Bài 26. Cảm ứng ở động vật

Giải đáp trò chơi ô chữ
? Đáp án cỏc ụ
ch mu vng

1

C

2

H u O N G O N
G U N G O N
G
T H U C V A
T

3
4

A

M

U

N

G

inNhng
vo chphn

trng:ng
Hng
v ng
cang
c th
âu
4:
96chữ
cái
phản
ứng
của
sinh
vật
âu
1:
ch
cáiNhững
âu 2:
3: 9chữ
7chữ cái
ng
l 2Vi
hỡnh
thc
cm
ng
thc
vt vt
Vi

tỏc
nhõn
khụng
nh
thc
tỏc
nhõn
nh
đối với hng
kích
gọi là gì?
ca thích
c
gith.....?
l gỡ?



NỘI
NỘIDUNG
DUNG
I. Khái niệm cảm ứng ở động vật.
II. Cảm ứng ở động vật chưa có tổ chức thần
kinh.(Giảm tải )
III. Cảm ứng ở động vật có tổ chức thần kinh.
1.Cảm ứng ở động vật có hệ TK Dạng lưới.
2. Cảm ứng ở động vật có hệ TK Dạng
chuỗi hạch.

hình thành khái niệm


Trời trở lạnh

Chim Sẻ xù lông giúp giữ
ấm cơ thể

Khi trời nóng

Chó thè lưỡi để làm mát
cơ thể


hình thành khái niệm

Cảm ứng là gì?
Của cơ thể sinh vật?

Phản ứng lại cái gì?

Phản ứng lại những
tác nhân kích thích
để làm gì?

Là phản ứng
động vật

Tác nhân kích
thích MT

Tồn tại và
phát triển

Cảm
ứng
ở
động
vật?



Thực vật
Phản ứng chậm, phản
ứng khó nhận thấy, hình
thức phản ứng kém đa
dạng.

Động vật
Phản ứng nhanh, phản
ứng dễ nhận thấy, hình
thức phản ứng đa dạng.


Ở động vật có hệ thần kinh, phản xạ là một dạng điển hình của cảm
ứng và được thực hiện nhờ cung phản xạ. Cung phản xạ gồm:
+ Bộ phận tiếp nhận kích thích (thụ thể hoặc cơ quan thụ
cảm).
+ Đường dẫn truyền vào (đường cảm giác)
+ Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin để quyết định hình
thức và mức độ phản ứng (thần kinh trung ương).

+ Đường dẫn truyền ra (đường vận động).
+ Bộ phận thực hiện phản ứng (cơ, tuyến…)


Bộ phận tiếp nhận
kích thích

Tác nhân kích
thích

(Gai nhọn)

Cơ tay

SƠ ĐỒ MỘT CUNG PHẢN XẠ
Bộ phận thực hiện
 Một
bạn
phản
ứnglỡ chạm tay

Bộ phận phân tích và
vào gai nhọn và có phản
ứng rụt tay lại.
tổng hợp thông tin
Hãy chỉ ra tác nhân kích thích, bộ phận tiếp nhận kích thích,
bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin, bộ phận thực hiện
phản ứng của hiện tượng trên?

STT

VÍ DỤ

PX không PX có điều
điều kiện kiện

1 Tay chạm vào vật nóng, rụt
lại

x

2 Đi nắng, mặt đỏ gay, mồ hôi
vã ra.

x

3 Trời rét môi tím ngắt, run
cầm cập

x

4 Chẳng dại gì mà chơi đùa
với lửa
5 Qua ngã tư, thấy đèn đỏ vội
dừng xe trước vạch kẻ

x

x

Kích thích

Dung dịch
sinh lý
Kích
thích


Phân biệt hiện tượng co cơ trong trường hợp sau:

Kích thích vào cơ
đùi ếch Ếch còn
sống?

Cơ co: Đó là phản xạ

Kích thích vào cơ đùi
Cơ co: phản ứng chứ không
ếch đã cắt rời khỏi cơ
phải là phản xạ.
thể?

Có phải tất cả các phản ứng đều là phản xạ
không? Vì sao?


- Động vật đơn bào
- chưa có tổ chức thần kinh.

- phản ứng bằng cách chuyển động cả cơ thể hoặc
co rút chất nguyên sinh nhờ không bào co rút.


HỆ TK DẠNG LƯỚI

CHƯA CÓ HỆ TK

HỆ TK DẠNG CHUỖI HẠCH

Các dạng hệ thần kinh

HỆ TK ỐNG


Đặc điểm

Đại diện
Cấu tạo hệ
thần kinh

Cách phản ứng
với kích thích
Mức độ chính
xác xác
Năng lượng
tiêu tốn

Động vật có hệ
thần kinh dạng

lưới

Động vật có hệ thần kinh
dạng chuỗi hạch


Động vật có tổ chức thần kinh dạng lưới
Ngành ruột khoang


H26.2:Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch


Châu chấu

Giun đất

Bò cạp


Đặc điểm

1,Động vật có hệ
thần kinh dạng
lưới

2,Động vật có hệ thần
kinh dạng chuỗi hạch

Đại diện

Ngành ruột khoang :
Thuỷ Tức

Ngành giun dẹp , chân khớp:
Giun dẹp,Đỉa, Châu chấu

Cấu tạo hệ thần
kinh

-Các tế bào thần kinh
nằm rải rác trong cơ thể
liên hệ với nhau qua các
sợi thần kinh tạo nên
mạng lưới thần kinh

+ Các tế bào thần kinh tập trung
thành hạch thần kinh.
+ Các hạch TK nối với nhau
bằng dây TK  chuỗi hạch thần
kinh nằm dọc chiều dài cơ thể.

Cách phản ứng với + Co toàn bộ cơ thể
kích thích

+ Phản ứng theo vùng, theo nguyên
tắc phản xạ thường là Phản xạ không
điều kiện

Mức độ chính + Phản ứng kém

chính xác
xác xác

+phản ứng chính xác hơn,

Năng lượng
tiêu tốn

+ tiêu tốn nhiều năng
lượng.

+ ít tiêu tốn năng lượng hơn hệ
thần kinh dạng lưới.


Chọn đáp án đúng nhất:

Câu 1. Ở động vật, cảm ứng là:

A

Các phản xạ có điều kiện, giúp cơ thể thích nghi
với môi trường.

B

Các phản xạ không điều kiện, giúp bảo vệ cơ thể.

C

Khả năng tiếp nhận và đáp ứng các kích thích của
môi trường, giúp cơ thể tồn tại và phát triển.

D

Là sự thích nghi của cơ thể, do các hoocmon điều
khiển


Chọn câu đúng nhất:
Câu 2. Cơ thể động vật đã xuất hiện tổ chức thần kinh, nhưng đáp ứng
không hoàn toàn chính xác bằng cách co rút toàn thân, xảy ra ở:

A

Ruột khoang

B

Thân mềm

C

Giáp xác

D

Cá

Bài tập về nhà

Bài tâp 1: Và lấy 5 ví dụ cảm ứng ở động
vật phân tích xác định cung phản xạ dạng
sơ đồ
’
Bài tập 2: Lập bảng hệ thống các hình thức tổ
chức thần kinh ở động vật( bao gồm cả ở động
vật chưa có tổ chức thần kinh và động vật có tổ
chức hệ thần kinh dạng ống).


XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ
Kính chúc quý thầy cô sức
khỏe-hạnh phúc và thành
đạt trong sự nghiệp trồng
người