Vị trí của việt nam trong chiến lược tái cân bằng của mỹ ở khu vực châu á thái bình dương
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (696.22 KB, 96 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
DƢƠNG THỊ HỒNG THÁI
VỊ TRÍ CỦA VIỆT NAM
TRONG CHIẾN LƢỢC TÁI CÂN BẰNG CỦA MỸ
Ở KHU VỰC CHÂU Á – THÁI BÌNH DƢƠNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH QUAN HỆ QUỐC TẾ
HÀ NỘI - 2018
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
DƢƠNG THỊ HỒNG THÁI
VỊ TRÍ CỦA VIỆT NAM
TRONG CHIẾN LƢỢC TÁI CÂN BẰNG CỦA MỸ
Ở KHU VỰC CHÂU Á – THÁI BÌNH DƢƠNG
Chuyên ngành: Quan hệ quốc tế
Mã số: 60.31.02.06
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS Đinh Thanh Tú
HÀ NỘI - 2018
LỜI CAM ĐOAN
T i i
ự
i
q
hự
iế
i ộ
ủ
gi
ế
kh h q
TS Đi h Th h T
. Nhữ g ố iệ
ự
ghi
kế q ả iề
ở iế
i iệ
g
h
h
ới ự h ớ g
h
i iệ
h
i iệ
i ự iế
hiệ .
Hà Nội, tháng 11 năm 2017
Học vi n th c hiện Luận v n
Dƣơng Thị Hồng Thái
g
hự
LỜI CẢM ƠN
T
giả
T ở g kh
hiề
T
i gửi ời ả
Q
hời gi
hệ q ố
ế Họ
ì h gi
ỡ h ớ g
giả i gửi ời ả
Đại họ
Kh
Q ố
hâ
ế họ
hiệ ì h giả g ạ
hời gi
T
hi
ề
ắ
ế TS Đi h Th h T
iệ Chí h ị kh
giả h
h h hấ ới Kh
ạ
hữ g kiế
h
g ời ã
h h
Đ
ờ g Đại họ Kh
ự I
ạ
họ Xã hội
q
ọ g
Phó
h
.
Bồi
ỡ g
Nhâ
ã
q ýb
g
q .
giả ũ g i b
hữ g g ời ã gi
ì h họ
â
ỡ
hự hiệ
ỏ ò g biế
ộ g i
ạ
ới
iề kiệ
ồ g ghiệ
ố
hấ
h
gi
giả
ì h
gq
.
Hà Nội ngày 19 tháng 11 năm 2017
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
1. Lý
họ
ề i ..................................................................................... 1
2. Tổ g q
ì h hì h ghi
3. Mụ i
hiệ
4. Đối ợ g
hạ
5. Ph
g h
ghi
6. Cấ
ủ
i
q
ế
ề i ................................. 2
ụ ủ
........................................................ 11
i ghi
ủ
....................................... 11
........................................................................ 12
............................................................................ 12
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CHIẾN LƯỢC TÁI CÂN BẰNG CỦA MỸ ....
TẠI KHU VỰC CHÂU Á - THÁI BÌNH DƯƠNG ........................................ 14
1.1. Cơ sở hoạch định chiến lƣợc tái cân bằng của Mỹ tại khu v c châu Á
- Thái Bình Dƣơng ...................................................................................... 14
1.1.1. Trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.................................... 14
1.1.2. Trong nội bộ nước Mỹ ................................................................. 19
1.2. Nội dung và quá trình triển khai chiến lƣợc tái cân bằng của Mỹ tại
khu v c châu Á – Thái Bình Dƣơng ........................................................... 25
1.2.1. Nội dung chiến lược tái cân bằng của Mỹ ở châu Á – Thái bình Dương ... 25
1.2.2. Các bước triển khai chiến lược tái cân bằng của Mỹ tại khu vực
châu Á – Thái Bình Dương............................................................................ 29
1.3. Vị trí của Việt Nam đối với Mỹ......................................................... 37
Tiểu kết Chương 1 ....................................................................................... 40
CHƯƠNG 2: VIỆT NAM TRONG QUÁ TRÌNH TRIỂN KHAI CHIẾN LƯỢC
TÁI CÂN BẰNG CỦA MỸ
2.1. Việt Nam trong chính sách kinh tế, thương mại và đầu tư của Mỹ tại
Đông Nam Á ................................................................................................ 42
2.2. Việt Nam trong chính sách can dự về ngoại giao và các vấn đề an
ninh, quân sự tại Đông Nam Á của Mỹ .......................................................... 49
2.3. Thông qua các chính sách hợp tác trong lĩnh giáo dục, đào tạo và
khoa học công nghệ nhằm thúc đẩy tầm ảnh hưởng ở Việt Nam...................... 57
2.4. Thực hiện chính sách can dự trong vấn đề dân chủ, nhân quyền ...... 60
Tiểu kết Chương 2 ....................................................................................... 61
CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ VỊ TRÍ CỦA VIỆT NAM VÀ KIẾN NGHỊ MỘT SỐ
GIẢI PHÁP CHO VIỆT NAM NHẰM TẬN DỤNG VỊ TRÍ TRONG CHIẾN
LƯỢC CỦA MỸ TẠI CHÂU Á - THÁI BÌNH DƯƠNG TRONG GIAI ĐOẠN
TỚI
3.1. ĐÁNH GIÁ VỊ TRÍ CỦA VIỆT NAM TRONG CHIẾN LƯỢC CỦA MỸ
Ở CHÂU Á - THÁI BÌNH DƯƠNG DƯỚI THỜI TỔNG THỐNG D.TRUMP
.................................................... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
3.1.1 Chiến lƣợc của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dƣơng trong nhiệm kỳ của
Tổng thống D. Trump ................................................................................. 62
3.1.1. Về thời gian triển khai ................................................................. 62
3.1.2. Về các lĩnh vực triển khai của chiến lược ..................................... 66
3.1.3. Triển vọng trong mức độ triển khai chiến lược tái cân bằng .......... 68
3.1.2. Đánh giá vị trí của Việt Nam trong chiến lƣợc của Mỹ ở châu Á –
Thái Bình Dƣơng ........................................................................................ 69
3.1.2.1. Trong lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư............................. 71
3.1.2.2. Trong lĩnh vực an ninh và quân sự ............................................ 73
3.2. Kiến nghị một số giải pháp cho Việt Nam nhằm tận dụng vị trí trong
chiến lƣợc tái cân bằng của Mỹ ở châu Á – Thái Bình Dƣơng trong giai
đoạn tới....................................................................................................... 75
Tiểu kết Chương 3 ....................................................................................... 79
KẾT LUẬN ................................................................................................. 80
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................ 81
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Châu Á - Th i Bì h D
giới 41% â
g ồ
ố
ầ
kh
ầ
ự
ổ
iế
ế
b
ự
ẩ
T
ạ
ế
ế
không hải
ộ g
b
g ại ệ. T
g Q ố . Chiế
: hữ g vấ
Đối
h
ớ
ối q
hâ q ề
â g
ở hội h
hủ ừ
ộ g ạ
ự
ối
ẩ
iể
q ố
g kh
hiề h ớ g h
g
ấ
ớ
bả
h h h
iể
g
q
ủ
ì h hì h
Việ N
1
i â bằ g ở
hế ự b h
ĩ h ự
hí h
Mỹ ừ
ại kh
hí h
ấ
ổi
ọ g
hệ ki h
â
ề â
ngày càng
ợ
ối
ọ g ầ
q
hiệ
g
h ủ Mỹ ối ới kh
ởi
h
ợ
ĩ h ự .D
q
hủ
ộ
hâ
ề hế
ắ
g
h g ại gi
hiề
ị h
ự ….
hệ Việ - Mỹ g
e
ớ g
g
ờ gq
hâ Á - Th i Bì h D
i; q
ới
ợ
ọ g; hữ g ấ
g Tâ
ũ g h
â
Việ N
ự ới iệ
ị hế ị - hí h ị q
h
hội
ự
ự
g
i h, q â
hủ h
ế. Với Việ N
ợ g ấ
hữ g
Á - Th i Bì h D
ằ
ồ g hời ả h h ở g
h , ký kế Hiệ
g (TPP)
ối
h ớ g â
ủ
ì h
ề ề
ợ giữ Mỹ
g kh
hiề
ề
g ộ iề
hiế
iế q
i h
ủ ASEAN
ự
hỏ
iể kh i ự
Th i Bì h D
q ố gi
kh
ự
ợ
ồ g
bởi ự h
ừ
g ổi
g hữ g ấ
h hiế
Mỹ ã
ự ; hữ g ấ
ọ g ủ
g
ợ
ợ
ồ g hời ắ
ì hò bì h
h
i h kh
ớ
48%
iệ
ợ q
i
ủ g ố ị hế ồ g hời kiề
h
í h ự
g ũ g
ế
ế
g
hâ Á - Th i Bì h D
ẩ
í h hế
ự hế giới hế kỷ XXI.
g hằ
hệ ới
Việ N
h h i
ạ h hấ
g bối ả h
g kh
ới iệ
hệ hiế
ạ h
ề ề ki h ế ới iệ
ki h ế hiế
ế ới
ự
ại q ố
hấ hế giới
ọ g
ề ợi í h
h ối g ại ủ
châu Á - Th i Bì h D
ủ T
hủ ạ
kh
g
ồ g hời
g ả h h ở g hợ
ố
hí h
ụ
g ộ g
h hấ
ự gi
gQ ố
ấ ớ
iể ki h ế
ới hiề
g
ốq
iể ki h ế i
h ạ h kế h
h
i h h
ộ
40% diệ
65% g ồ
ọ gb
hấ hế giới
g hữ g h h h
Sau khi Chiế
hế giới
h g biể q
ự h
ộ
g â
g i ủ
ờ g gi
h
ị h ẽ
g. T
ớ
ề ki h ế ớ
iệ
ộ
í h hiế
ố (gầ 3 6 ỷ g ời) 61% GDP 47% ổ g h
hiề
g
g (CA-TBD) ới iệ
ở
iệ
ự châu
ọ g. Điề
g
ý ghĩ h
g
ợ
khi hiế
hự hiệ
ợ
i â bằ g hâ Á - Thái Bình D
ới hời tân Tổ g hố g D
Chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương,
ủ T
gQ ố
ừ
g ù g ới
Đại hội XIII
i
ờ g
hấ
ới
h h
ạ h
ối q
ợ
â
ủ
ội
ầ
iế
ế
iế
hầ
h
ò
g
hữ g h
ở kh
hế
họ
ựb
gi
ủ
g hí h
ủ
g q
ố
hủ
hiề
ự
iế
chúng ta nên
h ối g ại ủ Mỹ ở hâ
ớ
ố 1 hế giới hiệ
ẽ giả
h â
hế kỷ
ớ Mỹ ở
. Mặ kh
i gi
ị ả
h g i . Qua
ì h ấ
ới hự hiệ
ớ
h g
ộ i
g ối hù hợ
g ì h hì h
ộ g"
ầ
ại
h ối g ại ủ Mỹ
ộ gí
Việ N
hế giới ới ị hế
ị h
í h
ử hấ
i
ầ
i i g ề
g
ồ g hời ồ
g h
g hí h
hế giới
h ối g ại
g Q ố là: sáng
h Lạ h
ả hế giới. Mỗi ộ g h i
hiế " hấ
Á - Th i Bì h D
hiế
g í h
ại ủ
ới -
ớ .
ối g ại
g
gọi
ọ g tâm hí h
ự “Đa cường quốc”
i h g ở hâ Á - Thái Bì h D
gi
ớ
hế giới
g hế “Nhất siêu đa cường” và
XXI
ới
XIX ủ Đả g Cộ g ả T
kiế "Một vành đai, một con đường" g ại gi
L
T
g ủ Mỹ ã
í h gi
h g
ự g
bả
.C
ới
h
g
hể ì
ệ Tổ q ố Việ N
g: “Chú trọng phát triển quan hệ hợp tác,
hữu nghị, truyền thống với các nước láng giềng, thúc đẩy quan hệ với các đối tác lớn,
đối tác quan trọng”1
X ấ
h
Đả g
ề
.
ừ hữ g ý
i q ế
ị h họ
ề
i: “Việt Nam trong
chiến lược tái cân bằng của Mỹ ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương”
ủ
nghiên
hạ
ĩQ ố
ế họ , chuyên ngành Q
hệ Q ố
hủ ề
ế.
2. Tổng quan tình hình nghi n cứu li n quan đến đề tài
2.1. Tổng hợp các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài
T
h ạ
g hữ g
ộ g ghi
ối g ại ủ Mỹ
hí h
ớ
q
ù g ới q
hí h
quan ế
ấ
he
ề
i i g ũ g
1 Đả g Cộ g ả Việ N
2016, tr. 154.
g ầ
ề ố
hủ ề hấ
hiề h ớ g
ợ
ở ử hội h
h ối g ại ủ
h ối g ại ủ Mỹ
. V
ì h
hiề
g bố
g
ồ g hời
ớ
ợ g
iệ
ớ
ớ nói chung, chính sách
hấ
ợ g. Sự iề
(hot) ối ới
ì h ghi
gq
ủ
ủ
ì h
h kh
hỉ h
họ
giả i
kh g í h h ự
: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb. Chí h ị Q ố gi H Nội
2
ghi
ù g hủ ề ủ họ giả
khả . Tự
h g ại
h g
Nhóm thứ nhất, b
h
ổi ủ
g
hâ
ụ
iệ
i. Ti
h gi
g ghệ
i i g
ì h ủ Đại
ghi h
i
ầ
hí h
Tấ
ự hế giới
ừ
ầ ;
h ế
ộ
q
ự kh
ũ g h
h ối g ại ủ
ớ
hế kỷ XXI h g
ợ
ề
g hữ g
g
ới
ố khí
ới
ộ
ề h kỳ í h ũ
hiế gi h gi
ị hâ Phi - T
ả ề
g
họ
hữ g
ớ
i h g
hể kể ế
ụ
g
L Thế M : Thế giới một góc nhìn; Thế giới một thập niên nhìn lại;
í h
giới hì
g
ghi
ị ki h ế q â
g hời gi
hỉ h hí h
g hả ả h ự
ì h hì h hế giới
ọ g â
ề hí h
hế giới
Thế giới bước ngoặt lịch sử. T
ợ g hâ
ội
ựb
ới
ạ g h ể biế
h
â :
g ại ũ g h
ã hội ... ủ
Việ N
g ì h ghi
ghi
ối ới ự iề
ủ Mỹ
ợ giới ghi
h hhi h
hữ g
h
hự
h
ộ g ủ
gồ
h
g i
hể hi
hế giới
biể
í h
ớ
ầ
ủ
ỏ
ì h
giả
ạ h ụ hể h : biế
hủ ghĩ
khí ố ;
g Đ g; hí h biế ở U
bởi hã q
ủ
ộ
h hiề
ộ g hế
bả ; hệ hố g gi
g ộ
ắ
i ; h
h
g
ộ ; biế
ộ g ị
ớ Hồi gi
hâ
í h hí h
ự
ị q â
g ...
ự gi
ki h ghiệ .
Cù g ề
ế q
Ngọ Th h ới
i â
hâ
ừ
ộ
q
hệ q ố
ế
g ại h i
giả Đỗ Th h Bì h & V
g ì h: Quan hệ quốc tế thời hiện đại - những vấn đề cần đặt ra,
í h bối ả h q ố
hả ả h hự
hế giới
g h
ế
ạ g
hữ g ế
ộ
ố ặ q
ổi h : q
hệ Ng - Mỹ; hiế
ợ
ố
ộ g ế q
hệ
hệ Nh
g h
- T
â bằ g ả h h ở g
hệ q ố
g giữ
hủ hể
g; q
hệ Ng - T
ớ
ủ ASEAN
ớ
ế hiệ
g
gQ ố ;
hâ
ố
Ấ Độ ....
