Xử phạt vi phạm vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường từ thực tiễn các khu công nghiệp ở tỉnh Bắc Giang (Luận văn thạc sĩ)

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

DƢƠNG THỊ TUYÊN

XỬ PHẠT VI PHẠM VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG
LĨNH VỰC MÔI TRƢỜNG TỪ THỰC TIỄN CÁC KHU
CÔNG NGHIỆP Ở TỈNH BẮC GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ
LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

Hà Nội, 2018


VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

DƢƠNG THỊ TUYÊN

XỬ PHẠT VI PHẠM VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG
LĨNH VỰC MÔI TRƢỜNG TỪ THỰC TIỄN CÁC KHU
CÔNG NGHIỆP Ở TỈNH BẮC GIANG

Ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính
Mã số: 8.38.01.02

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. TRẦN KIM LIỄU

Hà Nội, 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả
nêu trong luận văn này là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất cứ

công trình nào khác.
Tác giả

Dƣơng Thị Tuyên


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ XỬ

PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO VỆ
MÔI TRƢỜNG................................................................................................ 7

1.1. Khái niệm, đặc điểm và các loại hành vi vi phạm hành chính trong
lĩnh vực môi trường........................................................................................... 7

1.2. Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường ......................... 16
1.3. Các yếu tố tác động đến thực thi pháp luật về xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực môi trường đối với khu công nghiệp ............................. 27
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH
TRONG LĨNH VỰC MÔI TRƢỜNG TẠI CÁC KHU CÔNG

NGHIỆP Ở TỈNH BẮC GIANG.................................................................. 33
2.1. Đặc điểm tình hình trên địa bàn tỉnh Bắc Giang có liên quan đến xử

phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường ...................................... 33
2.2. Thực trạng pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực
môi trường ....................................................................................................... 37

2.2. Thực trạng về vi phạm hành chính và xử phạt vi phạm hành chính
trong lĩnh vực môi trường tại các khu công nghiệp ở tỉnh Bắc Giang ........... 42
Chƣơng 3: GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO THỰC THI PHÁP LUẬT VỀ
XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC MÔI
TRƢỜNG ....................................................................................................... 52

3.1. Quan điểm tăng cường xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực
môi trường ....................................................................................................... 52

KẾT LUẬN .................................................................................................... 63
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................... 65


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Môi trường có vai trò vô cùng quan trọng đối với con người, sinh vật
cũng như đối với sự phát triển kinh tế, văn hóa xã hội của mỗi quốc gia và

toàn nhân loại. Vì khi môi trường trong sạch, lành mạnh thì điều kiện sống
của con người cũng như sự phát triển của xã hội mới được đảm bảo. Thế
nhưng không phải ai cũng hiểu được tầm ảnh hưởng quan trọng của việc giữ
cho môi trường trong sạch, lành mạnh. Trong những năm qua do sự tác động

ngày càng nhiều của con người đã gây ảnh hưởng xấu tới môi trường, trong
số đó ô nhiễm môi trường là vấn đề nóng bỏng đang diễn ra theo chiều hướng
xấu có nguy cơ gây hủy hoại nghiêm trọng cho môi trường.
Để khắc phục tình trạng trên Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản quy

phạm pháp luật như Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (tiền thân là
Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002, sửa đổi bổ sung năm các năm
2007, 2008) ; Luật Bảo vệ môi trường năm 2014; Nghị đinh số 155/2016/NĐCP ngày 18 tháng 11 năm 2016 thay thế cho Nghị định số 179/2013/NĐ-CP
quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường để điều

chỉnh những hành vi của con người nhằm phù hợp với truyền thống đạo đức,
văn hóa xã hội, thuần phong mĩ tục và xu hướng phát triển chung của thế giới

thì Nhà nước ta đã thành lập các cơ quan chuyên môn về bảo vệ môi trường,
tổ chức các cuộc hội nghị, hội thảo về môi trường. Tuy nhiên do những
nguyên nhân chủ quan cũng như khách quan như: Việt nam đang trong giai
đoạn phát triển nhanh, tốc độ công nghiệp hóa, đô thị hóa, đầu tư phát triển

rất cao, kéo theo nhiều áp lực đến môi trường trong khi nhận thức, ý thức
trách nhiệm về bảo vệ môi trường của chủ đầu tư, một số ngành, cấp chính
quyền, tổ chức kinh tế, cộng đồng dân cư còn hạn chế; tình trạng chú trọng lợi
ích kinh tế trước mắt, coi nhẹ công tác bảo vệ môi trường còn khá phổ
1


biến.Bên cạnh đó còn có những hành vi, thói quen hàng ngày của một số bộ
phận người dân còn quá kém như vứt rác bừa bãi... do đó đã dẫn tới tình trạng
ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng hơn. Do đó muốn giải quyết vấn
đề ô nhiễm môi trường được tốt hơn trong cả trong hiện tại cũng như tương

lai thì việc tìm hiểu vi phạm hành chính và xử phạt vi phạm hành chính có ý
nghĩa vô cùng quan trọng. Chính điều này đã giúp Nhà nước bổ sung hoàn

thiện hệ thống chính sách, pháp luật về môi trường phù hợp hơn với thời kỳ
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Bắc Giang là tỉnh miền núi nằm cách thủ đô Hà Nội 50 km về phía bắc,
cách cửa khẩu quốc tế hữu nghị (Lạng Sơn) 110 km về phía nam, đặc biệt Bắc
Giang có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, có ngu ồn lao động dồi
dào. Với tiềm năng thế mạnh đó nền kinh tế xã hội của tỉnh Bắc Giang phát
triển rất nhanh với nhiều khu công nghiệp, cụm công nghiệp được xây dựng.
Bên cạnh đó thì các làng nghề cũng tìm được hướng phát triển riêng cho mình
với nhiều hộ sản xuất kinh doanh....do đó đời sống người dân tỉnh Bắc Giang
dần được cải thiện và nâng cao. Hiện nay toàn tỉnh có 274 doanh nghiệp nằm
tập trung ở 6 khu công nghiệp. Các khu, cụm công nghiệp mọc lên càng nhiều
thì tình trạng ô nhiễm môi trường càng nghiêm trọng hơn. Theo số liệu thống
kê của tỉnh thì từ năm 2013 đến nay tổng số trường hợp vi phạm hành chính
trong lĩnh vực bảo vệ môi trường tại các khu công nghiệp là 168 trường hợp

vi phạm bị xử lý với tổng số tiền phạt là 7.543.500.000 đồng. Mặc dù bị xử
phạt nghiêm, song những hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi
trường vẫn diễn ra thường xuyên với mức độ nguy hiểm hơn.

Từ những nguyên nhân trên mà học viên đã lựa chọn đề tài “ Xử phạt
vi phạm vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường từ thực tiễn các
khu công nghiệp ở tỉnh Bắc Giang” làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành luật
hành chính và luật hiến pháp.
2

2. Tình hình nghiên cứu
Vấn đề vi phạm hành chính và xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực
môi trường tiếp cận dưới góc độ pháp luật đã được nghiên cứu tương đối

nhiều ở nước ta. Thời gian qua đã có một số công trình nghiên cứu, tìm hiểu
về vấn đề này được công bố như: - Viện Khoa học pháp lý – Bộ Tư pháp
(1980), Xử phạt vi phạm hành chính; Chế tài hành chính – Lý luận và thực
tiễn của Tiễn sĩ Vũ Thư (2000), Nxb chính trị Quốc gia, Hà Nội; Chuẩn mực
xử lý vi phạm hành chính Việt Nam của Bộ Tài chính (2008), Nxb Thống kê,
Hà Nội; Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường Trịnh Thị Mai (2012); giáo
trình Luật hành chính Việt Nam của Trường Đại học Luật Hà Nội (2009),
Nxb Công an nhân dân; Đặc san tuyên truyền pháp luật số 06 chủ đề vi phạm
hành chính và xử lý hành chính của Hội đồng phối hợp công tác phổ biến,
giáo dục pháp luật của Chính phủ năm 2008;....
Các công trình khoa học đã được công bố ở trên phần nào đã đề cập tới
vi phạm pháp luật, vi phạm hành chính, vi phạm hành chính trong lĩnh vực
môi trường của các cơ quan hành chính nhà nướ mà chưa có công trình nào đi

sâu nghiên cứu một cách toàn diện cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của việc
xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường cũng như thực trạng áp
dụng pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường và đưa
ra các giải pháp góp phần tăng cường hiệu quả xử phạt vi phạm hành chính
trong lĩnh vực môi trường trên phạm vi một tỉnh cụ thể.

Trên cơ sở kế thừa những thành quả nghiên cứu của các công trình
nghiên cứu khoa học đã được công bố về vi phạm hành chính và xử lý vi
phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường, luận văn đi sâu tìm hiểu về xử
phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường trên địa bàn tỉnh Bắc
Giang trên cả hai phương diện: phương diện lý luận và thực tiễn.

3


3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận văn là làm rõ lý luận về xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực môi trường, các quy định pháp luật và tình hình

thực hiện quy định pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh môi
trường từ thực tiễn các khu công nghiệp ở tỉnh Bắc Giang, từ đó đề xuất các
quan điểm, giải pháp hoàn thiện quy định và nâng cao hiệu quả áp dụng pháp

luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường trên địa bàn
tỉnh trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện được mục đích đặt ra, luận văn tập trung giải quyết các

nhiệm vụ nghiên cứu sau đây:
- Hệ thống hóa, phân tích, luận giải các vấn đề lý luận về xử phạt vi
phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường.
- Đánh giá thực trạng pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong
lĩnh vực môi trường và phân tích thực trạng áp dụng pháp luật về xử phạt vi

phạm hành chính về môi trường trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.
- Đưa ra định hướng, giải pháp đảm bảo thực thi pháp luật xử phạt vi
phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường tại các khu công nghiệp trên địa
bàn tỉnh Bắc Giang
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Lý luận về xử phạt vi phạm hành chính, xử lý vi phạm hành chính về môi

trường : Thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính
trong lĩnh vực môi trường tại các khu công nghiệp ở tỉnh Bắc Giang.

4.2.

Phạm vi nghiên cứu

- Về thời gian: từ năm 2013 đến nay
- Về không gian: Xử phạt vi phạm hành chính về môi trường ở tỉnh Bắc
Giang.
4


5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận

Là lý luận về phương pháp bao hàm hệ thống các phương pháp, thế giới
quan và nhân sinh quan của người sử dụng phương pháp và các nguyên tắc để
giải quyết những vấn đề đã đặt ra.
- Luận văn được nghiên cứu dựa trên nền tảng phương pháp luận duy
vật biện chứng của chủ nghĩa Mác – Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh; quan
điểm của Đảng và Nhà nước về Nhà nước và pháp luật nói chung, quản lý nhà
nước về môi trường trong đó có xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực
môi trường nói riêng.

5.2. Phương pháp nghiên cứu
Là cách thức, con đường, phương tiện để giải quyết các nhiệm vụ
nghiên cứu nhằm đạt được mục đích nghiên cứu.
Trong luận văn sử dụng các phương pháp cụ thể trong từng phần của
luận văn, cụ thể là:

- Tại chương 1, Luận văn đã sử dụng hương pháp tổng hợp và phương
pháp phân tích nhằm khái quát hoá những vấn đề mang tính lý luận về xử
phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường.
- Tại chương 2, Luận văn đã sử dụng phương pháp đánh giá khi tìm
hiểu thực trạng áp dụng pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh
vực môi trường thông qua cơ quan hành chính trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.
- Tại chương 3, Luận văn sử dụng phương pháp phân tích và phương
pháp tổng hợp khi tìm hiểu giải pháp tăng cường xử phạt vi phạm hành chính
trong lĩnh vực môi trường.

6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của luận văn
6.1.

Ý nghĩa lý luận:

6.2.

Kết quả của Luận văn nhằm bổ sung những vấn đề lý luận về vi

phạm hành chính cũng như xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi
trường nói chung và trên địa bàn tỉnh Bắc Giang nói riêng.

5


6.3. Ý nghĩa lý thực tiễn:
+ Luận văn góp phần đánh giá thực trạng vi phạm hành chính trong
lĩnh vực môi trường trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.

+ Đưa ra nhữn giải pháp giúp các nhà quản lý và những người thi hành

xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường tham khảo để xử lý
công việc được tốt hơn. Đồng thời đây cũng là tài liệu có tính tham khảo cho
các cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi
trường và là tài liệu tham khảo cho sinh viên đại học và sau đại học nghiên

cứu, tìm hiểu về hệ thống pháp luật vi phạm hành chính nói chung và các quy
định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường nói riêng.

7. Kết cấu luận văn
Ngoài mở đầu luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận và pháp luật về xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực môi trường
Chương 2: Thực trạng xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi
trường từ thực tiễn các khu công nghiệp ở tỉnh Bắc Giang
Chương 3: Giải pháp tăng cường thực thi pháp luật về xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực môi trường.

6


Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn Full