số phận và tính cách nhân vật lão hạc trong truyện ngắn lão hạc của nhà văn nam cao

số phận và tính cách nhân vật lão Hạc trong truyện ngắn Lão Hạc của nhà
văn Nam Cao
Mở bài
Truyện ngắn Lão Hạc là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của nhà văn Nam
Cao và của nền văn học hiện thực phê phán trước cách mạng. Truyenj xoay quanh
cuộc đời và số phận đau thương, khốn cùng của nhân vật lão Hạc, một lão nông
hiền lành, chất phác, nghèo khổ, bất hạnh nhưng có tâm hồn đẹp, nhân cách cao
thượng đáng trân quý.

Thân bài
Nam Cao đã rất thành công khi khắc họa đậm nét tính cuộc sống và tính cách nhân
vật lão Hạc. Lão Hạc là một người nông dân bất hạnh, nghèo khổ, cùng quẫn
nhưng không bị tha hóa, mà trái lại có một tâm hồn đẹp, một nhân cách cao
thượng.

Vợ lão mất sớm, lão sống một thân một mình trong tuổi già cô đơn, vất vả. Lão chỉ
có đứa con trai duy nhất để nương tựa. Con trai lão vì không có đủ tiền cưới vợ đã
quẫn chí bỏ đi làm phu đồn điền. Thế là, lão sống thui thủi một mình, ngày ngày
bầu bạn với cậu Vàng, con chó của lão. Tuổi già còm cõi vẫn phải lùi thủi làm thuê
làm mướn kiếm ăn lần hồi. Nhưng rồi cuộc sống càng lúc cằng khó khăn đảy lão
rơi vàc hoàn cảnh bế tắc.

Thực ra, hoàn cảnh lão Hạc đã làm gì bế tác đến thế. Lão còn mảnh vườn đó, con
Vàng đó, có thể bán di mà tiêu. Nhưng lão sống vì con chứ đâu phải vì mình. Hiếm
có người cha nào thương yêu con như lão Hạc.

Lão Hạc là một ddienr hình về người cha hết lòng sống vì con. Nghèo khó nhưng
lúc nào lão cũng nghĩ đến bổn phận làm cha trước. Lão lo làm tròn bổn phận ấy,


dẫu có phải chịu đói, chịu rét và phải chết bi thảm lão cũng phải làm tròn trách

nhiệm đối với con.

Với con, lão mong muốn nó có một cuộc sống đàng hoàng, nghèo nhưng không
phải chịu ddieuf tai tiếng hay nhục nhã. Đối với lão, nhân cách và danh dự còn
mạnh hơn cả cái chết. Và lão cũng mong con trai lão được sống và sống được như
thế.

Hình ảnh đứa con trai, nỗi lo chu tất cho con luôn luôn ám ảnh, dằn vặt trong tâm
trí lão. Hồi anh ta còn ở nhà, lão không cho anh bán mảnh vườn để cưới vợ cũng là
xuất phát từ nỗi lo cuộc sống lâu dài cho con trai. Lão đau lòng vì chưa lo cho con
một người vợ, một căn nhà, một tổ ấm gia đình.

Cuộc sống đảy lão vào thế khốn cùng. Dù vậy, lão thà ăn củ chuối, củ ráy chứ
không ăn vào tiền của con, không bán mảnh vườn của con. Bao nhiêu tiền nhặt
nhạnh được từ mảnh vườn, cùng văn tự mảnh vườn lão gửi tất cả nhờ ông giáo giữ
hộ cho con trai. Rồi lão chọn cái chết để không bao giờ phải đụng đến.

Lão Hạc, bên ngoài thì có vẻ tiều tụy và gàn dở như vậy mà thật giàu tình nặng
nghĩa. Không chỉ dối với con, tấm lòng nhân hậu ở lão còn thể hiện ở cái tình rất
nặng đối với con Vàng của lãó mà -lão gọi là “cậu Vàng”. Lão ăn gì thì cậu vàng
ăn nấy. Có cái gì, lão cũng chia cả, không bao giờ ăn hết. Lão nói chuyện với cậu
vàng như nói chuyện với con người, cũng trêu đùa âu yếm thân thiets lắm.

Chân thật, chất phác, đôn hậu, tràn dầy tình thương và trách nhiệm, lão Hạc cũng
là người thật giàu lòng tự trọng. Đốì với ông giáo, người lão tin tưởng và quý trọng
đến thế, lão cũng vẫn giữ ý để người ta nhìn vào không thể coi thường. Lão đói,
không còn gì ăn, nhưng vẫn dứt khoát “từ chối tất cả” . Thậm chí từ chối “một cách
gần như hách dịch” những gì ông giáo giấu vợ thỉnh thoảng ngấm ngầm giúp lão.

