Thuc hanh mon duoc lieu 1

BÁO CÁO THỰC HÀNH
BUỔI 2: XÁC ĐỊNH ĐỘ ẨM TRONG
DƯỢC LIỆU
GVHD:
Lớp:
SV Báo cao:

NĂM 2018

A. CƠ SỞ LÝ THUYẾT
I. Mục đích và ý nghĩa


1. Mục dích
- Độ ẩm là lượng nước chứa trong 100g dược liệu. Dược liệu tươi thường chứa
một lượng nước rất lớn: lá chứa khoảng 60 - 80% nước, thân và cành chứa khoảng 40 50% nước. Không có một dược liệu nào đạt độ khô tuyệt đối (độ ẩm 0%), nhưng đối với
mỗi dược liệu đều được quy định một độ ẩm an toàn. Để bảo quản tốt, dược liệu cần có
độ ẩm bằng hoặc dưới độ ẩm an toàn.
2. Ý nghĩa
- Xác định độ ẩm là công việc đầu tiên phải làm khi tiến hành xác định chất
lượng một dược liệu. Hàm lượng các hoạt chất như tinh dầu, chất béo, alcaloid, glycosid,
… đều được quy định tính trên trọng lượng khô tuyệt đối của dược liệu. Việc xác định độ
ẩm còn được tiến hành định kỳ hàng năm 2 lần trong các đợt kiểm kê dược liệu theo quy
định của nhà nước.
II. Phương pháp
- Có 2 phương pháp xác định độ ẩm trong dược liệu.
+ Phương pháp cân hồng ngoại.
+ Phương pháp tủ sấy.
B. NỘI DUNG THỰC HÀNH
I. Phương pháp dùng tủ sấy:
1. Nuyên tắc:

- Dựa vào khả năng tách rời hơi nước và các chất dễ bay hươi khỏi mẫu trong cùn
một áp suất và nhiệt độ. Dùng sức nóng làm bay hơi nước trong sản phẩm đến khối lượng
không đổi cân sản phẩm trước và sau khi sấy, từ đó tính được độ ẩm sản phẩm.
2. Dụng cụ:
Stt
1
2
3
4
5

Tên dụng cụ
Chén sứ sấy đến khối lượng không đổi ở
1050 C -> đặt trong bình hút ẩm
Cân phân tích
Tủ sấy đã được chỉnh ở 1050C
20C
Kẹp
Bình hút ẩm
3. Dược liệu:

Stt
Tên dược liệu
1 Lá bàng
4. Cách tiến hành:

Đơn vị tính

Số lượng

Cái

01

Cái
Cái
Cái
Cái

01
01
01
01

Đơn vị tính
g

Trọng lượng
2 –5

Ghi chú

Ghi chú


Bước 1:Cân trọng lượng của chén dùng đựng dược liệu
- Chuẩn bị cân điện tử có giấy cân và đã trừ bì
- Gắp chén trong bình hút ẩm để vào cân, cân trọng lượng
của chén

mchén = 59,0095g

Bước 2: Tiến hành cân dược liệu (lá bàng)
- Chén đang được cân trên cân được đưa về trạng thái trừ
bì.
- Lấy lá bàng với trọng lượng từ 2 – 5g bỏ vào chén

mlá bàng = 3,3636g

Bước 3: Tiến hành sấy chén dược liệu
- Dùng kẹp gắp chén chén bỏ vào tủ húp đã được chỉnh
nhiệt độ ở 1050C. sấy trong vòng 1 giờ.


Bước 4: Hút ẩm
- Mở nắp máy sấy vừa phải, lấy kẹp gắp chén đựng lá bàng
bỏ vào bình hút ẩm 10phút để làm nguội dược liệu.

Bước 5: Cân chén dược liệu
- Gắp chén dược liệu trong bình hút ẩm nhanh tay bỏ vào
cân đã chuẩn bị sẳn (giấy cân và đã chỉnh trừ bì)

mchén + lá bàng (1) = 62,3697g
mdược liệu (1) =mchén + lá bàng(1) - mlá bàng= 62,3697 - 59,0095
mdược liệu (1) = 3,3602 g
Bước 6:Tiếp tục Sấy chén dược liệu lần 2
- Sau khi cân lần 1 tiếp tục đặt chén dược liệu vào tủ sây,
sấy trong 1 giờ.

Bước 7: Hút ẩm

- Sau 1 giờ gắp chén dược liệu bỏ vào bình hút ẩm trong
vòng 10 phút.


Bước 8: Cân chén dược liệu lần 2
- Chuẩn bị cân có giấy cân và đã trừ bì. Dùng kẹp gắp chén
dược liệu bỏ vào cân.

mchén + lá bàng(2) = 62,3691g
mdược liệu (2) =mchén + lá bàng(2) - mlá bàng= 62,3691 - 59,0095
mdược liệu (2) = 3,3596g
- Trọng lượng chênh lệch giữa 2 lần sấy:
m = mchén + dược liệu (1)- mchén + dược liệu(2)=62,3697 - 62,3691 = 0,0006g
- Do trọng lượng giữa 2 lần sấy là 0,0006g <0,005g sấy đạt yêu cầu đến khi khối lượng
không đổi.
- Tính độ ẩm dược liệu:

X=
X=

mlá bàng – mdược liệu (2)
mlá bàng
3,3636 - 3,3596
3,3636

x 100%
x 100%

=11,892%

Ghi chú:
II. Phương pháp dùng cân xác định độ ẩm
1. Dụng cụ:
Stt
Tên dụng cụ
1 Cân phân tích
2 Kẹp
3 Đĩa cân
2. Dược liệu:

Đơn vị tính
Cái
Cái
Cái

Số lượng
01
01
01

Ghi chú

Stt
Tên dược liệu
1 Lá bàng
3. Cách tiến hành

Đơn vị tính
g

Trọng lượng
Khoảng 1,5

Ghi chú


Bước 1:
- Vệ sinh cân và kiểm tra cân trước kho cho dược
liệu.
- Bấm nút khởi động cân và đặt dĩa cân vào bấm nút
trừ bì.
- Dùng muỗng múc khoảng 1,5g lá bàng đã được
nghiền mịn lên dĩa cân.

Bước 2:
- Đóng nắp câm và bấm nút khởi công một cách dứt
khoát (thấy đèn trên sáng) cân đang tiến hành sấy.

Bước 3:
Khi kết thúc quá trình sấy, máy sẽ tự động tắt và tiến
hành đọc độ ẩm dược liệu
Độ ẩm dược liệu = 11,4%

III.
Stt
1

KẾT LUẬN:

Tên dược liệu

Lá bàng

Dược điển VN

Độ ẩm dược liệu
PP Cân hồng ngoại

PP tủ sấy

13%

11,4%

11,892%