Giáo án Sinh học 11 bài 47: Điều khiển sinh sản ở động vật và sinh đẻ có KH ở người

Giáo án giảng dạy Sinh học 11
Tuần: 35

Tiết: 50

BÀI 47: ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT
VÀ SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI.
I. Mục tiêu bài giảng:
1. Về kiến thức:
- Giải thích được vì sao phải điều khiển sinh sản ở ĐV và sinh đẻ có kế hoạch ở người.
- Hiểu được những biện pháp điều khiển sinh sản ở ĐV và việc sinh đẻ có kế hoạch ở
người.
- Biết được thụ tinh nhân tạo và nuôi cấy phôi, giải quyết được những vấn đề về tăng sinh ở
ĐV và sinh đẻ có kế hoạch ở người.
2. Về kỹ năng:
Rèn luyện kỹ năng quan sát, thảo luận nhóm, diễn đạt.
3. Về thái độ:
Có ý thức trong vấn đề thụ tinh nhân tạo và sinh đẻ có kế hoạch ở người.
II. Phương pháp và phương tiện dạy học:
1. Phương pháp:
+ Hỏi đáp
+ Khám phá
+ Giảng giải.
2. Phương tiện:
- SGK sinh học 11.
III. Nội dung và tiến trình lên lớp:
1. Chuẩn bị:
- Ổn định lớp (1 phút)
- Kiểm tra bài cũ (4 phút)
Câu 1: Các hoocmôn FSH, LH được sản xuất ra ở đâu và vai trò của chúng trong quá
trình sản sinh tinh trùng?

Câu 2: Cho ví dụ về vai trò của hệ thần kinh và môi trường sống đến quá trình sản sinh
trứng.
-Vào bài: (1 phút)
Đặt vấn đề: Tại sao cần tăng sinh sản ở động vật, nhưng cần giảm sinh đẻ ở người?
GV cần giới thiệu để học sinh thấy được ở nhiều nước trong đó có Việt Nam, nhu cầu lương
thực, thực phẩm của người dân chưa được đáp ứng đủ. Mặt khác, tăng dân số nhanh cũng
gây áp lực lên nhiều mặt của đời sống, trong đó có việc cung cấp lương thực, thực phẩm. Vì
vậy, một mặt cần nâng cao năng suất chăn nuôi, cây trồng, mặt khác cần phải giảm dân số.
2. Nội dung bài mới: Bài 47: Điều Khiển Sinh Sản Ở Động Vật Và Sinh Đẻ Có Kế Hoạch
Ở Người
- Hoạt động 1: Tìm hiểu về điều khiển sinh sản ở động vật.
- Hoạt động 2: Tìm hiểu về sinh đẻ có kế hoạch ở người.
Nội dung

Hoạt động của GV
*Hoạt động 1 (25’)

I. Điều khiển sinh sản:
Tăng sinh: Tăng khả năng - Thế nào là tăng sinh?

Hoạt động của HS
- Tăng khả năng sinh sản


sinh sản (tăng số con được sinh
ra).
1. Điều khiển số con: Làm
tăng hoặc giảm số con.
Một số biện pháp làm tăng số
con:

Sử dụng hoocmon, hoặc tạo
điều kiện môi trường thuận lợi,
nuôi cấy phôi… để tăng số lứa
(thay đổi chế độ chiếu sáng có
thể làm gà nuôi đẻ 2
trứng/ngày), tăng số con đẻ
trong một lứa (sử dụng
hoocmon thuỳ trước tuyến yên
có thể gây đa thai)…
2. Điều khiển giới tính của
đàn con: Tăng tỉ lệ đực hoặc
cái.
- Muốn tăng nhanh đàn gia súc,
thu hoạch nhiều trứng, sữa cần
tăng nhiều con cái. Muốn thu
nhiều thịt, tơ tằm…cần tăng
nhiều con đực.
- Biện pháp điều khiển: Sử
dụng các biện pháp kĩ thuật
như lọc, li tâm, điện di để tách
tinh trùng thành hai loại (X và
Y) sau đó tuỳ theo nhu cầu về
đực hay cái mà chọn loại tinh
trùng thụ tinh với trứng.
3. Thụ tinh nhân tạo:
- Tinh trùng được lấy từ cơ thể
đực, bảo quản lạnh. Sau đó lấy
thụ tinh trong cơ thể cái hoặc
thụ tinh ngoài cơ thể cái (tách
trứng ra ngoài cơ thể), trứng

sau khi thụ tinh được cấy trở
lại cơ thể cái. Biện pháp này
làm tăng hiệu quả của quá trình
thụ tinh tạo hợp tử, tăng khả
năng sinh sản ngoài ra có thể
tạo ra thế hệ con theo ý muốn

(tăng số con được sinh
ra).
- Thế nào là điều khiển số
con?
- Kể tên một số biện pháp
làm tăng số con.

- Làm tăng hoặc giảm số
con.
- Sử dụng hoocmon,
hoặc tạo điều kiện môi
trường thuận lợi, nuôi
cấy phôi… để tăng số lứa
(thay đổi chế độ chiếu
sáng có thể làm gà nuôi
đẻ 2 trứng/ngày), tăng số
con đẻ trong một lứa (sử
dụng hoocmon thuỳ
trước tuyến yên có thể
gây đa thai)…

- Thế nào là điều khiển giới
tính của đàn con?

- Tăng tỉ lệ đực hoặc cái.

- Kể tên các biện pháp điều
khiển giới tính của đàn con?

- Sử dụng các biện pháp
kĩ thuật như lọc, li tâm,
điện di để tách tinh trùng
thành hai loại (X và Y)
sau đó tuỳ theo nhu cầu
về đực hay cái mà chọn
loại tinh trùng thụ tinh
với trứng.

- Trình bày phương pháp thụ - Tinh trùng được lấy từ
tinh nhân tạo.
cơ thể đực, bảo quản
lạnh. Sau đó lấy thụ tinh
trong cơ thể cái hoặc thụ
tinh ngoài cơ thể cái
(tách trứng ra ngoài cơ
thể), trứng sau khi thụ
tinh được cấy trở lại cơ
thể cái. Biện pháp này
làm tăng hiệu quả của
quá trình thụ tinh tạo hợp
tử, tăng khả năng sinh

(giới tính, các đặc tính quý của
con đực…).
- Ngoài áp dụng đối với các
động vật, ngày nay thụ tinh
- Cho biết đối tượng áp dụng
nhân tạo và nuôi cấy phôi ngày thụ tinh nhân tạo?
nay được áp dụng với những
trường hợp ở người hiếm
muộn, khó sinh con.
4. Nuôi cấy phôi:
- Sử dụng hoocmon thúc đẩy - Trình bày về kỉ thuật nuôi
cấy phôi.
trứng chín và rụng → tách các
trứng ra ngoài → cho trứng thụ
tinh với tinh trùng trong ống
nghiệm tạo các hợp tử → nuôi
cấy trong môi trường thích hợp
để phát triển thành phôi (có thể
dùng phương pháp tách hợp tử
đang phân chia tạo nhiều
phôi)→ đến giai đoạn nhất định
cấy phôi vào tử cung con cái.
- Thụ tinh nhân tạo và nuôi cấy
phôi ngày nay được áp dụng
với những trường hợp ở người
hiếm muộn, khó sinh con.
II. Sinh đẻ có kế hoạch ở
người:
*Hoạt động 2 (10’):
- Ở người, cần sinh đẻ có kế

- Vì sao cần sinh đẻ có kế
hoạch (điều chỉnh số con, thời
điểm và khoảng cách sinh con hoạch ở người?
phù hợp) để nâng cao chất
lượng cuộc sống của cá nhân,
cộng đồng.
- Có nhiều biện pháp sinh đẻ có - Các biện pháp sinh đẻ có
kế hoạch hiệu quả như sử dụng kế hoạch là gì?
bao cao su, dụng cụ tử cung,
đình sản, tính ngày rụng
trứng…
→ Kế hoạch hoá dân số, đảm
bảo sức khoẻ sinh sản (đặc biệt
là sức khoẻ sinh sản vị thành
niên).
3. Củng cố: 3 phút
- Tại sao không nên lạm dụng biện pháp nạo hút thai?
- Tại sao nữ dưới 19 tuổi không nên dùng thuốc tránh thai?

sản ngoài ra có thể tạo ra
thế hệ con theo ý muốn
(giới tính, các đặc tính
quý của con đực…).
- Thụ tinh nhân tạo và
nuôi cấy phôi ngày nay
được áp dụng với những
trường hợp ở người hiếm
muộn, khó sinh con.
- Sử dụng hoocmon thúc
đẩy trứng chín và rụng →

tách các trứng ra ngoài →
cho trứng thụ tinh với
tinh trùng trong ống
nghiệm tạo các hợp tử →
nuôi cấy trong môi
trường thích hợp để phát
triển thành phôi (có thể
dùng phương pháp tách
hợp tử đang phân chia tạo
nhiều phôi)→ đến giai
đoạn nhất định cấy phôi
vào tử cung con cái.

- Để nâng cao chất lượng
cuộc sống của cá nhân,
cộng đồng.
- Sử dụng bao cao su,
dụng cụ tử cung, đình
sản, tính ngày rụng
trứng…


* Câu hỏi trắc nghiệm: Chọn câu trả lời đúng
Một trong những biện pháp thường được sử dụng để điều khiển giới tính ở vật nuôi là:
A. Cho giao phối tự do. B. Chọn lọc trứng. C. Tách tinh trùng. D. Cho giao phối gần.
Đáp án đúng: C
4. Dặn dò: 1 phút
- Xem lại bài.
- Ôn tập lại kiến thức, chuẩn bị ôn tập chương.
Rút kinh nghiệm: