Giáo án Sinh học 12 bài 45: Dòng năng lượng trong hệ sinh thái và hiệu suất sinh thái

Giáo án sinh học 12 – PPCT Cơ bản

Tiết 51 - BÀI 45: DÒNG NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ
SINH THÁI
I. Mục tiu
- Mô tả được một cách khái quát về dòng năng lượng trong hệ sinh thái
- Khái niệm về hiệu suất sinh thái
- Giải thích được sự tiêu hao năng lượng giữa các bậc dinh dưỡng
- Phát triển được năng lực tư duy lí thuyết cho hs. Nâng cao ý thức bảo vệ môi
trường thiên nhiên
II. Phương tiện
1. GV: GA, SGK ,SGV
III. Tiến trình bài dạy:
1. Kiểm tra bài cũ:
- Trình bày khái quát thế nào là chu trình sinh điạ các chất?
- Nêu diễn biến của chu trình nitơ? Thế nào là sinh quyển?
2. Nội dung bài mới:
Dòng năng lượng trong hệ sinh thái biến đổi như thế nào và hiệu suất sinh thái trong các
bậc dinh dưỡng vì sao lại nhỏ dần ta cùng đi trả lời các thắc mắc trên trong bài 45

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG

Hoạt động 1:

I.Dòng năng lượng trong hệ sinh thái

Tìm hiểu về dòng năng lượng trong
HST

1. Phân bố năng lượng trên trái đất

- Phổ ánh sáng chiếu xuống hành tinh
gồm những dải chủ yếu nào?

sáng nhìn thấy(50% bức xạ) cho quan hợp

-Mặt trời là nguồn cung cấp năng lượng chủ
GV: Yêu cầu hs nghiên cứu SGK và trả yếu cho sự sống trên trái đất
lời các câu hỏi sau
-Sinh vật sản xuất chỉ sử dụng được những tia

- Cây xanh có thể được đồng hoá loại
ánh sáng nào và chiếm bao nhiêu %?
- Vì sao càng lên bậc dinh dưỡng cao
hơn năng lượng càng giảm dần?
- Các sinh vật sản xuất trong hệ sinh thi

-Quang hợp chỉ sử dụng khoảng 0,2-0,5%
tổng lượng bức xạ để tổng hợp chất hữu cơ
2. Dòng năng lượng trong hệ sinh thái
-Càng lên bậc dinh dưỡng cao hơn thì năng


Giáo án sinh học 12 – PPCT Cơ bản
H43.1?

lượng càng giảm

- Những sinh vật nào đóng vai trò quan

trọng trong việc truyển năng lượng từ
môi trường vô sinh vào chu trình và
ngược lại?

-Trong hệ sinh thái năng lượng được truyền
một chiều từ SVSX qua các bậc dinh dưỡng,
tới môi trường, còn vật chất được trao đổi qua
chu trình dinh dưỡng

HS : Nghiên cứu, trả lời

=> Dòng năng lượng trong hệ sinh thái bắt
nguồn từ môi trường, được sinh vật sản xuất
hấp thụ và biến đổi thành dòng năng lượng
hóa học qua quá trình quang hợp, sau đó năng
lượng truyền qua các bậc dinh dưỡng và cuối
cùng năng lượng truyền trở lại môi trường

GV : Kết luận, bổ sung
Phần A câu hỏi SGK
Câu 1. Ánh sáng mặt trời có vai trò như
thế nào đối với hệ sinh thái? Cho ví dụ
về việc điều chỉnh các kĩ thuật nuôi
trồng phù hợp với điều kiện ánh sáng để
nâng cao năng suất vật nuôi và cây
trồng.
Câu 2. Những nguyên nhân chính nào
gây ra thất thoát năng lượng trong hệ
sinh thái?
Câu 3. Hãy giải thích tại sao chuỗi thức

ăn trong hệ sinh thái không thể kéo dài
quá 6 mắc xích.
Câu 4. Mô tả dòng năng lượng trong hệ
sinh thái ở hình 45.4
Câu 5. Quan hệ dinh dưỡng giữa các
loài trong quần xã cho chúng ta biết.
Hoạt động 2:
Tiềm hiểu về hiệu suất sinh thái
GV: Yêu cầu hs nghiên cứu SGK và trả
lời các câu hỏi sau
- Thế nào là hiệu suất sinh thái?
- Phần lớn năng lượng bị tiêu hao do
đâu?
HS : Nghiên cứu, trả lời
GV : Kết luận, bổ sung
Phần B: câu hỏi mở rộng
Câu 1. Vì sao càng lên các bậc dinh
dưỡng cao thì năng lượng càng giảm
dần?
Câu 2. Giải thích sơ đồ hình 43.1 SGK

II.Hiệu suất sinh thái
-Hiệu suất sinh thái là tỉ lệ % chuyển hoá năng
lượng qua các bậc dinh dưỡng trong hệ sinh
thái
Hiệu suất sinh thái của bậc dinh dưỡngsau tích
luỹ được thường là 10% so với bậc trước liền
kề
=> Phần lớn năng lượng truyền trong hệ sinh
thái bị tiêu hao qua hô hấp , tạo nhiệt, chất

thải … chỉ khoảng 10% năng lượng truyền lên
bậc dinh dưỡng cao hơn


Giáo án sinh học 12 – PPCT Cơ bản
về dòng năng lượng trong hệ sinh thái
Câu 3. Ánh sáng mặt trời có vai trò như
thế nào đối với hệ sinh thái? Cho ví dụ
về việc điều chỉnh các kĩ thuật nuôi
trồng phù hợp với điều kiện ánh sáng để
nâng cao năng suất vật nuôi và cây
trồng.
Câu 4. Những nguyên nhân chính nào
gây ra thất thoát năng lượng trong hệ
sinh thái?
Câu 5. Hãy giải thích tại sao chuỗi thức
ăn trong hệ sinh thái không thể kéo dài
quá 6 mắc xích.
Câu 6. Mô tả dòng năng lượng trong hệ
sinh thái ở hình 45.4

3. Cũng cố, hướng dẫn về nhà
1. Một hệ sinh thái nhiệt đới nhạn được năng lượng từ mặt trời 10 6 K.calo/m2/ngày. chỉ
có 5% năng lượng đó được dùng cho quang hợp. Phần lớn năng lượng bị mất mát tới
79%. Sinh vật tiêu thụ bậc 1 chỉ sử dụng 575K.calo, sinh vật têu thụ bậc 2 chỉ sử dụng
3,5% K.calo, sinh vật tiêu thụ bậc 3 chỉ sử dụng được 52 K.calo. Hãy xác định
a. Sản lượng sinh vật toàn phần và sản lượng sinh vật thực tế ở thực vật
b. Tính hiệu xuất sinh thái giữa các bậc dinh dưỡng
2. Nguyên nhân chính gây ra sự thất thoát năng lượng trong hệ sinh thái.

Giáo án sinh học 12 – PPCT Cơ bản