Giáo án Sinh học 11 bài 2: Vận chuyển các chất trong cây

BÀI 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG CÂY
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
- Mô tả được cơ quan vận chuyển ,
- Thành phần của dịch vận chuyển
- Động lực đẩy dòng vật chất vận chuyển
2. Kỹ năng:
Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh
3. Thái độ:
- Giải thích một số hiện tượng liên quan đến vận chuyển các chất trong cây, dẫn
đến yêu thích bộ môn
II/ TRỌNG TÂM BÀI DẠY:
Các dòng vận chuyển các chất trong cây (Dòng mạch gỗ, dòng mạch rây)
III.PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp + Thảo luận nhóm
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
1.Giáo viên:
-Tranh phóng to hình 2.1, 2.2, 2.3, 2..4, 2.5 sách giáo khoa
-Bảng phụ
2. Học sinh:
- Ôn tập lại sự vận chuyển các chất trong cây ở lớp 6
- bút lông, giấy lịch cũ, dùng phiếu học tập để củng cố

TaiLieu.VN

Page 1


IV/. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG:
A / KIỂM TRA BÀI CŨ:
1. Trình bày cơ chế hấp thụ nước, ion khoáng ở rễ cây
2. Giải thích vì sao các cây sống trên cạn không sống được trên đất ngập mặn

3. Sự hút khoáng thụ đông của tế bào phụ thuộc vào:
A. Hoạt động trao đổi chất

B. Chênh lệch nồng độ ion

C. Cung cấp năng lượng

D. Hoạt động thẩm thấu

4. Sự xâm nhập chất khoáng chủ động phụ thuộc vào:
A. Građien nồng độ chất tan

B. Hiệu điện thế màng

C. Trao đổi chất của tế bào

D. Cung cấp năng lượng

5. Rễ cây trên cạn hấp thụ nước và ion khoáng chủ yếu qua thành phần cấu tạo nào
của rễ
A. Đỉnh sinh trưởng

B. Miền lông hút

C. Miền sinh trưởng

D. Rễ chính

B / Bài mới:
1 / Mở bài: Hãy cho biết quá trình vận chuyển các chất trong cây nhờ vào hệ thống

nào?
Học sinh liên hệ lại kiến thức đã học để trả lời, giáo viên dẫn qua bài mới: vậy
mạch gỗ, mạch rây có cấu tạo thế nào? Thành phần của dịch mạch gỗ, mạch rây ra
sao? Vận chuyển các chất nhờ động lực nào?. Để trả lời câu hỏi tiếp mời các em
cùng tìm hiểu nội dung bài 2: Vân chuyển các chất trong cây
2. Bài mới:

HOẠT ĐỘNG 1: CẤU TẠO CỦA MẠCH GỖ
TaiLieu.VN

Page 2


Hoạt động của giáo
viên

Hoạt động của học
sinh

Giáo viên cho học
sinh quan sát hình 21
trả lời câu hỏi: Hãy
mô tả con đường vận
chuyển của dòng
mạch gỗ trong cây.

Học sinh trả lời: Dòng
mạch gỗ từ rễ qua
thân lên lá, qua các tế
bào nhu mô ( thịt lá )

ra ngoài qua khí
khổng

Giáo viên cho học
sinh quan sát hình 2 2
và trả lời câu hỏi: hãy
trình bày cấu tạo của
mạch gỗ? tại sao các
tế bào mạch gỗ là các
tế bào chết

Tiểu kết

I / Dòng mạch gỗ:
1.Cấu tạo mạch gỗ

- Mạch gỗ gồm các tế bào chết:
gồm 2 loại
quản bào và mạch
ống. Các tế bào cùng loại nối kế
tiếp nhau tạo thành con đường
vận chuyển nước và các ion
Học sinh trả lời dựa khoáng từ rễ lên thân, lá
vào sách giáo khoa và
kiến thức đã học: Do
chất tế bào đã hoá gỗ

Chỉ tiêu
Giáo viên cho học
ống

sinh phân biệt quản
bào và mạch ống
Học sinh điền vào Đường
thông qua bảng phụ:
bảng phụ như trên
thông qua thảo luận kính
nhóm
Chiều
dài

Quản bào
Nhỏ

Dài

Mạch
Lớn

Ngắn

Cách
nối

Đầu tế bào này nối
với đầu tế bào kia

TaiLieu.VN

Page 3

HOẠT ĐỘNG 2: THÀNH PHẦN DỊCH MẠCH GỖ

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Tiểu kết

Giáo viên: Hãy nêu Học sinh tham khảo 2.Thành phần của dịch mạch gỗ
thành phần của dịch sách giáo khoa để trả
Thành phần chủ yếu gồm: nước,
mạch gỗ?
lời
các ion khoáng, ngoài ra còn có
các chất hữu cơ

HOẠT ĐỘNG 3: ĐỘNG LỰC ĐẨY DÒNG MẠCH GỖ

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Giáo viên: Cho học Học sinh quan sát
sinh quan sát hình 2.3, hình + tham khảo sách
2.4 trả lời câu hỏi:hãy giáo khoa trả lời:
cho biết nước và các
ion được vận chuyển
trong mạch gỗ nhờ
vào những động lực

nào?

TaiLieu.VN

Tiểu kết
3. Động lực đẩy dòng mạch gỗ
-Áp suất rễ (lực đẩy )tạo sức đẩy
nước từ dưới lên
-Lực hút do thoát hơi nước ở lả
-Lực liên kết giữa các phân tử
nước với nhau và với thành mạch
gỗ tạo thành một dòng vận
chuyển liên tục từ rễ lên lá.

Page 4


HOẠT ĐỘNG 4: DÒNG MẠCH RÂY

Hoạt động giáo viên

Hoạt động học sinh

Tiểu kết

Giáo viên: cho học
sinh quan sát hình 2.2
và 2.5 đọc mục II trả
lời câu hỏi sau:

Mỗi nhóm học sinh II / Dòng mạch rây:
tìm hiểu một tiêu chí,
1. Cấu tạo của mạch rây
thảo luận hoàn thành
phiếu học tập, giáo
-Gồm những tế bào sống, là
viên chỉnh sữa bổ
+ Mô tả cấu tạo của sung sau đó đưa ra ống rây và tế bào kèm
Ống rây?
tiểu kết
-Các ống rây nối đầu với nhau
thành ống dài đi từ lá xuống rễ
+ Thành phần dịch của
mạch rây?
2. Thành phần dịch mạch rây:
+ Động lực vận
Gồm các sản phẩm đồng hoá ở
chuyển
lá như:
+ Sacarozơ,
vitamin, hoocmon

axit

amin,

+ Một số ion khoáng được sử
dụng lại
3. Động lực của dòng mạch
rây: là sự chênh lệch áp suất thẩm

thấu giữa cơ quan chứa (lá ), và
cơ quan nhận ( mô )

TaiLieu.VN

Page 5


V. CỦNG CỐ: Dựa vào bài để củng cố
Tìm điểm khác nhau giữa dòng mạch gỗ và mạch rây theo phiếu học tập sau

Tiêu chí

Mạch gỗ

Mạch rây

-Cấu tạo
-Thành phần dịch
-Động lực

Hãy chọn câu đúng nhất sau:
1/ Mạch gỗ được cấu tạo như thế nào
A / Gồm các tế bào chết
B/ Gồm các quản bào và mạch ống
C/ Các tế bào cùng loại nối với nhau thành những ống dài từ rễ lên thân
D / A, B, C đều đúng
2 / Động lực nào đẩy dòng mạch rây từ lá đến rễ và các cơ quan khác
A / Trọng lực
B / Sự chênh lệch áp suất thẩm thấu

C / Sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn và cơ quan chứa
D / Áp suất của lá

TaiLieu.VN

Page 6


VI. DẶN DÒ:
- Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài
- Chuẩn bị bài mới cho tiết sau

TaiLieu.VN

Page 7