Một số giải pháp thúc đẩy hoạt động đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nhằm khai thác tiềm năng du lịch của tỉnh Phú Thọ

MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU..............................................................................1
Chương 1..........................................................................................5
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG..............................5
CƠ SỞ HẠ TẦNG DU LỊCH.........................................................5
I. LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐẦU TƯ...........................................................................................................5
1. Khái niệm đầu tư........................................................................................................................5
2. Phân loại đầu tư.........................................................................................................................5
2.1. Phân loại theo chủ đầu tư..................................................................................................5
2.2. Phân loại theo nội dung kinh tế:........................................................................................6
2.3. Phân loại theo mục tiêu đầu tư..........................................................................................6
2.4. Phân loại theo mức độ tham gia quản lý của chủ đầu tư vào đối tượng đầu tư.............6
2.5. Phân loại theo sự phân cấp quản lý...................................................................................7
2.6. Phân loại theo nguồn vốn...................................................................................................7
2.7. Phân theo vùng lãnh thổ....................................................................................................7
3. Vốn đầu tư và nguồn vốn đầu tư...............................................................................................7
3.1. Khái niệm vốn đầu tư.........................................................................................................7
3.2. Các nguồn vốn đầu tư.........................................................................................................8
4. Vai trò của đầu tư....................................................................................................................11
4.1. Đầu tư và tăng trưởng kinh tế..........................................................................................11
4.2. Đầu tư và chuyển dịch cơ cấu kinh tế..............................................................................11
4.3. Đầu tư tạo ra cơ sở vật chất nói chung và cho tỉnh nói riêng.........................................12
4.4. Đầu tư và tăng cường khả năng khoa học công nghệ.....................................................12


4.5. Đầu tư tác động đến sự ổn định kinh tế và tạo công ăn việc làm cho người lao động..12
II. LÝ LUẬN CHUNG VỀ CƠ SỞ HẠ TẦNG DU LỊCH............................................................................13
1. Khái niệm cơ sở hạ tầng du lịch...............................................................................................13
2. Vai trò của cơ sở hạ tầng du lịch đối với phát triển du lịch....................................................14
3. Cơ cấu cơ sở hạ tầng du lịch....................................................................................................14
3.1. Cơ sở hạ tầng phục vụ các hoạt động trung gian:...........................................................15

3.2. Cơ sở hạ tầng phục vụ vận chuyển du lịch:......................................................................15
3.3. Cơ sở hạ tầng phục vụ lưu trú:.........................................................................................15
3.4. Cơ sở hạ tầng phục vụ ăn uống........................................................................................16
3.5. Cơ sở hạ tầng phục vụ vui chơi giải trí:............................................................................16
3.6. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật bổ sung:.......................................................................................17
4. Đặc điểm của cơ sở hạ tầng du lịch.........................................................................................17
4.1. Cơ sở hạ tầng du lịch có mối quan hệ mật thiết với tài nguyên du lịch..........................17
4.2. Cơ sở hạ tầng du lịch có tính đồng bộ trong xây dựng và sử dụng cao..........................18
4.3. Cơ sở hạ tầng du lịch có giá trị một đơn vị công suất sử dụng cao................................18
4.4. Thời gian hao mòn thành phần chính của cơ sở hạ tầng du lịch tương đối lâu.............18
4.5. Một số thành phần của cơ sở hạ tầng du lịch được sử dụng không cân đối.................19
5. Yêu cầu đối với cơ sở hạ tầng du lịch......................................................................................19
5.1. Mức độ tiện nghi..............................................................................................................19
5.2. Mức độ thẩm mỹ..............................................................................................................19
5.3. Mức độ vệ sinh.................................................................................................................20
5.4. Mức độ an toàn................................................................................................................20
6. Vai trò của ngành du lịch đối với sự phát triển của tỉnh Phú Thọ..........................................20
7. Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch trên địa bàn
tỉnh Phú Thọ.................................................................................................................................22

Chương 2........................................................................................24


THỰC TRẠNG ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG DU
LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ.............................................24
I. CÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN – KINH TẾ - XÃ HỘI CÓ ẢNH HƯỞNG TỚI PHÁT TRIỂN DU LỊCH PHÚ
THỌ...................................................................................................................................................24
1. Điều kiện tự nhiên...................................................................................................................24
1.1. Vị trí địa lý.........................................................................................................................24
1.2. Đặc điểm địa hình.............................................................................................................25

1.3. Khí hậu..............................................................................................................................26
1.4. Tài nguyên nước................................................................................................................27
2. Điều kiện kinh tế - xã hội.........................................................................................................27
2.1. Về tăng trưởng kinh tế......................................................................................................27
2.2. Về chuyển dịch cơ cấu kinh tế..........................................................................................29
2.3. Về dân số và nguồn nhân lực...........................................................................................31
3. TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ DU LỊCH.............................................................................33
3.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên..............................................................................................33
3.2. Tài nguyên du lịch nhân văn.............................................................................................35
4. Những yếu tố thuận lợi và khó khăn trong việc khai thác tiềm năng du lịch của tỉnh Phú Thọ
......................................................................................................................................................39
4.1. Thuận lợi...........................................................................................................................39
4.2. Khó khăn...........................................................................................................................40
II. THỰC TRẠNG CSHTDL PHÚ THỌ..................................................................................................40
1. Cơ sở lưu trú............................................................................................................................40
2. Cơ sở phục vụ ăn uống............................................................................................................42
3. Các tiện nghi thể thao, vui chơi giải trí, các điểm thăm quan và các tiện nghi phục vụ du lịch
khác..............................................................................................................................................43
4. Hệ thống giao thông vận tải phục vụ du lịch...........................................................................44


4.1. Hệ thống giao thông đường bộ........................................................................................44
4.2. Giao thông đường sắt.......................................................................................................45
4.3. Giao thông đường sông....................................................................................................45
5. Cơ sở hạ tầng bổ trợ................................................................................................................46
5.1. Hệ thống cung cấp điện....................................................................................................46
5.2. Hệ thống bưu chính viễn thông.......................................................................................47
5.3. Hệ thống cấp thoát nước.................................................................................................47
III. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CSHTDL TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ.........48
1. Thực trạng về thu hút vốn cho du lịch....................................................................................48

1.1. Qui mô vốn đầu tư huy động...........................................................................................48
1.2. Cơ cấu vốn đầu tư.............................................................................................................50
2. Tình hình thực hiện vốn đầu tư..............................................................................................57
3. Công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động đầu tư...........................................................59
3.1. Công tác lập quy hoạch và tổ chức thực hiện quy hoạch du lịch....................................59
3.2. Công tác xúc tiến đầu tư...................................................................................................60
3.3. Công tác quản lý dự án đầu tư.........................................................................................64
3.4. Công tác quản lý, khai thác tài nguyên du lịch.................................................................65
IV. ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CSHTDL TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ THỜI GIAN
QUA..................................................................................................................................................66
1. Những thành tựu đạt được.....................................................................................................66
1.1. Về thu hút vốn đầu tư cho xây dựng CSHTDL..................................................................66
1.2. Về cơ cấu vốn đầu tư cho CSHTDL...................................................................................67
1.3. Quản lý các hoạt động có liên quan đến đầu tư xây dựng CSHTDL................................68
2. Những hạn chế tồn tại.............................................................................................................68
2.1. Quy mô vốn đầu tư cho xây dựng CSHTDL còn thiếu, chưa đáp ứng đủ nhu cầu phát
triển của ngành........................................................................................................................68
2.2. Cơ cấu nguồn vốn mất cân đối.........................................................................................69


2.3. Công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực đầu tư CSHTDL còn nhiều yếu kém, bất cập
..................................................................................................................................................70
3. Nguyên nhân của những hạn chế tồn tại................................................................................71
3.1. Nguyên nhân khách quan.................................................................................................71
3.2. Nguyên nhân chủ quan.....................................................................................................73

Chương 3........................................................................................75
MỘT SỐ GIẢI PHÁP thúc ĐẨY HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ XÂY
DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG NHẰM KHAI THÁC TIỀM NĂNG
DU LỊCH CỦA TỈNH PHÚ THỌ................................................75

I. QUAN ĐIỂM. MỤC TIÊU VÀ ĐỊNH HƯỚNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỦA TỈNH PHÚ
THỌ...................................................................................................................................................75
1. Quan điểm và mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Phú Thọ đến năm 2020..................75
1.1. Quan điểm phát triển.......................................................................................................75
1.2. Mục tiêu phát triển...........................................................................................................76
2. Quan điểm và mục tiêu phát triển du lịch tỉnh Phú Thọ........................................................78
2.1. Quan điểm phát triển.......................................................................................................78
2.2. Mục tiêu phát triển...........................................................................................................79
3.Những định hướng chính trong đầu tư phát triển du lịch của tỉnh Phú Thọ..........................79
3.1. Đầu tư phát triển hệ thống các cơ sở lưu trú và công trình dịch vụ...............................80
3.2. Đầu tư tôn tạo tài nguyên du lịch, đa dạng hóa và tạo sản phẩm du lịch đặc thù.........80
3.3. Đầu tư cải thiện kết cấu hạ tầng (đặc biệt là hệ thống giao thông) đến và trong các khu,
điểm du lịch..............................................................................................................................81
3.4. Đầu tư nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành du lịch...........................................82
II. MỘT SỐ GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CSHT NHẰM KHAI THÁC TIỀM
NĂNG DU LỊCH CỦA TỈNH PHÚ THỌ................................................................................................83


1. Nhóm giải pháp 1: Nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, gắn quy hoạch với kế hoạch;
xây dựng các chương trình, dự án đầu tư phát triển du lịch đảm bảo chất lượng và hiệu quả.
......................................................................................................................................................83
2. Nhóm giải pháp 2: Huy động các nguồn lực cho phát triển du lịch.......................................84
2.1. Xác định nhu cầu vốn đầu tư............................................................................................84
2.2. Xác định khả năng đáp ứng vốn đầu tư...........................................................................85
2.3. Lựa chọn trọng điểm đầu tư............................................................................................87
2.4. Phân kỳ đầu tư..................................................................................................................89
2.5. Cơ cấu lại các nguồn vốn đầu tư, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.....................92
2.6. Khai thác có hiệu quả các nguồn lực, nâng cao chất lượng và hiệu quả sử dụng vốn đầu
tư..............................................................................................................................................95
3. Nhóm giải pháp 3: Tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động đầu tư du lịch

......................................................................................................................................................96
3.1. Tiếp tục cụ thể hóa và điều chỉnh, bổ sung các cơ chế, chính sách nhằm thực hiện đẩy
mạnh xã hội hóa hoạt động đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch......................................96
3.2. Kiện toàn hệ thống quản lý Nhà nước về du lịch; đổi mới công tác chỉ đạo, nâng cao
hiệu quả công tác quản lý nhà nước về đầu tư và xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch...............97
3.3. Phát huy vai trò giám sát của các tổ chức đoàn thể, của nhân dân trong tổ chức thực
hiện các chương trình, dự án trên địa bàn.............................................................................99
III. KIẾN NGHỊ....................................................................................................................................99
1. Kiến nghị với Bộ, ngành...........................................................................................................99
2. Kiến nghị với địa phương......................................................................................................100

KẾT LUẬN...................................................................................102


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

HĐND

Hội đồng nhân dân

UBND

Ủy ban nhân dân

CSHTDL

Cơ sở hạ tầng du lịch

XDCB

Xây dựng cơ bản

DNNN

Doanh nghiệp Nhà nước

TDMNBB

Trung du miền núi Bắc Bộ

NSNN

Ngân sách Nhà nước


DANH SÁCH BẢNG, HÌNH VẼ
DANH SÁCH BẢNG
Bảng 1.1: Giá trị và tỷ lệ đóng góp của ngành du lịch trong tổng thu nhập
toàn tỉnh và của ngành dịch vụ trên địa bàn tỉnh Phú Thọ giai đoan 2003 –
2008
Bảng 1.2: Lao động hoạt động trong ngành du lịch
Bảng 2.1: Tổng hợp kết quả tăng trưởng (GDP) của tỉnh Phú Thọ
Bảng 2.2: So sánh tăng trưởng kinh tế (GDP) của Phú Thọ với vùng Trung
du Miền núi Bắc Bộ và cả nước
Bảng 2.3: So sánh sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế của Phú Thọ với vùng
TDMNBB và cả nước
Bảng 2.4: Dân số tỉnh Phú Thọ năm 2007
Bảng 2.5: Phân bố lao động trên địa bàn Phú Thọ từ 2003 đến 2007
Bảng 2.6: Cơ sở lưu trú du lịch tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2000 – 2008
Bảng 2.7: Tổng hợp hệ thống cơ sở lưu trú du lịch tỉnh Phú Thọ năm 2008

