Giáo án Sinh học 12 bài 19: Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào

GIÁO ÁN SINH 12 - 2013

BÀI 19 : TẠO GIỐNG MỚI BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN
VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
- Giải thích được quy trình tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến
- Nêu được 1 số thành tựu tạo giống ở việt nam
- Trình bày được 1 số quy trình và thành tựu tạo giống thực vật bằng công nghệ tế bào
- Trình bày được kỹ thuật nhân bản vô tính ở động vật và nêu ý nghĩa thực tiễn của
phương pháp này
2. Kỹ năng
- Phát triển kỹ năng phân tích kênh hình, kỹ năng so sánh khái quát tổng hợp, làm
việc độc lập với sgk
- Nâng cao kỹ năng pt hiện tượng qua chọn tạo giống mới từ nguồn biến dị đột
biến và công nghệ tế bào
3. Thái độ
- Xây dựng niềm tin vào khoa học về công tác tạo giống
II. Thiết bị day học
- Hình 19, tranh ảnh giới thiệu về các thành tựu chọn giống đông thực vật liên
quan đến bài học
- Phiếu học tập
III. Tiến trình tổ chức dạy học
1. Kiểm tra bài cũ
- Nguồn biến dị di truyền của quần thể vậy nuôi cây trồng được tạo ra bằng cách nào?
- Thế nào la ưu thế lai? tại sao ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 sau đó giảm dần
qua các thế hệ?
2. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Gv dẫn dắt : từ những năm 20 của thế kỉ XX I. Tạo giống mới bằng phương pháp

người ta đã gây đột biến nhân tạo để tăng
gây đột biến
nguồn biến dị cho chọn giống
* Hoạt động 1: tìm hiểu tạo giống mới
1. Quy trình: gồm 3 bước
bằng pp gây đột biến
? Gây đột biến tạo giống mới có thể dựa trên
cơ sở nào
( 1 KG muốn nâng cao năng suất cần biến
đổi vật chất di truyền cũ tạo ĐBG )
+ Xử lí mẫu vật bằng tác nhân đột biến
? Các tác nhân gây đột biến ở sv là gì
? Tại sao khi xử lí mẫu vật phải lựa chọn tác
nhân ,liều lượng , thời gian phù hợp


GIÁO ÁN SINH 12 - 2013
? Quy trình tạo giống mới bằng pp gây đột
biến gồm mấy bước
? Tại sao sau khi gây đột biến nhân tạo cần
phai chọn lọc ( có phải cứ gây ĐB ta sẽ thu
dc kết quả mong muốn ?)
Hs : Dựa vào tính vô hướng của đb để trả lời
? PP gây đột biến chủ yếu phù hợp với đối
tượng nào ? tại sao
? Tại sao pp ở đv bậc cao người ta ko hoặc
rất ít gây đột biến
( cơ quan ss nằm sâu trong cơ thể,rất nhạy
cảm,cơ chế tác động phức tạp và đễ chết )
* Gv chiếu một số hình ảnh thành tựu tạo

giống bằng pp gây đột biến
? Hãy cho biết cách thức nhận biết các cây tứ
bội trong số các cây lưỡng bội

*Hoạt đông 2 : tìm hiểu tạo giống bằng
công nghệ tế bào
Gv cho học sinh nghiên cứu mục II.1
? Ở cấp độ tế bào có lai được ko
* yêu cầu hs hoàn thành PHT
Nội
Nuôi Dung chọn Nuôi cáy
dung cấy
hợp
dòng hạt
mô
TB
tế bào phấn,noã
,tế
trần
xôma n
bào
nguồn
NL
ban
đầu
Cách
tiến
hành
cỏ sở
ứng

dụng
từng nhón báo cáo và nhận xét, gv tổng kết

+ Chọn lọc các cá thể đột biến có kiểu
hình mong muốn
+ Tạo dòng thuần chủng
- Lưu ý : phương pháp này đặc biệt có
hiệu quả với vi sinh vật

2. Một số thành tựu tạo giống ở việt
nam
- Xử lí các tác nhân lí hoá thu được nhiều
chủng vsv , lúa, đậu tương ….có nhiều
đặc tính quý
- Sử dụng cônxisin tạo được cây dâu tằm
tứ bội
- Táo gia lộc xử lí NMU → táo má hồng
cho năng suất cao
II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào
1 Công nghệ tế bào thực vật
nội dung phiếu học tập


GIÁO ÁN SINH 12 - 2013
và chiếu đáp án PHT
*Hoạt động 3: Tìm hiểu công nghệ tế bào
động vật
Gv đặt vấn đề: nếu bạn có 1 con chó có KG
quý hiếm, làm thế nào để bạn có thể tạo ra
nhiều con chó có KG y hệt con chó của

bạn→ thành tựu công nghệ TBĐV
* GV yêu cầu hs quan sát hình 19 mô tả các
bước trong nhân bản vô tính cừu đôli
? nhân bản vô tính là gì
? Các bước tiến hành của quy trình nhân bản
vô tính cừu đôli

* ý nghĩa thực tiễn của nhân bản vô tính ở
động vât?
* Gv : còn 1 phương pháp cũng nâng cao
năng suất trong chăn nuôi ma chúng ta đã
học trong môn công nghệ 10 , đó là phương
pháp gì?
? Cấy truyền phôi là gì
? ý nghĩa của cấy truyền phôi

2.Công nghệ tế bào động vật
a. Nhân bản vô tính động vật
- Nhân bản vô tính ở ĐV được nhân bản
từ tế bào xôma , không cần có sự tham
gia của nhân tế bào sinh dục, chỉ cân tế
bào chất của noãn bào
*Các bước tiến hành :
+ Tách tế bào tuyến vú cua cừu cho
nhân , nuôi trong phòng thí nghiệm
+ Tách tế bào trứng cuả cừu khác loại bỏ
nhân của tế bào này
+ Chuyển nhân của tế bào tuyến vú vào tế
bào trứng đã bỏ nhân
+ Nuôi cấy trên môi trường nhân tạo để

trứng pt thành phôi
+ Chuyển phôi vào tử cung của cừu mẹ
để nó mang thai
* ý nghĩa:
- Nhân nhanh giống vật nuôi quý hiếm
- Tạo ra các giới ĐV mang gen người
nhằm cung cấp cơ quan nội tạng cho
người bệnh
b. Cấy truyền phôi
Phôi được tách thành nhiều phần riêng
biệt, mỗi phần sau đó sẽ phát triển thành
một phôi riêng biệt

IV. Củng cố
? Làm thế nào để loại bỏ 1 tính trạng không mong muốn ở một giống cây cho năng
suất cao
V. Về nhà: trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa
Đáp án phiếu học tập
Nội dung
Nuôi cấy mô
Dung hợp TB
chọn dòng tế
Nuôi cấy hạt
hoặc tế bào
trần
bào xôma
phấn, noãn
Nguồn NL ban
đầu
Cách tiến hành

Cơ sở di truyền
Ứng dụng


GIÁO ÁN SINH 12 - 2013