Đặc sắc nghệ thuật trong sáng tác của nguyễn dữ qua hai tác phẩm chuyện người con gái nam xương và chuyện chức phán sự đền tản viên

Đặc sắc nghệ thuật trong sáng tác của
Nguyễn Dữ qua hai tác phẩm Chuyện
người con gái Nam Xương và Chuyện
chức phán sự đền Tản Viên
Người đăng: Anh Thư - Ngày: 21/04/2018

Đề bài: Đặc sắc nghệ thuật trong sáng tác của Nguyễn Dữ qua hai tác phẩm Chuyện người con
gái Nam Xương và Chuyện chức phán sự đền Tản Viên
Bài làm:
Nguyễn Dữ là một trong những nhà văn tiêu biểu trong nền văn học trung đại Việt Nam. Với 'Truyền kì
mạn lục", ông đã đưa tác phẩm này trở thành “thiên cổ kì bút”. Nội dung chủ yếu của "Truyền kì mạn lục"
là chuyện tình đậm hương son phấn và chuyện quái dị quỷ thần. Để chuyển tải thành công những nội
dung ấy, nhà văn đã sử dụng nhiều thủ pháp nghệ thuật. Những yếu tố nghệ thuật ấy đã được biểu hiện
vô cùng đặc sắc thông qua “Chuyện người con gái Nam Xương” và “Chuyện chức phán sự đền Tản
Viên.”
Nghệ thuật của tác phẩm trước tiên được thể hiện ở sự tài tình trong việc xây dựng tình huống
truyện. Tình huống truyện ở cả hai tác phẩm tuy đơn giản nhưng lại kịch tính, thông qua đó thể hiện
được tính cách của nhân vật. “Chuyện người con gái Nam Xương” kể về người con gái có tên là Vũ Thị
Thiết, quê ở Nam Xương. Nàng là người có dung hạnh vẹn toàn, chồng là Trương Sinh tính tình hay
ghen, Vũ Nương sắp đến kì sinh nở thì chồng bị gọi đi lính. Để đỡ nhớ chồng, nàng hay đùa với con
bằng cách chỉ cái bóng của mình lên vách và nói với con đó là cha Đản. Từ chiến trường trở về, vì tính
ghen tuông mù quáng, Trương Sinh đã đánh mắng Vũ nương rồi đuổi nàng đi, dù cho hàng xóm khuyên
ngăn. Không thể thanh minh được, Vũ Nương đã trẫm mình xuống dòng sông Hoàng Giang, để lấy cái
chết minh oan cho mình.” Câu chuyện thắt nút ở đây, tạo nên sự hiểu nhầm của người chồng, vô tình
đẩy cuộc đời mình vào bi kịch tưởng như không thể hóa giải. Để rồi sau đó, tác giả đã mở nút câu
chuyện: Buổi tối Đản chỉ vào cái bóng trên tường và nói ”Đấy cha Đản lại đến kia kìa”. Trương Sinh ân
hận vô cùng nhưng việc đã rồi. Câu chuyện kết thúc với hình ảnh chàng Trương lập đàn giải oan cho
nàng, quả thấy Vũ Nương ngồi trên kiệu hoa ở giữa dòng với cờ tán võng lọng rực rỡ cả một đoạn sông
thoắt ẩn thoắt hiện. Nàng từ biệt và không thể trở về trần gian được nữa.
Còn “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” kể về Ngô Tử Văn, một kẻ sĩ nổi tiếng khẳng khái, chính trực
vốn không chịu được sự tác yêu quái của hồn một tên tướng bại trận nên đã đốt đền của hắn, trừ hại cho

dân. Tên hung thần đe dọa Tử Văn và kiện chàng ở âm phủ. Tử Văn được thổ thần mách bảo về tung
tích và tội ác của tên tướng giặc, đồng thời bày cho chàng cách đối phó với hắn. Tử Văn bị bắt giải
xuống âm phủ. Đứng trước Diêm Vương, chàng đã không hề run sợ mà dũng cảm vạch trần mọi tội ác
của tên hung thần. Có bằng chứng của thổ thần, mọi lời nói của Tử Văn được minh xác là sự thật. Cuối
cùng công lý được thực thi: tên tướng giặc và bọn phán sự vô trách nhiệm bị trừng trị, thổ thần được
phục chức, Tử Văn được sống lại. Tiếp sau đó nhờ thổ thần tiến cử Tử Văn được nhận chức phán sự
đền Tản Viên chuyên trông coi việc xử án.” Các tình tiết trong câu chuyện được sắp xếp rất hợp lý, có
thắt nút, mở nút, có cao trào, phát triển..., đưa chúng ta đến những cảnh ngộ éo le, sự hối hận của nhân
vật và nhẹ nhõm khi mọi chuyện được giải quyết.
Ngoài ra, nghệ thuật khắc họa nhân vật cũng vô cùng đặc sắc. Nội tâm nhân vật không được hiện
ra, nhưng ta vẫn có thể đánh giá tính cách của họ thông qua lời giới thiệu và qua hành động của chính


bản thân nhân vật. Xuất thân trong một gia đình "kẻ khó", nhưng Vũ Nương vừa có nhan sắc vừa có đức
hạnh: "tính đã thùy mị, nết na, lại thêm có tư dung tốt đẹp". Nàng là một cô gái danh giá nên Trương
Sinh, con nhà hào phú "mến vì dung hạnh" đã xin với mẹ đem trăm lạng vàng cưới về. Trong đạo vợ
chồng, Vũ Nương là một người phụ nữ thông minh, đôn hậu, biết chồng có tính "đa nghi", nàng đã "giữ
gìn khuôn phép" không để xảy ra cảnh vợ chồng phải "thất hòa". Vũ Nương là một phụ nữ đảm đang,
giàu tình thương. Chồng ra trận mới được một tuần thì nàng sinh ra một đứa cọn trai đặt tên là Đản. Mẹ
chồng già yếu, ốm đau, nàng "hết sức thuốc thang", "ngọt ngào khôn khéo khuyên lơn". Vừa phụng
dưỡng mẹ già, vừa chăm sóc nuôi dạy con thơ. Lúc mẹ chồng qua đời, nàng đã "hết lời thương xót", việc
ma chay tế lễ được lo liệu, tổ chức rất chu đáo "như đối với cha mẹ đẻ mình". Qua đó, ta thấy trong Vũ
Nương cùng xuất hiện 3 con người tốt đẹp: nàng dâu hiếu thảo, người vợ đảm đang thủy chung, người
mẹ hiền đôn hậu. Đó là hình ảnh người phụ nữ lí tưởng trong xã hội phong kiến ngày xưa.
Đối với nhân vật Ngô Tử Văn, chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được,
vùng Bắc người ta thường khen là một người cương trực. Lời giới thiệu ấy đã được minh chứng thông
qua hành động đốt đền. Hành động đó xuất phát từ mong muốn diệt trừ yêu ma, trừ hại cho dân, cũng từ
đó giúp ta thấy được cốt cách của một người dũng cảm, tin vào chính nghĩa, bênh vực người lương thiện
của chàng. Ngoài ra, sự cứng cỏi của Ngô Tử Văn còn được thể hiện thông qua thái độ của chàng dành
cho tên tướng giặc. Trước sự ngang ngược trắng trợn, quyền phép đáng sợ của hồn ma tướng giặc, Ngô

Tử Văn vẫn điềm nhiên, không hề run sợ mà tự tin, không coi những lới đe dọa ra gì, thậm chí chẳng
thèm tiếp lời hồn ma tướng giặc.
Cuối cùng, giá trị nghệ thuật của hai tác phẩm được thể hiện qua yếu tố kì ảo trong truyện. Trong
cả hai tác phẩm đều có rất nhiều yếu tố kì ảo, như khi Phan Lang nằm mộng rồi thả rùa vàng; lạc vào
động rùa của Linh Phi; được đãi yến tiệc và gặp Vũ Nương; được sứ giả của Linh Phi rẽ nước đưa về
dương thế. Vũ Nương hiện ra lúc ẩn lúc hiện rồi biến mất sau khi Trương Sinh lập đàn giải oan cho nàng
ở bến sông Hoàng Giang... Những tình tiết này đã góp phần hoàn chỉnh nét đẹp của Vũ Nương – khao
khát phục hồi danh dự; đồng thời tạo cái kết có hậu, thể hiện ước mơ của nhân dân: người tốt được
minh oan và đền trả xứng đáng. Ngoài ra, nó còn thể hiện niềm cảm thương của tác giả đối với số phận
bi thảm của người phụ nữ trong chế độ phong kiến.
Nếu yếu tố kì ảo được đưa vào cuối truyện “Chuyện người con gái Nam Xương”, thì ở “Chuyện chức
phán sự đền Tản Viên”, yếu tố kì ảo trải dài xuyên suốt câu chuyện. Các nhân vật quỷ, quỷ Dạ Xoa chỉ
xuất hiện thoáng qua, không có ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển của cốt truyện nhưng chính chúng lại
góp phần mang đến không khí rùng rợn, kinh hãi đặc trưng của chốn âm ti, địa phủ cho câu chuyện. Sự
kì ảo nhờ đó được gia tăng. Tử Văn không nằm trong số các nhân vật thần kì của truyện nhưng lại gắn
với sự việc chết đi (hai ngày). Sống lại rồi lại chết và được nhập vào cõi tiên. Đó cũng là một yếu tố kì ảo
của truyện. Những sự việc này được sắp đặt ở cuối như một kết thúc có hậu cho Tử Văn và câu chuyện,
thế hiện triết lí ở hiền gặp lành của nhà văn.
Có thể nói, các tác phẩm trong Truyền kì mạn lục không chỉ có giá trị về mặt nội dung, mà còn đặc sắc
về mặt nghệ thuật. Thông qua những giá trị ấy, tác giả đã phản ánh cho chúng ta hiện thực xã hội đương
thời, cũng như những bài học nhân sinh về lẽ sống ở đời. Với ý nghĩa ấy, tác phẩm chắc chắn sẽ còn
sống mãi với thời gian, sống mãi trong lòng bạn đọc.

=> Trên đây là bài viết tham khảo. Tuy nhiên, nếu bạn học sinh nào muốn viết theo ý mình thì tech12h có
dàn ý để các bạn dễ viết bài.
1. Mở bài
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Dữ và giá trị nghệ thuật của hai tác phẩm là "Chuyện người con gái Nam
Xương" và "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên"

2. Thân bài
- Nghệ thuật của tác phẩm trước tiên được thể hiện ở sự tài tình trong việc xây dựng tình huống truyện.


Chuyện người con gái Nam Xương



Chuyện chức phán sự đền Tản Viên

-> Tình huống truyện ở cả hai tác phẩm tuy đơn giản nhưng lại kịch tính, thông qua đó thể hiện được tính
cách của nhân vật.
- Nghệ thuật của tác phẩm còn được thể hiện ở nghệ thuật khắc họa nhân vật.


Nhân vật Vũ Nương: nàng dâu hiếu thảo, người vợ đảm đang thủy chung, người mẹ hiền đôn
hậu. Đó là hình ảnh người phụ nữ lí tưởng trong xã hội phong kiến ngày xưa.



Nhân vật Ngô Tử Văn: chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được,
vùng Bắc người ta thường khen là một người cương trực.

-> Nội tâm nhân vật không được hiện ra, nhưng ta vẫn có thể đánh giá tính cách của họ thông qua lời
giới thiệu và qua hành động của chính bản thân nhân vật.
- Nghệ thuật của tác phẩm được biểu hiện ở yếu tố kì ảo, hoang đường.


Yếu tố kì ảo cuối truyện "Chuyện người con gái Nam Xương": Phan Lang nằm mộng rồi thả rùa
vàng; lạc vào động rùa của Linh Phi; được đãi yến tiệc và gặp Vũ Nương; được sứ giả của Linh

Phi rẽ nước đưa về dương thế. Vũ Nương hiện ra lúc ẩn lúc hiện rồi biến mất sau khi Trương
Sinh lập đàn giải oan cho nàng ở bến sông Hoàng Giang...



Yếu tố kì ảo xuyên suốt truyện "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên": Các nhân vật quỷ, quỷ Dạ
Xoa chỉ xuất hiện thoáng qua, không có ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển của cốt truyện nhưng
chính chúng lại góp phần mang đến không khí rùng rợn, kinh hãi đặc trưng của chốn âm ti, địa
phủ cho câu chuyện. Tử Văn không nằm trong số các nhân vật thần kì của truyện nhưng lại gắn
với sự việc chết đi (hai ngày). Sống lại rồi lại chết và được nhập vào cõi tiên.

3. Kết bài
- Khẳng định giá trị các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Dữ (về mặt nội dung và nghệ thuật)