Đánh giá kết quả các dự án khuyến nông tại huyện mỹ hào, tỉnh hưng yên

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT
NAM

PHẠM THỊ HẠNH

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CÁC DỰ ÁN KHUYẾN
NÔNG TẠI HUYỆN MỸ HÀO, TỈNH HƯNG YÊN

Chuyên ngành:

Quản lý kinh tế

Mã số:

60 34 04 10

Người hướng dẫn khoa học:

TS. Đinh Văn Đãn

NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP – 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, công trình nghiên cứu này là của riêng tôi. Những số
liệu, thông tin và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa được sử
dụng để bảo vệ bất cứ một luận văn nào.
Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được
cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Hà Nội, ngày

tháng

năm 2016

Tác giả luận văn

Phạm Thị Hạnh

ii


LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tôi đã nhận
được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên của
bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.
Nhân dịp hoàn thành luận văn, cho phép tôi được bày tỏ lòng kính trọng và biết
ơn sâu sắc tới TS. Đinh Văn Đãn đã tận tnh hướng dẫn, dành nhiều công sức, thời gian
và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Ban Quản lý đào tạo,
Bộ môn Kinh tế nông nghiệp và Chính sách, Khoa Kinh tế &Phát triển nông thôn - Học
viện Nông nghiệp Việt Nam đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, thực hiện đề
tài và hoàn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn cán bộ, nhân viên UBND huyện Mỹ Hào, phòng
Nông nghiệp và PTNN, Trạm Khuyến nông huyện Mỹ Hào đã nhiệt tnh giúp đỡ, tạo
điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình nghiên cứu đề tài.
Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo mọi
điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi hoàn thành
luận văn./.

Hà Nội, ngày

tháng

năm 2016

Tác giả luận văn

Phạm Thị Hạnh

3


MỤC LỤC
Lời cam đoan ............................................................................................................... ii
Lời cảm ơn .................................................................................................................. iii
Mục lục ...................................................................................................................... iii
Danh mục bảng ........................................................................................................... vi
Danh mục sơ đồ ........................................................................................................ viii
Danh mục hộp .............................................................................................................
ix

Danh

mục

từ

viết

tắt

..................................................................................................... x Trích yếu luận văn
.......................................................................................................

xi

Thesis

abstract........................................................................................................... xiii Phần
1. Mở đầu.......................................................................................................... 1
1.1.

Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 1

1.2.

Mục tiêu nghiên cứu....................................................................................... 3

1.2.1.

Mục tiêu chung .............................................................................................. 3

1.2.2.
3

Mục tiêu cụ thể...............................................................................................

1.3.

Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................ 3

1.4.
3

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ...................................................

1.4.1.
3

Đối tượng nghiên cứu.....................................................................................

1.4.2.

Phạm vi nghiên cứu........................................................................................ 4

Phần 2. Cơ sở lý luận và thực tiễn về đánh giá kết quả của các dự án khuyến
nông ................................................................................................. 5
2.1.

Cơ sở lý luận .................................................................................................. 5

2.1.1.
5

Một số khái niệm cơ bản ................................................................................

2.1.2.
12

Đánh giá kết quả dự án khuyến nông ............................................................

2.1.3.
17

Các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả dự án khuyến nông................................

4


2.2.
19

Cơ sở thực tiễn .............................................................................................

2.2.1.
19

Hoạt động khuyến nông ở một số nước trên thế giới .....................................

2.2.2.

Kinh nghiệm xây dựng, đánh giá dự án khuyến nông ở một số địa
phương trong nước .......................................................................................
22

2.2.3.
27

Kinh nghiệm trong thực hiện dự án khuyến nông ở nước ta ..........................

5


Phần 3. Phương pháp nghiên cứu ...........................................................................
28
3.1.

Đặc điểm địa bàn nghiên cứu ....................................................................... 28

3.1.1.

Đặc điểm tự nhiên ........................................................................................ 28

3.1.2.

Đặc điểm kinh tế xã hội................................................................................ 31

3.2.

Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 35

3.2.1.

Chọn điểm nghiên cứu ................................................................................. 35

3.2.2

Phương pháp thu thập số liệu........................................................................ 36

3.2.3.

Phương pháp phân tích số liệu ...................................................................... 37

3.2.4.

