Giáo án Sinh học 12 bài 45: Dòng năng lượng trong hệ sinh thái và hiệu suất sinh thái

Giáo án sinh học

HK II

Tiết 48: Bài 45: DÒNG NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THÁI
VÀ HIỆU SUẤT SINH THÁI.
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Trình bày được quá trình chuyển hóa năng lượng trong hệ sinh thái (dòng năng lượng) (mức 2)
- Mô tả được một cách khái quát về dòng năng lượng trong hệ sinh thái.
- Khái niệm về hiệu suất sinh thái.
- Giải thích được sự tiêu hao năng lượng giửa các bậc dinh dưỡng.
2. Kỹ năng: Có thể giải thích được sự tiêu hao năng lượng ở các bậc dinh dưỡng.
3 . Thái độ: Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường thiên nhiên.
II. Phương tiện:
III. Tiến trình bài mới:
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
Hãy nêu các con đường trao đổi Cacbon trong hệ sinh thái? Những nguyên nhân nào làm
cho nồng độ khí CO2 trong bầu khí quyển tăng lên? Nêu hậu quả và cách hạn chế.
3. Bài mới:
Hoạt động của GV và HS
Phổ ánh sáng chiếu xuống hành tinh gồm
những dải chủ yếu nào?
Cây xanh có thể được đồng hoá loại ánh
sáng nào và chiếm bao nhiêu %?

Vì sao càng lên bậc dinh dưỡng cao hơn
năng lượng càng giảm dần?
Hướng dẫn học sinh thực hiện lệnh trong
SGK

Thế nào là hiệu suất sinh
thái?
Phần lớn năng lượng bị tiêu hao do đâu?

Nội dung
I. Dòng năng lượng trong hệ sinh thái
Khái niệm dòng năng lượng: sự vận chuyển
năng lượng qua các bậc dinh dưỡng.
1. Phân bố năng lượng trên trái đất
- Mặt trời là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu
cho sự sống trên trái đất.
- Sinh vật sản xuất chỉ sử dụng được những tia
sáng nhìn thấy (50% bức xạ) cho quang hợp.
- Quang hợp chỉ sử dụng khoảng 0,2-0,5% tổng
lượng bức xạ để tổng hợp chất hữu cơ.
2. Dòng năng lượng trong hệ sinh thái
- Năng lượng của hệ sinh thái chủ yếu được lấy
từ năng lượng ánh sánh mặt trời.
- Dòng năng lượng trong hệ sinh thái chỉ được
truyền theo một chiều.
- Năng lượng từ ánh sáng mặt trời đi vào quần xã
ở mắt xích đầu tiên là sinh vật sản xuất  sinh
vật tiêu thụ các cấp  sinh vật phân giải  trả
lại môi trường.
- Trong quá trình đó năng lượng giảm dần qua
các bậc dinh dưỡng (qua hô hấp, qua các chất bài
tiết, qua các bộ phận rơi rụng…)
II. Hiệu suất sinh thái
- Hiệu suất sinh thái là tỉ lệ % chuyển hoá năng

lượng qua các bậc dinh dưỡng trong hệ sinh thái.


Giáo án sinh học

HK II
- Hiệu suất sinh thái của bậc dinh dưỡng sau tích
luỹ được thường là 10% so với bậc trước liền kề.
Năng lượng tiêu hao qua hô hấp, tạo nhiệt khoảng
70%, bị mất qua chất thải và các bộ phận rơi rụng
khoảng 10%. Năng lượng truyền lên bậc dinh
dưỡng cao hơn chỉ khoảng 10%.

4. Củng cố
- Vai trò của ánh sáng đối với hệ sinh thái? Ý nghĩa thực tiễn?
Trả lời: tất cả sinh vật trên Trái đất đều sống nhờ vào năng lượng từ ánh sáng mặt trời.
Ứng dụng: điều chỉnh kĩ thuật nuôi trồng hợp lí, phù hợp với điều kiện ánh sáng để nâng cao
năng suất vật nuôi và cây trồng.
- Chuỗi thức ăn trong hệ sinh thái không thể kéo dài quá 6 mắt xích? Vì sao?
Trả lời: - 1 phần năng lượng bị thất thoát dần qua nhiều cách ở mỗi bậc dinh dưỡng: qua hô hấp,
tạo nhiệt, chất thải. Chuỗi thức ăn càng lên cao, năng lượng tích lũy càng ít dần và đến mức nào
đó không còn đủ để duy trì của một mắt xích.
5. Dặn dò: Ôn tập để kiểm tra học kì II.