Th
khả
hế giới
ghi
h g
ề ụ
iệ
hể kể ế
hế giới
ội
hệ Mỹ - Li
ầ
ầ
họ
g
i
ố
h
ới gi
g hq
h ã ề
X (hiệ
ỏ khủ g bố .... Nhữ g ấ
ị
g ồ
hệ q ố
ế q
Li
giả ũ g ề
g ại ủ
h
ghi
g ì h: Đông Tây Nam Bắc - Diễn biến chính
trong quan hệ quốc tế từ năm 1945
ới i h i
hế giới giới
ấ
ề
ề
ối
ờ g ại họ
Tâ
i i g. B
hủ
khả bắ b ộ
hiề
ề hí h ị q ố
ũ g
3
ế ủ
h
hệ giữ Đ g
b g Ng )
ế
iệ
ạ h
i h g quan
ới g
ế h : ũ khí hạ
ợ
ề
hiề
hì
hâ
g
ủ Nhi
nghiê
i Z bi
ới
g ì h: Trật tự thế giới mới thứ hai - Những
vấn đề địa chính trị nan giải. Đặ biệ
g
ị - hí h ị hâ
hi
ầ
í h ự ối ầ giữ
g hâ
bả
hự
g
iễ
ới ủ
ộ kh
Ai
ế
ợ
ợi ế
hả
D ới
g kí h
ộ
ở g Mỹ Ki i ge
hí h
ã
ờ gq ố
hí h
ị gi
ề ấ
kh
ủ
ớ
í h hí h
bả
i
bả :
i
ổ
ộ kỉ
iệ
hiề u
ạ
â hỏi:
hí h ị hế giới
ới kh g ? Ai ẽ
Ki i ge
ò ặ biệ
hế
ũ g he
ạ h
g ại
hủ ế
h ị
hí h ị
ý ãả hh ở g ế
h h
g ghệ
g
ối ( h
ặ biệ
g
i họ
h ã h ạ
g
ự hế giới g
ọ g hủ q ề
ớ
ổ h
hế giới ũ g h
hủ ế
ớ
ẽ ế
hiệ
ị h
ự
giả
ắ
ủ
í ị
họ
.V
g ì h:
ự
ối ới b
.T
g
giữ
ị
ộ g
ấ bả
i h q ố gi
gq
ã
bả
ự â bằ g q ề
He
í h ề
ộ
h ự
ì hò bì h
h
gỡ hữ g bế ắ
q ề
ự hế giới
ò ố ấ
h
ị hiệ
ố
ổ ủ giới ầ
ộ
ề
h khố
ầ ? Ai ẽ h
g hời ại kh
h g ại h g
hi ế
ạ h
ấ
giải ối ới h g
iễ
ộ
ầ h
ặ
ộ
g hế giới q
ỗi
ề
ị h hí h
ộ
ự giữ
biệ
q ế
gi
ả
kh
h g ại gi
ề
hữ g ự
ỗi ạ
g hâ
ới hữ g kh
9) ể b
hế giới
ộ
ì h
ới ?...
Trật tự thế giới (World Order). Với
hế giới
giải ự biế
ki h ế hế kỉ XXI ? Sự ụ
ự hế giới
giải q
q ố gi
họ ki h ế
iề gì ? Thế giới i ề â ? C
giả
ộ khủ g h ả g ki h ế
giả ũ g ố gắ g
ả
g ời hiế
ợ
ộ g ủ
h ấ bằ g
h . Ng i
ị
ới
khối hí h ị
hế giới
g ời
ề hí h
ại hế giới
g ì h
kh
hụ h ộ
ầ
ủ
ỗi q ố
q ố
ế; h i
ự
ầ
ờ gq ố
ể
hải ự
hế giới
ự .
Phâ
í h
ự hế giới hi
ề
h
S
e P. H
i
ới
g ì h:
Sự va chạm giữa các nền văn minh và sự tái lập trật tự thế giới (The Clash of
Civilizations and the remaking of World Order), ã ẽ ại b
i h kh
h
h
h
hế giới. Về
i h h
g Tâ
g
i
g Tâ
ò
g â
bả
g hâ
i h g i
iể
h
4
h
hiế
hi
h h g ề
hâ
g Tâ
ể e
ại h h h i bộ
g
é
ề
i h
ề
i h
kh
g i h
H gi g
g Tâ . T
iế
ụ
i h g i h
ủ
i h h
hí h ị
ũ g hấ
ủ
hế giới
g
i. Ti
q
biể
hế giới
ề
ì h hụ
ới ủ
h gq
hiề
ủ
â giữ
ự
ì h hả
ấ hiệ
g
ủ A i T ff e
g
i h hủ ế
ổi ề
ộ
ầ
ù g ới hữ g
h g
ề
g Tâ
g Tâ . Ô g ũ g hỉ
ới ự i ị h hì h ề
ại
ị h
g ỏ hữ g h
giải hí h ự h i
S g
ở
i h
i h
ề
ề
i h cùng
h .
h hự
ạ g ụ
ghi
ội
iệ
hế giới
g ựb
h h ớ g ghi
g
h ể biế
ụ
g
ì h
h : Cú sốc tương lai (Future shock); Làn sóng thứ ba (The Third
wave); Thăng trầm quyền lực (Power Shift); Tạo dựng một nền văn minh mới chính trị
của làn sóng thứ ba (Creating a new civilization Polictics of The Third Weve). Với
ụ
g ì h
h
hữ g iễ biế
i g ủ
hâ
g
ủ
ề
ại
hí h
ã hâ
ị hế giới
q ề
i h" ủ
Cù g h ớ g iế
ự (
í h
i h g
g hế kỷ XXI. Đặ biệ
g h b" h g i
g "b ổi bì h
i họ T ff e
ựb
hiế
giả hấ
we ) ũ g h
ì h hì h hế giới
h
hò bì h
ạ h ự
ị hế
i
i
ộ g ủ "
ò ủ
ớ
ớ
hế kỷ XXI.
ấ
ề h T ff e
George Friedman ới hữ g
g
ì h i
h g
hể kể ế
ghi
ủ
biể gồ : 100 năm tới - Dự báo thế kỷ
XXI (The Next 100 Years: A Forecast for the 21st Century); Thập niên tiếp theo đế chế
và nền cộng hòa trong một thế giới đang thay đổi (The next decade Empire and
republic in a changing world); Cuộc chiến tranh bí mật của Mỹ (America's Secret
War); Tương lai của chiến tranh (Future of War) .... T
ề
chuyên gi
kiệ
ị
hí h
ải
ố
ải ụ
B L
ị
ề
ị Á-Â
ừH
ũ g h
g í h
iệ
ấ
ề
ủ J e h S. N e
of Power),
ộ
g
g
ới
ộ
i họ
ầ
ã hâ
ủ
q ố gi Bắ Mỹ T
ầ hiệ
giả
ị
ạ hh
Kỳ ế Ng h
g kh i ủ Mỹ
Nh
hí h
hế ớ
g ghệ .... Đặ biệ
giế
ị
ầ
ế M hi
hữ g ấ
ạ g
h g ề ì hb
g hữ g h
í h hữ g ự
hữ g q ố gi
g Mỹ
N
Mỹ ừ
ừ Thổ Nhĩ Kỳ ế Nh
Bả
ù g ới
h : khủ g bố khủ g h ả g
ả ế
hiế
i hí h
h
"ngạc nhiên" hữ g ố gắ g giấ
hố g khủ g bố
h g
ằ
hạ
kh g hể kh g kể ế
i
ầ .
hữ g ghi
g ì h iể biể : Tương lai của quyền lực (The Future
g hữ g ghi
iể hì h (
5
e
)
h
hấ hiệ
ủ
g. T
í hq ề
hữ g
g
g ì h
ự q â
ự; q ề
ại q ề
ự kh
g
hể
(S
ự
h ể gi
q ề
q ề
q ề
q ề
ự
ự h g
hấ
ự ả
ự
hỉ h hí h
ự
gồ
hữ g
g ì h ề
chúng ta kh g hể kh g hắ
hải h
hiế
ự T ợ ý Ng ại
ủ K
kiế
ở g Mỹ hụ
ở g hí h
C
be
ủ Mỹ
q
h
ủ
ã
hỉ
i
ộ
ò
g â
ị h ghĩ
h
hí h ề iề
ợ
ủ
ề
ụ
D
i iễ
g
ủ
hiế
g hải ối
ợ
ặ
â bằ g ủ Mỹ ối ới kh
hự h
hí h
T
ừ
ại;
ự
g â
ghi
q ố
ủ
ế
ụ
ự
ụ
g
ì h
be : Xoay trục -
hí h
hh ớ g
g i
ớ Mỹ. T
b
ợ
kế q ả
ụ
iể
ề
ộ kế h ạ h h
hữ g iề
hí h
ộ
ề
g hiế
ạ
hâ Á - Thái Bình
hiế
ấ
M.
giả ã
hời kỳ gi
ề hữ g ấ
ấ
hí h ị
g hâ Á
ề g ồ gố
hế ố õi
ồ g hời ề
h ủ Mỹ ối ới kh
ợ
hí h q ề Ob
giải hữ g ặ
b
ề
hiế
ồ g hời
í h bối ả h hiế
;
ộ
g
ủ Mỹ ối ới hâ Á giải hí h
hế
h ớ g
h Đ g Á - Th i Bì h D
i â bằ g;
ừ hời
i
ộ
hâ Á ối ới
; hâ
ự
ủ
iễ biế
ụ
q ề
i â bằ g
M. C
g hâ Á ủ
iệ
ạ g
g kí h ủ
ụ
h
iệ
hiế
ợ
ả
h
h
iể
ợ
Tương lai nghệ thuật lãnh đạo của Mỹ ở châu Á. D ới
gi
ộ
g Q ố
i i g. Điể hì h h
ghi
q ề
trực tiếp h ặ gián tiếp ế
i h g
g
ế
ủ T
ở
g gọi
ự hâ
ỗi
eg )".