Các chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................................ 39

Phần 4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận ............................................................... 40
4.1.
40

Thực trạng triển khai các dự án khuyến nông trên địa bàn huyện mỹ hào ............

4.2.

Kết quả các dự án khuyến nông tại huyện mỹ hào ........................................ 48

4.2.1.

Tổ chức triển khai các dự án khuyến nông.................................................... 48

4.2.2.

Kết quả đào tạo, tập huấn ............................................................................. 52

4.2.3.

Kết quả các dự án khuyến nông tại huyện Mỹ Hào ....................................... 59

4.2.4.

Tác động của các dự án khuyến nông tại huyện Mỹ Hào .............................. 71

4.2.5.

Tính bền vững và sự lan toả của các dự án khuyến nông............................... 76

4.3.

Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả dự án ...................................................... 77

4.3.1.

Nguyên nhân về yếu tố con người ................................................................ 78

4.3.2.

Yếu tố về vốn ............................................................................................... 81

4.3.3.

Điều kiện tự nhiên ........................................................................................ 84

4.4.

Một số giải pháp nhằm nâng cao kết quả các dự án khuyến nông trên
địa bàn huyện mỹ hào................................................................................... 84

4.4.1.

Định hướng chung........................................................................................ 84

4.4.2.

Các giải pháp cụ thể ..................................................................................... 86

Phần 5. Kết luận và kiến nghị ................................................................................. 99
5.1.

Kết luận ....................................................................................................... 99

5.2.

Kiến nghị ....................................................................................................100

5.2.1.

Đối với Nhà nước........................................................................................100

5.2.2.

Đối với tỉnh Hưng Yên ...............................................................................100

5.2.3.

Đối với UBND huyện Mỹ Hào ....................................................................101

Tài liệu tham khảo.....................................................................................................102
5

DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1. Tình hình sử dụng đất đai của huyện Mỹ Hào giai đoạn 2013 – 2015 ......... 30
Bảng 3.2. Tình hình dân số huyện Mỹ Hào giai đoạn 2013 – 2015 ............................. 32
Bảng 3.3. Một số chỉ tiêu kinh tế chủ yếu của huyện Mỹ Hào .................................... 34
Bảng 3.4. Cơ cấu phiếu điều tra ................................................................................. 37
Bảng 3.5. Các kỹ thuật và cách thức thực hiện PRA trong đề tài ................................ 38
Bảng 4.1. Số lượng dự án khuyến nông triển khai triên địa bàn huyện Mỹ Hào
giai đoạn 2013-2015................................................................................... 45
Bảng 4.2. Tình hình triển khai các DAKN ngành trồng trọt tại huyện Mỹ Hào
giai đoạn 2013 - 2015................................................................................. 45
Bảng 4.3. Tình hình triển khai các DAKN ngành chăn nuôi tại huyện Mỹ Hào
giai đoạn 2013 – 2015 ................................................................................ 46
Bảng 4.4. Tình hình triển khai các DAKN ngành thủy sản tại huyện Mỹ Hào
giai đoạn 2013-2015................................................................................... 47
Bảng 4.5. Kết triển khai các dự án khuyến nông tại huyện Mỹ Hào giai đoạn
2013-2015 .................................................................................................. 51
Bảng 4.6. Kết quả tập huấn khuyến nông cho nông dân huyện Mỹ Hào qua 3
năm 2013 – 2015........................................................................................ 53
Bảng 4.7. Kết quả thăm dò ý kiến nông dân về sự cần thiết của đào tạo, tập
huấn trong quá trình thực hiện DAKN huyện Mỹ Hào................................ 55
Bảng 4.8. Tổng hợp ý kiến đánh giá của người dân về sự phù hợp trong công
tác tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo .........................................................
57
Bảng 4.9. Kết quả thăm dò ý kiến về sử dụng kiến thức và kỹ năng vào sản
xuất của các hộ nông dân huyện Mỹ Hào ................................................... 58
Bảng 4.10. Năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất .............................................. 60
Bảng 4.11. Kết quả mô hình CPSH năm 2015 ............................................................. 61
Bảng 4.12. So sánh kết quả của mô hình lúa thâm canh giống lúa Bắc thơm số 7

với giống đại trà ......................................................................................... 63
Bảng 4.13. So sánh kết quả của mô hình lúa Hương thơm số 1 với giống đại trà .......... 64
Bảng 4.14. Kết quả thực hiện mô hình ......................................................................... 67
Bảng 4.15. Kết quả đạt được của các hộ tham gia mô hình .......................................... 69
Bảng 4.16. Hiệu quả đạt được của các hộ tham gia mô hình ....................................... 70
6


