Giáo án Sinh học 8 bài 9: Cấu tạo và tính chất của cơ

Giáo án Sinh học 8
Bài 9:

CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
I. MỤC TIÊU: Sau bài học này, học sinh cần đạt:
1. Kiến thức:
- HS trình bày được cấu tạo của tế bào cơ và bắp cơ.
- HS giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được ý nghĩa của sự co
cơ.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp.
- Kĩ năng tự nghiên cứu và hoạt động nhóm.
3. Thái độ:
- Giáo dục ý thức bảo vệ cơ thể.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- GV: Chuẩn bị tranh vẽ H9.1
III. PHƯƠNG PHÁP :Trực quan, đàm thoại, hoạt động nhóm
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định(1’)
2. Kiểm tra bài cũ(10’)
? Nêu câú tạo và chức năng của xương dài?
? Sự to ra và dài ra của xương là do đâu?
3. Bài mới(30’)
Mở bài: Dùng tranh hệ cơ người giới thiệu :
Cơ thể người có khoảng 600 cơ, chia thành các nhóm chính: Cơ đầu cổ, cơ thân, cơ chi.
Cơ có nhiều hình dạng khác nhau, điển hình là bắp cơ có dạng hình thoi dài. Vậy bắp cơ
có cấu tạo như thế nào?....
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
* Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo của bắp cơ I. Cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ
và tế bào cơ

- Bắp cơ:
- GV yêu cầu HS quan sát H9.1, nghiên
+ Ngoài: Màng liên kết, 2 đầu thon có


Giáo án Sinh học 8
cứu SGK, thảo luận:
+ Bắp cơ có cấu tạo như thế nào?
+ Tế bào cơ có cấu tạo như thế nào?
HS quan sát và đọc SGK, thảo luận sau
đó trình bày, nhận xét, bổ sung.
- GV nhận xét và yêu cầu HS rút ra kết luận
- GV giảng giải thêm về cấu tạo của bắp
cơ, tế bào cơ, nhấn mạnh: Vân ngang có
được là do đĩa sáng, đĩa tối

* Hoạt động 2: Tìm hiểu tính chất của cơ
- GV yêu cầu HS quan sát H9.2, nghiên
cứu SGK, thảo luận:
+ Cho biết thí nghiệm đạt kết quả gì?
HS quan sát H9.2 và thảo luận sau đó
trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết
luận
- GV tiếp tục yêu cầu HS quan sát H9.3 và
thảo luận:
+ Trình bày cơ chế phản xạ đầu gối?
+ Vì sao cơ co được?
+ Khi cơ co, bắp cơ bị ngắn lại, vì sao?
HS quan sát H9.3 và thảo luận sau đó
trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết

luận
* Hoạt động 3: Tìm hiểu ý nghĩa của co cơ
- GV yêu cầu HS quan sát H9.4 và thảo
luận:
+ Sự co cơ có tác dụng gì?
+ Phân tích sự phối hợp hoạt động của cơ
2 đầu và cơ 3 đầu ở cánh tay?
HS quan sát H9.4 và thảo luận sau đó
trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết
luận
- GV hoàn thiện kiến thức cho HS
- GV yêu cầu HS đọc kết luận chung

gân, phần bụng phình to
+ Trong: có nhiều sợi cơ (TB cơ) tập
trung thành bó cơ
- Tế bào cơ: có nhiều tơ cơ, gồm hai loại
+ Tơ cơ dày: có các mấu sinh chất, tạo
nên vân tối
+ Tơ cơ mỏng: trơn tạo nên vân sáng
+ Các tơ cơ xếp xen kẽ với nhau tạo
nên đĩa sáng và đĩa tối
* Đơn vị cấu trúc: là giới hạn giữa tơ cơ
dày và tơ cơ mỏng(đĩa tối ở giữa, hai nửa
đĩa sáng ở hai đầu)
II. Tính chất của cơ
- Cơ có tính chất co và dãn
- Cơ co theo nhịp gồm 3 pha:
+ Pha tiềm tàng: 1/10 thời gian nhịp
+ Pha co: 4/10 (co ngắn lại , sinh công

+ Pha dãn: 1/2 thời gian (trở lại trạng
thái ban đầu, cơ phục hồi)
- Khi cơ co tơ cơ mảnh xuyên sâu vào
vùng phân bố của tơ cơ dầy → tế bào cơ
ngắn lại → Bắp cơ phình to lên
- Cơ co chịu ảnh hưởng của hệ thần kinh

III. Ý nghĩa của hoạt động co cơ
- Cơ co giúp xương cử động làm cho cơ
thể vận động, lao động, di chuyển
- Trong cơ thể luôn có sự phối hợp hoạt
động của các nhóm cơ

4. Kiểm tra đánh giá (3’)
- Đặc điểm nào của tế bào cơ phù hợp với chức năng co cơ?


Giáo án Sinh học 8
- Nêu tính chất của cơ và ý nghĩa của sự co cơ?
5. Dặn dò (1)
- Học bài
- Đọc mục “Em có biết”
- Soạn bài mới, ôn 1 số kiến thức về lực, công cơ học
V. RÚT KINH NGHIỆM
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………