Bảng 2.8: Vốn đầu tư huy động cho phát triển cơ sở hạ tầng du lịch giai
đoan 2001-2008
Bảng 2.9: Vốn đầu tư xây dựng CSHTDL từ ngân sách Nhà nước trên địa
bàn tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2001-2008
Bảng 2.10: Tổng hợp vốn đầu tư xây dựng CSHTDL trên địa bàn tỉnh Phú
Thọ theo nguồn hình thành
Bảng 2.11: Tổng hợp vốn đầu tư xây dựng CSHTDL trên địa bàn tỉnh Phú
Thọ theo nội dung đầu tư
Bảng 2.12: Tình hình thực hiện vốn đầu tư xây dựng CSHTDL trên địa bàn
tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2001-2008
Bảng 2.13: Danh mục các dự án kêu gọi đầu tư
Bảng 3.1: Một số chỉ tiêu kinh tế chủ yếu của tỉnh Phú Thọ giai đoạn 20082020
Bảng 3.2: Cơ cấu kinh tế tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2008-2020
Bảng 3.3: Một số chỉ tiêu phát triển du lịch Phú Thọ giai đoạn 2008-2020
DANH SÁCH HÌNH
Hình 2.1: Tốc độ tăng trưởng GDP của Phú Thọ giai đoạn 1997 – 2008
Hình 2.2: Cơ cấu ngành kinh tế năm 1997 và năm 2008 của tỉnh Phú Thọ
Hình 2.3: Vốn đầu tư huy động cho xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch trên địa
bàn tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2001-2008
Hình 2.4: Tốc độ gia tăng vốn đầu tư xây dựng CSHTDL
HÌnh 2.5: Cơ cấu đầu tư CSHTDL Phú Thọ theo nguồn vốn
Hình 2.6: Phân bổ vốn đầu tư xây dựng CSHTDL trên địa bàn tỉnh Phú Thọ
theo địa bàn giai đoạn 2001-2008
Hình 2.7: Khối lượng thực hiện vốn đầu tư xây dựng CSHTDL trên địa bàn

Trang
21
22
28
29

31
31
32
41
42
49
53
54
55
59
61
78
78
80
28
30
50
50
52
57
59


DANH SÁCH BẢNG
Phú Thọ giai đoạn 2001-2008.
Hình 2.8: Tỷ lệ vốn đầu tư xây dựng CSHTDL so với tổng vốn đầu tư phát
triển trên địa bàn tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2001-2008.
Hình 2.9: Cơ cấu vốn đầu tư cho CSHTDL theo nguồn vốn
Hình 2.10: Cơ cấu vốn đầu tư xây dựng CSHTDL theo nội dung đầu tư

Trang
68
68
70


1

Chuyên đề tốt nghiệp

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài
Phú Thọ là tỉnh thuộc khu vực trung du miền núi Bắc Bộ, nằm ở cửa ngõ
phía Tây của thủ đô Hà Nội. Phú Thọ là vùng đất cội nguồn dân tộc, với khu di tích
lịch sử Đền Hùng – di tích đặc biệt Quốc gia, hàng năm đón từ 3 đến 4 triệu lượt
khách về thăm viếng; với Đền Mẫu Âu Cơ, với rừng Quốc gia Xuân Sơn, nước
khoáng nóng Thanh Thủy, đầm Ao Châu, cùng với hệ thống hang động, hệ thống
động thực vật phong phú trên địa bàn tỉnh…Phú Thọ có nguồn tài nguyên và tiềm
năng rất lớn về phát triển ngành du lịch. Tại tỉnh Phú Thọ, có thể đầu tư khai thác
nhiều loại hình du lịch như: Thăm quan, nghỉ dưỡng, chữa bệnh, du lịch sinh thái,
du lịch văn hoá tâm linh…Ngành du lịch hoàn toàn có khả năng trở thành một
ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh Phú Thọ.
Trong nhiều năm qua, tỉnh Phú Thọ vẫn được coi là là trung tâm công nghiệp
của khu vực trung du, miền núi phía Bắc. Chính quyền tỉnh qua các thời kỳ đều tập
trung đầu tư phát triển vào lĩnh vực công nghiệp, chủ yếu tập trung vào các ngành
sản xuất xi măng, giấy, phân bón hóa học, may mặc, vật liệu xây dựng như cát, đá,
sỏi,…Định hướng đầu tư đó đã từng đem lại cho Phú Thọ một vị thế cao trong khu
vực phía Bắc về phát triển kinh tế. Tuy nhiên, giai đoạn hiện nay, các ngành công
nghiệp này không còn là thế mạnh mang tính bền vững của tỉnh Phú Thọ nữa. Đây
là những ngành công nghiệp có tính chất độc hại và ô nhiễm môi trường cao. Bên

cạnh đó, cùng với xu hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước, tỉnh Phú
Thọ không thể chỉ phát triển với những ngành công nghiệp lạc hậu đã có từ nhiều
năm về trước. Do đó, tỉnh cần phải có những định hướng phát triển mới, phù hợp
với xu thế phát triển của đất nước và của thời đại.
Từ thực tế tình hình phát triển kinh tế, từ phân tích tiềm năng du lịch ở trên,
tỉnh Phú Thọ đã định hướng phát triển ngành du lịch, một ngành công nghiệp không
khói, có khả năng mang lại nguồn thu lớn, đem lại bộ mặt mới cho tỉnh Phú Thọ
trong thời gian tới. Tuy nhiên, một thực tế đang diễn ra là nhiều cơ sở du lịch còn
Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


Chuyên đề tốt nghiệp

2

chưa được khai thác hoặc khai thác không tương xứng với tiềm năng. Hiện nay, tỉnh
mới chỉ tập trung khai thác được khu di tích lịch sử Đền Hùng với những sản phẩm
du lịch du lịch giản đơn và lạc hậu; còn các khu du lịch khác như: nước khoáng
nóng Thanh Thủy, đầm Ao Châu hay rừng quốc gia Xuân Sơn,…thì hầu như chỉ
được khai thác rất ít. Một nguyên nhân có thể dễ nhận ra là cơ sở hạ tầng phục vụ
du lịch ở những điểm này còn rất hạn chế: đường xá khó đi lại, cơ sở lưu trú và ăn
uống nghèo nàn, lạc hậu, thậm chí các điểm du lịch cũng chưa được đầu tư thích
đáng, chưa tạo ra điểm khác biệt để thu hút khách du lịch. Do đó, vấn đề đầu tư xây
dựng cơ sở hạ tầng cho phát triển du lịch đang được đặt ra như một nhu cầu bức
thiết. Vì vây, đề tài: “Một số giải pháp thúc đẩy hoạt động đầu tư xây dựng cơ sở hạ
tầng nhằm khai thác tiềm năng du lịch của tỉnh Phú Thọ” có tính cấp thiết cao.
2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu tổng quát của đề tài là dựa trên những phân tích đưa ra những
giải pháp thúc đẩy hoạt động đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch nhằm khai thác
tiềm năng du lịch của tỉnh Phú Thọ.
2.2. Mục tiêu cụ thể
2.2.1. Nghiên cứu những vấn đề lý luận chung về hoạt động đầu tư và hệ
thống cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch.
2.2.2. Nghiên cứu thực trạng cơ sở hạ tầng du lịch của tỉnh Phú Thọ; phân
tích, đánh giá hoạt động đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch trên địa bàn tỉnh
những năm vừa qua; tìm ra những nguyên nhân và rút ra bài học kinh nghiệm.
2.2.3. Xác định những thời cơ, thuận lợi và thách thức, khó khăn đối với hoạt
động đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch trên địa bàn tỉnh đồng thời đưa ra những
giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch nhằm
khai thác tốt hơn tiềm năng du lịch của tỉnh Phú Thọ.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là thực trạng cơ sở hạ tầng của ngành du
lịch và thực trạng hoạt động đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch giai đoạn 20012008, trong đó tập trung phân tích thực trạng hoạt động đầu tư vào hệ thống cơ sở
hạ tầng du lịch qua từng năm và cả giai đoạn, sự tác động của công tác quản lý Nhà

Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


Chuyên đề tốt nghiệp

3

nước đối với hoạt động đầu tư du lịch, đặt trong bối cảnh phát triển chung của cả
tỉnh.

