luận án tiến sĩ HOÀN THIỆN QUY TRÌNH, THỦ TỤC BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT CỦA QUỐC HỘI NƯỚC TA HIỆN NAY

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ TƯ PHÁP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

NGUYỄN THỊ THỦY

HOÀN THIỆN QUY TRÌNH,
THỦ TỤC BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT CỦA
QUỐC HỘI NƯỚC TA HIỆN NAY

LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI - 2018

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ TƯ PHÁP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

NGUYỄN THỊ THỦY

HOÀN THIỆN QUY TRÌNH,
THỦ TỤC BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT CỦA

QUỐC HỘI NƯỚC TA HIỆN NAY

Chuyên ngành : Luật Hiến pháp
Mã số

: 60 38 01 02

LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. VŨ HỒNG ANH

HÀ NỘI - 2018
Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan luận án này là do tự bản thân thực hiện
và không sao chép các công trình nghiên cứu của người khác để
làm sản phẩm của riêng mình. Các thông tin thứ cấp sử dụng trong
luận án là có nguồn gốc và được trích dẫn rõ ràng. Tác giả hoàn
toàn chịu trách nhiệm về tính xác thực và nguyên bản của luận án.

Tác giả luận án

Nguyễn Thị Thủy

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ

Mail :
Phone: 0972.162.399


LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với PGS.TS Vũ Hồng Anh là
thầy hướng dẫn khoa học đã tận tình định hướng, chỉ bảo cho tôi nhiều kiến thức
khoa học vô cùng quý báu, bổ ích.
Tác giả xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới các Thầy, Cô Khoa Hành chính
Nhà nước, Khoa Sau đại học của Trường Đại học Luật Hà Nội luôn tạo điều
kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian tôi học tập, nghiên cứu.
Cảm ơn đồng nghiệp, gia đình, anh, chị, em và bạn bè đã động viên khích
lệ, tạo điều kiện, giúp đỡ, quan tâm, đóng góp ý kiến quý báu để tác giả hoàn
thành bản Luận án này.

Hà Nội, ngày 02 tháng 4 năm 2018
Tác giả luận án

Nguyễn Thị Thủy

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


MỤC LỤC

Trang
MỞ ĐẦU.........................................................................................................................1

Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI LUẬN ÁN............7
1.1. Đánh giá tình hình nghiên cứu đề tài luận án .....................................................7
1.1.1. Các công trình nghiên cứu khoa học liên quan chức năng, nhiệm
vụ, quyền hạn của Quốc hội.........................................................................7
1.1.2. Các công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến hoạt động ban
hành nghị quyết của Quốc hội ...................................................................11
1.1.3. Các công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến quy trình, thủ
tục ban hành nghị quyết Quốc hội .............................................................12
1.2. Sự kế thừa, phát triển và những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu ...................16
1.2.1. Những kết quả nghiên cứu mà luận án sẽ kế thừa và phát triển ................16
1.2.2. Cơ sở lý luận và giả thuyết nghiên cứu.......................................................22
1.3. Hướng nghiên cứu của luận án............................................................................24
Kết luận chương 1 ........................................................................................................25
Chương 2: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUY TRÌNH THỦ TỤC
BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT QUỐC HỘI................................................................26
2.1. Khái quát về nghị quyết của Quốc hội ...............................................................26
2.1.1. Khái niệm, đặc điểm nghị quyết của Quốc hội...........................................26
2.1.2. Phân loại nghị quyết của Quốc hội .............................................................33
2.2. Quy trình, thủ tục ban hành Nghị quyết của Quốc hội ....................................39
2.2.1. Khái niệm quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội ..............39
2.2.2. Đặc điểm của quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của
Quốc hội.....................................................................................................42
2.2.3. Vai trò của quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết Quốc hội ....................43
2.2.4. Phân loại quy trình, thủ tục ban hành Nghị quyết ......................................47
2.2.5. Yêu cầu đối với quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của
Quốc hội.....................................................................................................50

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399

2.3. Hoạt động ban hành nghị quyết của Nghị viện (Quốc hội) ở một
số nước trên thế giới và kinh nghiệm cho Việt Nam ......................................53
2.3.1. Hoạt động ban hành nghị quyết của Nghị viện ở một số nước trên
thế giới ........................................................................................................53
2.3.2. Một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong quá trình ban
hành nghị quyết của Quốc hội ...................................................................60
Kết luận chương 2 ........................................................................................................63
Chương 3: THỰC TRẠNG QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ QUY
TRÌNH, THỦ TỤC BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT CỦA QUỐC HỘI
NƯỚC TA.....................................................................................................................64
3.1. Hoạt động ban hành nghị quyết của Quốc hội ..................................................64
3.1.1. Nghị quyết quy phạm pháp luật ..................................................................64
3.1.2. Nghị quyết áp dụng pháp luật .....................................................................66
3.2. Quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết
của Quốc hội .........................................................................................................67
3.2.1. Quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết
quy phạm pháp luật theo thủ tục thông thường.........................................67
3.2.2. Quy định của pháp luật về ban hành nghị quyết quy phạm
pháp luật của Quốc hội theo quy trình, thủ tục rút gọn............................84
3.2.3. Quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết
áp dụng pháp luật của Quốc hội ................................................................85
3.3. Đánh giá quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội...................107
3.3.1. Những kết quả đạt được trong quy trình, thủ tục ban hành
nghị quyết của Quốc hội .........................................................................107
3.3.2. Những hạn chế, bất cập trong quy định của pháp luật về quy trình,
thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội, nguyên nhân .......................111
Kết luận Chương 3 .....................................................................................................122
Chương 4: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUY TRÌNH,

THỦ TỤC BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT CỦA QUỐC HỘI NƯỚC TA............124
4.1. Quan điểm hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của
Quốc hội nước ta hiện nay ................................................................................124
4.1.1. Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội
cần được tiến hành đồng thời với việc đổi mới tổ chức và hoạt
động của Quốc hội ...................................................................................124

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


4.1.2. Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội
phải đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.....................................126
4.1.3. Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội
phải góp phần nâng cao giá trị pháp lý của nghị quyết...........................128
4.1.4. Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội
phải bảo đảm nâng cao chất lượng nghị quyết........................................129
4.1.5. Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội
nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và
phù hợp với xu thế của các nước .............................................................130
4.1.6. Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội
phải bảo đảm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng.....................................131
4.2. Giải pháp hoàn thiện quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục
ban hành nghị quyết của Quốc hội nước ta....................................................132
4.2.1. Hoàn thiện quy định về thẩm quyền ban hành nghị quyết của
Quốc hội; phân định giữa nội dung của nghị quyết với nội dung
của các văn bản quy phạm pháp luật khác ..............................................132
4.2.2. Hoàn thiện quy định về tính chất pháp lý nghị quyết của Quốc hội........133

4.2.3. Tăng cường và nâng cao trách nhiệm của những người tham gia
vào quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội ......................136
4.2.4. Hoàn thiện quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành
nghị quyết Quốc hội .................................................................................137
4.2.5. Nghiên cứu mở rộng phạm vi điều chỉnh của Luật ban hành
văn bản quy phạm pháp luật....................................................................145
4.2.6. Nghiên cứu xây dựng luật điều chỉnh quy trình, thủ tục ban hành
nghị quyết sửa đổi Hiến pháp ..................................................................146
Kết luận chương 4 ......................................................................................................147
KẾT LUẬN ................................................................................................................149
DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN
ĐẾN LUẬN ÁN .........................................................................................................151
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................152
PHỤ LỤC ...................................................................................................................164

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ADPL

: Áp dụng pháp luật

BHVBQPPL

: Ban hành văn bản quy phạm pháp luật

CATANDTC : Chánh án Toà án nhân dân tối cao
ĐBQH

: Đại biểu Quốc hội

QPPL

: Quy phạm pháp luật

TANDTC

: Toà án nhân dân tối cao

UBPL

: Ủy ban pháp luật

UBTVQH

: Ủy ban Thường vụ Quốc hội

VBQPPL

: Văn bản quy phạm pháp luật

VKSNDTC

: Viện kiểm sát nhân dân tối cao

XHCN

: Xã hội chủ nghĩa

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Tại các văn kiện của Đảng, Đảng ta luôn xác định rõ về tầm quan trọng của
Quốc hội trong Bộ máy nhà nước. Đồng thời ban hành nhiều văn bản xác định những
nhiệm vụ và phương hướng nhấn mạnh, mang tính chiến lược về đổi mới tổ chức và
hoạt động nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của Quốc hội. Trong báo cáo chính
trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ XI của Đảng nêu rõ: “Đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, bảo đảm cho
Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà
nước cao nhất” [22]. Đại hội Đảng lần thứ XII khẳng định:
Tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, bảo đảm Quốc hội
thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà
nước cao nhất. Quốc hội thực hiện tốt chức năng lập pháp, quyết định các
vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao, nhất là đối với việc
quản lý, sử dụng các nguồn lực của đất nước [24].
Thể chế hóa đường lối của Đảng ta, kế thừa và phát triển quy định của các
Hiến pháp Việt Nam, Hiến pháp năm 2013 ghi nhận: “Quốc hội là cơ quan đại biểu
cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hoà
XHCN Việt Nam. Quốc hội thực hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp, quyết định các
vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước”

(Điều 69).
Thực hiện chức năng mà Hiến pháp quy định, trong những năm qua, Quốc hội
đã phát huy được vai trò của mình trong hoạt động lập pháp và đạt được những kết
quả cao trong hoạt động này. Bên cạnh đó, việc quyết định những vấn đề quan trọng
của đất nước cũng được chú trọng và đổi mới nhằm bảo đảm cho các quyết định của
Quốc hội kịp thời, chính xác, đáp ứng tốt nhiệm vụ của Nhà nước và xã hội. Nội
dung nghị quyết của Quốc hội tập trung vào nhiều lĩnh vực quan trọng của đời sống
xã hội, chất lượng nghị quyết của Quốc hội càng được đảm bảo. Để đạt được những
thành công đó, một trong những lí do chính là quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết
của Quốc hội đã không ngừng được sửa đổi, bổ sung. Tuy nhiên, quy trình, thủ tục
ban hành nghị quyết của Quốc hội vẫn còn bộc lộ một số hạn chế và bất cập. Một
trong nguyên nhân dẫn đến hạn chế này là do quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


2
còn chưa thực sự đồng bộ và hoàn thiện, còn có quan điểm khác nhau về tính chất,
nội dung nghị quyết; công tác tham mưu cho Quốc hội trong việc ban hành nghị
quyết chưa kịp thời...
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả ban hành nghị quyết của Quốc hội, đòi hỏi
cần nghiên cứu một cách có hệ thống và đồng bộ về quy trình, thủ tục ban hành
nghị quyết để từ đó đề xuất những kiến nghị, giải pháp hoàn thiện quy định của
pháp luật về nghị quyết, quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội. Trong
bối cảnh đó, tác giả Luận án chọn đề tài: “Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành
nghị quyết của Quốc hội nước ta hiện nay” làm luận án tiến sĩ có ý nghĩa cả về lý
luận và thực tiễn.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận án là quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết
của Quốc hội nước ta. Trong đó, tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực
tiễn về nghị quyết và quy trình thủ tục ban hành nghị quyết Quốc hội.
Phạm vi nghiên cứu được xác định là những quy định của pháp luật về quy
trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội nước ta từ khi có Luật BHVBQPPL
năm 2008. Trong đó chủ yếu nghiên cứu quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết được
quy định trong Luật BHVBQPPL năm 2008, Luật BHVBQPPL năm 2015, Nội quy
kỳ họp của Quốc hội(ban hành kèm theo Nghị quyết 07/2002/QH11 ngày 16/12/2002
và Nghị quyết số 102/2015/QH13 ngày 24/11/2015 của QH).
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về quy trình, thủ tục ban hành
nghị quyết của Quốc hội làm cơ sở cho việc đề xuất giải pháp hoàn thiện quy trình,
thủ tục đó nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả ban hành nghị quyết của Quốc hội
nước ta.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích nghiên cứu, luận án tập trung vào những nhiệm vụ
sau đây:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về nghị quyết bao gồm khái niệm, đặc điểm, phân
loại nghị quyết Quốc hội; nghiên cứu kinh nghiệm ban hành nghị quyết của một số
nước trên thế giới.

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


3
- Nghiên cứu những vấn đề lý luận về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết
của Quốc hội như khái niệm, đặc điểm, vai trò của quy trình, thủ tục ban hành nghị

quyết, các yêu cầu đối với quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết Quốc hội;
- Đánh giá thực trạng về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội ở
nước ta; chỉ ra bất cập, hạn chế trong quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết.
- Đề xuất quan điểm và những giải pháp hoàn thiện quy định của pháp luật
quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội nước ta.
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp chung
Nhằm phục vụ cho việc nghiên cứu một cách khoa học, luận án có sử dụng
một số phương pháp sau đây:
- Phương pháp tiếp cận hệ thống, tiếp cận liên ngành: Đây là nhóm các
phương pháp được sử dụng phổ biến trong nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn
được vận dụng trong nghiên cứu luật học (phương pháp tiếp cận của chuyên ngành
Luật hiến pháp, Luật hành chính, Lý luận nhà nước và pháp luật…).
- Phương pháp nghiên cứu gián tiếp: Phương pháp được tiến hành thông qua
tổng hợp và phân tích số liệu, cụ thể là các số liệu sơ cấp.
- Phương pháp nghiên cứu trực tiếp: Trên cơ sở tham khảo những công trình
khoa học của các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, những người phụ trách nghiên
cứu lĩnh vực chính trị, pháp luật để thu nhận những thông tin, đặc biệt là các quan
điểm, cách tiếp cận và sự lập luận có giá trị cho luận án.
4.2. Phương pháp cụ thể
Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu của luận án, tác giả sử dụng các
phương pháp nghiên cứu cụ thể như sau:
- Phương pháp phân tích, được sử dụng trong quá trình xây dựng khái niệm,
phân tích đặc điểm, nghị quyết của Quốc hội; phân tích quy trình, thủ tục ban hành
nghị quyết Quốc hội nước ta. Phân tích sơ cấp bao gồm các Văn kiện của Đảng và
VBQPPL của Nhà nước. Phân tích thứ cấp bao gồm phân tích các bài báo, tạp chí
chuyên ngành.
- Phương pháp tổng hợp, gồm tổng hợp những quan điểm khoa học về nghị
quyết và quy trình thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội; tổng hợp các quy định
của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội, đánh giá những

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


4
hạn chế, bất cập trong quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết. Việc sử dụng phương
pháp này giúp đẩy mạnh tính thuyết phục, tính khoa học của các giải pháp mà luận án
đề xuất.
- Phương pháp so sánh, được sử dụng trong quá trình làm rõ sự khác nhau
giữa các nghị quyết Quốc hội và giữa nghị quyết với luật khi quy định về quy trình,
thủ tục ban hành nghị quyết Quốc hội. Phương pháp này được vận dụng trong việc
xây dựng cơ sở khoa học cho các giải pháp hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành
nghị quyết Quốc hội nước ta.
- Phương pháp chuyên gia, xuất phát từ đối tượng nghiên cứu của luận án,
phương pháp này được tác giả sử dụng đối với các chuyên gia pháp lý ở trong nước
nhằm thu thập thông tin và lấy ý kiến. Tác giả liên hệ, gặp gỡ trực tiếp hoặc qua điện
thoại trao đổi với các chuyên gia, nhà khoa học, ĐBQH và gián tiếp trao đổi thông
qua thư điện tử (E - mail) với các nhà khoa học, ĐBQH khi không có điều kiện gặp
trực tiếp. Các nhà nghiên cứu khoa học mà tác giả có gặp gỡ, trao đổi gồm: GS. TS
Nguyễn Đăng Dung, GS.TS Thái Vĩnh Thắng, PGS.TS Tô Văn Hòa, PGS. TS
Nguyễn Minh Đoan. Đồng thời, phương pháp chuyên gia được sử dụng đối với các
nhà nghiên cứu khoa học, vừa đồng thời là những người đã và đang hoạt động trong
thực tiễn như Ông Phan Trung Lý (nguyên Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc
hội), ông Đặng Đình Luyến (nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc hội),
Ông Lương Phan Cừ (nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội), Ông
Nguyễn Sĩ Dũng (nguyên phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội) và Ông Vũ Hồng
Anh (Tạp chí nghiên cứu lập pháp), ĐBQH Trần Hồng Nguyên, Nguyễn Văn Lợi,
ĐBQH Tôn Ngọc Hạnh.

- Phương pháp mô tả và phân tích quy phạm, chủ yếu được sử dụng trong quá
trình mô tả những quy định của pháp luật về vị trí, chức năng, thẩm quyền của Quốc
hội, quy định của pháp luật về nghị quyết, quy định của pháp luật về quy trình, thủ
tục ban hành nghị quyết Quốc hội. Luận án chỉ ra những hạn chế trong quy định của
pháp luật và đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện quy định của pháp luật về quy trình,
thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội.
5. Đóng góp mới về khoa học của luận án
Luận án là công trình khoa học nghiên cứu một cách chuyên sâu về nghị
quyết, quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội nước ta.

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


5
Về lý luận: Kết quả nghiên cứu của luận án sẽ góp phần bổ sung về mặt lý
luận cho nghị quyết của Quốc hội; phân định rõ nội dung của nghị quyết với nội dung
của các VBQPPL khác (luật của Quốc hội); hoàn thiện tính chất pháp lý nghị quyết
của Quốc hội; tăng cường và nâng cao trách nhiệm của những người tham gia vào
quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội; hoàn thiện lý luận về quy trình,
thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội nước ta như: về quy trình, thủ tục lập đề
nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng nghị quyết và đánh giá tác động chính
sách; hoạt động soạn thảo dự thảo nghị quyết, về hoạt động thẩm định, thẩm tra; công
bố và đăng công báo nghị quyết của Quốc hội…
Về thực tiễn: Dựa và quy định của pháp luật, vận dụng đúng quy trình, thủ tục
ban hành nghị quyết trong thực tiễn hoạt động của Quốc hội.
5.1. Những nội dung kế thừa và hệ thống hóa
- Luận án kế thừa kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học trước đây
về một số nội dung liên quan đến cơ sở lý luận về nghị quyết của Quốc hội; kế thừa

kết quả nghiên cứu về quy trình Quốc hội xem xét thông qua nghị quyết; quy trình,
thủ tục ban hành các nghị quyết của Quốc hội về kinh tế xã hội, quyết định các vấn đề
quan trọng của đất nước.
- Luận án hệ thống hóa các quan điểm về tính chất, nội dung nghị quyết của
Quốc hội; quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của
Quốc hội.
5.2. Những nội dung nghiên cứu, khảo sát, phát hiện
- Phân tích khái niệm, đặc điểm nghị quyết của Quốc hội; phân loại nghị
quyết; phân loại quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết; làm rõ vai trò và yêu
cầu đối với nghị quyết và quy trình thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội
nước ta.
- Phân tích, đánh giá ưu điểm, hạn chế trong quy trình, thủ tục ban hành nghị
quyết và quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội nước ta.
- Luận giải quan điểm và các giải pháp hoàn thiện quy định của pháp luật về
quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội, cụ thể đó là: xác định rõ tính
chất pháp lý nghị quyết của Quốc hội; hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị
quyết của Quốc hội.