Bảng 4.17. Hiệu quả dự án cá lúa so so với trồng lúa thông thường ............................. 71
Bảng 4.18. Tác động của dự án khuyến nông đến năng suất, sản lượng........................ 73
Bảng 4.19. Tác động của dự án khuyến nông đến thu nhập của hộ ............................... 74
Bảng 4.20. Tác động của dự án khuyến nông đến nhận thức và kiến thức của hộ ......... 75
Bảng 4.21. Tính bền vững và sự lan toả của các dự án khuyến nông ............................ 77
Bảng 4.22. Tình hình chung về nhóm hộ điều tra năm 2015......................................... 80
Bảng 4.23. Tình hình đất đai bình quân của hộ điều tra năm 2015 ............................... 82
Bảng 4.24. Tình hình thu nhập bình quân của hộ điều tra năm 2015 ........................... 83

vii


DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 3.1.

Bản đồ hành chính huyện Mỹ Hào.......................................................... 29

Sơ đồ 4.1.

Tổ chức hệ thống khuyến nông trên địa bàn huyện Mỹ Hào ................... 40

Sơ đồ 4.2.

Trình tự thực hiện các Dự án khuyến nông từ nguồn NSTW................... 42

Sơ đồ 4.3.

Trình tự thực hiện các Dự án khuyến nông từ nguồn NSĐP.................... 44

Biều đồ 4.1. Đánh giá của người dân về sự cần thiết của các lớp tập huấn
chuyển giao TBKT trong triển khai các dự án khuyến nông.................... 55
Biểu đồ 4.2. Sự khác biệt giữa hai nhóm hộ tham gia dự án và chưa tham gia dự
án khuyến nông trong việc hướng dẫn hộ khác cũng áp dụng tiến
bộ kỹ
thuật mới đã được tập huấn vào trong sản xuất ..............................................
59
Sơ đồ 4.4.

Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả của dự án khuyến nông
............................ 78

8


DANH MỤC HỘP
Hộp 4.1. Hiệu quả của dự án KSH ............................................................................... 66
Hộp 4.2. Khả năng áp dụng khoa học kỹ thuật của người dân ...................................... 72
Hộp 4.3. Hiệu quả áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất của hộ .........................
72

9

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Nghĩa tiếng Việt

ATSH

An toàn sinh học

ATVSTP

An toàn vệ sinh thực phẩm

BQ

Bình quân

CLB KN

Câu lạc bộ khuyến nông

CNH - HĐH

Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá

CN - TTCN

Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp

CPSH

Chế phẩm sinh học DAKN

Dự án khuyến nông DVTM

Dịch

vụ thương mại ĐBSH

Đồng

bằng sông Hồng
ĐBSCL

Đồng bằng sông Cửu Long

ĐVT

Đơn vị tính

GT

Giá trị

HTX

Hợp tác xã

KHKT

Khoa học kỹ thuật

NN&PTNT

Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

NSTT

Năng suất thực thu

SXKD

Sản xuất kinh doanh

TBKT

Tiến bộ kỹ thuật UBND

Ủy ban nhân dân

10


TRÍCH YẾU LUẬN VĂN
Tên tác giả: Phạm Thị Hạnh
Tên Luận văn: “Đánh giá kết quả các dự án khuyến nông tại huyện Mỹ Hào,
tỉnh Hưng Yên”
Ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60 34 04 10