i
h h
hầ
we
ủ Mỹ ở hâ Á - Th i Bì h D
é
ự N e hâ
h h
h h
g: “Mỹ ầ
h ối g ại ủ Mỹ
ủ q ề
ề
ể ạ
g g
ủ Mỹ
i h (S
ự
g e
i i g. V he
Nhóm thứ hai b
iề
ợ hợ
we ). Đặ biệ
giả
õ ội h
ự ki h ế; q ề
ự
g ghệ h g i
h g
ở
ợ
ụ
ố giải h
hằ
i
hiệ
ự .
hiế
ợ
ủ Mỹ (CSIS) ới
g
ì h:
Asia Pacific Rebalance 2025: Capabilities, Presence, and Partnershipsd (Tái cân
bằng châu Á - Thái Bình Dương 2025 - khả năng, sự hiện diện và các quan hệ đối
tác), ã hâ
í h
ghị chính sách h
ự
ựb
h
hí h hủ Mỹ hằ
hâ Á - Th i Bì h D
ề hiế
ị h ì h hì h hế giới kh
hự hiệ
hiế
g ạ hiệ q ả. Đồ g hời
ợ “ i â bằ g” ủ Mỹ h
6
ế
ự
hữ g kh ế
ợ “ i â bằ g” ại kh
g ì h ũ g
hữ g
2025. Cù g hủ ề ghi
họ
giả C
e
B
P. T e e
ới
ghi
: Balance within the
rebalance: The supporting role of the U.S. military in the Asia -Pacific region” (Cân
bằ g
D
i â bằ g: V i
g)
ã
ò hỗ
g hâ
q ố gi
g kh
ự
ự ủ Mỹ ối ới
Đề
ợ ủ q â
ội Mỹ ở kh
í h hữ g ộ g h i ụ hể ề q â
hâ Á – Th i Bì h D
q ố gi
ộ
ự
g ừ
hâ Á - Thái Bình
ự ủ Mỹ ại
hỉ
i
h gi
ủ
họ
hấ
g hí h
ớ
ới Việ N
ạ g ề hiề
h gq ố H
V
iế
ợ
ộ
giả
ợ ềq â
g
ì h: Chính
ố
ớ
h
g
ớ
g q ố A h Cộ g hò Li
â T
ghi
gH
b gĐ
ổ gq
Nh
ề
hủ ề
Ng ễ V
Li
Bả
hữ g ội
hế giới
ới hữ g hủ hể gồ : hí h
Kỳ Cộ g hò Nhâ
Ng ễ X â S
ò hỗ
PGS, TS. Ng ễ Thị Q ế ới
h ối g ại ủ
ạ h
Châu Âu. Cũ g ề
ố
.
sách đối ngoại của các nước lớn trong giai đoạn hiện nay . T
kh i q
ộ
g
q
ộ
hệ
h kh
h ối g ại ủ Hợ
b g Ng Cộ g hò Ph
Cộ g hò Ấ Độ à Liên minh
h g
hể kể ế
ghi
ủ
D : Chiến lược đối ngoại của các nước lớn và
quan hệ với Việt Nam trong hai thập niên đầu thế kỷ XXI. Trong công trình này, sau
í h
khi phâ
ạ h
ề: ị
ở h ạ h ị h hiế
í
q
i
ò ủ
h
giả
ghi h
Bả
Li
hi
i
ầ
Nghi
gq
í h hiế
hệ q ố
ợ
gồ : Mỹ T
Ấ Độ. Ng i
q
hế kỷ XXI ũ g
ởg
ớ
ớ
ế
ối g ại bối ả h q ố
hế kỷ XXI b
Mi h hâ Â
gh i h
ợ
g hâ
ầ
ối g ại ủ
ờ gq ố
ở h ạ h ị h hiế
ự g ...
ợ
ộ khu vực học
ề
h
hữ g i
ế
hí hủ
gq
ự
ối g ại ủ
ộ
gQ ố
b g Ng Nh
Li
hệ ủ Việ N
ợ
hiế
g
ố
ớ
ới
g ì h
giả T ầ Kh h ới
ớ
ớ
ớ
.
g ì h: Hợp tác
và cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung ở Đông Nam Á ba thập niên đầu sau Chiến tranh
Lạnh
ã i â
hợ
ạ h
Mỹ - T
T
hâ
g. T
g h
ASEAN. Gi
í h hiế
ợ
ở ý
h hiế
ề
ề
ợ Mỹ - T
hố g
gQ ố .N
Mỹ-T
í h
h
ủ
g ạ h
h ị
h
ọ g ị
ấ
ở ý
ở
ở g hí h
ề
ủ hợ
ạ h
i h
g ị hế
ự gi
ớ
T
h
ị ối g ại ủ Mỹ
ạ h
ị ủ Mỹ
7
ở g ối g ại ủ
Á ủ hợ
hí h ị giữ
hí h
h
g. C
bối ả h ở Đ g N
ự ổi
ả g
ớ . Sự biế
h hiế
i
ợ
ò ủ
ổi ề ị hế ợi
gQ ố ởĐ gN
Áh i
h
i
ầ
hiế
h ạ h. B
gồ
ự biế
ộ g ị hế q ề
T
g Q ố ở Đ g N
Á. Lợi í h hiế
ợ
T
gQ ố ở Đ gN
Á. Thự
h ớ g hợ
Mỹ - T
hiế
g
ới hời hiế
ợ Mỹ - T
h hiế
h ạ h. N
ới hời hiế
ợ Mỹ - T
h ớ g hợ
ới. T
g
h hiế
ộ g ủ hợ
Trung. Phả
ạ h
Việ N
.Tì hb
g hiế
ợ
ự
h hiế
h
ự hâ
ợ giữ
ộ
giả ã
g kh
i
ầ
N
hiệ
ố
g
h
g hầ
ổi. T
biể
ợ
gi
g h
hả
i
g hí h
h hiế
h
ợ Mỹ -
g hí h
h ủ Việ N
ự
giả Ng ễ H
g
í
i
.
g Gi
h hiế
ợ
ặ q
ò q
hệ ạ h
ọ gở Đ gN
ả hh ở g ủ
ổi ủ q
ộ g ủ
h
ộ
ì h
ế
i h
Á
ố
ớ
ghi h
h
iể
ủ Việ
g
h g
gQ ố
ề
hữ g ấ
h
h
ầ
ủ
Mỹ;
h h
giả
â Tổ g hố g
ớ Mỹ ầ
h
ổ g hố g
g ì h â
T
g
h
iể
h
giới
g bằ g;
i h
i h ã hội
;
bi
hâ
ò g
hb ộ
ể
h
í h
hặ
g ời Mỹ bằ g
ự
ỷ ệ
q
i â
i h bi
ị h h
g hải ố g ự
8
ừ Me i
bả
iệ
ộ g
hải
khỏe ế ké
.... D
ể ả
ể ạ
g ời Mỹ
ằ g
ì hh h ộ g ủ
hí h
ớ Mỹ bị
hải iế h h h ạ
h g iệ
g h
ỏ h Mỹ ới gi
h
b i iế
hâ khiế ki h ế Mỹ h
hữ g â hỏi h : L
kh g e ọ
h
ề
g
hữ g g
g ị hế ủ
ồạ
ố
ũ g
rong công trình: Đã đến lúc phải cứng rắn để khôi phục
; hỉ
gĐ gb
ả ời h
hữ g
g ki h ế khủ g h ả g
ghiệ gi
ế
ị
ủ
i â bằ g hâ Á - Th i Bì h D
khi h
k Ob
g ời h
T
g
hủ ế
h h ớ g biế
h gq
g
B
giới T
ớ
ồ g hời hỉ
i hí h
i
h : gi
ể
Á
ạ h
g kh
ì h ạ h
lại sự vĩ đại của nước Mỹ
hấ
h ạ h. Xu
.
T
hiệ
ớ
ũ g h kh
hế kỷ XXI
hể hì h
h
ợ
ạ h
hiế
gở Đ gN
í h hữ g iễ biế
õq
ự
Về
D
h hiế
h
ự hợ
ầ
ộ g ủ hợ
ợ
: Cạnh tranh chiến lược ở khu vực Đông Nam Á giữa một số nước lớn
hiện nay
ớ
i
hí h
h hiế
ạ h
ạ g
ợ Mỹ - T
ủ ASEAN
Cù g hủ ề ạ h
ới ghi
h hiế
ị giữ Mỹ
ự hợ
h ạ h. Thự
ợ Mỹ - T
hí h
ạ h
kh i q
g ở Đ g Á hi h
ạ h
ủ ASEAN
ạ g
g ộ
ự giữ Mỹ
ả
ế
ể ử
ổi ự gi
ợ
ủ họ
ủ
h ế ki h ế Ob
hả
họ Ob
e. V
g kế h
g ì h
ì h ới h g iệ : Đã đến lúc phải cứng rắn. Bây giờ chính là lúc ấy.
Cũ g hể hiệ kh
ố
T
g ừ g h
q ố
hò g h
ở hữ
g
g
h. Đ
ị q
iể
ã
ố g ấ
Đi â
hâ
ì
bấ
h g
khủ g h ả g q
h
i hé
ở hạ ầ g
ghi
í h ự iề
hế kỷ XXI
ạ
ối g ại ủ D
ặ kẽ ự “q è q ặ ” ủ
ựq è q ặ
ại; ự q è q ặ
g ạ ; ựq èq ặ
h ế… ề
ầ
ở g hí h
h: "Nước Mỹ nhìn từ bên trong" ã hỉ
ớ Mỹ
gi
õ é
ế gi
ụ
hệ g ại
ỷ ệ ội hạ
iệ
hí h
h ối g ại ủ Mỹ
g hữ g
h
ọ g.
hỉ h hí h
hể kể ế
ghi
ủ Bruce W. Jentleson: Chính
sách đối ngoại Hoa Kỳ - Động cơ của sự lựa chọn trong thế kỷ XXI (American
Foreign Policy - The Dynamics of Choice in the 21st century). Trong công trình này,
giải ã i â
L
giải
ới
ộ
ũ g h
hâ
í h
ố ội
g
hữ g ự
ở í
bả
họ
ị h ử hì h h h hí h
ủ q
ì h h ạ h ị h hí h
h h h
g ặ
h
hí h
h ối g ại Mỹ.
h
g hời kỳ
h ối g ại Mỹ
g hế kỷ XXI.
Đối ới giới họ giả
g ời
h hiề
hiề
g
g
g
hấ
ớ
g ghi
ì h h : Ng ễ Th i Y
cứu Hòa Kỳ ; Ng ễ Th i Y
Ng ễ Th i Y
H
GS TS. Ng ễ Th i Y
H
hí h
H
H
g
h ối g ại ủ Mỹ
g: Hoa Kỳ văn hóa và chính sách đối ngoại;
g: Quan hệ Mỹ - Trung: Hợp tác và cạnh tranh luận giải dưới
H
g: Tôn giáo và việc vận dụng tôn
giáo trong chính sách đối ngoại của Mỹ thời kỳ sau Chiến tranh Lạnh ... T
giả ù g h
ối g ại ủ Mỹ
hố g B. Ob
ự
iể
g
i
ầ
ghi
ã
giải
g hữ g
ở h ạ h ị h hí h
h
h ối g ại ủ Mỹ hời kỳ Tổ g hố g G. W. B h Tổ g
hệ giữ H
Kỳ ới
ớ
ớ
hí h
h ối ới
kh
hế giới ...
h q
Phả
h
hí h
q
ới
g - Tạ Mi h T ấ : Các vấn đề nghiên
góc độ cân bằng quyền lực; Ng ễ Th i Y
g ì h
ẽ
hệ
hế kỷ XXI
g h
h g
g
h
hể kể ế
g giữ Việ N
ghi
ới Mỹ trong hai
: Hướng tới xây dựng đối
tác chiến lược Việt Nam - Hoa Kỳ ủ họ giả Ng X â Bì h. Trong công trình này,
giả
h
ộ g ự ã hâ
í h hữ g hâ
9
ố b
g i
hâ
ố ội ại
ộ g ế
q ố
iệ
ế
â
ự gq
ới. Dự
hâ
ừ khi h i
h
ủ Việ N
q
g
họ
hệ
i
ạ gq
hệ g ại gi
â
h
gq
hệ Việ N
- H
Kỳ; ề
ấ 05 h
Kỳ
g bối ả h
-H
ả ĩ h ự
ự gq
giả ì
hệ ối
hiế
hiể
ợ . The
hí h ị - g ại gi ; ki h ế -
ụ
ạ
g ồ
hâ
ự
kh
ấ
ề hí h b
-H
gồ :
Kỳ; ự b
giải h
ạ
h gi
hế h
ộ
ì h â
g
giả
hữ g h h ự
iể
Kỳ
ặ q
hệ Việ N
ự gq
hệ ối
hiế
ấ
ộ ụ hể. T
g ới b
ọ g h : ị
h ối g ại Mỹ ại hâu Á; ị h ị Việ N
hạ
ủ q
h: Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ 1994 - 2010
- H
Kỳ kể
ở hữ g kế q ả ghi
- Hoa Kỳ he b gi i
ố
ở ấ
gi
-H
hệ Việ N
ĩ h ự
hò g;
õ b
hế
hệ Việ N
h gi hiệ
ờ g. T
iệ
ới
ợ Việ N
g ghi
g ghệ
gL
hiế
Kỳ ề iệ
ợ
i h– q ố
Việ N
q
-H
ại;
g h
Ph
í h
ớ bì h h ờ g h
h
h
hệ ối
giả Bùi Thị
ã ề
q
í ủ Việ N
g hí h
ợ
g hí h
h ối g ại Mỹ
khủ g h ả g ki h ế….
2.2. Những vấn đề các công trình nghiên cứu được công bố đã làm rõ
L ợ
ử ì h hì h ghi
ghi
â
ừ
hiế
Bì h D
ã i â
ề h g
ghi
h ạ h ế
g Đ gN
ấ
õ: Chí h
ợ
, chiế
Á; q
hể hấ : Nhữ g
ì h
h ối g ại ủ Mỹ kể
ủ Mỹ ối ới kh
hệ giữ Mỹ ới Việ N
g
ự
hâu Á - Thái
…;
2.3. Những vấn đề luận văn đi sâu làm rõ
Chiế
ợ
ợ
i â bằ g ủ Mỹ ại kh
ghi
he
hổ biế
h iế
ớ
ề
h
ủ
h
g
ù
hể ề
h
ề
i â
h g
hâ
g h
g
ới ở
ế
ị
ộ
i ẽ
ị
ự
hâu Á - Th i Bì h D
ộ
g
ữ
g hiế
ự
ộ g
10
ợ
h .T
hi
g
ọ g ủ
hiế
giả h
hấ
khả
g hiế
ợ
ọ g ủ
hâ
i
g i
ấ
ợ
ộ
ặ
i iệ
i â bằ g ủ Mỹ ở kh
ở h
iể
ề
i â bằ g he
iể
. Th
kh
g
ì h ghi
ợ
ự
í ủ Việ N
g
h iế
iể kh i hiế
í ủ Việ N
ề
ộ
h ụ hể
g. D
hâ Á - Th i Bì h D
i: hầ hế
í h iệ
ộ g
châu Á - Th i Bì h D
g
ới hiề g
ự
í h
ự
i iệ
i â bằ g ủ Mỹ ở kh
hiế
ợ
ế Việ N
.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ của luận v n
3.1. Mục tiêu
Q
iệ
hâ
í h hữ g ội
Mỹ ở hâ Á - Th i Bì h D
ụ hể ề g ại gi
hí h
hằ
bả
i h g
ki h ế q â
Mỹ ối ới Việ N
ồ g hời hỉ
g
g
q
ự…
ị
ộ g ủ
hiế
h ối g ại ủ Việ N
ợ
i â bằ g ủ
ì h hự hiệ
g kh
àm rõ vai trò
hữ g
g hiế
ộ
khổ hiế
ợ
g hiế
ợ này;
i â bằ g ối ới iệ
g hai h
i
ầ
ủ
h
i â bằ g ủ
í ủ Việ N
ợ
ố hí h
hự hiệ
hế kỷ XXI.
3.2. Nhiệm vụ
Từ
Phâ
ụ
i
ghi
í h g
giả
hâ
ời
châu Á - Th i Bì h D
g hí h
hữ g
h
h gi
ội
g hiế
í h ị
ng; phâ
iể
ọ g ủ Việ N
châu Á - Th i Bì h D
ợ
ự
ộ
ố hiệ
ụ
:
i â bằ g ủ Mỹ ại kh
í ủ Việ N
i â bằ g ủ Mỹ ại kh
ề
ặ
ối ới Mỹ
i h g
hâ Á - Th i Bì h D
g hiế
ợ
ự
g;
i â bằ g ủ Mỹ ại
g.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghi n cứu của luận v n
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối
ợ g ghi
Th i Bì h D
g; vị
kh
ự ; nhữ g
hiệ
hí h
ủ
ề
i
Chiế
ợ
í, vai trò ủ Việ N
ộ g ủ
hiế
ợ
h ối g ại ủ Việ N
i â bằ g ủ Mỹ ại hâ Á -
g hiế
ợ
i â bằ g ủ Mỹ ại
i â bằ g ối ới iệ h ạ h ị h
hự
.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
4.2.1. Về nội dung nghiên cứu:
L
ị h
giới hạ
hự hiệ
Việ N
ớ
hiế
hiế
iệ
ghi
ợ
ợ
ị
í ủ Việ N
i â bằ g ủ Mỹ
hâ
gq
ì hh ạ h
í h ề hữ g hả
g ủ
.
4.2.2. Về thời gian nghiên cứu:
Đề
i ự
họ
B.Ob
ắ
q ề
kỳ và
ộ
i ựb
hạ
i
ghi
ế tháng 1
ế
ừ tháng 1
2009 khi ổ g hố g
2017 khi ổ g hố g Ob
kế h
2025;
4.2.3. Về không gian nghiên cứu:
Kh
ự
hâ Á - Th i Bì h D
g; Đ g N
11
Á; Việ N
.
hiệ
5. Phƣơng pháp nghi n cứu
Với ặ
ự
hí h
hù ủ
ị
ề
i
i h
hiệ
gồ
ghi
biệ
ề
h
ấ
ghi
ềq ố
ợ
ử ụ g
h g ề ội h
ợ
q
iể
ủ
g
h gi
g hời gi
hự
g
g. Trên ề
hí h
h
ghi
- Th i Bì h D
ụ
i
g ủ Mỹ
h
Th i Bì h D
g( ả í h ế
ội
g iề
i h g
q ả
ả g
i â
hiệ
hí h
ự iề
hự
ớ
hâ
ề
í h
ự iề
h
g
i i gt
hỉ h hí h
Á
g í h ối
h
ặ
h
ọ g
i â bằ g hâ Á
g hời gi
hữ g ự b
ự Đ g N
h
hỉ h hí h
iễ ). T
hỉ h hí h
ối ới Việ N
ộ g ủ
g ủ Mỹ ới kh
hữ g giải h
q .
í h
h ớ g
i â bằ g hâ Á -
Việ N
ừ
ù
iệ
h .
- Phương pháp đánh giá chính sách: Đâ
h
h gi chính sách châu Á - Th i Bì h D
g ủ Mỹ
iệ
g i
i â bằ g hâ Á - Thái Bình
- Phương pháp nghiên cứu dự báo: Giúp
ề iễ biế
ề í
q .
i â bằ g hâ Á - Th i Bì h D
iệ
ĩ h
ì h hự
í h hữ g ấ
- Phương pháp lịch sử và logic: Cho phép nghi
â
ế
gq
hí h q ề Mỹ họ giả
i â bằ g hâ Á - Th i Bì h D
ộ g ế Việ N
D
q
:
- Phương pháp phân tích và tổng hợp: Đi ừ hâ
hiế
ế i
g h
ấ q
ọ g
g
g hời gian qua.
6. Cấu trúc của luận v n
Ng i hầ Mở ầ
kế
ấ
h h có 3 h
Kế
g, 9
và D h
ụ
i iệ
h
khả
ợ
ụ , cụ hể h sau:
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CHIẾN LƯỢC TÁI CÂN BẰNG CỦA MỸ TẠI
KHU VỰC CHÂU Á – THÁI BÌNH DƯƠNG:
Ch
g
ới kh
ẽ
ẽ
ẽ
ự
hâ Á – Th i Bì h D
hữ g h g i
ợ
hâ
hữ g h g i
í hở h
ề
h
g
iệ
ổ gq
g ề
hâ
í h ị
ề hiế
ặ
ở
ợ T i â bằ g ủ Mỹ
ội
í ủ Việ N
g
iể kh i. Đâ
trong chính sách này
.
1.1. Cơ sở hoạch định chiến lược tái cân bằng của Mỹ tại khu vực châu Á - Thái
Bình Dương
1.2. Nội dung và quá trình triển khai chiến lược tái cân bằng của Mỹ tại khu vực
châu Á – Thái Bình Dương
12
1.3. Vị trí của Việt Nam đối với Mỹ
CHƯƠNG 2: VIỆT NAM TRONG QUÁ TRÌNH TRIỂN KHAI CHIẾN LƯỢC TÁI
CÂN BẰNG CỦA MỸ: Ch
hiế
ợ
h ạ
ộ g
g
ẽ i â
i â bằ g ủ Mỹ
g hâ
í h ủ q ố
gq
hâ
í ủ Việ N
ì h h ạ h ị h hí h
iể kh i. Nhằ
õ â hỏi ghi
í h hí h
ới g
h
í h ị
hì
ủ
ủ
g
h ũ g h
ềbi
h
g
h h ạ h ị h hí h
ẽ
h Mỹ ợi
ủ Mỹ.
2.1. Việt Nam trong chính sách kinh tế, thương mại và đầu tư của Mỹ tại Đông Nam Á
2.2. Việt Nam trong chính sách can dự về ngoại giao và các vấn đề an ninh, quân sự
tại Đông Nam Á của Mỹ
2.3. Thông qua các chính sách hợp tác trong lĩnh giáo dục, đào tạo và khoa học công
nghệ nhằm thúc đẩy tầm ảnh hưởng ở Việt Nam
2.4. Thực hiện chính sách can dự trong vấn đề dân chủ, nhân quyền
CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ VỊ TRÍ CỦA VIỆT NAM VÀ KIẾN NGHỊ MỘT SỐ GIẢI
PHÁP CHO VIỆT NAM NHẰM TẬN DỤNG VỊ TRÍ TRONG CHIẾN LƯỢC CỦA
MỸ TẠI CHÂU Á - THÁI BÌNH DƯƠNG TRONG GIAI ĐOẠN TỚI:
Ch
g
ẽ
â bằ g
g
ế. Từ
gq
ựb
ọ g ề ị
hù hợ
h gi
í ủ Việ N
h Việ N
ụ hể ề ị
í ủ Việ N
h giữ h ạ h ị h hiế
ề
g
g
i ủ
g
i
hiế
ợ
g hiế
ợ
iể kh i
ợ T i â bằ g ũ g h
ũ g h kiế
ghị hữ g hí h
i
hự
iể
h
.
3.1. Đánh giá vị trí của Việt Nam trong chiến lược của Mỹ tại châu Á – Thái Bình
Dương trong giai đoạn tới
3.2. Kiến nghị một số giải pháp cho Việt Nam nhằm tận dụng vị trí trong chiến lược
tái cân bằng của Mỹ ở châu Á – Thái Bình Dương trong giai đoạn tới
13
Chƣơng 1
TỔNG QUAN VỀ CHIẾN LƢỢC TÁI CÂN BẰNG CỦA MỸ
TẠI KHU VỰC CHÂU Á - THÁI BÌNH DƢƠNG
1.1. Cơ sở hoạch định chiến lƣợc tái cân bằng của Mỹ tại khu v c châu Á Thái Bình Dƣơng
1.1.1. Trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương
1.1.1.1. Thay đổi của bối cảnh khu vực châu Á - Thái Bình Dương
C ối hế kỷ XX
b ớ
châu Á – Th i Bì h D
giới
hấ
hữ g
g hữ g h
g g
ớ
g h h
i
Chí h ự q
â
ã
hữ g iể
hí h
â :
ò ớ
ế
i
ầ
ựq
â
g iệ
hữ g h
iề
ổi ớ
ủ
hế kỷ XXI kh
ự
ủ
q ố gi
hế
iế
ại kh
ối q
hệ q ố
ự . The
ổi b
ế.
a) Châu Á – Thái Bình Dương đang trở thành đầu tàu phát triển kinh tế mới
của thế giới
Hiệ
kh
ự
hâ Á – Th i Bì h D
ki h ế ủ hế giới ới ợi hế g ồ
hụ ội ị
ộ
g
ụ
ớ
b
h g
ẽ h
hế giới. B
b
g
g
kh
ẻh
g
ự
g ối
ự
ò
i. Hầ hế
ố
ộ
e
ợ
ựb
ẽ iế
ế
2030
hể h
g
hì ố
h
kh
ộ
g
ại h g
ự
q
ở g ủ kh
ự
iế
ìở
ụ
GDP
ố
ộ
g
i
ợ
ựb
g
iể
ố
iể
h
ại
ở g ki h ế h h hấ
g
hâ Á Th i Bì h D
g bì h
ở g ớ
ợ g
g ế
4%/
hấ hế giới.2 Theo
“FAA Aerospace Forecast Fiscal Years 2010-2030” ủ Cụ kế h ạ h
hí h
h H g kh g i
hâ Á Th i Bì h D
hấ
kh
h
“The outlook for Energy: A view to 2030” ủ
2030
ụ
gi
ki h ế hâ Á - Th i Bì h D
iể
M bi
iế
ẻ
ới ổi… Kh g hỉ
hấ hế giới hiệ
ủ ki h ế hế giới
ề hố g hấ ở iể
g ở h h ầ
ộ g ớ
ề ki h ế
ở g ki h ế ớ
ộ g ự
E
ủ
g
hế giới ới ố
b g h ộ bộ gi
g
ộ
iế
g
ụ
ở g
ì
g bì h
h g Mỹ hì ừ
kh
ự
4 6%/
“Xu hướng toàn cầu 2030: Những thế giới khác”
2h
://e e g .g / i e /
/fi e /2014/03/f8/ ee 08_ i . f
¹ e i /2010%20F e
%20D . f
g 25/11/2017.
14
ố
ế
ộ
g
2030
ởng nhanh
¹. Kh g hữ g hế b
ợ Hội Đồ g Tì h b
g
20/11/2017
Q ố
Gi Mỹ
g bố g
châu  gộ
hi i
ự
q â
10/12/2012 hì
ại
g hữ g i
ự
ầ
2030 hâ Á ẽ
hí h Tổ g ả
hẩ
q ố
g ghệ…². Với ự
hâ Á – Th i Bì h D
g ầ h ớ g ế kh
ã
i ở
hí h q ề
h
ộ
ọ g â
hiế
ặ
ả Bắ Mỹ
ội (GDP)
ạ h
g h
ự
ợ
â
ố
ẽ ề ki h ế ủ kh
ổ g hố g Ob
ợ
õ
ới.
b) Tính phức tạp của khu vực ngày càng tăng
Kh
ự
hâ Á – Th i Bì h D
ề ki h ế h
iể
i ộ g hấ
g hấ hế giới ồ g hời
h
ế
gi
giữ
h ới ự
q ố gi
ầ
hấ
h
b ớ
g hời gi
ế
gắ
ị hế
kh g hỉ
ị
ớ
ấ
biể H
ị
Mỹ
iể
ới
ấ
i
g
g ại â
q ố
i
ố
hì h h
ớ
ụ
iệ biế
ổi
ự h
ạ
hấ q
hệ
“ iể
ự
kh ” hiề
g ộ
hấ . Chỉ
hỏ ẻ
ấ
ờ g ộ
ề i
kh g gừ g
q
ạ
ủ kh
h h i
ự
g i â
ộ
ặ
ả hh ở g ủ
gQ ố
ủ kh
ự . Đâ
ự kh g gừ g
ế” ũ g kh g hể ằ
ự ại kh
g
ới ổi h Ấ Độ T
ò q ố gi
í h h
ồ g hời kiể
â
ự
hữ g
ờ gq ố
hặ
ờ g ự
ự
hệ
hâ Bắ T iề Ti ;
ủ kh
ả
h
ò “ả h
q ề Mỹ ầ
iể
hố
ự
Đ g…
ầ
g
g”
ế
ề hạ
ũ g kh g gừ g ố gắ g ể hắ
ũ g
q â
hể
hí h
ớ
hí h ị
i
h hấ ở Biể Đ g h
D
kh
“ iể
h
g hữ g kh
â
ị h hấ
g hữ g kh
hấ ừ ý h
iể . D
i ầ
ộ
ộ
ạ g ớ
ợ g ki h ế
hiế ổ
ộ í h
ò
ự
ộ h
h h hấ
g kh g hỉ
g
h ệ
.V
. Chí h
ể kiể
ấ
ớ kh
ại kh
ề
ự
.
g
khả
c) Gia tăng vai trò của khu vực trong các vấn đề toàn cầu
Vi
ò ủ kh
g hi hối hiề
ki h ế
ự
ấ
g
g
ề hò bì h
i h
hâ Á – Th i Bì h D
ở h h
h
ự
ọ g â
ị
hí h
q ố gi
g kh
ự
g h
hò bì h hợ
ấ
ề
i h
ầ . Đặ
iể kh g hạ
g h
hế kh
ị
ồ
ầ
hế
ự
g
g gi
iể
hữ g hâ
ị
ý hù hợ
ốq ế
ị h ể kh
hâ Â – Đại Tâ D
ầ .T
ằ g ề ĩ h ự
hí h
ại hiề
hâ
g
ị
ố
g ộ
h g ề
h kh g ử ụ g h
g h
hiế
² />
15
2030/150173893/ 159/
q
i h hì
ì
kiế
h ể giải
11/11/2017
q ế bấ
ồ g
g ộ . Đâ
ối h ại
biể hiệ
ầ hiệ
Đồ g hời
hiề
h APEC “ASEAN + ”
ở hạ
hế
h
b
h
kh
Tổ h
ự
hế hợ
kh
i hỏ h
h Tổ h
Hợ
iể
ù g
kh g hỉ
giải q ế
kh
ấ
ự kh
Với
ề
ò
g iệ
kh g
ý
Bì h D
g ể ù g ới
ề
ầ
ầ
ì
gì g
g he
ủ
ả Mỹ h
ế
hiệ
â
ối h ại
hối hợ
ại
hì h
ò
ế Mỹ
hể hế
hủ hế q ố gi
ấ
h
ới hủ ghĩ
ự
ù g
h
g
i.
iq
ề ủ
ọ g
hế giới
g ại hâ Á – Thái
hi q ố gi kh
ũ g hù hợ
g
iế g
giải q ế cá
gi
kh
ắ h .C
g ự h họ
hể hế q ố
hể hế q ố
ại â . Điề
Ob
g hời iể
ộ
Th ợ g Hải
iễ
ụ hợ
q ố gi
hì h
g â
hấ
hế hò bì h
ự ở ấ
gM C g
ể iế
i
họ hỏi ể hiế
i
h
ổ h
h ARF ADMM +… ã h ẩ bị iề kiệ
hế hợ
ộ g ự
.
hiế
C
iệ
ồ g hời
giải q ế
h
g
ấ
Tổ g hố g
ổi.
1.1.1.2. Sự trỗi dậy của Trung Quốc, những thay đổi trong cán cân quyền lực
khu vực châu Á – Thái Bình Dương và tác động đến lợi ích an ninh của Mỹ tại khu vực
a) Trung Quốc trỗi dậy
T
gQ ố
ki h ế
hiề
h
ế
khi iế h h ải
g hữ g h
ĩ h ự
e ọ
i
ị hế ủ Mỹ ại kh
hi
g
h
hiề
Mỹ T
h i ại kh
ự
Q ố Hiệ
q
ại ã hế
g
ự
gQ ố
ựb
ề
hữ g h h
g ớ
ề
g hế kỷ XXI ã ỗi
hâ Á – Th i Bì h D
g ũ g h
â q ề
hỉ h
ổi
ố hí h q ế
ị h
hí h
h
ự
ại kh
hữ g hâ
ằ g GDP ủ T
ợ Mỹ. Hu Angang, Gi
ạ q
ựb
khi
gQ ố
2020
ẽ gấ 2 ầ Mỹ
ự b
b ớ
i gầ
ề ki h ế T
2030.¹ The
ã
ự
.
Về ki h ế hầ hế
2030 ẽ bằ g h ặ
ở ử
ối hế kỷ XX
hế giới. T
hể ả
h
ẽ
ố
Việ
g
gQ ố
Nghi
ả Mỹ
T
g
ố “China 2030” ằ g
ợ Mỹ và ở h h ề ki h ế ớ
ớ h
hời iể
hấ hế giới
EU ộ g ại
“China 2030: Building a Modern, Harmonious, and Creative
¹ />g 24/10/2017.
16
High-Income Societ ” ủ W
B k hì ki h ế T
h
ớ
hấ hế giới
h g3
2013 hì GDP ủ T
Tuy hi
g ạ
ớ
2030. The
g Q ố
ù h ki h ế T
ụ
g
ổ g hế hiệ
ộ
ố ấ
ại và
h g ới Mỹ ề hiề
h g
ớ
g
h
ợ
i gầ
ự
ối ới kh
hâ
T
h Nh
Bả
gQ ố
ớ
H
ộ
Q ố
B
Th i Bì h D
g
h g g
ấ
ộ kh
Về q â
ớ
ự
ự T
ổ g ố ủ Nh
i
ế hiệ
hữ g
ắ
Bả
i
iệ
gQ ố
ạ h
gQ ố
H
hi hí h q â
Q ố
Việ N
h h ộ g ối kh g g
bi
ộ
giới Ấ Độ ã gâ
Đ g Á – Th i Bì h D
i ề
ỗ ự
ối ủ
ớ
q ố
ế õ
g
g ã ề
g giề g
g h q
hể
kh
g
ạ h
ế
gại g
h hiệ
h ề ki h ế
ộ
ầ
ầ
ủ Ấ Độ
biể
ợ ý g ại
i
h
ự i
i
ộ
ủ T
iệ kh g
h”. Ô g kế
ở g Mỹ ề
g ở kh
ự
g Q ố “bấ
hấ
ời giải hí h h ặ
: “Sự
² />
17
hâ Á –
g Q ố ở Biể Đ g Biể H
â
ủ
ự
hế hi hí q â
g hẳ g. Gầ
hấ
Mỹ ề ki h
gQ ố
gQ ố
Q ố
i i g.
g ủ T
bấ
ộ
gại ủ
ợ
i h g
ộ g ại. Ư
q ề kiể
ới
Hội ồ g ì h b
ự ớ gấ b
ối q
i h
.
hả hh ở gở ả ấ
hâ Á - Th i Bì h D
ồ g
hải hiề q
ộ T
gại T
ị h
ề ”. Kh g hữ g hế
gQ ố
hế
ề
hế ề
hế ớ h
ầ
ố kiề
hấ
ộ hệ hố g
i h
iể
ại hờ vào vai trò ớ
ự
g Mỹ ò
ò ã h ạ
h
hữ g kh kh
ầ ; hờ
ạ h iệ T
i i g. D
ợ ề iệ T
chung
h
hể ạ h
kh g hò bì h ủ q ố gi
giữ
g
ớ khi
ự hả
g é
ừ “q ề
ắ g ồ g
ũ g hấ
Mỹ
g
ới Mỹ
“Global Trends 2030: Alternative Worlds”
ế h g kh g hể ắ
khi
g g ầ
Th i L … ên ẽ
g hiế
gi (NIC) ủ Mỹ
Đ g
hữ g b ớ
g
i
ạ h ế
g giề g ề ự ỗi
ới
hạ
hâ Á – Th i Bì h D
g
h
hệ q ố
ối
2016.²
gQ ố
gq
g ghệ
ự
T
ề ki h ế h
ủ OECD
â
g iệ kh . Mỹ ù
ội hấ
ẽ
ợ Mỹ
hể
g iệ giải q ế khủ g h ả g
ạ h q â
ựb
g Q ố gầ
ề
g
ẽ
gQ ố
ờ ủ
T
gQ ố
ề
h ủ họ ở Biể Đ g ã gâ
bấ ổ ở kh
hq ố
Q ố
ự ”. Sự iế
hò g hì h
hiế
60% ổ g ố
ầ
gầ
hạ
g hiế bị
iể khả
Đi L
T
gQ ố
gQ ố
ầ
g
g
h ạ h h
iể
ối h
ới ối ới
ới
g ự
ự
h
ợ bổ
iế
ầ
gQ ố
g ớ
ủ T
gQ ố
ộ kị h bả
g
g h
ở E biể
ự
ờ gq ố
h
ũ g
g
q â
g
ựb
i
ại h
g ghệ
gại. T
ợ
g ộ iề
ộ
ủ Mỹ hằ
ối
ợ g
Ni h. T
ộ
bấ
g iể kh i ự
Đ g. Việ hiệ
hiề hệ hố g ũ khí
ộ
kh
ụ
Li
g bấ kỳ
Biể Đ g h ặ Biể H
ự
khả
ầ kh
i
iề
hự
ắ
hò g ở hâ Á ới gâ
hò g ủ
g
hắ g h h
g Q ố kh g hải
ầ
g hì h
â b
g hiế
ờ g hi hí q ố
g hi hí q ố
hâ
ầ
g
ủ T
hời kỳ 2013 – 2017. T
với
ụ
ì h ạ g bấ
iệ
ủ
ạ h h g kế
g ộ
hắ
hắ
iề
ể
g ở kh
ự .
b) Vai trò của một số chủ thể gia tăng tạo nên những thay đổi trong cán cân
quyền lực khu vực
N ớ Ng
gi
ở ại Ấ Độ ổi
Nh
g ả h h ở g ủ ASEAN khiế
Bì h D
g ũ g
Ng Nh
Bả
q â
ộ biệ
h
ạ h
. Chí h
ự
ự
â q ề
ự
ổi. C
hủ hể kh
ụ
ẩ
h
h
ớ
h
ại kh
ới hữ g
ới
ự
ại kh
ội … ù g ự
ự châu Á – Thái
g kh
ự
h ASEAN
g
ự ỗi
ự
ợ
ự gq â
iể ki h ế
ớ
í ã h ạ kh
ạ h
ớ
kh
ờ g
ủ T
gQ ố
h g ới hữ g hạ
i
ề
ũi họ kh
ò ủ T
gQ ố
ợ
iề
h
ừ ki h ế h
ạ h
hế ề
ại kh
ự
hỉ h he h ớ g
g
ế q â
ự
h …
Đặ biệ
hỏ
g kh
hội h
ối ề
h ý ế ASEAN h
ự . ASEAN hiệ
hí h
h
ổi
ầ
ề ki h ế
ặ
hì h
h
kh
h ủ
i â
hò g hủ í h ự
ị
ự
h
h
ọ g
q ề
ờ g
h
Ấ Độ, Úc… iế
ự h
ấ
hiề
Bả
hế
â q ề
g â
hệ hố g
ị. Đ ợ
e
ớ
ự
ộ
hỏ i
hủ hể ại iệ
ủ hầ hế
i hí h
g â
ủ
kế
ới h
Tổ g hố g Ob
18
h
ỗ ự q
ở hạ ầ g
ấ
g
i h kh
ạ ra ự hợ
g
q ố gi
h
hằ
ờ g ự kế
ự
ASEAN
.Đ g
hiề
ý
ớ
ự
ể ự
họ
ờ g
ụ g ự
ủ g ố
h
g
i
g
h
g
ờ g
ủ
ự g
h
hí h
ự ủ
ò hủ ạ
â
ũi họ
h ối g ại ủ
ớ
ì h
iệ kiề
g kh
hế hợ
ự
ì h ể
hế
h gq
h
iệ k
hể
ồ g hời
gọi hợ
.
1.1.2. Trong nước Mỹ
S
khi hiế
hấ
h ạ h kế
hế giới ề
ị. Vị
í
ã
ọi
h
Mỹ
ặ ki h ế
ợ Mỹ
ì
ụ ại
ở h h
hí h ị q â
ủ g ố
g
ự kh
họ
ờ g
g
i
ờ g
ạ h
g ghệ
ố h
hí h
i
90 ủ
hế kỷ XX.
Về Kinh tế: Mỹ
ớ
g ghiệ
ề ki h ế hỗ hợ
hí h hủ
Về quân sự: T
Kh
hế
g
ũ khí hạ
khí hạ
hâ
18 ghì
g ò gh
g ½ gâ
hâ
hiế
ợ
q
q â
iể (R&D)
g ghệ
ũi họ , có h
h g ầ
hế giới
giới
ầ
g h
ặ
ấ
gầ
kh
hấ hiệ
ặ
ủ
3.600
g
ọ g
ầ
hẩ
q ố
ội
hò g hiếm 3,6% -
50% h
ủ Li
g
ử
h
hế giới
hiế
g hế kh
i h họ
và kho
h h
ghi
20/29 ĩ h ự
hế
ới.
ấ
ở ội
h ối g ại ủ Nh T ắ g. Tuy nhiên, dù
hải kh
ờ g
họ h g ầ
iệ
hí h q ề Mỹ
ế Mỹ ũ g gặ
ũ
b
ới 500 g h họ ; 16/20
i h
ới h :
Hợ Q ố .
hấ hế giới. Với kh
hế giới ề gâ
ờ g ại họ
h
g hự
g khi
ũ khí h g h ờ g.
40% ổ g hi hí
g ghệ
g h ạ h ị h hí h
hq ố
hò g ủ 193 h h i
ội hí h q
ủ Mỹ, hiế
Với hữ g ợi hế
ại
hiế
gâ
ũ khí h g h ờ g ớ
í:
òq
ỷ USD.
Về khoa học công nghệ: Mỹ
h
i
hế giới. Mỹ
ề ki h ế. Tổ g ả
20
hq ố
ủ Mỹ ặ ở 3 ị
ũ khí h g h ờ g: gồ
hâ
ộ g
2016 ủ Mỹ ạ
4 0%
iể h g ầ
g
h ớ g hạ
(GDP)
h
i
hiề kh kh
ờ g
g
ọi
ời ố g ã hội
1.1.2.1. Khủng hoảng tài chính khiến kinh tế Mỹ suy yếu
Tổ g hố g Ob
ế
ớ Mỹ
g
ộ
ắ
iề kiệ kh
q ề b ộ
gặ
ghè
19
hải giải b i
ề ki h ế
kh i hụ
ế
ề ki h
ộ g â
ắ
