ong,
cuộc say, trận cười.
-Điển cố, điển tích:Tống
Ngọc, Trường Khanh.
-Tiểu đối trong bốn chữ:
bướm lả / ong lơi, lá gió /
cành chim.
 Cuộc sống trăng gió cùng
với sự suồng sã, đùa cợt của
khách làng chơi ở lầu xanh
 Chán chường, chua xót.
2.Tâm trạng của Kiều
trong cảnh sống ấy:
( Tiếp đó … xuân là gì):
- Khi tỉnh rượu / lucù tàn canh:
Tiểu đối thời gian, không
gian vắng lặng, cô liêu;
3/3bước đi của thới gian;
2/4/2, điệp từ mình
 tâm trạng thảng thốt, cảm
giác nặng nề như những
tiếng nấc nghẹn ngào; Giật
 ý thức về phẩm giá, nhân

cách bản thân; Thương mình
Trường THPT Tam Quan
4.Dặn dò học sinh chuẩn bò cho tiết học tiếp theo: ( 3 phút)
- Ra bài tập về nhà : Phân tích tâm trạng xót xa, tủi nhục của Thúy Kiều trong đoạn
trích?
-Chuẩn bò bài : Lập luận trong văn nghò luận.
IV. Rút kinh nghiệm, bổ sung :
1. §o¹n th¬ lµ lêi cđa nh©n vËt nµo?
A.Lêi ®èi tho¹i trùc tiÕp cđa Th KiỊu.
B. Lêi ®éc tho¹i néi t©m cđa Th KiỊu
C. Lêi kĨ t¶ cđa Ngun Du
D. Lêi kĨ, t¶ cđa t¸c gi¶ nhưng tõ ng÷ ý thøc lµ cđa nh©n vËt Th KiỊu.
2.Ch÷ “xu©n”(trong c©u:”Nh÷ng m×nh nµo biÕt cã xu©n lµ g×”) cã nghÜa lµ g×?
A. H¹nh phóc B. Ti trỴ
C. T×nh yªu,vui thó D. Mïa xu©n
Giáo án 10 cơ bản - 3 - – Nguyễn Văn Mạnh