Trong làng, trong xóm, lão chưa từng làm phiền lòng một ai. Lão luôn giữ cho
mình thật lương thiện. Lão tự trọng đến mức gửi tiền cho ông giáo để: “lỡ có chết
đem ra nói với hàng xóm” lo ma chay cho mình. Khi sống thì “đói cho sạch, rách
cho thơm”. Sau khi chết cũng không muôn có mảy may một tiếng xì xào.

Cuối cùng thì lão Hạc chết. Lão chủ động tìm đến cái chết. Đó là một cái chết bi
thảm, khốc liệt, nhưng là cái chết của một con người cao quý. Bởi qua cái chết này,
tất cả những phẩm giá cao đẹp của lão ánh lên, chiếu sáng lòng người.

Lão Hạc chết chỉ vì một thứ duy nhất đó là lão muốn để lại mảnh vườn cho con trai
lão mà thôi. Nghe ra có vẻ vô lí nhưng lại có lí theo tấm lòng của người cha hết
lòng yêu thương con. Lão biết rõ “cao su đi dễ khó về”. Con trai lão đi rồi khó mà
có ngày trở về với lão lắm. Nhưng dù không nhiều cơ hộ nhưng lão vẫn tin tưởng
nó sẽ về với lão. Vì thế, lão quyết định giữ mảnh vườn và dành dụm tiền từng
ngày.

Lão giữ mảnh vườn để khi con trai lão về nó có nơi ở, có vườn để làm ăn, không
xin xỏ ai. Làm dành tiền để con trai có cái mà xoay sở. Tiếp đến, lão cũng liệu cho
cuộc đời mình. Tuổi già, bệnh đau, làm ăn khốn khó là ba kẻ thù của lão lúc này.
Lão không hề sợ hãi nhưng một trận ốm đã quật đổ lão hoàn toàn. Lão vội vàng
tính đến nước cuối cùng: tìm đén cái chết để bảo toàn mọi giá trị.

Dĩ nhiên là lão sẽ chết. nhưng chết như thế nào là một việc nan giải. Trong chuyện
này, ta thấy lão hạc đã tính toán vô cùng kĩ lương. Thật đáng sợ khi phải tính toán
cho cái chết của mình. Thứ nhất: lão chét nhưng không ai biết vì sao lão chết. Thứ
hai: lão sẽ chết trong chính ngôi nhà của mình. Thứ ba: cái chết của lão không làm
phiền đến một ai.


Thế rồi lão âm thầm chuẩn bị cho hậu sự của mình. Đầu tien, lão dem toàn bộ tienf

bán chó và văn tự đất đai gửi cho ông giáo. Văn tự thì để ông giáo gửi lại cho con
trai khi nó trở về. Còn tiền thì để lo mai táng cho lão khi lão qua đời. Kế đến, lõa
xin Binh tư, một tay chuyên ăn trộm trong làng, một ít bã chó. Lão nói dối, lão thấy
có một con chó hay lỡn quỡn trong vường nhà lão, lão muốn đánh bã nó rồi ăn chia
với Binh Tư. Đó là lần nói dối đầu tiên, duy nhất và cuối cùng của lão hạc trong
cuộc đời khón khổ của mình.

Lão đã một mình ăn bã chó trong thầm lặng và khổ đau. Lão đã chết như một con
chó, quằn quại và đau đớn. Lão chết một cách khốc liệt. Khi lão sống, cuộc sống
chưa bao giờ dễ dàng đối với lão. Lúc lão chết, cái chết cũng chẳng dễ dàng gì hơn.

Nhà văn Kim Lân từng nói: “Lão Hạc không chỉ là một người nghèo, đó còn là
một con người có nhân cách, tự trọng và bất khuất”. Chúng ta hoàn toàn đồng ý
với Kim Lân. Nhất là cái chết của lão Hạc dể lại cho chúng ta, cùng với nỗi xót
thương vô hạn nhiều bài học quý.

Bài học sâu sắc nhất là giữa người với người phải có trách nhiệm với nhau hơn,
phải tìm hiểu để đánh giá đúng và cảm thông vởi người khác hơn, phải tin tưởng ở
con người và cuộc đời, và phải biết căm ghét xã hội bất công, những thế lực độc ác
đã vùi dập, đầy đọa những người như lão Hạc.

Kết bài:
Với truyện ngắn Lão Hạc, nhà văn Nam Cao đã dể lại cho đời một nhân vật bất hủ
và cũng để lại cho đời một cách ứng xử mang tính nhân đạo sâu sắc. Lão Hạc vừa
là điển hình cho lớp người cùng khổ trong xã hội thực dân phong kiến vừa là ánh
sao sáng ngời về tấm lòng yêu thương và đức hi sinh cao cả. Cuộc đời và nhân
cách lão Hạc chứng minh một điều rằng dù trong hoàn cảnh khốn cùng như thế
nào, dù phải nhận láy cái chết, con người Việt nam cũng luôn luôn gìn giữ thiện
lương.