Giáo án Sinh học 9 bài 45: Thực hành tìm hiểu môi trường và ảnh hưởng của một số nhân tố sinh thái lên đời sống sinh vật

Giáo án Sinh học 9
Bài 44:

ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I. MỤC TIÊU
1) Kiến thức:
- Học sinh hiểu và lấy được ví dụ về nhân tố sinh vật.
- Nêu được mối quan hệ giữa các sinh vật cùng loài và sinh vật khác loài.
2) Kỹ năng:
- Kỹ năng nhận biết, kỹ năng hoạt động nhóm.
3) Thái đô:
- Học sinh có ý thức học tập bộ môn.
II. PHƯƠNG PHÁP
-

Trực quan

-

Tìm hiểu từ thiên nhiên

-

Thảo luận

-

Vấn đáp

III. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- Tranh phóng to H 44.1; 44.2; 44.3 SGK.

- Tranh ảnh sưu tầm về quan hệ cùng loài, khác loài.
IV. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC.
1) Ổn định tổ chức: 1phút.
9A:…………………………………………………………………………………
9B:…………………………………………………………………………………
2) Kiểm tra bài cũ: 4phút
- Kiểm tra câu 2, 3 SGK trang 129.
3) Bài mới: Vào bài: ( 3phút) GV cho HS quan sát 1 số tranh: đàn bò, đàn
trâu, khóm tre, rừng thông, hổ đang ngoạm con thỏ và hỏi: Những bức tranh này
cho em suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa các loài?


Giáo án Sinh học 9

Hoạt động 1: Quan hệ cùng loài
Hoạt động của GV
- GV yêu cầu HS quan sát H

Hoạt động của HS
- HS quan sát tranh, trao đổi

44.1 trả lời câu hỏi về mối quan

nhóm, phát biểu, bổ sung và

hệ cùng loài  SGK:

nêu được:

- Khi có gió bão, thực vật sống

+ Khi gió bão, thực vật sống

thành nhóm có lợi gì so với

thành nhóm có tác dụng giảm

sống riêng lẻ?

bớt sức thổi của gió, làm cây
không bị đổ, bị gãy.

- Trong thiên nhiên, động vật

+ Động vật sống thành bầy

sống thành bầy, đàn có lợi gì?

đàn có lợi trong việc tìm

Đây thuộc loại quan hệ gì?

kiếm được nhiều thức ăn hơn,
phát hiện kẻ thù nhanh hơn
và tự vệ tốt hơn  quan hệ hỗ
trợ.

- GV nhận xét, đánh giá, đưa 1
vài hình ảnh quan hệ hỗ trợ.
- Số lượng các cá thể của loài ở

+ Số lượng cá thể trong loài

mức độ nào thì giữa các cá thể

phù hợp điều kiện sống của

cùng loài có quan hệ hỗ trợ?

môi trường.

- Khi vượt qua mức độ đó sẽ

+ Khi số lượng cá thể trong

xảy ra hiện tượng gì? Hậu

đàn vượt quá giới hạn sẽ xảy

quả ?

ra quan hệ cạnh tranh cùng
loài  1 số cá thể tách khỏi
nhóm (động vật) hoặc sự tỉa
thưa ở thực vật.

- GV đưa ra 1 vài hình ảnh quan

- Quan sát

hệ cạnh tranh.

+ Ý đúng: câu 3.

- Yêu cầu HS làm bài tập 

+ HS rút ra kết luận.

Nội dung
I.Quan hệ cùng loài


Giáo án Sinh học 9
SGK trang 131.
- GV nhận xét nhóm đúng, sai.

- Các sinh vật cùng loài sống

- Sinh vật cùng loài có mối

gần nhau, liên hệ với nhau hình

quan hệ với nhau với nhau như

thành nên nhóm cá thể.

thế nào?

- Trong 1 nhóm có những mối

- Trong chăn nuôi, người ta đã

+ HS liên hệ, nêu được:

quan hệ:

lợi dụng quan hệ hỗ trợ cùng

Nuôi vịt đàn, lợn đàn để

+ Hỗ trợ; sinh vật được bảo vệ

loài để làm gì?

chúng tranh nhau ăn, sẽ mau

tốt hơn, kiếm được nhiều thức

lớn.

ăn.
+ Cạnh tranh: ngăn ngừa gia
tăng số lượng cá thể và sự cạn
kiệt thức ăn  1 số tách khỏi
nhóm.

Hoạt động 2: Quan hệ khác loài
Hoạt động của GV
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin

Hoạt động của HS
- HS nghiên cứu bảng 44

bảng 44, các mối quan hệ khác loài:

SGK  tìm hiểu các mối

- Quan sát tranh, ảnh chỉ ra mối

quan hệ khác loài:

quan hệ giữa các loài?

- Nêu được các mối quan hệ

- Yêu cầu HS làm bài tập  SGK

khác loài trên tranh, ảnh.

trang 132, quan sát H 44.2, 44.3.
+ Cộng sinh: tảo và nấm
trong địa y, vi khuẩn trong
nốt sần rễ cây họ đậu.
+ Hội sinh: cá ép và rùa, địa
y bám trên cành cây.
+ Cạnh tranh: lúa và cỏ dại,

Nội dung
II. Quan hệ khác loài

- Bảng 44 SGK trang 132.


Giáo án Sinh học 9
dê và bò.
+ Kí sinh: rận kí sinh trên
trâu bò, giun đũa kí sinh
- Trong nông, lâm nghiệp, con

trong cơ thể người.

người lợi dụng mối quan hệ giữa

+ Sinh vật ăn sinh vật khác:

các loài để làm gì? Cho VD?

hươu nai và hổ, cây nắp ấm

- GV: đây là biện pháp sinh học,

và côn trùng.

không gây ô nhiễm môi trường.

+ Dùng sinh vật có ích tiêu
diệt sinh vật có ích tiêu diệt
sinh vật có hại.
VD: Ong mắt đỏ diệt sâu đục
thân lúa, kiến vống diệt sâu

hại lá cây cam.

4. Củng cố: 3phút
- GV sử dụng sơ đồ SGV trang 153 để kiểm tra bằng cách các ô đều để trống và
HS hoàn thành nội dung.
5. Dặn dò: 2phút
- Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4 SGK.
- Đọc mục “Em có biết”.
- Sưu tầm tranh ảnh về sinh vật sống ở các môi trường khác nhau.
V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY