Giáo án Sinh học 9 bài 24: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể (tiếp theo)

GIÁO ÁN SINH HỌC 9
Bài 24: ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ (Tiếp theo)
A. MỤC TIÊU.
- Học sinh phân biệt được hiện tượng đa bội thể và thể đa bội.
- Trình bày được sự hình thành thể đa bội do nguyên phân, giảm phân và phân biệt sự khác nhau
giữa 2 trường hợp trên.
- Nhận biết được một số thể đa bội bằng mắt thường qua tranh ảnh và có được các ý niệm sử
dụng các đặc điểm của thể đa bội trong chọn giống.
B. CHUẨN BỊ.
- Tranh phóng to hình 24.1 đến 24.5 SGK.
- Phiếu học tập: tìm hiểu sự tương quan giữa mức bội thể và kích thước các cơ quan.
C. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC.
1. Tổ chức:

9A:

9B:

9C:

9D:

2. Kiểm tra bài cũ:
- Đột biến số lượng NST là gì? Sự biến đổi số lượng NST ở một cặp thường thấy ở những dạng
nào? Nêu hậu quả và cho VD?
- Nêu cơ chế dẫn tới sự hình thành thể dị bội có số lượng NST là 2n + 1 và 2n -1.
3. Bài mới:
Hoạt động 3: Hiện tượng đa bội thể

- Thế nào là thể lưỡng bội?

- Thể đa bội là gì?

- HS vận dụng kiến thức đã học và nêu
được:
+ Thể lưỡng bội: có bộ NST chứa các cặp
tương đồng.

- HS nghiên cứu thông tin SGK và trả lời,
- GV phân biệt cho HS khái niệm đa bội rút ra kết luận.

TaiLieu.VN

Page 1


thể và thể đa bội.
- Yêu cầu HS quan sát H 24.1; 24.2; 24.3, - HS trao đổi nhóm, thống nhất câu trả lời,
thảo luận và trả lời các câu hỏi:
đại diện 1 nhóm trình bày, các nhóm khác
- Sự tương quan giữa số lượng và kích nhận xét, bổ sung.
thước của cơ quan sinh dưỡng, cơ quan + Tăng số lượng NST dẫn tới tăng kích
sinh sản của cây nói trên như thế nào?
thước tế bào, cơ quan.
- Có thể nhận biết cây đa bội bằng mắt + Có thể, nhận biết qua dấu hiệu tăng kích
thường qua những dấu hiệu nào?
thước các cơ quan của cây.
- Nguyên nhân nào làm cho thể đa bội có + Lượng ADN tăng gấp bội làm tăng trao
các đặc điểm trên ?
đổi chất, tăng sự tổng hợp prôtêin nên tăng
kích thước tế bào.

- Có thể khai thác những đặc điểm nào ở - HS rút ra kết luận.
cây đa bội trong chọn giống cây trồng?
- GV lấy một số VD hiện tượng đa bội thể:
dưa hấu 3n, chuối, nho...., dâu tằm, rau - HS lắng nghe và tiếp thu kiến thức.
muống, dương liễu....
- Liên hệ đa bội ở động vật.
- Lưu ý: Dự tăng kích thước của tế bào
hoặc cơ quan chỉ trong giới hạn mức bội - Cơ chế xác định giới tính bị rối loạn, ảnh
thể nhất định. Khi số lượng NST tưng quá hưởng đến quá trình sinh sản nên ít gặp
giới hạn thì kích thước của cơ thể lại nhỏ hiện tượng này ở động vật.
dần đi.

Kết luận:
- Hiện tượng đa bội thể là trường hợp cả bộ NST trong tế bào sinh dưỡng tăng theo bội của n
(lớn hơn 2n): 3n, 4n, n....
- Cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội của n gọi là thể đa bội.
- Tế bào đa bội có số lượng NST tăng lên gấp bội  só lượng ADN cũng tăng tương ứng vì thế
quá trình tổng hợp các chất hữu cơ diễn ra mạnh mẽ hơn  kích thước tế bào của thể đa bội lớn,
cơ quan sinh dưỡng to, sinh trưởng phát triển mạnh, chống chịu với ngoại cảnh tốt.

TaiLieu.VN

Page 2


- Hiện tượng đa bội thể khá phổ biến ở thực vật đã được ứng dụng hiệu quả trong chọn giống
cây trồng.
+ Tăng kích thước thân cành để tăng sản lượng gỗ (dương liễu...)
+ Tăng kích thước thân, lá, củ để tăng sản lượng rau, hoa màu.
+ Tạo giống có năng suất cao, chống chịu tốt với các điều kiện không thuận lợi của môi

trường.
4. Củng cố
- Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Đột biến đa bội là dạng đột biến nào?
a. NST bị thay đổi về cấu trúc
b. Bộ NST bị thừa hoặc thiếu 1 vài NST.
c. Bộ NST tăng theo bội số của n và lớn hơn 2n
d. Bộ NST tăng, giảm theo bội số của n.
(đáp án c)
Câu 2: Cây đa bội được tạo thành do tác động vào quá trình nào? bộ phận nào của cây?
a. Tác động vào quá trình nguyên phân, lúc hợp tử mới bắt đầu phân chia.
b. Tác động vào quá trình giảm phân.
c. Tác động vào đỉnh sinh trưởng của cây.
d. a, b đúng.
(đáp án d)
5. Hướng dẫn học bài ở nhà:
- Học bài và làm câu 3 vào vở bài tập.
- Trả lời câu hỏi 1, 2, 3.
- Sưu tầm tranh, ảnh sự biến đổi kiểu hình theo môi trường sống.

TaiLieu.VN

Page 3