Phạm vi nghiên cứu của đề tài là các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng du
lịch từ năm 2001 đến 2008, xem xét lượng vốn đầu tư qua các năm, so sánh với các
ngành khác và so sánh với tổng thể hoạt động đầu tư phát triển của tỉnh Phú Thọ.
4. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng sử dụng các phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp, quy
nạp, diễn giải, thu thập số liệu từ các báo cáo và thông qua quan sát thực tế nhằm
làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn thuộc đề tài nghiên cứu.
Đề tài sử dụng chủ yếu là phương pháp định tính, dựa trên các số liệu thu
thập được, tiến hành phân tích, đánh giá, rút ra kết luận, từ đó tìm ra những giải
pháp để giải quyết vấn đề đang tồn tại.
5. Ý nghĩa của đề tài
Ý nghĩa lý luận: đề tài có thể là cơ sở để nghiên cứu, xây dựng các chương
trình, các cơ chế, chính sách có liên quan đến đầu tư vào cơ sở hạ tầng du lịch trên
địa bàn tỉnh.
Ý nghĩa thực tiễn của đề tài là thúc đẩy các hoạt động đầu tư vào cơ sở hạ
tầng, tạo tiền đề cho việc khai thác tiềm năng du lịch của tỉnh Phú Thọ.
6. Kết quả dự kiến đạt được
Đưa ra được bức tranh tổng thể về ngành du lịch Phú Thọ, đặc biệt là về cơ
sở hạ tầng phục vụ du lịch.
Đưa ra được một số giải pháp thực sự có ý nghĩa thực tiễn đối với việc thúc
đẩy hoạt động đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch nhằm khai thác có hiệu quả
tiềm năng du lịch của tỉnh Phú Thọ.
7. Kết cấu của đề tài
Kết cấu của đề tài bao gồm 3 chương:
Chương I: Cơ sở lý luận về đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch
Chương II: Thực trạng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch trên địa bàn tỉnh
Phú Thọ
Chương III: Một số giải pháp thúc đẩy hoạt động đầu tư xây dựng cơ sở hạ
tầng nhằm khai thác tiềm năng du lịch trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.
Em xin chân thành cảm ơn TH.S Đặng Thị Lệ Xuân cùng tập thể các cán bộ

công tác tại Sở Kế hoạch & Đầu tư Phú thọ đã tạo điều kiện và nhiệt tình hướng dẫn
em hoàn thành chuyên đề này.
Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


Chuyên đề tốt nghiệp

4

Do khả năng còn có hạn nên bài viết vẫn còn nhiều thiếu sót. Em rất mong
sự góp ý và bổ sung của các thầy cô và bạn đọc để bài viết của em được hoàn thiện
hơn.

Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


5

Chuyên đề tốt nghiệp

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
CƠ SỞ HẠ TẦNG DU LỊCH
I. LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐẦU TƯ

1. Khái niệm đầu tư
Theo nghĩa chung nhất, hoạt động đầu tư được hiểu là các hoạt động làm
tăng thêm (bao hàm cả nghĩa khôi phục) quy mô của tài sản quốc gia. Tài sản quốc
gia thường được phân chia thành hai nhóm là tài sản quốc gia sản xuất (gọi là vốn
sản xuất) và tài sản quốc gia phi sản xuất. Vốn đầu tư sản xuất là toàn bộ giá trị các
tư liệu sản xuất được hình thành từ các hoạt động đầu tư nhằm bảo đảm tái sản xuất
giản đơn và tái sản xuất mở rộng tài sản sản xuất của quốc gia.
Theo quan điểm của doanh nghiệp: Đầu tư là hoạt động bỏ vốn kinh doanh
với mục tiêu thu được số vốn lớn hơn số đã bỏ ra, thông qua lợi nhuận.
Theo quan điểm của Nhà nước: Đầu tư là hoạt động bỏ vốn phát triển, để từ
đó thu được các hiệu quả kinh tế xã hội, vì mục tiêu phát triển quốc gia.

2. Phân loại đầu tư
2.1. Phân loại theo chủ đầu tư
- Chủ đầu tư là Nhà nước: đây là trường hợp đầu tư các công trình có qui mô
lớn (các công trình phát triển cơ sở hạ tầng, các công trình phát triển an ninh quốc
phòng, kinh tế xã hội,…). Thường các công trình này được đầu tư từ các nguồn
ngân sách Nhà nước nên chủ đầu tư là Nhà nước.
- Chủ đầu tư là các doanh nghiệp: gồm các doanh nghiệp hạch toán độc lập,
doanh nghiệp Nhà nước hoặc liên doanh liên kết.
- Chủ đầu tư là các tư nhân: có đủ tư cách pháp nhân và hoạt động trên cơ sở
pháp luật qui định.

Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


Chuyên đề tốt nghiệp

6

2.2. Phân loại theo nội dung kinh tế:
- Đầu tư vào lao động: Nhằm gia tăng số lượng, chất lượng nguồn lao động
cho việc sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thông qua các chương trình nhân sự.
- Đầu tư vào tài sản cố định: Nhằm phát triển mở rộng, nâng cao các tài sản
cố định để tăng cường năng lực sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp thông qua
các hoạt động mua sắm, xây dựng cơ bản.
- Đầu tư vào tài sản lưu động: Nhằm gia tăng nguồn vốn hoạt động cho
doanh nghiệp thông qua việc sử dụng một phần vốn dài hạn để bổ sung và mở rộng
qui mô vốn lưu động.
2.3. Phân loại theo mục tiêu đầu tư
- Đầu tư mới
- Đầu tư cải tạo, mở rộng và hiện đại hóa cơ sở sẵn có
- Đầu tư chiến lược để chuyển dịch cơ cấu kinh tế quốc dân hoặc cơ cấu sản
phẩm, thị trường của cơ sở sản xuất kinh doanh.
- Đầu tư ra bên ngoài liên doanh với các cơ sở trong và ngoài nước.
2.4. Phân loại theo mức độ tham gia quản lý của chủ đầu tư vào đối
tượng đầu tư.
- Đầu tư gián tiếp (đầu tư tài chính): Mua cổ phiếu, chứng khoán, trái
khoán…để được hưởng lợi tức, người bỏ vốn không tham gia trực tiếp vào quá trình
quản trị công việc kinh doanh.
- Đầu tư trực tiếp: Người bỏ vốn trực tiếp tham gia quản trị kinh doanh, chia
làm hai loại:
+ Đầu tư chuyển dịch: Người bỏ vốn mua lại một số cổ phần đủ lớn để đủ
quyền chi phối hoạt động của doanh nghiệp. Chỉ có sự dịch chuyển về quyền sở
hữu, không có sự gia tăng tài sản của doanh nghiệp.
+ Đầu tư phát triển: tạo nên những năng lực mới về lượng hay chất cho các
hoạt động sản xuất, dịch vụ để làm phương tiện sinh lợi. Đầu tư phát triển có ý

nghĩa lớn, biểu hiện cụ thể của tái sản xuất mở rộng, là biện pháp chủ yếu để cung
cấp việc làm cho người lao động.
- Đầu tư tín dụng: Đầu tư bằng cách cho vay.

Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


Chuyên đề tốt nghiệp

7

2.5. Phân loại theo sự phân cấp quản lý
Tùy theo tầm quan trọng và qui mô của dự án được phân thành 3 nhóm A, B,
C theo Điều lệ quản lý đầu tư và xây dựng (Nghị định 16/2005/NĐ-CP ngày
7/2/2005 của Chính phủ về qui chế quản lý đầu tư và xây dựng.)
2.6. Phân loại theo nguồn vốn
Dự án đầu tư có thể phân chia thành dự án đầu tư có vốn huy động trong
nước, dự án đầu tư có vốn huy động từ nước ngoài. Các công trình theo nguồn vốn
gồm:
+ Vốn ngân sách Nhà nước
+ Vốn hỗ trợ phát triển chính thức ODA
+ Vốn tín dụng thương mại
+ Vốn huy động từ DNNN
+ Vốn hợp tác liên doanh với nước ngoài của các doanh nghiệp
+ Vốn tự đóng góp của nhân dân và các công trình phúc lợi
+ Vốn của các tổ chức ngoài quốc doanh
+ Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài

Việc phân loại này cho thấy tình hình huy động vốn từ mỗi nguồn, vai trò
của mỗi nguồn vốn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của từng ngành, từng địa
phương và của toàn bộ nền kinh tế cũng như có các giải pháp thích hợp đối với việc
quản lý các dự án đối với từng nguồn vốn huy động.
2.7. Phân theo vùng lãnh thổ
Cách phân loại này cho thấy tình hình đầu tư của từng tỉnh, từng vùng kinh
tế và ảnh hưởng của đầu tư đối với tình hình phát triển kinh tế - xã hội ở từng địa
phương.
Ngoài ra trong thực tế, để đáp ứng yêu cầu quản lý và nghiên cứu kinh tế,
người ta còn phân chia dự án đầu tư theo nhiều tiêu thức khác.

3. Vốn đầu tư và nguồn vốn đầu tư
3.1. Khái niệm vốn đầu tư.
Vốn đầu tư là toàn bộ chi phí bỏ ra để thực hiện mục đích đầu tư.
Vốn đầu tư là tiền tích lũy của xã hội, của các cơ sở sản xuất kinh doanh và
dịch vụ, là tiền tiết kiệm và vốn huy động của các nguồn vốn khác được đưa vào sử
Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


Chuyên đề tốt nghiệp

8

dụng trong quá trình tái sản xuất xã hội nhằm duy trì tiềm lực sẵn có và tạo tiềm lực
lớn hơn cho sản xuất kinh doanh dịch vụ, sinh hoạt xã hội và sinh hoạt trong mỗi
gia đình.
Vốn trong xã hội phục vụ phần lớn vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng, cơ sở

phúc lợi, cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ, nâng cao chất lượng và qui mô cả về bề
rộng lẫn chiều sâu của các cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ trong xã hội.
Hai bộ phận cơ bản của vốn đầu tư là:
- Vốn cố định được dùng để xây dựng công trình, mua sắm máy móc và thiết
bị để hình thành nên tài sản cố định của dự án đầu tư.
- Vốn lưu động (vốn hoạt động) bao gồm chủ yếu là dự trữ vật tư, sản xuất
dở dang, vốn tiền mặt…theo dự kiến và được dùng cho quá trình vận hành khai thác
các tài sản cố định của dự án trong suốt quá trình tồn tại của dự án này.
Tóm lại, vốn phần lớn được chi dùng vào việc tái sản xuất mở rộng, nhằm
mục đích phát triển và tăng trưởng nền kinh tế - xã hội của đất nước.
3.2. Các nguồn vốn đầu tư
3.2.1. Vốn ngân sách Nhà nước:
Nguồn vốn này sử dụng đầu tư phát triển theo kế hoạch của Nhà nước, bao
gồm:
- Các dự án xây dựng, các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, an ninh
quốc phòng. Tuy nhiên đầu tư vào lĩnh vực này thường không có khả năng thu hồi
vốn.
- Đầu tư và hỗ trợ các doanh nghiệp Nhà nước, góp vốn cổ phần liên doanh
vào các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực cần thiết có sự tham gia của Nhà nước theo qui
đinh của pháp luật.
- Chi phí cho quỹ hỗ trợ đầu tư quốc gia và các quỹ hỗ trợ phát triển đối với
các chương trình, dự án phát triển kinh tế thuộc ngân sách Trung ương.
3.2.2. Vốn tín dụng ưu đãi của Nhà nước dùng để đầu tư:
Đối với các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế, các cơ sở sản xuất tạo việc
làm, các dự án đầu tư quan trọng của Nhà nước trong từng thời kỳ (điện, xi măng,
sắt thép,..) và một số dự án khác của các ngành có khả năng thu hồi vốn đã được
Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ

Chuyên đề tốt nghiệp

9

xác định trong cơ cấu kế hoạch của Nhà nước. Việc bố trí đầu tư cho dự án này do
Chính phủ quyết định cho từng đối tượng theo từng kỳ kế hoạch.
3.2.3. Vốn thuộc các khoản vay nước ngoài của Chính phủ và các nguồn
viện trợ quốc tế dành cho đầu tư phát triển, kể cả ODA:
Nguồn vốn này được bổ sung vào ngân sách Nhà nước để quản lý và sử dụng
đúng mục đích như luật đinh đối với việc sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước.
3.2.4. Nguồn thuộc quỹ hỗ trợ đầu tư quốc tế và các quỹ khác của Nhà
nước:
Nguồn vốn này dùng cho các lĩnh vực đầu tư và phát triển theo đúng kế
hoạch.
3.2.5. Vốn tín dụng thương mại:
Nguồn này dùng để đầu tư thương mại mới để cải tạo, mở rộng đối với kỹ
thuật công nghệ của các dự án sản xuất kinh doanh, dịch vụ có hiệu quả, có khả
năng thu hồi vốn và có điều kiện vay vốn theo qui định hiện hành. Vốn này được áp
dụng theo cơ chế tự vay, tự trả và được thực hiện đầy đủ các thủ tục đầu tư và vay
trả vốn.
3.2.6. Vốn đầu tư của doanh nghiệp Nhà nước:
Vốn này được thu từ các nguồn khấu hao cơ bản, vốn tích lũy từ lợi nhuận
sau thuế và vốn tự huy động. Nó được dùng để đầu tư phát triển sản xuất kinh
doanh, nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm. Nhà nước đã có
qui định cho các doanh nghiệp phải sử dụng đúng qui chế, chế độ quản lý vốn đầu
tư hiện hành. Các tổ chức đại diện cho Nhà nước như Ngân hàng có trách nhiệm
thường xuyên kiểm tra chặt chẽ đảm bảo việc sử dụng vốn đúng mục đích và hiệu
quả.

3.2.7. Vốn hợp tác liên doanh:

Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


Chuyên đề tốt nghiệp

10

Trong quá trình đổi mới nền kinh tế, Việt Nam đã ban hành luật Đầu tư.
Nguồn vốn hợp tác liên doanh được hình thành do các bên tham gia đàm phán, góp
vốn đầu tư tại Việt Nam. Trong trường hợp các dự án có sử dụng mặt đất, mặt nước
thì phải được Nhà nước Việt Nam chấp thuận để làm các thủ tục hoàn vốn cho Nhà
nước theo qui định hiện hành.
3.2.8. Vốn do chính quyền cấp tỉnh và cấp huyện huy động:
Nguồn vốn này được huy động do sự đóng góp của các tổ chức hoặc cá nhân
trên tinh thần tự nguyện dùng để xây dựng các kết cấu cơ sở hạ tầng công trình
phúc lợi. Việc quản lý nguồn vốn này phải được công khai, có kiểm tra, kiểm soát
đảm bảo sử dụng đúng nội dung, mục đích và thực hiện việc sử dụng đầu tư theo
đúng qui định hiện hành.
3.2.9. Vốn đầu tư do của các tổ chức kinh tế không thuộc các doanh
nghiệp Nhà nước hoặc của nhân dân:
Trong trường hợp này, chủ đầu tư phải lập thủ tục trình cơ quan có thẩm
quyền xem xét cấp giấy phép kinh doanh, giấy phép xây dựng và giấy phép sử dụng
mặt bằng xây dựng.
3.2.10. Vốn đầu tư của các doanh nghiệp nước ngoài vào Việt Nam:
Theo Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Hiện nay, nước ta đang khuyến

khích ưu tiên cho các dự án thuộc lĩnh vực sau:
- Chế biến xuất khẩu
- Đầu tư phát triển vào các khu vực miền núi, nông thôn
- Sử dụng công nghệ cao, hiện đại và bảo vệ môi trường
- Sử dụng và thu hút lao động
- Xây dựng các công trình phát triển cơ sở hạ tầng.
3.2.11. Vốn đầu tư của các cơ quan ngoại giao, các tổ chức quốc tế:
Nguồn vốn này được quản lý theo Hiệp định hoặc thỏa thuận đã ký kết giữa
Chính phủ Việt Nam và các tổ chức nước ngoài. Việc đầu tư từ nguồn vốn này phải
tuân thủ theo đúng pháp luật Việt Nam.
Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


Chuyên đề tốt nghiệp

11

4. Vai trò của đầu tư
4.1. Đầu tư và tăng trưởng kinh tế
Đầu tư có vai trò quan trọng trong việc tăng trưởng và phát triển kinh tế.
Theo nhà kinh tế học Haros – Domar đã chỉ ra được mối quan hệ giữa đầu tư và
tăng trưởng kinh tế thông qua hệ số ICOR như sau: g =

I
. Trong đó: g là
Y × ICOR

tốc độ tăng trưởng kinh tế, I là vốn đầu tư. Như vậy giữa I và g có mối quan hệ tỷ lệ
thuận với nhau thông qua hệ số ICOR. Nếu hệ số ICOR không đổi thì con đường
duy nhất để đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng là tăng tỷ lệ đầu tư trên tổng thu nhập
quốc gia.
4.2. Đầu tư và chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Vai trò của đầu tư đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế được thể hiện thông
qua các chiến lược phát triển phát triển kinh tế - xã hội của một quốc gia, một địa
phương và các chính sách thu hút vốn đầu tư vào các ngành mũi nhọn được ưu tiên.
Kinh nghiệm của các nước phát triển là để đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng thì
con đường tất yếu là phải tăng cường đầu tư nhằm tạo ra sự phát triển trong lĩnh vực
công nghiệp và dịch vụ. Các nhà kinh tế đều chỉ ra sự hạn chế tăng trưởng trong
nông nghiệp. Sự tăng trưởng này phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố tự nhiên, bất định
và có tính rủi ro cao đồng thời nó cũng giảm dần do những hạn chế về đất đai và các
khả năng sinh học. Chính vì vậy, đầu tư nhằm phát triển các ngành công nghiệp mũi
nhọn thông qua các chính sách khuyến khích và hỗ trợ đầu Tư của Nhà nước sẽ thúc
đẩy chuyển dần nền kinh tế từ nông nghiệp lạc hậu sang công nghiệp dịch vụ.
Về cơ cấu lãnh thổ, đầu tư có tác dụng giải quyết những mất cân đối về phát
triển giữa các vùng lãnh thổ, đưa những vùng kém phát triển thoát khỏi tình trạng
đói nghèo, phát huy tối đa những lợi thế so sánh về tài nguyên, địa thế, kinh tế,
chính trị… của những vùng có khả năng phát triển nhanh hơn làm bàn đạp thúc đẩy
các vùng khác phát triển. Ở Việt Nam, chúng ta đã bắt đầu đầu tư mạnh một số vùng
trọng điểm như trọng điểm phía Bắc: Hà Nội- Hải Phòng- Quảng Ninh,… đồng thời
có chính sách ưu đãi đầu tư vào những địa bàn khó khăn.
Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