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


6
6. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội
dung luận án được kết cấu gồm 4 chương:
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài luận án
Chương 2: Những vấn đề lý luận về quy trình thủ tục ban hành nghị quyết
Quốc hội

Chương 3: Thực trạng quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành
nghị quyết của Quốc hội nước ta
Chương 4: Quan điểm và giải pháp hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành
nghị quyết của Quốc hội nước ta

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


7

Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1.1. Đánh giá tình hình nghiên cứu đề tài luận án
Từ trước đến nay, có nhiều công trình khoa học nghiên cứu về chức năng,
nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội, trong đó nhiều công trình nghiên cứu về hoạt
động lập pháp của Quốc hội nước ta. Đây cũng là nguồn tài liệu quý báu để tác giả
luận án tham khảo trong quá trình nghiên cứu luận án. Tuy nhiên, việc nghiên cứu về
nghị quyết của Quốc hội, quy trình, thủ tục và hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành
nghị quyết của Quốc hội là nội dung mới, chưa có công trình nào nghiên cứu sâu, cụ
thể, công phu, đầy đủ. Trong quá trình khảo sát tài liệu để xác định mục đích, nhiệm
vụ, nội dung nghiên cứu, tác giả đã hệ thống một cách tổng quát các tài liệu nghiên
cứu từng được thực hiện có liên quan đến đề tài như sau:
1.1.1. Các công trình nghiên cứu khoa học liên quan chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn của Quốc hội
- Đề tài khoa học cấp Bộ “Cơ sở lý luận và thực tiễn về vị trí, vai trò, nhiệm
vụ, quyền hạn của Quốc hội trong bộ máy nhà nước và hệ thống chính trị Việt Nam”
của TS Ngô Đức Mạnh đưa ra hai cơ sở để nghiên cứu: lý luận và thực tiễn để đánh
giá về vị trí, vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội; nghiên cứu vị trí, vai trò của

Quốc hội trong tổ chức bộ máy nhà nước; nghiên cứu các đặc điểm của Quốc hội với
tính chất là cơ quan đại diện cao nhất của Nhân dân và là cơ quan quyền lực nhà nước
cao nhất; nghiên cứu các căn cứ để xác định chức năng, thẩm quyền của Quốc hội
trong bộ máy nhà nước trên quan điểm đổi mới.
- “Quốc hội Việt Nam trong Nhà nước pháp quyền” của PGS.TS Nguyễn
Đăng Dung năm 2007 là cuốn sách có giá trị rất lớn trong quá trình tác giả luận án
nghiên cứu. Trong cuốn sách này, việc nghiên cứu bắt đầu từ những yêu cầu chung
đối với Quốc hội theo những tiêu chí đặt ra của Nhà nước pháp quyền. Từ đó đòi hỏi
Quốc hội Việt Nam cần xây dựng, hoàn thiện tổ chức và hoạt động nhằm đáp ứng
yêu cầu của một Nhà nước pháp quyền XHCN của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân
dân. Đồng thời, đưa ra những phương cách giúp Quốc hội thực hiện tốt sự uỷ quyền
của Nhân dân. Khi nói đến hoạt động của Quốc hội, cuốn sách khẳng định: “Xét cho

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


8
cùng Hiến pháp, luật và các nghị quyết khác của Quốc hội đều là những quyết định
của Quốc hội” [14, tr.177]. Điều đó chứng tỏ rằng, hình thức văn bản có thể khác
nhau, nhưng quyết định cuối cùng phải thể hiện được đa số ý chí của các ĐBQH,
cũng là ý chí và quyền lợi của Nhân dân. Vì thế, các quyết định của Quốc hội chỉ đạt
chất lượng tốt khi chúng được ban hành theo đúng quy trình, thủ tục, có sự phù hợp
giữa nội dung với hình thức, tên gọi của văn bản.
- “Một số vấn đề về đổi mới hoạt động lập pháp của Quốc hội trong giai đoạn
hiện nay” của tác giả Đinh Xuân Thảo (Tạp chí Nhà nước và Pháp luật số tháng
1/2011) đề cập trực tiếp đến chức năng lập pháp của Quốc hội. Ngoài những ghi nhận
mà Quốc hội đã và đang làm được trong thời gian qua như ban hành một khối lượng
lớn các VBQPPL, chất lượng văn bản được chú trọng, tác giả cũng đặt ra một số vấn

đề cần đổi mới để nâng cao chất lượng trong hoạt động lập pháp của Quốc hội. Bao
gồm: nâng cao năng lực lập pháp nhằm xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật
theo chiều sâu, tăng cường pháp chế trong hoạt động lập pháp, nâng cao trách nhiệm
của Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội.
- Soạn thảo luật pháp và tiến bộ xã hội dân chủ, Robert B. Seidman, Ann
Seidman, Nxb Kluwer Law International, sách dịch năm 2003 của Nhà xuất bản
Chính trị quốc gia. Nội dung chủ yếu tập trung vào phương pháp và kỹ thuật lập
pháp, trong đó xác định vai trò và trách nhiệm của những người soạn thảo pháp luật,
đặc biệt là các yếu tố trọng tâm như quy trình, thủ tục lập pháp, quy trình xây dựng
các dự án luật một cách toàn diện, khoa học. Đồng thời, công trình nghiên cứu này đã
đưa ra những kỹ năng soạn thảo văn bản cụ thể, từ đó giúp các nhà làm luật có cơ sở
để ban hành văn bản có chất lượng.
- How congress works (Quốc hội Mỹ hoạt động như thế nào) của Trung tâm
Nghiên cứu Bắc Mỹ, sách dịch được xuất bản năm 2003; đây là tài liệu quý giá có kết
cấu thành 3 chương. Chương 1, sách nghiên cứu đến việc lãnh đạo các đảng phái ở
Quốc hội. Ở nước Mỹ có nhiều đảng phái, nhưng chỉ có hai đảng gồm Đảng dân chủ
và Đảng cộng hòa là hai đảng mạnh nhất luôn chiếm ưu thế, thay nhau cầm quyền và
tác động sâu rộng đến nền chính trị Mỹ. Trong bộ máy lập pháp ở cả Thượng viện và
Hạ viện thì việc thông qua các điều luật lại bị chi phối bởi sự phân chia về các đảng
phái. Trong cuộc đấu tranh của các đảng phái, đảng đa số luôn giữ vai trò đặc biệt

