Giáo án Sinh Học lớp 8: Bài 9 : CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ docx

Bài 9 : CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ

I . MỤC TIÊU :
1 . Kiến thức :
–

Trình bày được đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ .
–

Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được
ý nghĩa của sự co cơ .
2 . Kỹ năng :
–

Quan sát hình
3 . Thái độ :
–

Hiểu tại sao phải rèn luyện thân thể , tập thể dục giữa giờ .
II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
1 . Giáo viên :
–

Tranh vẽ các mô hình 9.1

9.4
–

Nếu có thể thì :


Tranh vẽ (mô hình) cơ thể người


Búa y tế


Ếch , dung dịch sinh lý 0,65% NaCl , cần ghi , bút ghi , trụ ghi
giá treo , nguồn điện 6V
2 . Học sinh :
–

Xem lại kiền thức cung phản xạ .
III . HOẠT ĐỘNG DẠY và HỌC :
1 . ổn định lớp :
2 . Kiểm tra bài cũ :


Hãy nêu cấu tạo và chức năng của từng thành phần trong cấu tạo
Xương dài ?


Thành phần hoá học của xương có ý nghĩa như thế nào đối với
chức năng của xương ?


Nhờ đâu Xương dài ra và lớn lên về bề ngang ?
3 . Bài mới :
–

Cơ bám vào xương , co cơ làm xương cử động . Vì vậy gọi là cơ

xương . Vậy cơ có cầu tạo và tính chất như thế nào ? Ta cùng tìm hiểu
trong bài hôm nay :
CẤU TẠO và TÍNH CHẤT CỦA CƠ
HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS BÀI GHI
Hoạt động 1 : Tìm hiểu cấu tạo
của bắp cơ và tế bào cơ
Mục tiêu : Hs trình bày được đặc
điểm cấu tạo của bắp cơ và tế




I . Cấu tạo của
bắp cơ và tế bào
cơ :
–

Bắp cơ gốm
bào cơ .
Tiến hành :
–

Gv yêu cầu HS đọc thông tin
và trả lời câu hỏi :


Bắp cơ có cấu tạo như thế
nào ?


Tơ cơ có cấu tạo ra sao ?
Kết luận : Bài ghi
Hoạt động 2 : Tìm hiểu tính chất
của cơ .
Mục tiêu : Giải thích được tính
chất cơ bản của cơ là sự co cơ .
Tiến hành :
–

GV treo tranh H 9.2 , mô tả
cách bố trí thí nghiệm


Khi bị kích thích thì cơ phản
ứng lại bằng cách nào ?


Giải thích cơ chế của sự co
cơ ?
–

GV yêu cầu từng nhóm thực

–

HS đọc thông tin
quan sát hình 9.1 ,
thảo luận nhóm và
trả lời câu hỏi .

–

Đại diện nhóm
trình bày , nhóm
khác bổ sung






–

HS quan sát tranh
, đọc thông tin , trả
lời câu hỏi .


nhiều bó cơ hợp
lại , bó cơ gốm
nhiều TB cơ bọc
trong màng liên
kết. Tế bào cơ có
nhiều sợi tơ dày
và tơ cơ mảnh .



II . Tính chất của
cơ :

–

Tính chất
của cơ là co và
dãn
–

Khi tơ cơ
mảnh xuyên sâu
vào vùng phân
bố của tơ cơ dày
làm tế bào cơ
hiện thí nghiệm phản xạ đầu gối .

–

GV treo tranh phản xạ đầu
gối , hỏi :


Giải thích cơ chế thần kinh ở
phản xạ đầu gối ?


Nhận xét và giải thích sự
thay đổi độ lớn của bắp cơ trước
cánh tay khi gập cẳng tay .
–

Gv chốt lại : Khi có 1 kích

thích tác động vào cơ quan thụ
cảm trên cơ thể sẽ làm xuất hiện
xung thần kinh theo dây hướng
tâm về trung ương thần kinh .
Trung ương thần kinh phát lệnh
theo dây li tâm tới cơ làm cơ co .
Khi cơ co , các tơ cơ mảnh xuyên
sâu vào vùng phân bố của tơ cơ
dày làm cho đĩa sáng ngắn lại ,
đĩa tối dày lên do đó bắp cơ co
ngắn lại và to về bề ngang .



–

Các nhóm thực
hiện , nhóm khác
nhận xét bổ sung .
–

HS quan sát trả
lời câu hỏi

–

Đại diện nhóm
trả lời và bổ sung


ngắn lại , đó là
sư co cơ .
–

Sự co cơ là
do hệ thần kinh
điều khiển , thực
hiện bằng con
đường phản xạ .















Tính chất của cơ là gì ?


Cơ co khi nào ?
Kết luận : bài ghi .
Hoạt động 3 : Tìm hiểu ý nghĩa
của hoạt động co cơ .
Mục tiêu : Nêu được ý nghĩa của
sự co cơ .
Tiến hành :
–

Gv treo tranh H 9.4 yêu cầu
HS thảo luận nhóm trả lời câu
hỏi :


Em hãy cho biết sự co cơ có
tác dụng gì ?


Thử phân tích sự phối hợp
hoạt động co , dãn giữa cơ 2 đầu
( cơ gấp ) và cơ 3 đầu ( cơ duỗi )
ở 2 cánh tay .
–

Gv hoàn chỉnh kiến thức : Sự
sắp xếp các cơ trên cơ thể thường

tạo thành từng cặp đối kháng .



–

HS quan sát tranh
hình 9.4 và tiến hành
làm bài tập ở mục III
bằng cách thảo luận
nhóm .
–

Đại diện nhóm
trình bày và nhóm
khác nhận xét .



III . Ý nghĩa của
hoạt động co cơ :

–

Co cơ làm
xương cử động
dẫn đến sự vận
động của cơ thể .

Cơ này kéo xương về 1 phía thì

cơ kia kéo về phía ngược lại
–

VD : Cơ nhị đầu ở cách tay
co thì gập cẳng tay về phía trước
, cơ tam đầu co thì duỗi thẳng tay
ra . Cơ co làm xương cử động
dẫn tới sự vận động của cơ thể .
Trong sự vận động của cơ thể có
sự phối hợp nhịp nhàng giữa các
cơ : Cơ này co thì cơ kia dãn và
ngược lại . Thực ra, đó là sự phối
hợp nhiều nhóm cơ
Kết luận : bài ghi .
IV . CỦNG CỐ :


Mô tả cấu tạo của tế bào cơ


Thực hiện phản xạ đầu gối và giải thích cơ chế của phản xạ .
V . DẶN DÒ :


Học bài


Trả lời câu hỏi và bài tập SGK và sách bài tập .


Chuẩn bị bài : “ Hoạt động của cơ “