ĐỀ 9( Hướng dẫn tự ôn tập NV 9 )

Đề 9
Phần I ( 7điểm )
Bằng hiểu biết về Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải, em hãy:
1. Chép chính xác 6 câu thơ đầu và chép 4 câu thơ của tác giả khác viết về mùa xuân
trong chơng trình Ngữ văn 9.
2. Chỉ ra nghệ thuật đặc sắc của khổ thơ.
3. Viết một đoạn văn 10 đến 12 câu để phân tích khổ thơ trên ? ( Kiểu Tổng phân hợp,
dùng thành phần phụ chú, 1 câu cảm và gạch chân các yếu tố đó ).
Phần II ( 3điểm )
Bằng hiểu biết về văn học trung đại, em hãy :
1. Giới thiệu về tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí ?
2. Cho biết nội dung chính, nghệ thuật của đoạn trích của tác phẩm trong chơng trình
Ngữ văn 9 ?
P N
Đề 9
Phần I ( 7điểm )
Bằng hiểu biết về Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải, em hãy:
1. Chép chính xác 6 câu thơ đầu của bài thơ và chép 4 câu thơ của tác giả khác viết về
mùa xuân trong chơng trình Ngữ văn 9:
* Sáu câu thơ đầu của Mùa xuân nho nhỏ
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đa tay tôi hứng
* Bốn câu tả cảnh xuân trong Cảnh ngày xuân ( Truyện Kiều - Nguyễn Du )
Ngày xuân con én đa thoi
Thiều uang chín chụ đã ngoài sáu mơi,
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.

2. Chỉ ra nghệ thuật đặc sắc của khổ thơ.
- Bằng nghệ thuật miêu tả hình ảnh, màu sắc, âm thanh, tác giả đã vẽ ra trớc mắt ngời
đọc một bức tranh mùa xuân tuyệt đẹp, tràn đầy sức sống
- Nghệ thuật đảo từ , dùng từ : Mọc giữa dòng sông xanh
- Nghệ thuật ẩn dụ cảm giác : Từng giọt long lanh rơi
Tôi đa tay tôi hứng
+ Âm thanh vốn đợc cảm nhận bằng thính giác
+ ẩn dụ cảm giác đã khiến âm thanh thành giọt âm thanh cảm nhận bằng thị giác và xúc
giác.
3. Viết một đoạn văn 10 đến 12 câu để phân tích khổ thơ trên ( Kiểu Tổng phân hợp,
dùng thành phần phụ chú, 1 câu cảm và gạch chân các yếu tố đó ):
* Đây là những câu hỏi trọng điểm để kiểm tra khả năng nhiều mặt :
- Kiến thức cơ bản, cụ thể của tác phẩm, về một khổ thơ
- Kỹ năng diễn đạt, phân tích và dựng đoạn văn
- Kỹ năng vận dụng kiến thức ngữ pháp : thành phần phụ chú, 1 câu cảm
* Các bớc tiến hành
- Xác định kiến thức cơ bản của câu hỏi yêu cầu cho nội dung phân tích khổ thơ trong 10
đến 12 câu
+ Nội dung khái quát của khổ : Mùa xuân của thiên nhiên đất trời qua cảm xúc say sa,
ngây ngất của nhà thơ.
+ Các ý cần có :
Bức tranh mùa xuân tơi thắm với những hình ảnh, màu sắc và âm thanh sống động
Một không gian cao rộng với dòng sông, mặt đất và bầu trời bao la
Sắc thắm của mùa xuân thể hiên ở màu xanh của dòng sông, sắc tím biếc- sắc màu
đặc trng của xứ Huế trên nhành hoa
Âm thanh vang vọng tơi vui của chú chim chiền chiện hót vang trời
Cảm xúc say sa ngây ngất của nhà thơ trớc khung cảnh mùa xuân tơi đẹp, tràn đầy sức
sống của đất trời
Nhà thơ đa tay hứng từng giọt long lanh rơi của mùa xuân : có thể hiểu đây là từng
giọt ma xuân long lanh, cũng có thể là từng giọt sơng mai trên cỏ cây hoa lá