Chuyên đề tốt nghiệp

12

Đầu tư cũng có vai trò rất lớn trong việc chuyển dịch thành phần kinh tế. Đa
dạng hóa các nguồn vốn đầu tư cũng góp phần làm đa dạng các thành phần kinh tế.
4.3. Đầu tư tạo ra cơ sở vật chất nói chung và cho tỉnh nói riêng
Tác động trực tiếp này đã làm cho tổng tài sản của nền kinh tế quốc dân
không ngừng được gia tăng trong nhiều lĩnh vực như công nghiệp , nông nghiệp ,
giao thông vận tải, thuỷ lợi, các công trình công cộng khác, nhờ vậy mà năng lực
sản xuất của các đơn vị kinh tế không ngừng được nâng cao, sự tác động này có tính
dây chuyền của những hoạt động kinh tế nhờ đầu tư. Chẳng hạn như chúng ta đầu
tư vào phát triển cơ sở hạ tầng giao thông điện nước của một khu công nghiệp nào
đó, tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế, sẽ đầu tư mạnh hơn vì thế sẽ
thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế nhanh hơn
4.4. Đầu tư và tăng cường khả năng khoa học công nghệ.
Công nghệ luôn là yếu tố quan trọng trong việc phát triển kinh tế. Vai trò của
công nghệ ngày càng trở nên quan trọng hơn khi mà các yếu tố nguồn lực đang
ngày càng cạn kiệt. Các nước đang phát triển có công nghệ lạc hậu hơn rất nhiều so
với các nước phát triển, đây là lực cản lớn trên con đường hội nhập kinh tế quốc tế
đối với các nước này.
Để có công nghệ mới, hiện đại, các nước có hai con đường: một là, tự nghiên
cứu chế tạo ra; hai là, mua lại công nghệ của các nước khác. Dù đi theo con đường
nào thì điều kiện cần thiết là phải có sự đầu tư. Các nước đang phát triển hiện nay
có tỷ lệ vốn đầu tư cho công nghệ còn rất hạn chế, do đó những thành tựu về công
nghệ vẫn còn thấp và phải phụ thuộc rất nhiều vào công nghệ của các nước phát
triển. Như vậy, đầu tư là điều kiện tiên quyết cho sự phát triển và tăng cường khả
năng công nghệ của mỗi nước.
4.5. Đầu tư tác động đến sự ổn định kinh tế và tạo công ăn việc làm cho
người lao động
Sự tác động không đồng thời về mặt thời gian của đầu tư do ảnh hưởng của

tổng cung và tổng cầu của nền kinh tế làm cho mỗi sự thay đổi của đầu tư dù là tăng
Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


Chuyên đề tốt nghiệp

13

hay giảm cùng một lúc vừa là yếu tố duy trì vừa là yếu tố phá vỡ sự ổn định của nền
kinh tế. Ví dụ như khi đầu tư tăng làm cho các yếu tố liên quan tăng, tăng sản xuất
của các ngành sẽ thu hút thêm lao động, nâng cao đời sống của người dân. Mặt
khác, đầu tư làm tăng cầu của các yếu tố đầu vào, khi tổng cầu tăng quá mức lại gây
ra tình trạng lạm phát, lạm phát cao sẽ gây ra tình trạng sản xuất trì trệ, thu nhập của
người lao động thấp đi, thâm hụt ngân sách tăng, kinh tế phát triển chậm lại. Do vậy
khi điều hành nền kinh tế nhà nước phải đưa ra những chính sách để khắc phục
những nhược điểm trên.

II. LÝ LUẬN CHUNG VỀ CƠ SỞ HẠ TẦNG DU LỊCH
1. Khái niệm cơ sở hạ tầng du lịch
Theo nghĩa rộng, cơ sở hạ tầng du lịch được hiểu là toàn bộ các phương tiện
vật chất kỹ thuật được huy động tham gia vào việc khai thác các tài nguyên du lịch
nhằm tạo ra và thực hiện các dịch vụ và hàng hóa thỏa mãn nhu cầu của khách du
lịch trong các chuyến hành trình của họ. Theo cách hiểu này, cơ sở hạ tầng du lịch
bao gồm cả cơ sở vật chất kỹ thuật thuộc bản thân ngành du lịch và cơ sở vật chất
kỹ thuật của các ngành khác của cả nền kinh tế quốc dân tham gia vào việc khai
thác tiềm năng du lịch như: hệ thống đường xá, cầu cống, bưu chính viễn thông,
điện nước,.. Những yếu tố này được gọi chung là các yếu tố thuộc cơ sở hạ tầng xã

hội. Trong đó những yếu tố cơ sở hạ tầng xã hội còn được xem là yếu tố đảm bảo
điều kiện chung cho phát triển du lịch.
Theo nghĩa hẹp, cơ sở hạ tầng du lịch được hiểu là toàn bộ các phương tiện
vật chất kỹ thuật do các tổ chức du lịch tạo ra để khai thác các tiềm năng du lịch, tạo
ra các sản phẩm dịch vụ và hàng hóa cung cấp và làm thỏa mãn nhu cầu của khách
du lịch. Chúng bao gồm hệ thống khách sạn, nhà hàng, các khu vui chơi giải trí,
phương tiện vận chuyển,…và đặc biệt, nó bao gồm cả các công trình kiến trúc bổ
trợ.
Trong bài này, cơ sở hạ tầng du lịch được xem xét theo nghĩa rộng, tức là bao
gồm cả cơ sở hạ tầng xã hội phục vụ du lịch (giao thông vận tải, cấp thoát nước,

Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


Chuyên đề tốt nghiệp

14

điện, bưu chính viễn thông,…) và cơ sở vật chất kỹ thuật của bản thân ngành du
lịch.

2. Vai trò của cơ sở hạ tầng du lịch đối với phát triển du lịch
Cơ sở hạ tầng du lịch là một trong những nhân tố quan trọng đối với quá
trình khai tác tiềm năng du lịch. Nó là yếu tố đảm bảo về điều kiện cho hoạt động
sản xuất kinh doanh được thực hiện. Mỗi ngành, mỗi lĩnh vực sản xuất kinh doanh
để có thể hoạt động đòi hỏi phải có một cơ sở hạ tầng kỹ thuật tương ứng. Điều này
cũng nhấn mạnh sự phù hợp giữa cơ sở hạ tầng kỹ thuật với đặc trưng của từng

ngành nghề, từng lĩnh vực. Ngành du lịch cũng không nằm ngoài quy luật chung đó.
Nói cách khác, để có thể tiến hành khai thác các tài nguyên du lịch phải tạo
được cơ sở hạ tầng kỹ thuật tương ứng. Hệ thống này vừa phải đảm bảo phù hợp
với đặc trưng của dịch vụ du lịch, đồng thời phải phù hợp với đặc thù của tài
nguyên du lịch tại đó.
Hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật du lịch được tạo ra lại là yếu tố quan trọng
tác động đến mức độ thỏa mãn nhu cầu của du khách bởi năng lực và tính tiện ích
của nó. Có ba yếu tố cầu thành để tạo nên sản phẩm và dịch vụ du lịch thỏa mãn
nhu cầu của du khách, đó là: tài nguyên du lịch, cơ sở hạ tầng kỹ thuật du lịch và
lao động trong du lịch. Như vậy, cơ sở hạ tầng kỹ thuật du lịch là yếu tố quan trọng,
không thể thiếu. Con người bằng sức lao động của mình, sử dụng cơ sở vật chất kỹ
thuật để khai thác các giá trị của tài nguyên du lịch tạo ra dịch vụ, hàng hóa du lịch
cung ứng cho du khách. Ngoài yếu tố tài nguyên thì tính đa dạng, phong phú, hiện
đại, hấp dẫn của cơ sở hạ tầng kỹ thuật cũng tạo nên tính đa dạng, phong phú, hấp
dẫn của dịch vụ du lịch. Một quốc gia, một địa phương muốn phát triển du lịch tốt
thì phải có một hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật du lịch tốt. Cho nên, có thể nói rằng
trình độ phát triển của cơ sở hạ tầng kỹ thuật du lịch là điều kiện, đồng thời cũng là
sự thể hiện trình độ phát triển du lịch của một đất nước, một địa phương.

3. Cơ cấu cơ sở hạ tầng du lịch
Theo quá trình tạo ra dịch vụ và hàng hóa du lịch, có thể chia cơ sở hạ tầng
du lịch thành các nhóm sau: cơ sở hạ tầng phục vụ các hoạt động trung gian; các cơ
Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


Chuyên đề tốt nghiệp

15

sở lưu trú; nhà hàng; các khu vực dịch vụ bổ sung và vui chơi giải trí, phục vụ giao
thông vận tải,..
3.1. Cơ sở hạ tầng phục vụ các hoạt động trung gian:
Đây là hệ thống các cơ sở vật chất kỹ thuật của các đại lý, văn phòng và công
ty lữ hành du lịch, đảm nhận chức năng chủ yếu là tổ chức xây dựng, bán và thực
hiện các chương trình du lịch; làm cầu nối giữa khách du lịch với các nhà cung cấp
sản phẩm du lịch khác hay với điểm du lịch. Với chức năng đó, hệ thống cơ sở hạ
tầng kỹ thuật của bộ phận này chủ yếu là các văn phòng và các trang thiết bị văn
phòng, các phương tiện thông tin liên lạc
3.2. Cơ sở hạ tầng phục vụ vận chuyển du lịch:
Đây là hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật các nhà cung cấp dịch vụ vận
chuyển khách du lịch. Chức năng chính của nó là đảm nhận công tác vận chuyển
khách du lịch. Thành phần chính trong hệ thống này là các phương tiện vận chuyển,
các cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ quản lý, điều hành, bán vé và các hoạt động tác
nghiệp khác,..
3.3. Cơ sở hạ tầng phục vụ lưu trú:
Đây là thành phần đặc trưng nhất trong hệ thống cơ sở hạ tầng du lịch. Hệ
thống cơ sở vật chất kỹ thuật của bộ phận này tồn tại dưới hình thức khác nhau:
khách sạn, motell, nhà trọ, biệt thự,…Thành phần chính của bộ phận này là hệ
thống các tòa nhà với các phòng nghỉ và các trang thiết bị tiện nghi đảm bảo điều
kiện sinh hoạt hàng ngày cho du khách. Ngoài ta nó cũng bao gồm cả các công trình
đặc biệt bổ trợ tham gia vào việc tạo ra khung cảnh môi trường như hệ thống giao
thông nội bộ, các khuôn viên. Trong các loại hình trên, khách sạn là loại phổ biến
hơn cả và có nhiều mức độ quy mô khác nhau và hình thức cũng hết sức đa dạng.
Nhìn một cách tổng thể không phân biệt các loại hình lưu trú thì bộ phận này
được xác định thành hai khu vực rõ rệt là khu vực đón tiếp và khu vực phòng ốc
(buồng ngủ). Chúng đều được tạo ra trên cơ sở những quy định nghiêm ngặt của các

Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ


Chuyên đề tốt nghiệp

16

chuẩn mực dịch vụ và được xây dựng thành những tiêu thức hết sức cụ thể. Trong
đó, khu vực buông ngủ lại có vai trò quy định đến các khu vực còn lại.
3.4. Cơ sở hạ tầng phục vụ ăn uống
Cùng với hệ thống vơ sở hạ tầng lưu trú, cơ sở hạ tầng phục vụ ăn uống là
một bộ phận quan trọng trong toàn bộ hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch. Cơ sở
hạ tầng phục vụ ăn uống (nhà hàng) có thể tồn tại độc lập hoặc đi kèm với bộ phận
lưu trú trong tổng thể của hệ thống cơ sở hạ tầng khách sạn. Cơ sở vật chất kỹ thuật
của bộ phận này bao gồm các yếu tố đảm bảo điều kiện tiện nghi cho hoạt động ăn
uống của du khách. Với chức năng của mình, cơ sở hạ vật chất kỹ thuật của bộ phận
này có hai thành phần nổi bật là cơ sở vật chất kỹ thuật của khu chế biến và bảo
quản thức ăn (bếp) và cơ sở vật chất kỹ thuật của khu vực phục vụ ăn (phòng tiệc,
quầy bar).
Trong thực tế ở Việt Nam cũng như các nước khác, để đa dạng hóa sản phẩm
và loại hình ăn uống nhằm thỏa mãn nhu cầu đa dạng của khách du lịch có thể tổ
chức các loại nhà hàng ăn uống khác nhau: nhà hàng ăn Âu, nhà hàng ăn Á, nhà
hàng ăn theo phong cách dân tộc khác nhau, nhà hàng đặc sản,…Quầy Bar cũng có
nhiều loại khác nhau rất phong phú và đa dạng.
3.5. Cơ sở hạ tầng phục vụ vui chơi giải trí:
Bộ phận này chủ yếu là các công trình nhằm tạo điều kiện cho khách du lịch
trong vui chơi, rèn luyện sức khỏe nhằm mang lại sự thích thú hơn về kỳ nghỉ hoặc

thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng. Cơ sở vật chất kỹ thuật bộ phận này
bao gồm các trung tâm thể thao, phòng tập, bể bơi, sân tennis, các công viên, khu
vui chơi giải trí. Các cơ sở này có thể hoạt động độc lập hoặc gắn liền với các cơ sở
lưu trú.
Ở Việt Nam có nhiều khu vui chơi giải trí lớn như: công viên nước Hồ Tây
(Hà Nội). khu du lịch Đầm Sen, Suối Tiên (thành phố Hồ Chí Minh),…

Đinh Xuân Thắng – KTPT47B
Xuân

GVHD: THS. Đặng Thị Lệ