Tên cơ sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Mục đích nghiên cứu
Đánh giá kết quả của các dự án khuyến nông tại huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên,
từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao kết quả và những tác động tch cực của
các dự án đến phát triển kinh tế của các hộ nông dân tại địa phương.
Phương pháp nghiên cứu
Tác giả đã thu thập các số liệu thứ cấp và sơ cấp về các dự án khuyến nông
trên địa bàn thông qua việc thảo luận nhóm các chuyên gia, phỏng vấn các cán bộ quản
lý và các đối tượng có liên quan bằng việc chọn mẫu ngẫu nhiên. Từ các số liệu thu thập
được tác giả tổng hợp bằng phương pháp thống kê mô tả và thống kê so sánh để
phân tch thực trạng những kết quả đạt được và những khó khăn vướng mắc trong
quản lý kinh doanh vật tư nông nghiệp trên địa bàn.
Kết quả chính và kết luận
Mỹ Hào là một huyện nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Hưng Yên thuộc đồng bằng
Bắc Bộ, trong những năm gần đây cơ cấu kinh tế nông nghiệp - công nghiệp - dịch vụ
thay đổi nhanh chóng cùng với quá trình CNH – HĐH, tăng tỷ trọng ngành công nghiệp
– xây dựng, thương mại – dịch vụ. Do quá trình đô thị hóa nên diện tích đất
nông nghiệp ngày càng thu hẹp, để nông nghiệp của huyện đứng vững được thì công
tác khuyến nông được tăng cường triển khai nhằm thúc đẩy nông nghiệp phát triển
bền vững, thông qua các hoạt động của dự án khuyến nông. Việc đánh giá những
kết quả đã đạt được cũng như chỉ ra những tồn tại cần khắc phục trong quá trình
thực hiện những dự án khuyến nông là hết sức cần thiết.
Thực hiện chủ trương phát triển nông nghiệp bền vững trên địa bàn huyện
Mỹ Hào, dưới sự chỉ đạo của UBND tỉnh Hưng Yên, UBND huyện Mỹ Hào và hướng
dẫn của Khuyến nông tỉnh Hưng Yên, Khuyến nông huyện Mỹ Hào đã triển khai 23 dự án
khuyến nông trong 3 năm 2013-2015, với tổng mức đầu tư lên tới xấp xỉ 20 tỷ đồng với
hơn 700 hộ tham gia. Các dự án khuyến nông trên địa bàn bước đầu cũng đã đạt được

11


những thành tích đáng mừng: thu nhập các hộ dân tham gia dự án tăng lên trên 50%
so

12


với trước tương ứng với mức tăng trên 12 triệu đồng. Thu nhập từ trồng trọt trên 1
m2 đất canh tác một năm tăng 65%, thu nhập của lao động trong trồng trọt tăng
58%/năm; thu nhập của lao động trong chăn nuôi tăng trên 46%/năm và cao nhất là
thu nhập của lao động trong nuôi trồng thủy sản tăng trên 92%/năm.
Tuy nhiên, do trình độ của các cán bộ khuyến nông trên địa bàn chủ yếu chỉ qua
đào tạo về trung cấp và sơ cấp nên hạn chế trong nhận thức và chuyên môn, trình độ
của người dân trên địa bàn cũng chưa cao, những chủ hộ có trình thấp không dám
tham gia vào các dự án của khuyến nông triển khai, họ không đủ tự tin và e sợ rủi ro
khi bỏ vốn lớn để đầu tư sản xuất theo công nghệ sản xuất mới. Mặt khác nguồn vốn
đầu tư cho các dự án còn nhiều hạn chế, các hộ dân trên địa bàn chủ yếu nguồn
thu nhập từ nông nghiệp là chính nên có thu nhập thấp, từ đó các hộ thiếu vốn để
đầu tư cho sản xuất. Thêm vào đó diện tch đất sản xuất của các hộ dân còn manh mún,
không tập trung, sản xuất chủ yếu là ngoài trời chịu ảnh hưởng lớn của điều kiện thời
tiết khắc nghiệt,… từ những yếu tố đó là làm hạn chế hiệu quả của các dự án
khuyến nông, dẫn tới chưa khuyến khích được nhiều hộ nông dân tham gia vào các
dự án khuyến nông.
Xuất phát từ thực tế đó tác giả đã đưa ra các giải pháp cho địa bàn, cụ thể:
cần nâng cao hiệu quả hoạt động khuyến nông trên địa bàn huyện, tăng cường kinh phí
cho hoạt động khuyến nông, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống khuyến nông
cơ sở, và nâng cao hiệu quả các hoạt động bổ trợ như tuyên truyền, nâng cao khả năng

tiếp thu tiến bộ mới cho các hộ nông dân,…

xii


THESIS ABSTRACT
Master candidate: Pham Thi Hanh
Thesis title: “An evaluaton of the result of agriculture extension projects in My
Hao district, Hung Yen province”
Major: Economic Management