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


9
quan trọng, thể hiện rõ sự thuận lợi bằng sự chi phối đến các nhà lãnh đạo của cả hai
viện, của các ủy ban, các tiểu ban của ngành lập pháp. Trong các vị trí lãnh đạo của
đảng ở Quốc hội, có một người có chức vụ do hiến pháp lập ra đó là chủ tịch Hạ viện;

chương 2, nghiên cứu tiến trình lập pháp và chương 3, nghiên cứu về hệ thống ủy ban
của Quốc hội.
-“Tổ chức và hoạt động của Quốc hội một số nước trên thế giới” do TS
Nguyễn Sĩ Dũng chủ biên và Hoàng Minh Hiếu đồng chủ biên xuất bản năm 2014.
Cuốn sách là thành quả nghiên cứu rất công phu về nghị viện của một số nước trên
thế giới như: Hoa Kỳ, Đức, Thụy Điển, Trung Quốc… Một trong những nội dung
được cuốn sách tập trung nghiên cứu như: bản chất, vai trò, chức năng, cơ cấu tổ
chức của Nghị viện một số nước, quy trình, thủ tục hoạt động của nghị viện một số
nước; tổ chức, hoạt động của các cơ quan mô hình tổ chức và hoạt động của cơ quan
giúp việc nghị viện. Trong đó, làm rõ mối quan hệ giữa tính chất của nghị viện với
quy trình và thủ tục làm việc của nghị viện như: tính chất làm việc tập thể của nghị
viện yêu cầu phải xây dựng những quy trình, và thủ tục làm việc hợp lý [132, tr.226];
hoạt động lập pháp của nghị viện có vai trò quan trọng đối với quốc gia, nên yêu cầu
công việc của nghị viện phải được tổ chức theo những quy trình và thủ tục chặt chẽ
[132, tr.227]; quy trình và thủ tục làm việc của nghị viện được xây dựng để đảm bảo
tính dân chủ của nghị viện.
- “Mô hình tổ chức và phương thức hoạt động của Quốc hội, Chính phủ”,
của GS.TS Trần Ngọc Đường xuất bản năm 2008; nội dung cuốn sách này nghiên
cứu 3 phần lớn, trong mỗi phần được kết cấu thành các chương. Phần 1 bao gồm cơ
sở lý luận của việc đổi mới mô hình tổ chức và phương thức hoạt động của Quốc
hội và Chính phủ trong nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam; phần 2 nghiên cứu
về thực trạng mô hình tổ chức và phương thức hoạt động của Quốc hội, Chính phủ
ở nước ta và phần 3 nghiên cứu việc cần hoàn thiện mô hình tổ chức, phương thức
hoạt động của Quốc hội, Chính phủ theo yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền
XHCN hiện nay.
- Quốc hội Việt Nam, Tổ chức, hoạt động và đổi mớicủa tác giả Phan Trung
Lý xuất bản năm 2010. Cuốn sách là công trình khoa học nghiên cứu công phu về
nghiên cứu về tổ chức và hoạt động của Quốc hội; đặc biệt chương 2 nghiên cứu đến

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ

Mail :
Phone: 0972.162.399


10
hoạt động lập pháp và giám sát của Quốc hội. Trong đó đặt ra yêu cầu cơ bản nhằm
đổi mới hoạt động lập pháp của Quốc hội như: đòi hỏi hoạt động lập pháp của Quốc
hội phải vươn lên hơn nữa để một mặt tạo nên cơ sở pháp lý đầy đủ để các cơ quan,
tổ chức hoạt động, mặt khác, vạch ra hành lang pháp lý để công dân yên tâm làm ăn,
sinh sống [49]; nâng cao chất lượng, tăng cường tính khả thi của chương trình xây
dựng Luật pháp lệnh; phải tiếp tục cải tiến quy trình lập pháp để nhanh chóng có
được hệ thống pháp luật đồng bộ, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất
nước [49]. Đồng thời, đánh giá những tồn tại ảnh hưởng đến hoạt động lập pháp của
Quốc hội nước ta.
- Hội thảo: “Tổ chức và hoạt động của Quốc hội, kinh nghiệm của Việt Nam
và Quốc tế” do Viện Nghiên cứu Lập pháp phối hợp với Quỹ Rosa Luxemburg
(CHLB Đức) tiến hành tại thành phố Hồ Chí Minh ngày 24-25 tháng 4 năm 2014.
Trên cơ sở 12 tham luận và nhiều ý kiến thảo luận, Hội thảo đã đưa ra nhiều kết luận
quan trọng, trong đó có các nội dung cơ bản về mô hình tổ chức và hoạt động của
Quốc hội Việt nam và một số nước như Canada, Đức, Myanmar... Trong đó nhấn
mạnh các nội dung liên quan đến chức năng quan trọng là quy trình lập pháp của
Quốc hội Việt Nam và nghị viện của một số nước.
- Lê Thanh Vân là tác giả luận án Tiến sĩ “Cơ sở lý luận của việc đổi mới cơ
cấu tổ chức và phương thức hoạt động của Quốc hội ở Việt Nam hiện nay” (2003);
tác giả luận án phân tích những quan điểm, nhận thức chung về cơ cấu tổ chức và
hoạt động của Quốc hội Việt Nam, đánh giá thực trạng về tổ chức và hoạt động của
Quốc hội Việt Nam. Trên cơ sở đó, tác giả đặt ra các nội dung về cơ cở lý luận của
việc đổi mới cơ cấu tổ chức và hoạt động của Quốc hội nước ta. Những cơ sở lí luận
này rất cần thiết, phù hợp với nhu cầu thực tế của việc đổi mới tổ chức và hoạt động
của Quốc hội.

- Luận án “Nâng cao chất lượng hoạt động lập pháp của Quốc hội nước Cộng
hòa XHCN Việt Nam trong giai đoạn hiện nay” (2007) của Trần Hồng Nguyên; tác
giả luận án đã làm rõ chức năng lập pháp của Quốc hội là chức năng quan trọng nhất,
được quy định xuyên suốt trong các Hiến pháp của Việt nam. Theo luận án, mặc dù
pháp luật quy định Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền lập hiến, lập pháp nhưng
trên thực tế và lý luận đang đặt ra và cần tiếp tục nghiên cứu làm sáng tỏ để có quy
định cụ thể, khoa học hơn.

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


11
1.1.2. Các công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến hoạt động ban
hành nghị quyết của Quốc hội
- Đề tài nghiên cứu cấp bộ “Hoàn thiện cơ chế Đảng lãnh đạo đối với Quốc
hội trong hoạt động lập pháp và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước” do
GS. TS Hồ Trọng Ngũ làm chủ nhiệm. Đây là nguồn tài liệu tham khảo có giá trị trên
cơ sở phân tích lý luận, thực tiễn để khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng đối với
hoạt động của Quốc hội trong bối cảnh đất nước hội nhập sâu vào đời sống quốc tế,
xây dựng nền kinh tế thị trường, xây dựng nhà nước pháp quyền của Nhân dân, do
Nhân dân, vì Nhân dân; chứng minh nhu cầu khách quan phải tiếp tục đổi mới
phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động lập pháp, quyết định các vấn đề
quan trọng của đất nước; đánh giá những ưu điểm, hạn chế và tìm ra nguyên nhân tác
động đến sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội trong hoạt động lập pháp, quyết
định những vấn đề quan trọng của đất nước. Đồng thời, xác định phương hướng, giải
pháp tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng trong hoạt động lập pháp, quyết định các
vấn đề quan trọng của đất nước. Trong đó, đề tài nhấn mạnh sự tăng cường, nâng cao
vai trò lãnh đạo củaĐảng đối với Quốchội chính là để củng cố, nâng cao sức mạnh

của Quốc hội trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN.
- “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn xây dựng và thực hiện nghị quyết của
Quốc hội” của PGS.TS Vũ Hồng Anh xuất bản năm 2013. Nội dung tập trung nghiên
cứu một số vấn đề liên quan đến nghị quyết của Quốc hội như: lý luận về tính pháp
lý, hiệu lực hiệu quả thực hiện nghị quyết, các tiêu chí để đánh giá hiệu lực hiệu quả
nghị quyết của Quốc hội, xác định những yếu tố tác động của nghị quyết… Công
trình cũng đánh giá thực trạng về việc thực hiện nghị quyết của Quốc hội ở Việt Nam
hiện nay, đưa ra những quan điểm và một số các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
thực hiện nghị quyết của Quốc hội Việt Nam gồm: giải pháp nâng cao tinh thần trách
nhiệm của những chủ thể tham gia vào quá trình xây dựng, các chủ thể tham gia vào
quá trình thông qua nghị quyết; nâng cao chất lượng nghị quyết; nâng cao công tác
kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghị quyết.
- “Tính chất, nội dung nghị quyết của Quốc hội trong mối tương quan với
luật” của tác giả Hoàng Thị Ngân là bài viết quan trọng liên quan đến nghị quyết của
Quốc hội, trong đó xác định rõ về tính chất và nội dung của nghị quyết. Tác giả có sự

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


12
phận tích kỹ lưỡng và đánh giá sâu sắc về tính chất của nghị quyết Quốc hội sau khi
phân loại chúng.
- “Nghị quyết của Quốc hội là văn bản Luật hay văn bản dưới luật đăng trên
Tạp chí Nghiên cứu lập pháp số 203, 9/2011 của tác giả Phan Trung Hiền. Tác giả đã
tiếp cận các khái niệm có liên quan đến hoạt động lập pháp và hoạt động lập quy của
các cơ quan nhà nước có thẩm quyền; xác định nội dung nào được ban hành bởi luật
hay nghị quyết. Đặc biệt, tác giả đánh giá tính chất về các nghị quyết Quốc hội và đề
xuất một vài giải pháp về cách xác định tính chất nghị quyết Quốc hội.

1.1.3. Các công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến quy trình, thủ tục
ban hành nghị quyết Quốc hội
- Tác giả Vũ Mão có công trình “Đổi mới và hoàn thiện quy trình lập pháp
của Quốc hội và ban hành pháp lệnh của UBTVQH” (1999 - 2003) và được viết
thành sách năm 2004 với tên gọi “Đổi mới và hoàn thiện quy trình lập pháp của
Quốc hội” nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về quy trình lập pháp của Quốc hội
và pháp lệnh của UBTVQH. Từ đó, đưa ra nhóm giải pháp cần chú trọng nhằm nâng
cao chất lượng hoạt động lập pháp của Quốc hội như: việc chuẩn bị, quyết định, thảo
luận thông qua các dự án luật tại kỳ họp Quốc hội, nâng cao chất lượng đại biểu…
Nội dung chủ yếu được tập trung nghiên cứu những vấn đề liên quan đến quy trình
lập pháp nói chung mà không trực tiếp nghiên cứu đến quy trình, thủ tục ban hành
nghị quyết của Quốc hội.
- TS Ngô Đức Mạnh chủ nhiệm đề tài khoa học “Cơ sở lý luận và thực tiễn
hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về quy trình và thủ tục làm việc tại kỳ họp
Quốc hội (2007- 2009)”. Đề tài tập trung nghiên cứu những nội dung cơ bản như: lý
luận và các yêu cầu đối với hoạt động của Quốc hội tại kỳ họp; đánh giá mức độ hoàn
thiện của hệ thống các quy định của pháp luật Việt Nam về quy trình, thủ tục hoạt
động của Quốc hội tại kỳ họp cũng như việc áp dụng các văn bản này trên thực tế; đề
tài còn đưa ra những quan điểm và các nguyên tắc nhằm đổi mới quy trình, thủ tục
hoạt động của Quốc hội. Quy trình, thủ tục làm việc của Quốc hội còn quy định ở
nhiều văn bản pháp luật khác nhau, điều đó ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động tại
kỳ họp của Quốc hội. Vì vậy, các giải pháp được đặt ra nhằm tiếp tục hoàn thiện các
quy định pháp luật về quy trình, thủ tục làm việc của Quốc hội.

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


13

- TS Hoàng Văn Tú là tác giả của công trình nghiên cứu: “Ủy ban thường vụ
Quốc hội (UBTVQH) xem xét, cho ý kiến về dự án luật, dự thảo nghị quyết của Quốc
hội- thực trạng và kiến nghị” năm 2011. Tác giả nghiên cứu một cách hệ thống cơ sở
pháp lý về thẩm quyền của UBTVQH trong việc xem xét, cho ý kiến về các dự án
luật, dự thảo nghị quyết của Quốc hội, xác định giá trị pháp lý việc xem xét, cho ý
kiến của UBTVQH về dự án luật, dự thảo nghị quyết. Đề tài còn nghiên cứu và xác
định các yêu cầu xem xét, cho ý kiến của UBTVQH về dự án luật, dự thảo nghị
quyết là một trong những giai đoạn của quy trình lập pháp của Quốc hội. Đồng thời
hệ thống hóa một số vấn đề cơ bản trong quy trình lập pháp của Quốc hội, trong đó
tập trung đi sâu nghiên cứu quy định của pháp luật về vị trí, vai trò của UBTVQH
trong quy trình lập pháp. Công trình đánh giá tổng kết thực tiễn hoạt động của
UBTVQH trong việc xem xét, cho ý kiến dự án luật, dự thảo nghị quyết của Quốc
hội, đánh giá những mặt được, những mặt hạn chế và đưa ra một số nhận xét, đánh
giá khoa học bước đầu, góp phần đưa ra một số kiến nghị để sửa quy trình trong
Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (BHVBQPPL); đề xuất các giải pháp để
UBTVQH thực hiện thiết thực và hiệu quả hơn nhiệm vụ trên, cũng là góp phần
nâng cao chất lượng lập pháp của Quốc hội, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã
hội trong giai đoạn mới.
- Luận văn thạc sĩ luật học của Nguyễn Quốc Thắng: “Hoàn thiện quy trình
xem xét, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước trong hoạt động của Quốc
hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam” năm 2001 đã giải quyết được cơ sở lý luận của
việc hoàn thiện quy trình xem xét, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước
trong hoạt động của Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam như những vấn đề về
bản chất, nội dung, vai trò của quy trình này. Ở chương 2, luận văn được tác giả đánh
giá thực trạng của quy trình và thực hiện quy trình theo các giai đoạn quy định của
pháp luật từ Hiến pháp 1946 cho đến Hiến pháp 1992. Chương 3 của luận văn đưa ra
các phương hướng và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình, xem xét quyết
định các vấn đề quan trọng của đất nước như nâng cao trách nhiệm của các chủ thể
tham gia vào quy trình, đổi mới hình thức thông qua quy trình.
- Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ban công tác lập pháp có công trình nghiên