Nghệ thuật ẩn dụ cảm giác đã diễn tả cảnh sắc tuyệt đẹp : Nhà thơ đa tay hứng từng
giọt âm thanh của mùa xuân ( gắn với hai câu thơ trớc ). Tiếng chim đợc cảm nhận bằng
thính giác đợc cảm nhận bằng thịt giác đã thành hữu hình ; Với hình ảnh tôi đa tay tôi
hứng thì từng giọt long lanh ánh sáng và màu sắc ấy có thể cảm nhận bằng xúc giác.
- Mỗi ý trên có thể triển khai thành năm câu ( một câu mở đoạn và một câu kết đoạn ).
- Đoạn văn tổng- phân - hợp :
+ Sử dụng ý khái quát đã nêu ở trên để tạo câu mở chứa đựng ý khái quát của toàn đoạn
+ Câu kết đoạn : khẳng định giá trị của khổ thơ
- Tạo câu theo yêu cầu về ngữ pháp :
+ Thành phần phụ chú : giọt long lanh - giọt âm thanh tiếng chim chền chiện
+ Câu cảm : thể hiện cảm xúc của mình trớc khung cảnh mùa xuân đợc phác hoạ bởi
hồn thơ Thanh Hải.
- Kết nối các câu thành đoạn và tiến hành sửa chữa dể hoàn chỉnh đoạn văn.
Phần II ( 3điểm )
Bằng hiểu biết về văn học trung đại, em hãy :
1. Giới thiệu về tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí :
- Hoàng Lê nhất thống chí ( Ngô gia văn phái ) đợc viết bởi nhóm tác giả thuộc dòng
họ Ngô Thì ( làng Tả Thanh Oai nay thuộc huyện Thanh Oai thành phố Hà Nội ), trong
đó có hai tác giả chính là Ngô Thì Chí và Ngô Thì Du.
- Hoàng Lê nhất thống chí là tác phẩm viết bằng chữ Hán coa qui mô lớn nhất ghi chép
về sự thống nhất của vơng triều nhà Lê vào thời điểm Tây Sơn diệt Trịnh, trả lại Bắc Hà
cho vua Lê
+ Hoàng Lê nhất thống chí là cuốn tiểu thuyết lịch sử viết theo lối chơng hồi ( gồm 17
hồi )và đạt đợc những thành công xuất sắc về mặt nghệ thuật, đặc biệt là lĩnh vực tiểu
thuyết.
+ Nội dung : Tái hiện một giai đoạn lịch sử đầy biến động của xã hội phong kiến Việt
Nam vào khoảng 30 năm cuối thế kỷ XVIII và mấy năm đầu thế kỷ XIX.
2. Cho biết nội dung, nghệ thuật của đoạn trích của tác phẩm trong chơng trình
Ngữ văn 9 ?
* Nội dung chính của đoạn trích :

Đoạn trích trong hồi 14 của Hoàng Lê nhất thống chí đã tập trung thể hiện vẻ đẹp hào
hùng của ngời anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ trong chiến công đại phá quân Thanh, sự
thất bại thảm hại của quân xâm lợc và số phận của lũ vua quan phản dân hại nớc
* Nghệ thuật của đoạn trích :
Là tác phẩm văn xuôi chữ Hán có quy mô lớn thành công trong việc sử dụng văn trần
thuật kết hợp với tả sinh động
- Lối văn trần thuật vừa nhằm ghi lai sự kiện lịch sử với diễn biến gấp gáp khẩn trơng mà
còn chú ý kể lời nói của nhân vật chính xen kẽ tả sinh động cụ thể, gây đợc ấn tợng
mạnh
- Nghệ thuật tơng phản tạo nên thế đối lập giữa hai đội quân khiến quân dũng mãnh càng
thêm oai phong hùng mạnh, kẻ xộc xệch trễ nải, run sợ thất bại lại càng thêm thảm hại,
khốn đốn
- Tác giả tái hiện một sự kiện lịch sử trên tinh thần tôn trọng sự thật lịch sử và ý thức dân
tộc cũng đồng thời thể hiện đợc tình cảm của ngời kể đối với đối tợng đợc trần thuật