Code: 60 34 04 10

Educational organization: Vietnam National University of Agriculture (VNUA)
Research Objectves
The result of agriculture extension projects in My Hao district, Hung Yen
province is the basis of proposing some measures to enhance the result and the positive
impact of the projects on the economic development of rural household residents in
this local area.
Methodologies
The author has collected the primary and secondary data of the projects in
the area through the expert group discussions, interviews with management
personnel related people by sample random selection. The author summarized the
collected data by statistic description and comparison method in order to analyze
the the results achieved and the difficulties in the business management of agricultural
materials in this area.
Main findings and conclusion
My Hao is a district located in Hung Yen province which is northeast of North
Delta. In recent years the economic structure of agriculture - industry - services has
changed rapidly along with the process of industrialization and modernization. The

proportion of key industries - construction, trade – service has increased. Because of the
urbanization, the area of farmland has been narrowed down. In order to withstand the
district’s agriculture, the extension mission is enhanced to promote sustainable
development, through extension activities of the project. It’s necessary to evaluate the
results achieved and point out some shortcomings which need to overcome in the
process of implementing extension projects.
Based on the implementation of sustainable agricultural development policies in
My Hao district, Hung Yen and My Hao People's Commitee leadership, Hung Yen and
My Hao agriculture extension guidance guidance, My Hao District has implemented 23
extension projects in 2013-2015 with a total investment amounted to approximately 20
billion VND and the participation of over 700 households. Initially, the extension
13


projects also have gained encouraging achievements: the household incomes increase
by
50% corresponding which is over 12 million, the crop productions incomes on 1m2 of
arable land have increased by 65% per year, the farming workers incomes have
increased by 58% per year; the animal husbandry income have increased by 46%
per year and the aquaculture workers incomes have increased over 92% per year
which is the highest one.
However, due to the level of extension workers in the province are mainly
trained in primary and secondary should be limited in knowledge and expertise and
qualifications of the people in the province is also not high, the low-educated household
head could not participate in the extension of the project implementation, they are not
confident enough and feared risk large capital investment to produce new
manufacturing technology. On the other hand for capital investment projects is limited,
households in the province are mainly income from agriculture is the key to lowincome, from which farmers lack the capital to invest in production. Add to that the
production area of the households still fragmented, unfocused, producing outdoor
mainly infuenced by extreme weather conditions, ... from the factors that limit

performance result of the extension project, which led to not encourage farmers to
be more involved in the extension project.
Stems from the fact that the author has given the solution for the
province, namely: to improve the efficiency of agricultural activities in the district,
increase funding for extension activities, improve performance extension of the base
system, and improve the effectiveness of complementary activities such as propaganda,
enhanced ability to acquire new advances for farmers, ...

14


PHẦN 1. MỞ ĐẦU
1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Phát triển nông nghiệp, nông thôn hiện vẫn được coi là vấn đề then chốt,
quyết định sự thành công của quá trình phát triển kinh tế - xã hội nói chung
và công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa của nhiều quốc gia trên thế giới.
Đặc biệt với Việt Nam, một nước có nền sản xuất nông nghiệp làm nền tảng, sự
đóng góp của nông nghiệp, nông thôn vào sự phát triển chung của quốc dân
càng to lớn. Phát triển nông nghiệp, nông thôn là một quá trình tất yếu cải thiện
một cách bền vững về kinh tế, xã hội, văn hóa và môi trường.
Một trong những giải pháp quan trọng để phát triển nông nghiệp, nông
thôn bền vững là phải đưa những tiến bộ kỹ thuật mới vào trong sản xuất nông
nghiệp. Hay nói cách khác là đưa những tiến bộ kỹ thuật mới thường nảy sinh ra
từ các tổ chức nghiên cứu khoa học (viện, trường, trạm, trại ...) vào trong thực
tiễn sản xuất của người nông dân. Như vậy giữa nghiên cứu và phát triển
nông thôn có mối quan hệ chặt chẽ ràng buộc nhau như sản xuất - tiêu dùng,
giữa người mua - người bán. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để kiến thức đó đưa
vào được thực tiễn và người nông dân làm thế nào để sử dụng được chúng.
Nghĩa là giữa nghiên cứu và nông dân cần có một trung gian làm nhiệm vụ lưu
thông kiến thức và khuyến nông trong quá trình đó là chiếc cầu nối giữa khoa học

với nông dân.
Với vai trò là tổ chức giúp nhà nước thực hiện những chính sách, chiến
lược về nông dân, nông nghiệp và nông thôn, vận động nông dân tiếp thu và thực
hiện các chính sách nông nghiệp, trực tiếp cung cấp thông tin về những nhu cầu,
nguyện vọng của nông dân cho nhà nước, trên cơ sở đó nhà nước hoạch
định những chính sách phù hợp. Trong những năm qua, hệ thống khuyến nông
đã triển khai nhiều chương trình dự án nhằm đưa các tiến bộ kỹ thuật mới vào
trong thực tiễn sản xuất của người nông dân, nhiều tiến bộ kỹ thuật đưa vào sản
xuất được nông dân đón nhận và áp dụng rộng rãi, góp phần tch cực tăng
năng suất cây trồng, vật nuôi. Đời sống nhân dân từng bước được cải thiện, bộ
mặt nông thôn Việt Nam ngày càng được đổi mới.

1


Mỹ Hào là một huyện nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Hưng Yên thuộc đồng
bằng Bắc Bộ. Huyện Mỹ Hào có hệ thống giao thông phát triển mạnh, có khu

2


công nghiệp Phố Nối A, Phố Nối B, khu công nghiệp Minh Đức... nằm trong
vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, thuận tiện trong giao lưu kinh tế, văn hóa, có
điều kiện tiếp thu và ứng dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật. Mỹ Hào đã và
đang phát triển thành một huyện có nền kinh tế đa dạng và phong phú với cơ cấu
công nghiệp - nông nghiệp - dịch vụ, thương mại hợp lý.
Trong những năm qua, để các hộ nông dân được truyền bá kiến thức và
huấn luyện dạy nghề và đưa đến cho họ những hiểu biết để họ có khả năng
tự giải quyết những vấn đề gặp phải nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, nâng
cao thu nhập, cải thiện mức sống, nâng cao dân trí trong cộng đồng nông

thôn. Thực hiện sự chỉ đạo của Trung tâm khuyến nông tỉnh Hưng Yên,
UBND huyện Mỹ Hào, Trạm khuyến nông huyện Mỹ Hào đã triển khai nhiều dự
án khuyến nông trong các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, cơ giới
hóa,… tới đông đảo người dân trên địa bàn huyện. Do quá trình đô thị hóa
nên diện tích đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp, để nông nghiệp của huyện
phát triển bền vững thì công tác khuyến nông được tăng cường triển khai
nhằm thúc đẩy nông nghiệp phát triển bền vững, thông qua các hoạt động của
dự án khuyến nông càng trở lên quan trọng. Tuy nhiên, công tác khuyến
nông còn tồn tại nhiều khó khăn, thách thức nên chưa phát huy hết tiềm
năng phát triển của huyện. Các nguyên nhân của các tồn tại, hạn chế bao
gồm cả yếu tố chủ quan và yếu tố khách quan, như các kênh thông tin đến
với người dân còn ít và thiếu đồng bộ; trình độ, nhận thức của người dân
còn nhiều chênh lệch và chưa nhận thấy tầm quan trọng của khuyến nông;
các dự án khuyến nông vẫn còn ít, chưa đáp ứng được nhu cầu của người
dân và bên cạnh đó là do công tác đánh giá dự án, hoạt động khuyến nông
chỉ dừng lại ở đánh giá năng suất và chất lượng dự án, không có đánh giá
xem nông dân có hiểu và áp dụng những kiến thức được tập huấn vào sản
xuất như thế nào.
Việc đánh giá những kết quả đã đạt được cũng như chỉ ra những tồn
tại cần khắc phục trong quá trình thực hiện những dự án khuyến nông là hết
sức quan trọng và cần thiết để qua đó có các cơ sở làm đề xuất cũng đúc
rút ra những kinh nghiệm trong quá trình thực hiện các dự án khuyến
nông trong những năm tiếp theo. Xuất phát từ những lý do trên tôi tiến
3


hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá kết quả các dự án khuyến nông tại
huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên”.

4

1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1. Mục tiêu chung
Đánh giá kết quả của các dự án khuyến nông tại huyện Mỹ Hào, tỉnh
Hưng Yên; từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao kết quả và những tác động
tích cực của các dự án đến phát triển kinh tế của các hộ nông dân tại địa
phương.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa cở sở lý luận và thực tiễn về đánh giá kết quả của dự
án khuyến nông.
- Đánh giá thực trạng và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả
của các dự án khuyến nông tại huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của các dự án khuyến
nông tại huyện Mỹ Hào.
1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
- Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn nào có thể làm rõ về dự án khuyến nông
và vai trò của các dự án khuyến nông?
- Thực trạng kết quả của các dự án khuyến nông tại huyện Mỹ Hào, tỉnh
Hưng Yên như thế nào?
- Tác động của các dự án khuyến nông đến phát triển kinh tế các hộ nông
dân tại huyện Mỹ Hào như thế nào?
- Những yếu tố nào ảnh hưởng tới kết quả của các dự án khuyến nông tại
huyện Mỹ Hào?
- Những giải pháp nào để nâng cao kết quả của các dự án khuyến nông tại
huyện Mỹ Hào?
1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu: đề tài tập trung nghiên cứu về các dự án khuyến
nông tại huyện Mỹ Hào, kết quả và các tác động của các dự án khuyến nông đến

phát triển kinh tế của các hộ nông dân tại huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên.
* Đối tượng khảo sát:

5


- Các cán bộ ở các phòng ban của huyện, xã, thị trấn liên quan đến các
dự án khuyến nông.

6


+ Cấp huyện bao gồm: phòng Nông nghiệp & PTNT, Trạm khuyến nông.
+ Cấp xã, thị trấn bao gồm: Chủ tịch UBND xã, thị trấn, chủ nhiệm HTX
dịch vụ nông nghiệp.
- Người nông dân.
1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu đánh giá kết quả của các dự án
khuyến nông tại huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên.
Dự án khuyến nông gồm có 5 nhóm nội dung chính sau: (i) Thông tin
tuyên truyền; (ii) Bồi dưỡng, tập huấn và đào tạo; (iii) Xây dựng mô hình và
chuyển giao công nghệ; (iv) Tư vấn và dịch vụ; (v) Hợp tác quốc tế. Trong
nghiên cứu này tôi chỉ tập trung vào 3 nhóm nội dung: i, ii, iii.
- Về không gian: Đề tài được nghiên cứu trên địa bàn huyện Mỹ Hào, tỉnh
Hưng Yên.
- Về thời gian:
+ Nghiên cứu được tiến hành từ năm 2015 - 2016.
+ Đề tài thu thập số liệu thứ cấp trong giai đoạn 2013 – 2015.

7

PHẦN 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CỦA
CÁC DỰ ÁN KHUYẾN NÔNG
2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1.1. Một số khái niệm cơ bản
2.1.1.1. Khái niệm về dự án
“Dự án” theo từ điển bách khoa toàn thư được định nghĩa là “điều
người ta có ý định làm”, hay “đặt kế hoạch cho một ý đồ, một quá trình hành
động”. Có thể thấy rằng trong khái niệm “dự án” bao gồm 2 ý: vừa là ý tưởng, ý
định, ý muốn và vừa có ý hành động.
Ở nước ta hiện nay, thuật ngữ “dự án” được sử dụng tương đối rộng
rãi. Dự án có thể thực hiện trên một quy mô lớn do Chính phủ tiến hành, nhỏ
hơn là các dự án do một tỉnh, huyện, một tổ chức xã hội thực hiện. Dự án có
thể đơn giản như một kế hoạch hoạt động của các nhân, một gia đình, như
cải tạo một khu vườn, phát triển một mô hình trang trại, phát triển chăn nuôi
một loại gia súc, gia cầm, … Tựu chung lại, dự án có thể được hiểu như một kế
hoạch can thiệp để giúp một tổ chức, một cộng đồng hoặc một các nhân nhằm
thay đổi cái hiện tại đến một cái mới tốt đẹp hơn. Hiện nay, có nhiều quan
niệm khác nhau về dự án, cụ thể như:
Dự án là việc thực hiện một mục đích hay nhiệm vụ công việc nào đó dưới
sự ràng buộc về yêu cầu và nguồn lực đã định. Thông qua việc thực hiện dự
án để cuối cùng đạt được mục tiêu nhất định đã đề ra và kết quá của nó có thể là
một sản phẩm hay một dịch vụ mà bạn mong muốn (VIM, 2007).
Dự án là một nỗ lực phức tạp, không thường xuyên, mang tính chất
đơn nhất được thực hiện trong điều kiện ràng buộc nhất định về thời gian, ngân
sách, nguồn lực và các tiêu chuẩn chất lượng để đáp ứng yêu cầu của khách hàng
(Nguyễn Quốc Duy, 2012).
“Dự án là sự can thiệp một cách có kế hoạch nhằm đạt được một hay
một số mục tiêu cũng như hoàn thành những công việc đã được định trước tại

một địa bàn trong một khoảng thời gian nhất định, với những tiêu phí về tài
chính và tài nguyên đã được định trước” (Nguyễn Thị Oanh,1995).
8


Theo khoản 7 Điều 4 Luật Đâu thầu: Dự án là tập hợp các đề xuất để thực
hiện một phần hay toàn bộ công việc nhằm đạt được mục tiêu hay yêu cầu nào
đó trong một thời gian nhất định dựa trên nguồn vốn xác định (Quốc hội, 2005).
Về mặt lý thuyết, dự án được hiểu là một công việc với các đặc tính sau:
Cần tới nguồn lực (con người, máy móc, vật tư và tiền vốn); có mục tiêu cụ thể;
phải được hoàn thành với thời gian và chất lượng định trước; có thời điểm
khởi đầu và kết thúc rõ ràng; có khối lượng công việc cần thực hiện cụ thể; có
ngân sách hạn chế và sự kết nối hợp lý của nhiều phần việc lại với nhau.
Tóm lại: Dự án là một nhiệm vụ mang tính chất một lần, có mục tiêu rõ
ràng (trong đó bao gồm chức năng, số lượng và tiêu chuẩn chất lượng), yêu cầu
phải được hoàn thành trong một khoảng thời gian quy định, có dự toán tài
chính từ trước và nói chung không được vuợt qua dự toán đó.
Như vậy, Dự án là đối tượng của quản lý và là tập hợp của những
hoạt động khác nhau có liên quan với nhau theo một logic, một trật tự xác định
nhằm vào những mục tiêu xác định, được thực hiện bằng những nguồn lực nhất
định trong những khoảng thời gian xác định. Dự án bao gồm dự án đầu tư và dự
án không có tnh chất đầu tư.
2.1.1.2. Khái quát về khuyến nông
Dưới đây là một số khái niệm về khuyến nông.
Theo Hán – Văn: “khuyến” có nghĩa là khuyên người ta cố gắng sức trong
công việc, còn “khuyến nông” là khuyến mở mang phát triển trong nông nghiệp.
Theo nghĩa hẹp: Khuyến nông là sử dụng các cơ quan nông – lâm – ngư
nghiệp, các trung tâm khoa học nông lâm nghiệp để phổ biến, mở rộng kết quả
nghiên cứu tới nông dân bằng các phương pháp thích hợp để họ áp dụng nhằm
thu được nhiều nông sản hơn. Hiểu theo nghĩa này thì khuyến nông chỉ

là công việc của chuyển giao kĩ thuật tiến bộ trong nông nghiệp mà thôi
(Đỗ Kim Chung, 2011).
Theo nghĩa rộng: khuyến nông ngoài việc hướng dẫn cho nông dân biết kĩ
thuật tiến bộ còn phải giúp hộ liên kết với nhau để phòng chống thiên tai, để
có vật tư, kĩ thuật, để sản xuất, để tiêu thụ sản phẩm, để thi hành chính sách
của Chính phủ và luật lệ của Nhà nước, giúp cho nông dân phát triển khả
năng tự quản lý, tổ chức cuộc sống một cách tốt nhất (Đỗ Kim Chung, 2011).
9