cứu: “Quy trình, thủ tục trong hoạt động của Quốc hội” được xuất bản năm 2005 do

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


14
Đặng Văn Chiến chủ biên. Hướng nghiên cứu của công trình là tiếp cận toàn bộ quy
trình, thủ tục trong hoạt động của Quốc hội. Phạm vi nghiên cứu rất rộng, từ quy
trình, thủ tục trong hoạt động lập pháp, trong hoạt động giám sát, hoạt động quyết
định những vấn đề quan trọng của đất nước, những vấn đề về tổ chức bộ máy nhà
nước… đến quy trình thủ tục khác trong hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của
Quốc hội, ĐBQH. Nội dung quy trình này đã cụ thể hóa được những vấn đề cơ bản
trong hoạt động của Quốc hội dựa trên quy định của Luật BHVBQPPL năm 1996 sửa
đổi 2002. Tuy nhiên, phần về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết QPPL của Quốc
hộiđược cuốn sách nhắc đến mang tính giới thiệu; đặc biệt cuốn sách không đánh giá
những ưu điểm, hạn chế của quy trình, thủ tục trong hoạt động của Quốc hội; không
đề xuất giải pháp nào nhằm hoàn thiện các quy trình trên.
- Báo cáo nghiên cứu “Đánh giá quy trình xây dựng Luật, pháp lệnh - Thực
trạng và giải pháp” do TS Hoàng Ngọc Giao chủ biên năm 2008 nghiên cứu về quy
trình, thủ tục trong hoạt động của Quốc hội và UBTVQH. Nội dung tài liệu xác định
rõ từng bước tiến hành trong quy trình, thủ tục ban hành luật, pháp lệnh. Tuy nhiên,
trong báo cáo không nhắc đến quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội.
- Sách chuyên khảo “VBQPPL và quy trình ban hành VBQPPL” của tác giả
Phan Trung Lý. Cuốn sách nghiên cứu vào những nội dung cơ bản như khái niệm,
đặc điểm của VBQPPL, nguyên tắc xây dựng VBQPPL. Bên cạnh đó, cuốn sách đã
đi sâu vào nghiên cứu những quy định mới của Luật BHVBQPPL năm 2008, xác
định và phân tích thẩm quyền của các cơ quan ban hành VBQPPL, làm rõ quy trình
xây dựng, ban hành từng loại VBQPPL, đặc biệt là quy trình xây dựng, ban hành luật,

pháp lệnh và nghị quyết của Quốc hội.
- Ở bài viết “Tiếp tục hoàn thiện quy trình, thủ tục làm việc của Quốc hội”,
của tác giả Ngô Đức Mạnh nghiên cứu ở hai vấn đề cụ thể nhằm hoàn thiện quy trình,
thủ tục làm việc của Quốc hội. Một là, cơ sở pháp lý cho hoạt động của Quốc hội, tác
giả liệt kê các văn bản pháp luật điều chỉnh hoạt động của Quốc hội. Đồng thời, chỉ ra
những hạn chế trong quy định của pháp luật hiện hành. Hai là, tác giả đề xuất những
giải pháp dựa trên những nguyên tắc nhất định như phải đảm bảo tính dân chủ, bình
đẳng, tính công khai, đảm bảo tính khoa học trong quy trình, thủ tục làm việc của
Quốc hội.

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


15
- Tác giả Vũ Hồng Anh có bài viết: hoàn thiện quy trình, thủ tục tiến hành
phiên họp toàn thể của Quốc hội đăng trên Tạp chí Nghiên cứu lập pháp. Bài viết có
hướng tiếp cận sâu về quy trình, thủ tục tiến hành phiên họp theo quy định tại nội quy
kỳ họp Quốc hội và vai trò của quy trình, thủ tục phiên họp toàn thể. Bao gồm 4 vai
trò: sự đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp cho các quyết định của Quốc hội, đảm bảo
chất lượng cho các quyết định của Quốc hội. Bên cạnh đó, tác giả cũng phân loại
thành 5 quy trình, thủ tục phiên họp toàn thể như quy trình thủ tục quyết định cơ cấu
và tổ chức nhân sự; quy trình, thủ tục thông qua dự án luật; quy trình, thủ tục thông
qua dự thảo nghị quyết. Đồng thời đánh giá những điểm bất hợp lý trong quy trình
tiến hành phiên họp toàn thể của Quốc hộivà đưa ra 5 giải pháp cần thiết nhằm hoàn
thiện quy trình, thủ tục này.
Tính đến thời điểm hiện nay, những thông tin mà tác giả có được trong quá
trình nghiên cứu các tài liệu liên quan đến hoạt động của Nghị viện (Quốc hội) các
nước cho thấy chưa có công trình khoa học nào của nước ngoài nghiên cứu đầy đủ

và có tính hệ thống về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội. Điều
này chứng tỏ nghị quyết của Quốc hội là vấn đề còn bỏ ngỏ cần được nghiên cứu vì
nghị quyết có vai trò nhất định trong hoạt động của Quốc hội các nước. Thực tế cho
thấy, Quốc hội một số quốc gia vẫn sử dụng nghị quyết nhằm thực hiện nhiệm vụ
của Quốc hội. Một số tài liệu sau đây có liên quan luận án như: Bài viết của tác giả
Jacob E.Gersen và Eric A.Posner khi viết về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết
của Quốc hội cho rằng: quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội là một
sự lai ghép giữa luật mềm và luật cứng bởi bản thân các thủ tục hoạt động của Hạ
viện và Thượng viện là các thể thức phù hợp với Hiến pháp nhưng không có hiệu
lực bên ngoài, không có hiệu lực tư pháp và cũng không được coi là luật lệ ràng
buộc bởi các cơ quan pháp lý khác [142, tr.573; 582]. Xuất phát từ các nhìn nhận
của tác giả, bài viết đã có cách tiếp cận rất thực tế trong hoạt động của Quốc hội các
quốc gia là Quốc hội có thể đặt ra những chuẩn mực, quy tắc cho hoạt động của
mình mà không nhất thiết Hiến pháp có quy định hay không. Chính vì thế mà việc
ban hành và sử dụng nghị quyết dường như dễ dàng hơn so với luật. Ngoài ra còn
có các công trình như:

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


16
- Nghị quyết của Nghị viện được sử dụng như thế nào? Jim Jarrase,
- une - resolution - parlementaire-.php.
- Edward V. Schneir, Bertram Gross. Congess Today. St. Martin’s Press.
N.Y. 1993
- The United States Federal Budget Making Process, Nel M, 2016.
- Soft Law: Lessons from Congressional practice, Geersen, Jacob E; Posner,
Eric A, Stanford Law Review; December 2008; 61,3; ProQuest Central.

1.2. Sự kế thừa, phát triển và những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
Qua khảo cứu các công trình nghiên cứu về nghị quyết Quốc hội, đặc biệt là
quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết Quốc hội ở trong nước và nước ngoài đã nêu,
người viết luận án có những nhận xét, đánh giá sau:
1.2.1. Những kết quả nghiên cứu mà luận án sẽ kế thừa và phát triển
Thứ nhất, mặc dù đã có một số công trình khoa học nghiên cứu liên quan đến
quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội nhưng chưa nghiên cứu có chiều
sâu, mang tính hàn lâm. Có thể nói, các công trình nghiên cứu nêu trên là những công
trình nghiên cứu trên diện rộng và chưa khai thác đến vấn đề trọng tâm của luận án.
Thứ hai, chủ yếu nghiên cứu về vấn đề đổi mới tổ chức và nâng cao hiệu quả
hoạt động Quốc hội trên tất cả các chức năng của Quốc hội, trong đó có chức năng
lập pháp và quy trình lập pháp mà chưa có bất kỳ một công trình nghiên cứu nào
nghiên cứu trực tiếp đến quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội. Hiện
nay, một số công trình có nội dung gần với đề tài chúng tôi đang nghiên cứu, nhưng
không trùng với đối tượng nghiên cứu của luận án. Đối với quy trình, thủ tục ban
hành và các giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của
Quốc hội là nội dung mới mà các công trình nghiên cứu trên rất ít được đề cập đến.
Thứ ba, nguồn tài liệu tham khảo có giá trị cho luận án của chúng tôi là:
- “Quy trình, thủ tục trong hoạt động của Quốc hội” như đã trình bày ở trên,
được Ban công tác lập pháp của UBTVQH ấn hành là nguồn tài liệu quý giá. Trong
tài liệu này, các tác giả chia làm 3 nội dung lớn bao trùm lên tất cả các hoạt động của
Quốc hội. Bao gồm cơ sở lý luận về quy trình, thủ tục trong hoạt động của Quốc hội
Việt Nam như quy trình lập hiến, quy trình lập pháp, quy trình trong hoạt động giám

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


17

sát, quy trình trong việc quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, quy trình
trong việc quyết định vấn đề về tổ chức bộ máy. Trong quy trình, thủ tục của hoạt
động lập pháp, tài liệu có đề cập đến quy trình soạn thảo, thẩm tra, cho ý kiến, thông
qua và công bố luật. Đồng thời đề cập nghị quyết có chứa QPPL của Quốc hội và
diễn giải quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết Quốc hội giống với luật. Tuy nhiên,
trong tài liệu này chỉ đưa ra theo phương pháp liệt kê các quy trình cơ bản quy định
tại Luật BHVBQPPL 1996 (sửa đổi bổ sung 2002) mà không đưa ra nhận xét, đánh
giá nào về quy trình, thủ tục trên. Đồng thời cũng không đưa ra giải pháp nhằm hoàn
thiện các quy trình, thủ tục trong hoạt động lập pháp của Quốc hội nói chung và hoạt
động ban hành nghị quyết của Quốc hội nói riêng. Mặt khác, Quốc hội Việt Nam
không chỉ ban hành nghị quyết có chứa QPPL mà còn ban hành các nghị quyết không
chứa QPPL hay còn gọi là nghị quyết áp dụng pháp luật (nghị quyết cá biệt). Vấn đề
đặt ra là các nghị quyết không chứa QPPL do Quốc hội ban hành sẽ thực hiện theo
quy trình, thủ tục nào? Có phải là quy trình lập pháp hay không? Do đó, chúng tôi
cho rằng trong tài liệu này không trùng với nội dung mà chúng tôi đang nghiên cứu.
- Đề tài khoa học cấp bộ “Cơ sở lý luận và thực tiễn để xây dựng nghị quyết
của Quốc hội về nhiệm vụ kinh tế xã hội hàng năm” do Lê Như Tiến chủ nhiệm đã
nghiên cứu trực tiếp vào một loại nghị quyết cụ thể của Quốc hội - nghị quyết về
nhiệm vụ kinh tế xã hội hàng năm. Đề tài đi sâu nghiên cứu các nội dung quan trọng
như: sự cần thiết phải xây dựng nghị quyết, tính khả thi của nghị quyết, nội dung của
nghị quyết và đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện nội dung của nghị
quyết về nhiệm vụ kinh tế xã hội hàng năm. Khi tiếp cận khái niệm nghị quyết của
Quốc hội chỉ ở một góc độ theo quy định của Luật BHVBQPPL, nghị quyết “là
VBQPPL được Quốc hội ban hành theo thủ tục, trình tự luật định, trong đó có các
quy tắc xử sự chung, được Nhà nước đảm bảo thực hiện, nhằm điều chỉnh các quan
hệ xã hội” [111, tr.11] mà không tiếp cận ở góc độ rộng hơn theo tính chất và nội
dung nghị quyết của Quốc hội. Đề tài có đánh giá quy trình xây dựng nghị quyết của
Quốc hội về nhiệm vụ kinh tế xã hội hàng năm nhằm hoàn thiện những hạn chế trong
Luật BHVBQPPL năm 1996 (sửa đổi năm 2002) và đã được khắc phục cơ bản trong
Luật BHVBQPPL năm 2008. Chúng tôi cho rằng, nghị quyết về nhiệm vụ kinh tế xã

hội hàng năm của Quốc hội chỉ là một trong số rất nhiều loại nghị quyết do Quốc hội

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399